ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCHVLAANDEREN Waterleiding. DE GALEISLAAF. BRESKENSCHE COURANT VERSCHIJNT WOENSDAGS EN ZATERDAGS IN ALLE PLAATSEN VAN ZEEUWSCH-VLAANDEREN Abonnementsprijs per drie maanden f 1.25 franco per po»t f 1,40 A d v e r t e n t i e p r jj s v a n 1 5 regels 75 cent Elke regel meer 15 cent. Ingez. Meded. 30 ct. p. regel. Drukker-Uitgever E. BOOM—BLIEK TNo.,020in breskens pf78$;° Abonneraents-Advertenties zeer billijk tarief. Advertenties worden aangenomen tot uiterlijk Dinsdag- en Vrijdagmiddag 1 uur 34e Jaargang Woensdag 13 Mei 1925 Nummer 3028 De Zeeuwsch—Vlaamsche INLEIDING. Wij, stoere Zonen van het aloude Zeeuwsche geslacht, heb ben eeuwen lang gevochten, op de bres gestaan, ook in Breskens, om den erfvijand, het zilte wa ter, buiten ons landje te houden, onder ons prachtig devies „luc- tor et emergo". Tengenwoordig schijnt destrijd in vele plaatsen niet meer tegen het zoute, maar tegen het zoete water te gaan als men teminste de stemming nagaat in sommige gemeenten, vooral in het vierde district, de discutsies in de raden, bij de barbiers en rond de mu ziektent, zou men denken dat 'ter om gaat andermaal een erf vijand buiten boord te houden. ,Geen nieuwigheden" zegt de een, ,we hebben al stroppen genoeg en de gemeente kan er geen schulden en risico meer bijnemen". ,We hebben geen behoefte aan water" zegt de ander, ,'t regent toch al meer dan genoeg de laatste jaren; m'n regenbak is nooit leegen d'r gaat niks boven regenwater". ,,'t Water wordt veel te duur" de derde,,'t is niet te betalen voor 'n gewoon mensch in deze tijden 't moet immers duur worden, om het over zulke groote afstanden te brengen". De vierde zegt,m'n boer derij kan er toch niet van pro- fiteeren, waar zal ik me druk over maken". En tochons Zeeuwsch- Vlaamsche Waterleidingscomité houdt er den moed mvar in I De heeren zijn gaan praten in de gemeenteraden (voor zoover die van te voren zichzelf niet oost- indisch doof verklaarden), ze hebben lezingen met lichtbeel den georganiseeerd, ze hebben propagandaboekjes verspreid tot in alle huisgezinnen. Waterleidingbloempjes zijn er nog niet verkocht, maar oolijk genoeg worden thans Commis- fBtflïaïsBYeN. 70. Ik wist, dat gij mij op een gegeven oogenblik noodig zoudt hebben. Hier ben ik, gereed om u te verdedigen. Haast u, riep ik, trillend van koorts. Wij hebben den tijd. Het is acht uur. Uw dienstboden komen niet voor twaalf uur thuis, eu zij zullen zeker niet in de kamer komen. Neen. Jacques alleen zou kunnen komen. Hij zal er wel voor oppassen. Wij zijn dus meester om te handelen. Hij dacht een oogenblik na, toen keek hij naar de doode vrouw, en herhaalde verscheidene malen Ja, dat is het eenige middel. Wat er ook gebeure, de tijd om te vluchten is dan verzekerd. Hij naderde mij, en mij be- heerschende door zijn krachtige vastbeslotenheid, zei hij Het is onmogelijk het lijk hier sies uit verschillende gemeenten door 't Comité in de gelegenheid gesteld om eens in Tholen te gaan kijken, waar men sinds ruim een jaar van de waterlei ding geniet mogen we gerust zeggen, en waar de bezoe kers zelf rond kunnen neuzen en haarfijn alles kunnen uitpluizen en navragen. 't Resultaat „Niet veel nog" zal de een zeggen„er doen nog heel wat gemeenten niet mee". ,Zeer veel resultaat" kan de ander met evenveel recht be weren want 'n feit is het, dat men een paar jaar geleden voor niet recht snik werd aangezien, als men in ernst over de moge lijkheid van 'n Zeeuwsch-VTaam- sche waterleiding sprak. Maar nu voelt iedereen: „die waterleiding komt er't kan misschien nog een tijdje duren, er zullen misschien aanvankelijk verscheidene gemeenten niet mee doenMaar de loop der feiten is niet meer te stuiten. En nu moet ons de bekente nis van 't hart, dat het ons zou spijten, indien Breskens tot eigen scha en zeker niet tot eigen glo rie achteraan zou komen hinken of misschien heelemaal in den stoet zou ontbreken. Wij schrijven dit, omdat we overtuigd zijn de ongegrond heid der bezwaren, van den ze gen dien een waterleiding voor een streek beteekent en van de degelijkheid, waarmede de plan nen, door Rijk en Provincie ge steund, zijn opgezet. Het belang van Breskens en van het geheele westen, eischt dat niet meer te lang getalmd wordt met het nemen van een besluit: in 'tOosten is men al vrijwel klaar daar liggen Terneuzen, Axel, Hulst, Sas van Gent, die tot samenwerking be sloten, en die ons niet noodig hebben maar die nog wach ten omdat het comité, waarin ook ons district vertegenwoor digd is, daartoe aanzet en Pro vincie en Rijk zoo mogelijk ge heel Zeeuwsch Vlaanderen ge holpen willen zien. Maar wij hebben het oosten vandaan te krijgen. Het zal dus stellig morgen gevonden wordep, als ge zult zijn vertrokken. Maar men zal haar identiteit ontdek ken en gij zult herkend en ver volgd worden. Hier is een doode vrouw, waarom zou dat Jeanne Baud zijn Wie dan in haar plaats Gij. Ik 1 Hoe zou dat mogelijk zijn Gij spreekt dwaasheid Hij vervolgde zonder te ant woorden Jeanne Baud heeft alles gere geld voor haar vertrek, zij ver dwijnt, men zoekt haar niet. De vermoorde vrouw hier moet Lea Perelli zijn. Onder den naam Jeanne, vertrekt Lea naar Lon den. Niemand kent haar. Zij neemt passage op een boot naar Amerika en in dien tijd doet de politie alle moeite om de zaak te ontwarren. Jeanne en Lea hebben dezelfde gestalte, den zelfden gang. Alleen het gezicht en het haar verschillen. Maar 't gezicht kan onherkenbaar wor den. En het water, dat voor Lea dient om haar blond te verven, kan voor Jeanne dienen. Hoofdzaak is de rechercheurs op een dwaalspoor te brengen. Lea Perelli is dood, en Jeanne wèl noodigdaar moet het wa ter vandaan komen, dat hier ontbreekt. Laat ons de zaak niet op de spits drijven, indien we óók van de partij willen zijn. En dat laatste is van het grootste belang 1 Om daarvan onze lezers te overtuigen, heb ben wij Ons van de meest be voegde zijde laten voorlichten en kunnen op grond daarvan eenige artikelen doen volgen ovet de waterleiding in het al gemeen en die voor Zeeuwsch- Vlaanderen in het bijzonder. I. GESCHIEDENIS DER WATERLEIDING. „Waartoe toch al die nieu wigheid" dat is dikwijls de ver zuchting van velen, indien zij over de waterleiding hooren spreken. Maar ook hier geld het „Er is niets nieuws onder de zon". Want reeds in de grijze oudheid zag men het belang van een goede watervoorziening in, ge tuige de thans nog aanwezige aquaducten, bijv. te Athene van 5U0 j. vóór Christus en te Tunis, uit den tijd der Romeinen. In ons land dateert de zorg voor een goede drinkwatervoor ziening van omstreeks de helft der vorige eeuw. In 1853 n.l. werd de waterleiding voor Am sterdam gesticht, in 1856 volgde den Helder met militaire doel einden. Daarmede washetvoor- looplg gedaan. Tot in het jaar 1866 een cholera epidemie uit brak. Door een daartoe inge stelde staatscommissie werd in 1868 een rapport uitgebracht, waarbij zij tot de conclusie kwam, dat er een nauw verband be stond tusschen de wijze van drinkwatervoorziening en de ver spreiding der cholera. En thans staat het wetenschappelijk vast, dat cholera en typhus zeer ge makkelijk door het water wor den overgebracht. Na 1868 kwamen dan ook ge leidelijk meer waterleidingen tot stand. In 1874 werden de be drijven voor Rotterdam en voor den Haag in gebruik genomen, in 1878 volgde Leiden, in 1897 Nijmegen, enz. Vanzelfsprekend kwamen de Baud doorreist de wereld. En zoo is het vraagstuk opgelost. Ik had zijn redeneering ge volgd, ik had er het handige van begrepen. Maar ik riep hem toe En wie zal dan, als ik vertrek, en Jeanne Baud verdwijnt, de misdaad begaan hebben Zoo 1 zoo I grinnikte hij. Ge wordt nieuwsgierig. Gij vraagt wie de misdaad zal hebben be gaan. Wel 1 Hij, in wiensbelang ze had gepleegd kunnen worden. Hij liet mij den tijd niet tot twijfelen. Wie is dan schuldig in dit alles Wie heeft u dan schandelijk verraden? Wie zou metuwgeld in den zak een andere vrouw hebben meegenomen Wie kan moreel in staat geacht worden zijn maitresse vermoord te heb ben Jacques 1 riep ik met afschuw. O 1 Jacques 1 Nooit 1 Ik laat mij liever gevangen nemen, veroor- deelen en dooden. Maar zoo iets schandelijks? Neenl Neen 1 Ik wil niet 1 Ik wil niet 1 Hij werd toen ruw en drei gend: Ik ben wel gek dat ik zooveel doe om u te overtuigen, Gij moet steden het eerst aan de beurt daar toch woont de bevolking dicht opeen en had men dus betrekkelijk korte buisleidingen noodig. In verscheidene steden namen dan ook particulieren de voorziening ter hand, bijv. te Leiden, Arhem, Tilburg, Vlis- singen, enz. De reeds genoemde staats commissie achtte in 1868 een waterleiding finantieel bestaan baar voor plaatsen boven 35 a 40.000 inwoners. En in 1900 kwam de bekende waterleiding ingenieur H. P. N. Halbertsma tot de conclusie, dat voor plaat sen boven de 10.000 inwoners een rendabele waterleiding mo gelijk was. Toen waren onge veer 2 millioen Nederlanders aan een waterleiding aangeslo ten het kapitaal van f 40.000.000 dat in waterleidingondernemin gen was gestoken, bracht ge middeld 5 pCt. rente op. Thans door den vooruitgang der tech niek is het mogelijk voor plaat sen van 6 a 8000 inwoners een aan alle redelijkerwijs te stellen eischen voldoende rendabele waterleiding te stichten indien alle omstandigheden gunstig zijn is dit zelfj wel mogelijk voor kommen met 4 a 5000 zielen. Maar verder kan men toch meestal niet gaan en groote ge bieden van het platteland zou den van goed drinkwater ver stoken moeten blijven, indien men niet tot het besef was ge komen, dat vele kleine gemeen ten gezamelijk wel kunnen, het geen elk afzonderlijk niet ver mag. Door het stichten n.l. van een groepswaterleiding, d. w. z. een waterleiding voor een groep van in eikaars nabijheid gelegen gemeenten, kan men een bedrijf verkrijgen, dat op den duur zichzelf kan bedruipen bij dra gelijke tarieven. Weliswaar zijn benoodigde buisleidingen meestal vrij uitgestrekt en in elk geval grooter dan indien elke gemeente een eigen bedrijf zou stichten, maar daartegenover staat, dat een, somtijds twee of drie pomp stations noodig zijn, terwijl de administratie, enz. ook in één hand is, Daarbij komt nog, dat het zelf maar weten, wat kan het mij schelen 1 Ik ben uw laatste vriend, de eenige, die u toege wijd is. God weet wat een verantwoording ik op mij laad voor u. En gij stoot mij af? Adieu 1 Hij deed een stap naar de deur, en bij de gedachte, dat ik alleen met het lijk zou blijven, verloor ik alle wilskracht. O I vreeselijke nacht 1 Ik zie er nog het afschuwelijke werk van voor me. De doode vrouw moest ontkleed worden, wij moesten haar mijn kleeren, mijn schoenen, mijn sieraden aandoen. Haar donkere haarlokken werden goud blond ouder onze schennende handen. Ik was halfrood van afschuw, toen Sorège een revol ver nam, dien jij me had gege ven en a bout portant drie scho ten loste op het gelaat van het slachtoffer, sinds verscheidene uren ingeslapen. Sorège kleedde mij met de japon van Jeanne, zette mij haar hoed op het hoofd, deed mij een dikke voile voor het gezicht en het leeren valies nemend, dat hare papieren be vatte, liet hij mij uit het huis weggaan. Hrj had van alles wat mij toebehoorde, slechts de pand briefjes meegenomen, die je mij een dergelijk groot bedrijf zie gewoonlijk op zeer gunstige voorwaarden van geld kan voor zien en door bekwame krachten geleid, waardoor men van een goede kwaliteit van het afgele verde water verzekerd is. In Duitschland was men ons in dit opzicht voordaar be vordert de Staat reeds meer dan een halve eeuw het totstandko men van groepiwaterleidingen. In Württemberg bijv. worden thans reeds 1600 van de rond 1900 steden en dorpen door af zonderlijk of door groepswater- leidingen van deugdelijk water voorzien In ons land is voor Zuid-Be veland de eerste groepswater leiding opgericht. Dank zij krach tige propaganda van Dr. Jenny Weyerman kon in 1913 de ex ploitatie van het bedrijf een aan vang nemen. Het bevat geheel Zuid-Beveland op Borselen na, in totaal 24 gemeenten, werd van Rijkswege gegarandeerd en verkreeg op zeer gunstige voor waarden het benoodigd kapitaal van de Rijkspostspaarbank. Toen er één schaap over de brug was, volgden er meer. In 1920 werd in Noordholland een Provinciaal Waterleidingbedrijf gesticht, het welk in de toekomst meer dan 100 gemeenten met rond 350.000 inwoners zal omvatten. Thans zijn reeds meer dan 80 ge meenten toegetreden. In 1923 werd de waterleiding voor Tho len geopend dit bedrijf voorziet de 7 op het eiland Tholen ge legen gemeenten. In 1924 volg den „het Westland" (4 gemeen ten) en de N.V. Waterleiding maatschappij „Noord-West-Bra bant", welke in totaal 23 gemeenten omvat, waaronder de Zeeuwsche gemeente Sint Phi- lipsland, terwijl tezelfder tijd de Intercommunale Waterleiding maatschappij „Gebied Leeuwar den", welke 9 gemeenten voor ziet in het bedrijt werd gesteld. In aanbouw zijn thans nóg een waterleiding voor Hillegom en 3 omliggende gemeenten en een groote groepswaterleiding voor Zuid-Limburg, welke aanvanke lijk 16 gemeenten zal voorzien, dienzelfden morgen had gebracht. Ik kende toen het gebruik nog niet, dat hij er van wilde maken. Hij bracht mij naar den trein, haalde met het refu, in het valies gevonden, de bagage van Jeanne af en( nam een kaartje eerste klasse voor mij. Zelf bracht hij me in den trein naar Boulogne. Daar zei hij tot me Stap af in het Hotel du Ca sino, en waeht op mij. Morgen avond kom ik om u wat meer nieuws te kunnen brengen. Sorège kwam, gelijk hij had afgesproken. Opnieuw staande onder het streng gezag van medeplichtige, was ik niet in staat mij tegen iets te verzetten. Ik beproefde het eens in het begin, ik smeekte hem een middel te zoeken om je onschuld te doen blijken, wanneer ik buiten vervolging zou zijn, ik wees hem op je moeder en je zuster, die twee onschuldigen, die zoo wreed getroffen waren, maar hij bleef onverzettelijkje zuster had hem afgewezen, zei hij, en dat zou hij nooit vergeten. Toen hij zoo sprak, vond ik hem zóó barbaarsch, zóó monster achtig, dat ik hem tot eiken prijs wilde verlaten, al zou ik ook mijn ongeluk tegemoet loo- pen. (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Breskensche Courant | 1925 | | pagina 1