BE GALEISLAAF. ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCHVLAANDEREN Halen of Groeien. Binnenland. BRESKENSCHE COURANT VERSCHIJNT WOENSDAGS EN ZATERDAGS IN ALLE PLAATSEN VAN ZEEUWSCH-VLAANDEREN Abonnementsprijs per drie maanden f 1.25 franco per po«t f 1,40 A d v e r t e n 11 e p r ij s v a n 1 5 regels 75 cent Elke regel meer 15 cent. Ingez. Meded. 30 ct. p. regel. Drukker-Uitgever E. BOOM—BLIEK tno.'°2t breskens p?7x> Abonnements-Advertenties zeer billijk tarief. Advertenties worden aangenomen tot uiterljj'k Dinsdag- en Vrijdagmiddag 1 uur 34e Jaargang Woensdag 6 Mei 1925 Nummer 3026 Toen de kleine Jan de vraag gesteld werd waar appel» van daan komen, zij hij zonder ■chroom, dat appel» aan de boomen groeien. Zijn antwoord was volkomen juisttoen ik ver volgens de vraag deed of hij wiat, waar de schoenen, die hij aan had, vandaan komen, zei hij niet minder boutdie „haal" je in den winkel. Naar Jantjes gevoelen deed de eerste ver klaring in nauwkeurigheid niet onder voor de tweede; het „ha len" in het laatste geval zei hem evenveel als het „groeien" waarvan hij in het eerste geval gesproken had. Jantjes standpunt is eenigszins begrijpelijk. Hij is nog nooit te- vergeef» met moeder naar den schoenwinkel geweest of heeft daar te hooren gekregen dat er geen schoenen te „halen" zijn, omdat helaas er van het jaar geen schoenen „gegroeid" waren. Voor de meeste menschen die voor loon werken, is het loon ook iets, dat „gehaald" wordt nadat zekeren tijd arbeid ver richt is en zij beschouwen loon niet als het product dat „groeit" geduiende dien werktijd. Ge heel onjuist zegt het spreek woord „loon naar werken" het spreekwoord had moeten luiden „loon naar groei". Maar welke groei wordt daar bij door ons bedoeld Wanneer er iemand is die over kapitaal beschikt, zalhij menschen in zijn dienst kunnen nemen en in staat zijn na verlichten arbeid het overeengekomen loon uit te keeren, onverschillig of het werk heeft bestaan in het aanharken van paadjes of het maken van b.v. gasfornuizen, die op de markt afzet vinden. Maar wan neer de kapitaalbezitter veel mannen bezig houdt met het verrichten van werkzaamheden, die geen stoffelijke resultaten opleveren, dan zal vroeg of laat toch het oogenblik voor hem ko men, dat hij door zijn kapitaal is en de mogelijkheid ophoudt dat hij loonen betalen kan. 68 Alsmen hem eens had ontmoet, moest men aan hem denken, al was het om hem te haten. Hij boezemde mij slechts vrees in. Hij naderde mij en zag de kans, mij zijn gevoelens uit te druk ken, zonder dat hij zich een duidelijke verklaring liet ontval len. Als ik ooit het idee had gehad mij over zijn pogingen te beklagen, had hij het recht ge had te herhalen wat hij mij had gezegd, zonder dat het mogelijk was daarin iets incorrects op te merken. Zeker van straffeloos heid, bedwong hij zich niet meer, en verklaarde mij dat hij, op welke wijze dan ook, mij zou bezitten. Ik antwoordde hem met minachting en mijn woorden moesten hem wel vreeselijk pijn doen, want voor de eerste maal zag ik hem zijn kalmte verliezen. Hij verbleekte, en met verschrik kelijke bedreigingen, zwoer hij dat, al moest hij jou dooden, hij mij vrij zou maken om hem toe te behooren. Om bij de tegenstelling van „halen" en „groeien" te blijven, die zooeven gemaakt werd, is het voor de wereld een weinig geruststellend vooruitzicht of ge durende een zekeren tijd nog loon „gehaald" kan worden doordat er betaling geschiedt uit hetgeen kapitalisten reeds bezitten. Waar er zoo verachik- kelijk veel monden in de we reld zijn open te houden, zou spoedig het oogenblik gekomen zijn waarop er niets meer te ha len valt doordat de voorraad was uitgeput zonder tijdig weer te zijn aangevuld. Ook kleine Jan, die er zoo ge rust op is, dat wanneer zijn schoenen versleten zijn, andere uit het schoenenmagazijn „ge haald" kunnen worden, zou zich spoedig in de verlegenheid ge bracht zien, indien niet, op voor Jantje nog geheimzinnige wijze, de voorraad in den schoenwin kel zich telkens weer aanvulde, evenals de appelboom zooals Jantje ïeedi in zijn omgeving heeft kunnen aanschouwen telken jaar weer vruchten draagt. De ondernemer die zich voor neemt zeker product, waarvan de wereld gebruik zal kunnen maken, te vervaardigen, heeft medewerkers noodig die hem bij de voortbrenging ter zijde staan. Deze medewerkers de arbeiders moeten zich na tuurlijk geregeld het noodige verschaffen om in het levenson derhoud te voorzien. Had nu iedereen over genoeg te be schikken om zich in het leven te kunnen houden, dan zou b.v. afgewacht kunnen worden wat de samenwerking oplevert en het product der voortbrenging daarna verdeeld kunnen worden naar verhouding van hetgeen een ieder tot het bereiken van het verkregen resultaat gepresteerd heeft. Maar wie als arbeider aan de voortbrenging meewerkt, kan zoolang niet wachten en moet reeds onmiddellijk, als het ware op afbetaling van zijn aandeel in het product van de voortbren ging, de middelen ter voorzie ning in het levensonderhoud uit- Want, voegde hij er bij, hij wist wel dat de hartstocht, dien ik voor jou had, mij belette mij goedschiks aan hem over te geven. Wat een lafaard! zei Jacques, het gelaat verwrongen door woe de. Waarom heb je me niets gezegd Omdat je begon je van me los te maken, dat ik uat gevoel de en hij geen gelegenheid liet voorbijgaan om het mij te be wijzen. Hij speelde met duivel achtige kunst de rol van Jago. Ik had de begeerte om alles te weten en ik leende zijn aantij gingen het oor, daar ikerpaitij van meende te tiekken om je gemakkelijker bij mij te houden. Hij maakte zich intusschen vroo- lijk en cynisch telde hij de dagen van gelukkig zijn, die mij nog overbleven. Ons bijeenkomen werd een wisseling van beleedigingen. Telkens als wij elkaar verlieten waren wij meer verstoord op elkaar. Het was in een tijd, dat ons samenleven heel slecht ging. Er was geldgebrek gekomen en de schuldeischers drongen op betaling aan. En jij, dolzinniger dan ooit, verslaafd aan het spel, bracht je nachten in de aociteit gekeerd krijgen. Wat hij ont vangt is men gewend het loon te noemen. Geen ondernemer zal nu echter een zoodanig voorschot op het product der voortbrenging wil len geven als hij niet stellig de meening is toegedaan, dat het reeds bij voorbaat in den vorm van loon ter beschikking gestel de gedeelte van dit product na voltooiing van het productie proces weer tevoorschijn zal ko men. Immers, zoolang het pro duct er nog niet was moest elk aandeel daarvan, dat reeds ter beschikkig gesteld werd, van andere reeds vroeger voortge brachte producten worden afge nomen. Wanneer de nieuwe voortbrenging, waarvoor het loon dat wij hiervoren bedoelden, be taald werd, dit loon dus niet weer reproduceert, zou de we reld het bedrag van dat loon armer geworden zijn en ware dat loon dus met geen beter re sultaat besteed geweest dan het loon hiervoren genoemd in het voorbeeld van den kapitalist, die zijn geld uitsluitend gebruikt voor het in orde houden van zijn tuin. Als men ons in dit betoog goed gevolgd zijt, heefthet mis schien niet eens de aandacht getrokken, dat wij in het geheel niet over geld gesproken heb ben. En toch wordt loon ter hand gesteld als een sommetje geld. Waarom? Omdat men het zonder twijfel weinig genoeglijk zoudt vinden indien de onder nemer u als loon betaalde eenige kilo's aardappelen, wat zakjes met suiker, koffie, boonen, enz., en andere dingen, die men voor zijn levensonderhoud of levens genot niet kan ontberen. Men bepaalt liever zelf wat men vindt noodig te hebben en daarom is het gebruikelijk voor loonbetaling van geld gebruik te maken. Niet omdat het product der voortbrenging waar in men mededeelt uit geld zou bestaan. Dit is volkomen bekend. Er be staat maar één fabriek ia Neder land waar het product der fa bricatie „geld" is, namelijk de rijksmunt te Utrecht, alle ove- door, je dagen bij de wedrennen en liet mij geheel aan mijn lot over. Ik was verlaten door den minnaar, dien ik aanbad, in het nauw gebracht door den man, dien ik haatte, en, zonder hulp overgeleverd aan de heftige nei gingen van een overprikkeld gestel. Alles was gevaar voor mij. Juist toen leerde ik Jeanne Baud kennen. Zij wilde de Ita- liaansche cairière gaan volgen en vroeg mij haar te helpen om haar slechte uitspraak te ver beteren. Ik had niets te doen en dacht dat, die lieve artiste een weinig aanleiding geven voor mij een afleiding zijn zou. En bij uitzondering liet ik, die nooit een vrouw had ontvangen, haar bij mij komen. Je herinnert je haar, niet waar, jong, vroolijk en opgeruimd, zorgeloos, alleen voor haar genoegen levend. Ik had nooit anders dan fatsoenlijke vrouwen tot vriendin gehad, toen ik nog in de wereld verkeerde. De buitengewone liefheid van Jeanne kwam mij zonderling voor, maar zij was vol oplet tendheden, dat ik aan vriendschap toeschreef wat aan hartstocht moest worden toegeschreven. Ik was ongelukkig, ik had in dit lieve meisje een gezellin voor rige fabrieken maken wat an ders, als is het dikwijls gebrui kelijk ook het voortgebrachte in een geldbedrag uit te drukken. Maar wanneer het er niet om gaat de hoe-grootheid uit te drukken laat dan het zooveel verwarring stichtende begrip „geld" er geheel buiten. Bedenk dat de voortbrenging „goederen" maakt, geen geld en dat het lichaam om te leven verschillende goederen noodig heeft, ook al weer geen geld. Probeer de oeconomische problemen te zien langs den weg der goederen. En nu om tot een conclusie te komen die hierbij aansluit. Geen „loon" kan meer goed vertegenwoordigen dan hetgeen bij de voortbrenging weer te- rugverkregen wordt en indien hetzij door dwang aan werkne merszijde, hetzij door gebrek aan inzicht bij den ondernemer het loon hooger gesteld wordt is verarming daarvan het gevolg. Ingezonden Mededeeling. Overspannen Zenuwen. vragen een Kalmeerend en Ze nuwsterkend Middel. Mijnhardt's Zenuwtabletten beantwoorden volkomen aan dit doel. Prijs 75 ct. Bij apoth. en Drog. STEMBUSEISCHEN VAN DEN VRIJHEIDSBOND. Op het Congres van den Vrij heidsbond, zijn de volgende stembuseischen vastgesteld 1. Internationale ontwapening door versterking van den Vol kenbond. 2. Verdediging der geestelijke vrijheid. 3. Verlaging van belastingen. Vereenvoudiging vandenStaats- dienst. 4. Verhooging van de welvaart van Nederland en de overzee- sche gebieden en versterking van den onderlingen band. 5. Vrijhandel. 6. Vermindering van overheid»- elk oogenblik, die het ledige in mijn leven vulde. Ik hechtte mij teeder aan haar. Maar ik ver moedde nog niet hoe zij mij beminde. Op zekeren avond, toen wij samen van de Opera terugkeerden, en zij mij naar huis had gebracht, werd mij heel onverwachts onthuld wat er in haar hart omging. Ik wachtte je. Wij hadden samen gesoupeerd, toen er aan de deur werd ge scheld. Dat is Jacques, riep ik uit. Hij zal zijn sleutel vergeten hebben. Wacht hier, ik zal hem open maken. Ik ging naar de vestibule en, door de deur heen, vroeg ik Jacques, ben jij het Het was de stem van Sorège, die antwoordde Neen, ik ben ik het, ik moet een woordje met u spreken, ik kom een oogenblik binnen en dan ga ik weer heen. Ik had wel lust om hem af te schepen, maar de tegenwoordig heid van Jeanne stelde mij ge rust. Ik had niets te vreezen. Hij trad den salon binnen zon der te vermoeden, dat ik niet alleen was. Hij zei mi] terstond, zonder zelfs te gaan zitten Wacht ge op Jacques? Hij bemoeiing. Versterking van het particulier initiatief. Afbouw en vereenvoudiging van de sociale voorzieningen voor de ocono- misch zwakkeren, waaronder pre- mievrij staatspensioen. 7. Verheffing van de openbare school. 8. Versterking van den band tusschen kiezer en afgevaardigde. 9. Vrijheid van arbeid, ook voor de vrouw. 10 Verhooging der producti viteit van onzen nationalen bo dem. Verbetering van onze ver keerswegen. Meer waardeering voor den landbouwenden stand. Als candidaten voor de kies kring Dordrecht, Middelburg, Leiden, Tilburg, werden gesteld: 1 mr. H, C. Dresselhuis. 2 Joh. Westerman. 3 dr. S. E. B. Bierema. 4 prof. dr. B. D. Eerdman». 5 E. M. Teenstra. 6 C. G. Roos. 7 J. N. Pattist. 8 J. H. van Straten van Nes. 9 A. van der Weijde. 10 J. J. Kerbert. Breskens. Vrijdagavond kwam de Raad in voltallige zitting bijeen. Na voorlezing der notulen, welke onveranderd worden goed gekeurd, wordt mededeeling gedaan, dat 28 April kasopname heeft plaats gehad; een bedrag van f 1.39l/j was te veel aan wezig. Ingevolge art. 184 Lager Onderwijswet was rapport uitge bracht omtrent den toestand On derwijs in de gemeente. Dit was gunstig en gaf reden tot tevre denheid. Het beredeneerd jaarverslag der gemeente werd den Raad aangeboden. Een verslag van de Vereeni- giog Volksonderwijs betreffende de Vervolgingscursus was in gekomen. Lesuren waren ge geven van 1 Nov. tot 1 Maart aan 14 leerlingen. Het onder wijs getuigt van ijver en lof, en komt niet. Waarom niet Omdat hij elders is. In de sociteit Neen. Hij is er juist van daan. Hij lachte toen hij zoo sprak, het monster, al het kwaad wel kennend, dat hij mij aandeed. Ik werd bleek. Hij merkte het en zeide Kijk toch eens in den spie gel, Lea, zie hoe ontdaan jij er uitziet. Jacques zal je nog dood maken, als je niet besluit hem te verlaten. Hij bedriegt je anders genoeg, dat gij hem met gelijke munt kunt betalen. Ik riep Zwijg, ellendeling. Jij weet heel goed, dat ik hem ooit be drieg, dat niet met jou zal zijn. Komaan Daar zult ge toch toe komen liefje, en eerder dan gij denkt. Gij zult mij toebe- hooren. Jacques werkt er zelf toe mede. Een prachtig schep sel als gij verdraagt niet eeuwig verlatenheid. Ik viel hem woedend in de rede Al was Jacques nog duizend maal zoo ontrouw als hij is, dan zou ik hem nog niet met u be driegen. Met anderen misschien, (Wordt vervolgd,)

Krantenbank Zeeland

Breskensche Courant | 1925 | | pagina 1