EE GALEISLAAF.
ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCHVLAANDEREr
Melkmonopolio.
Zseuwschs week
wsmttigyeH.
BRESKEMSOHE COURANT
VERSCHIJNT WOENSDAGS EN ZATERDAGS IN ALLE PLAATSEN VAN ZEEÜWSCH-VLAANDEREN
Abonnementsprijs per drie maanden f 1.25
franco per post f 1,40
A d v e r t e n 11 e p r ij s v a n 1 5 regels 75 cent
Elke regel meer 15 cent. Ingez. Meded. 30 ct. p. regel.
Telefoon
No. 21
Drukker-Uitgever
E. BOOM—BLIEK
BRESKENS
Postgiro
17704
Abonnements-Advertenties zeer billijk tarief.
Advertenties worden aangenomen tot uiterlijk
Dinsdag- en Vrijdagmiddag 1 uur
34e Jaargang
Woensdag 18 Februari 1925
Nummer 3005
Scherp en heftig is de strijd,
die in den Amsterdamschen Ge
meenteraad gestreden wordt over
de Gemeentelijke melkvoorzie-
ning. Van beide zijden, voor- en
tegenstanders, worden alle argu
menten naar voren gebracht om
elks standpunt te verdedigen. En
de verdeeïing in den Raad van
beide groepen is van dien aard,
dat de beslissing vermoedelijk
afhankelijk zal zijn van één stem.
De voordracht is geschied door
de d ie socialistische wethouders,
gesteund door den Roomsch Ka
tholieken, en draagt dus niet di
rect een socialistisch karakter.
Maar de zaak wordt voor velen
daardoor des te moeilijker, daar,
ongeacht de vraag wie de in
dieners zijn van de voo'd acht,
het karakter, naar velen meenen,
meer een socialistische dan een
sociale strekking heeft
In 1921 was de melkvoorzie-
ning van Amsterdam feitelijk
een der programpunten voor de
gemeentelijke verkiezingen. De
motieven van toen waren echter
in hoofdzaak gebaseerd op hy
giënische gronden'. Vooral het
gevaar voor typhusbesmetting
werd sterk naar voren gebracht.
Wie niet vóór de voordracht was
behoorde tot hen, die den ge
zondheidstoestand van Amster
dam's bevolking in groot gevaar
brachten. In tal van bladen werd
dit betoogd en in de breede
het besmettingsgevaar naar vo
ren gebracht.
Thans is echter de toestand
veranderd. In de jaren toch die
inmiddels voorbijgegaan zijn, is
gebleken, dat het besmettingsge
vaar nu niet direct in de wijze
van melkvoorziening moest ge
zocht worden. De Gezondheids
dienst in Amsterdam is in die
jaren van leider verwisseld en
moet deze gebeurtenis verras
sende resultaten hebben afge
worpen. Sedert dien hebben ook
de hygiënische argumenten veel
van hun waarde verloren, daar
toch afdoende gebleken is, dat
48.
Bij den aanvang onzer liaison
zag ik eens Lea, in een zijden
peignor, met safieren van twin
tig duizend francs in de ooren,
ontbijten van een tafel zonder
tafellaken, haring eten van een
'gebroken bord, en champagne
drinken uit keukenglazen. Orde
en netheid waren voor haar een
doode letter. Vóór alles bevre
digde zij haar fantaisie en haar
grillen.
Ik had haar ontmoet op een
weldadigheidsconcert, waar zij
heerlijk mooi Hongaarsche aria's
had gezongen, geaccompagneerd
door Maracksy en ik was geko
men onder de bekoring van haar
schoonheid en trotsch voorkomen.
Op de estrade, te midden van
de vrouwen'uit de groote wereld,
die haar medewerking verleen
den, zag zij er uit als 'n koningin.
Ik liet mij aan de bekoorlijke
Italiaansche voorstellen, den vol
genden dag gaf ik mijn kaartje
bij haar af. Het antwoord liet
zich niet lang wachten en de
volgende week werd ik uitge-
noodigd een kop thee te komen
drinken,
ook al zou de melkvoorziening
op een betere wijze plaats vin-
dennet gevaar voor besmetting
niet daardoor bezworen zou wor
den.
Toch wordt bij de behande
ling thans opnieuw de nadruk
gelegd op het groote hygiënisch
belang voor de bevolking. Het
College van B. en W. ontkent
ten stelligste, dat ook maar
eenig beginsel van socialisatie
aan hun voordracht, de exploi
tatie van gemeentezijde, ten
grondslag zou liggen, doch dat
het zuiver en alleen sociale
feitelijk hygiënische begin
selen zijü, welke dwingen tot in
grijpen.'
Dat Staat of Gemeente, dus
de Overheid, ingrijpt en zelf een
of meer bedrijven exploiteert, is
geen bepaald verschijnsel van
onzen tijd. Integendeel werden
in vroeger eeuwen ook reeds
bepaalde industrieën door den
Staat beheerd en was reeds toen
de Staat eigenaar en exploitant
van verschillende fabrieken.
De oorzaken van de overheids-
exploitatie zijn feitelijk van drie
erlei aard
Ten eerste de zg. fiscale, zoo
genoemd, omdat de Overheid
daa'door nieuwe hulpbronnen
tracht te vinden tot bestrijding
van de steeds toenemende uit
gaven.
Dat de Staat uitjde door hem ge-
exploiteerde bedrijven soms aar
dige winsten weet te trekken
kunnen de volgende cijfers aan-
taonen.
Zoo verdiende de Russische
Staat róór den oorlog maar
eventjes 750 millioen gulden op
den verkoop van brandewijn,
terwijl de Pruisische regeering
met haar spoorwegen 175 mil-
liöen per jaar verdiende. De
Fr%nsche behaalde alleen op den
verkoop van tabak een zoet
winstje van ongeveer 200 mil
lioen, terwijl In een groot aan
tal gemeenten in verschillende
landen eenige millioenen uit di
verse bedrijven getrokken wor
den. Zoo ziet men, dat Staats
bedrijven niet altijd met tekor
ten behoeven te werken.
Ik zorgde wel de gelegenheid
niet te laten voorbijgaan en te
tien uur kwam ik in de rue d'
Astorg, waar i1:. een dozijn per
sonen vond van verschillend ge
halte, van af den teronino tot
den ernstigen diplomaat, vanaf
de jonge, lichtzinnige weduwe tot
de echte douairière.
Ik was vijf en twintig jaar, ik
was vrij, rijk, zeer gezocht in
de wereld. Ik maakte op Lea
indruk door den uiterlijken glans
van mijn leven, waarvoor haar
Italiaansche natuur haar het
meest gevoelig maakte.
Mijn fraai bespannen rijtuig,
onder mijn venster wachtend,
mijn mooie livrei, mijn authen-
thieke van mijn titel, de aan
dacht, die zij trok, als wij samen
uitgingen, behaagden haar meer
dan mijne oplettendheden, zor
gen en teederheid. Maar spoe
dig veranderde haar liefde in
eene zinnelijke.
Na eenige weken was haar
leven geheel veranderd. Zij ont
ving niemand meer van de per
sonen, die ik in 't begin bij haar
had gevonden, en met een on
gelooflijke gemakkelijkheid had
zij hen vervangen door vrienden
van mij. Hoe beschaafd zij ook
was door haar opvoeding, zij
had geen begrip van maatschap-
Een tweede oorzaak van Over-
heidi-exploitatie kan gevonden
worden in de z.g. sociale, een
oorzaak dus, die ontstaan is uit
het motief, dat de particuliere
bedrijven te hooge winsten zou
den maken, waardoor het volk
te hooge prijzen zou moeten be
talen. Ook kan de sociale oor
zaak voortspruiten uit politieke
overwegingen, dus uit vijandschap
tegen de maatschappelijke orde.
Deze gevallen kunnen zich voor
doen wanneer b.v. de meerder
heid van de bertuu'scollege's óf
socialistisch óf communistisch is
en de exploitatie van de bedrij
ven dus tot grondslag heeft een
verandering van maatschappij-
voim. Een dergelijk, optreden
zou dus feitelijk voeren tot
staatssocialisme.
In de derde plaats kan aan
de exploitatie van staats- of ge
meentewege een polieke reden
ten grondslag liggen. De Over
heid beoogt dan door zelf het
beheer van de bedrijven op zich
te nemen, meer macht op de
verkiezers te vei krijgen en daar
door haar bevoegdheden te kun
nen uitbreiden.
Het spreekt vanzelf, dat niet
alle bedrijven geschikt zijn om
van overheidswege te worden
overgenomen. In den regel wor
den die bedrijven-het eerst ge.
naast, die min of meer in den
vorm van monopolies werkzaam
zijn.
Welke motieven nu zuiver aan
de z.g. melkvoordracht van de
gemeente Amsterdam ten grond-
slag liggen is moeilijk aan te
geven. Een beslist sociale kan
men deze voordracht niet noe
men, ofschGon door velen juist
wordt aangenomen, dat waar de
voorstellen van socialistische zijde
gekomen zijn, de socialisatie ge
dachte hieraan nietgeheel vreemd
is. Zeer zeker is het, dat de ge
zondheidstoestand van de Am-
sterdamsche bevolking en het
gevaar van besmetting voor tal
van ziekteD, bij de huidige melk
voorziening, geen groote rol
meer spelen.
Hoe het ook zij, het zal ons
benieuwen hoe de zaak zal af-
pelijke afstanden. Ik vond haar
dikwijls zitten tegenover haar
Italiaansche kamenier, een log
Lombardisch .meisje, en met haar
kaart spelen. Ali ik haar daar
over eeo verwijt maakte, zeide
zij tot mij
Wat maakt dat uit? Zij is tot
mijn beschikking, even goed om
mij te verstrooien, door een
spelletje kaart met mij te doen,
daardoor mijn schoenen dicht te
knoopen. Zij wordt betaald en
doet haar dienst. Wat de ciga
rette betreft, iedereen rookt in
Italië, zelfs de dames van 'thof.
Evenmin had zij eenig begrip
van geldelijk beheer, zoodat zij
in de grootste zorgeloosheid
leefde. Zoolang zij geld had,
verteerde zij. Als de geldlade
leeg was, behielp zij zich, en
dan was die vrouw, aan weelde
gewend en die met vorstelijke
mildheid weggaf zonder te tellen,
tevreden met het hoog noodige.
Op een goeden morgen kwam
ik bij haar, toen op al wat zij
bezat beslag was gelegd, op
verzoek van haar leveranciers,
die vreeselijk gebelgd waren
over haar sansgéne en haar ver-
waarloozen van aangegane ver
plichtingen. Mijn eerste bewe
ging was mijn portefeuile te
grijpen en den deurwaarder te
loopen. En mochten B. en W.
hun zin krijgen en dus de ge-
meetelijke melkvoorziening tot
stand komen, dan zijn wij be
nieuwd of, zonder dat de belan
gen der inwoners geschaad wor
den, dit bedrijf rendeeren zal.
Tot op heden heeft Amsterdam
met haar bedrijven nog niet al
te veel succes gehad en zijn er,
ook vao economisch standpunt,
tegen Overheidsexploitatie nog
altijd bezwaren in te brengen.
Boterprijzen in het
4e district en elders
in 1925.
Vrijwel alle melk, die in het
4e district jaarlijks geproduceerd
wordt, dient, voor zoover ze niet
noodig is voor de kalveren en
voor de menschelijke voeding,
voor de bereiding van boeren-
boter. Jaarlijks wordt in het 4e
district ongeveer 390.000 K.G.
boerenboter bereid, dat is onge
veer 14 K.G. per hoofd der be
volking. Vrijwel al deze boter
moet ia de eigen streek ver
bruikt worden. Ze heeft daaren
boven de concurentie van elders
ingevoerde fabrieksboter en van
margarine die in toenemende
mate gebruikt wordt. Een en an
der heeft tengevolge dat er ge-
durender meerdere maanden van
het jaar meer boerenboter aan
geboden wordt dan gemakkelijk
te plaatsen is.' Gevolgmoelijke
afzet en lage prijzen.
Dat die prijzen werkelijk laag
zijn, blijkt uit de volgende op
gaaf
I. Boterprijzen in 1923 (de
gemiddelde prijzen van 52 we
ken opgeteld en door 52 gedeeld).
Roosendaal (fabrieksboter, groot
handel) f 2,03. Oostburg, (gemid
delde veilingsprijs) l,73'/j. Mid
delburg (Midden tusschen parti
culiere en handeliprijs) f 2.08.
II. Boterprijzen in 1924(uitde
wekelijk8che middenprijzen zijn
de maandgemiddeldeu berekend.
Dóór deze op te tellen en door
12 te deelen kregen we het jaar
gemiddelde).
vragen, hoe groot het bedrag
der schuld was. Lea protesteer
de, met de heftigheid eener be-
langlooze liefde, weende, wei
gerde. Maar de ambtenaar had
de kans gezien om betaald te
worden. Hij stoorde zich niet
aan haar protest en voor de
eerste maal kortte Lea mij geld.
Als ik het haar niet had aan
geboden, had zij er mij waar
schijnlijk nooit om gevraagd.
Maar vanaf den dag dat ik be
taald had, vond zij het heel
natuurlijk verder van mijn edel
moedigheid gebruik te maken.
Hier begint het waarlijk betreu-
rens-waardig tijdperk in mijn
leven.
Ik kon. ruimschoots leven als
vrijgezel en voldoen aan al de
kostbare eischen van het mon
daine leven. Ik had in dien tijd
het vaderlijk erfdeel reeds aan
gesproken.
Maar de enkele landerijen, die
ik had verkocht, brachten wei
nig op, en mijn inkomen was
nog niet erg verminderd. Ik
bezat nog veertig duizend francs
rente.
Om in Lea's behoeften en in
mijn persoonlijke te voorzien,
ware dit nauwelijks voldoende
geweest, zelfs als wij het geld
goed beheerd hadden. Maar de
Maand Roosend. Middelb. Oostb.
Januari 2,41
Februari 2,31
Maart 2,15
April
Mei
Juni
Juli
2,03
2,06
1,93
2,20
Augustus 2,27
Sept. 2,45
October 2,63
Nov. 2,46
Dec. 2,61-
2,36
2,20
2,06
1,99
1,75
1,97
2,41
2,40
2,40
2,43
2,35
2,33
2.24
2.25
1.89
1,88
1,33
1,57
1,70
1,94
2,10
2,13
1,92
1,86
1.90
Gemidd. 2,29 2,22
We zien dat de verschillen
nog al belangrijk grooter zijn
dan in 1923. In het 4e District
maakte men per koe (gerekend
op 100 K.G. ruim 1 40,te
weinig door den lagen boterprijs.
Voor het geherle Districtbetee-
kent dat een verlies van minstens
f150.000 in een jaar.
Dit verlies is maar op een
manier te voorkomen, n.l. door
gemeenschappelijke boterberei-
in fabrieken. De overproductie
kan daar naar het buitenland.
Het vorig jaar zijn eenige con
ferenties met vooraanstaande vee
houders uit deze streek aan dit
vraagstuk gewijd geweest. Voor-
loopig zonder resultaat. Men was
er vooi deze oplossing nog niet
rijp. Misschien kunnen deze cij
fers er de veehouders en hunne
vrouwen toe brengen deze zaak
nog eens rijpelijk te overwegen.
Zwagerman.
19—28 Maart 1925
Rotterdam.
De Vereeniging voor Volks
ontwikkeling „Ons Huis", Gou-
vernestraat 133 te Rotterdam, is
voornemens van 19—28 Maart
1925 een Zeeuwsche week te
houden, ten gevolge op de Gel-
'dersche, Friesche en Groning-
sche Weken, welke achtereen
volgens in vorige" jaren gehou
den werden.
De bedoeling, welke aan deze
Weken ten grondslag ligt, is om
wanorde, die bij mijn maitresse
heerschte, was in zekeren zin
aanstekelijk en ik zelf had niet
veel zorg voor de toekomst. Na
eenige maanden bevond ik mij
in de grootste geldverlegenheid.
Gij, Marenval, hebt mij toen in
verschillende omstandighedenge-
holpen om dringende schulden te
betalen. Jij, Christian, trachtte
mij te rukken uit mijn leven van
ontucht en laagheid. Ik had mij
aan 't spel overgegeven en om
mijn krachten te herstellen, uit
geput door de nachten om de
baccara-tatel doorgebracht, was
ik begonnen te diinken.
In die gevloekte jaren, waarin
gij mij trap voor trap zaagt
afdalen, tot io het slijk der
goot, was mijn verstand verdwe
nen, mijn hart gevoelloos ge
worden. Ik leefde als een rede
loos dier en de enkele verstan
dige oogenblikken, die ik nog
had, dienden slechts om mijn
ondeugden te voldoen. Want als
Lea zich aan mij had gehecht
door de dankbaarheid, die zij
gevoelde voor mijne inspanning
om haar rijk en gelukkig te doen
leven, ik begon haar moede te
worden en ik bedroog haar.
(Wordt vervolgd.)
