DE GALEISLAAF.
ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCHVLAANDEREN
Wekelljkscb Overzicht.
VERSCHIJNT WOENSDAGS EN ZATERDAGS IN ALLE PLAATSEN VAN ZEEUWSCH-VLAANDEREN
E. BOOM—BLIEK
34e Jaargang
Zaterdag 31 Januari 1925
Nummer 3000
Ingezonden Mededeeling.
Ruwe en
Schrale huid
PUROL
Recht of dwang.
BRESKENSCHE COURANT
Abonnementsprijs per drie maanden f 1.25
franco per po«t f 1,40
A d v e r t e n 11 ep r y s v a n 1 5 regels 75 cent
Elke regel meer 15 cent Ingez. Meded. 30 ct. p. regel.
Drukker-Uitgever
T'10e,~n BRESKENS
Postgiro
17704
Abonnements-Advertenties zeer billijk tarief.
Advertenties worden aangenomen tot uiterlijk
Dinsdag- en Vrijdagmiddag 1 uur
Ieder mensch, maar ook elk
volk heelt zijn eigen manieren.
In Chili laten ze de infanterie,
cavallerie en artillerie oprukken,
omsingelen het regeeringspaleis
en het ministerie van oorlog,
verklaren dan, dat een andere
regeering het gezag aanvaard
heeft en roepen Leve president
Alexander*.
Dat zijn Zuid-Amerikaansche
manieren, die in ook Midden-
Amerika navolging vinden. Ze
hebben een onbetwistbaar succes,
wanneer men een regeering kwijt
wil zijn en verzekeren een snellere
oplossing van regeeringacris'ssen
dan onze Europeesche gewoon
ten. Ze hebben alleen het na
deel, dat ze een voortdurende
onzekerheid scheppen. Want
als ze vandaag leve president
Alexander roepen, roepen ze
morgen wel icht „leve generaal
Altamirana*. Dat ligt toch maar
aan de stemming, waarin een
majoor of een luitenant '8 mor
gens opstaat en dan de meer
dere of mindere handigheid en
snelheid, waarmee hij die stem
ming in daden weet om te zet
ten. En Chili, dat anders in te
genstelling met zijn buren met
de Zuid-Amerikaansche manie
ren niet zoo bizonder vertrouwd
leek, werd indertijd president
Alexandri uit wandelen gestuurd
wegens de stemming der gene
raals Altamirana, Berner en con
sorten, die hem een vriendschap
pelijke uitnoodiging stuurden
gezondheidsverlof te nemen, wat
de president maar veiligheids
halve in Europa is gaan door
brengen.
Maar dezer dagen waren de
officieren van het garnizoen van
Santiago, Chili's hoofdstad, weer
in een andere stemming. En in
den vorm van een omsingeling
van het regeeringspaleis hebben
ze de generaal Altamirana c.s.
een gelijksoortige uitnoodiging
gestuurd en tevens 'n boodschap
naar Milvan, naar president
Alexandri om terug te keeren.
Het verwonderlijke is, dat de
soldaten infanteristen, zoowel als
huzaren en cavalleristen zoo ge
makkelijk zich telkens naar de
wisselende stemming van offi
cieren en generaals schikken.
En onwillekeurig vraagt men
zich af of dat bij ons ook zou
zijn, wanneer we toevallig gene
raals hadden, die zoo aan stem
mingen onderhevig waren en
zoo'n behoefte gevoelde die
stemmingen in de politiek uit te
vieren.
Tot nu toe hebben we daar
omtrent geen ervaring kunnen
opdoen. En wanneer we in
Europa, een regeering kwijt wil
len zijn, doen we dat op een
andere manier. Gewoonlijk ge
beurt dat door het middel van
verkiezingen. Maar de gebeurte
nissen in Duitschland hebben ons
geleerd, dat dit middel nèet al
tijd deugdelijk meer is en soms
een averechtsche uitwerking kan
hebben. Daar saboteert men even
de regeering gewoonweg weg,
zooals de Duitsche Volkspartij
heeft gedaan, om er zijn eigene
voor in de p'aats te stellen. Het
lijkt een beetje op de Chileen-
sche manier, naar Europeesche
behoefte gefatsoeneerd. In de
plaats van de officieren komen
dan de Rijksdagafgevaardigden
en gewezen ministers. En de
omsingeling van de regeering
heeft zonder infanterie, cavalle
rie en artillerie plaats, maar is
niettemin zoo volstrekt, dat de
arme hulpelooze regeering niet
heen en niet weer kan en zich
eindelijk op genade en ongena
de overgeeft. Daarop roept men
dan wel niet,leve minister
Slreseman of de Duitsch-natio-
nale partij* maar de bedoeling
der bedachtzame woorden is
toch ongeveer dezelfde als die
in een dergelijke uitroep tot uit
drukking komt. Men heeft een
regeering, zooals men, dat wil
zeggen, de heeren der Volks
partij en der Nationalen, die
hebben wil. En naar de mee
ning van het volk, die toch in
den uitslag der verkiezingen zich
had uitgesproken, vraagt men
evenmin als in Chili de officieren
doen.
Zoo heel groot is het verschil
dus niet 't Zit hem meer in de
middelen dan in de uitkomst.
Maar de eetlust komt al etende
nietwaar Nu de heeren in het
Rijk zoo'n succes gehad hebben,
schijnen ze het spelletje ook in
Pruisen te willen probeeren.
Van den aanvang af hebben
ze al gezegd, dat een regeering
van rechts van het Rijk voor
hen geen beteekenis had, wan
neer ze ook in den grootsten
bondsstaat Pruisen de macht
niet in handen kregen. En daar
voor zijn ze nu bezig zich in te
spannen. De situatie in Pruisen
is ongeveer als die in het rijk.
Ook daar houdt een coalitie,
waarvan de Volkspartij deel uit
maakte, de macht en de regee
ring in handen. Het verschil was
alleen, dat in Pruisen ook de
sociaal-democraten in de coalitie
zaten. Daardoor kon zij zich
handhaven, ook toen de Volks
partij de samenwerking opzei.
Maar ook hier heeft het Cen
trum roet in 't eten gegooid. En
kele leden van het Centrum
stemden met de tegenpartij. En
zoo leed de Pruisische regee
ring in den Landdag een ne
derlaag en trad af. Wil nu het
Centrum geheel over stag gaan,
dan zal ook in Pruisen wel een
regeering komen, waarin Duitsch-
nationalen en Volkspartij, dus
de oude conservatieven de la
kens uitdeelen. En wanneer ze
eenmaal zoo ver zijn, dan zullen
zij zich de macht wel niet ge
makkelijk meer ljden ontglippen.
De meeste menschen weten wel
middelen te bedenken, wanneer
het erom gaat zich zelf in een
begeerde positie te handhaven.
Dat toonen nu ook weer de
Engelsche conservatieven. Ze
hebben op 't oogenblik een over-
groote meerderheid in het La
gerhuis en schijnen die te willen
gebruiken om een mogelijke
toekomstige liberale of arbei-
dersregeering zoo goed mogelijk
bij voorbaat te verzwakken en
tegen hun macht een steviger
conservatief bolwerk op te wer
pen door het Hoogerhuis, dat
in meerderheid altijd conserva
Jacques. Toen de deur gesloten
was, wierp Christian zich in de
armen van zijn vriend en zei,
hem strak aanziend
Altijd nog vastbesloten
Bereid je te volgen, omdat je
het wilt. Besloten te lijden omdat
het moet.
Dat is goed. Wij hebben maar
weinig tijd. Terwijl hij sprak,
ontkleedde Tragomer zich. On
der zijn wit buis had hij een
blauw wollen kiel, gelijk aan
dien, welken de matroos Dougal
droeg. Onder zijn broek een
broek van dezelfde stof als de
kiel. Hij haalde uit zijn zak een
muts, met rood omzoomd, en een
paar schoenen. Vervolgens uit
zijn zijzak een hamer en een
kleine stalen zaag. Hij moest
onwillekeurig lachen.
Inbrekersgereedschappen I
Hij hanteerde reeds handig de
zaag en, zonder dat het krassen
der tanden op het ijzer gehoord
werd, viel het ijzervijlsel als stof
neer. Een kwartier werk en de
ring van Jacques' arm was half
doorgevijld. Toen gaf hij met
de hamer een korten slag op de
handboei, die door midden brak.
Voor het been was de taak
gemakkelijker. De ketting viel
op den vloer neer en met een
zucht van vreugde strektejacques
tief is en het nog wel menschen-
leeftijden zal blijven het onbe
perkte veto-recht terug te ge
ven, dat een liberale regeering
het indertijd heeft ontnomen.
Het schijnt geen aanbevelens
waardige methode en lijkt een
beetje op Amerikaansche, ook
op de Zuid-Amerikaansche prak
tijken.
Wanneer een aan het bewind
zijnde regeering verandering in
het regeeringsstelsel, in de be
voegdheden der vertegenwoor
digende lichamen of zelfs maar
in de ambtelijke wereld gaat
brengen, alleen opdat die ten
bate van haar partij kunnen wer
ken, dan wordt de parlemen
taire regeering zoo ontwricht,
de vrije werking van den volks
wil bij voorbaat onmogelijk ge
maakt en aan allerlei corruptie
de hand gereikt
Niet waar De officieren te
Santiago doen het nog zoo heel
gek. Hun manieren zijn wat
vreemd. Wij houden niet meer
van tromgeroffel en paardenge
trappel en mitraileuses om re-
geeringsgebouwen. Wij hebben
andere middelen. Maar verder
Voor
van
Handen en Gelaal
gebruik ik altijd
Wordt in deze dagen veel
geschreven en gesproken over
de taak van de maatschappij en
haar handelingen soms aan scher
pe critiek onderworpen, niet
minder wordt geredetwist over
de roeping en verplichtingen van
den Staat.
De maatschappelijke samen
stelling leidt er nu eenmaal toe,
dat deze punten aan de orde
komen. Daarbij komen de op
zijn leden uit, vrij van den boei
der schande.
Toen Jacques de matrozen-
kleediog had aangetrokken, na
dat hij het afschuwelijk grof
linnen buis van zich geworpen
had, zag hij er heel anders uit.
Zijn gestalte scheen hooger, zijn
schouders breeder.
Maar het gladgeschoren gelaat
van den veroordeelde kon nog
de aandacht op hem vestigen en
hem verraden. Daarom haalde
Tragomer een etui uit zijn por
tefeuille, waarin verfstiften en
valsche haren waren. Hij liet
Jacques zitten en kleurde zijn
gelaat en voorhoofd met een
lichtbruine tint. Toen plakte hij
hem rossige haren onder op het
gelaat. Jacques was veranderd
in een krachtig matroos gebruind
door de zondertropen. Tragomer
reikte hem een revolver en zei
Neem nu dit wapen. Want ze
moeten je niet weer levend in
handen krijgen I
Neem deze kist op je schou
der, zooals Dougall die droeg,
en laat ons gaan.
Zij gingen weg, liepen de
binnenplaats over, waar zich de
kleine smederij bevond, traden
de touwslagerij binnen en kwa
men zoo aan den ingang van 't
gebouw, waar de schildwacht op
vattingen omtrent vrijheid, waar
onder door den een verstaan
wordt een absolute onthouding
door de overheid, terwijl door
den ander daaraan een meer soe
pele beteekenis wordt gegeven.
En deze verschillende opvat
tingenmaken de oplossing hoe lan
ger hoe moeilijk er daar verschil
van meening dikwijls een klove
doet ontstaan, die zoo moeilijk
te overbruggen valt.
Vooral het begrip vrijheid
maakt dat bij ingrijpen van
overheidswege zooveel verschil
van meening zich openbaart.
Velen toch zijn nog steeds
van meening, dat de Staat zich
in geen opzicht met het bedrijfs
leven heeft te bemoeien. De
fabriek toch, zoo redeneeren zij.
behoort aan den eigenaar. Deze
draagt het risico, is financieel
verantwoordelijk, de werknemers
zijn in dienst van de zaak en
hebben zich dus aan alle voor
schriften en reglementen van die
zijde te onderwerpen.
Met deze groep, die feitelijk
de natuurwetten als grondslag
neemt, ook voor de bestaande
maatschappelijke verhoudingen,
komen andere groepen, die de
gemeenschapsgedachte op den
voorgrond brengen, in botsing.
Want er zijn tal van groepen,
die van meening zijn, dat, schiet
het particulier initiatief tekort,
de overheid verplicht ia in te
grijpen.
Nu is, afgezien van de ver-
schilleade standpunten, welke
door de onderscheidene groepen
worden ingenomen, het uiterst
moeilijk, ook bij een zuivere,
onpartijdige beschouwing, precies
de grenzen van de Overheids
bemoeienis aan te geven. Immers
omtrent doel en wezen van den
Staat zijn de meeningen zóó
uiteenloopend, dat het uiterst
moelijk is, daaromtrent het juist
standpunt te vinden.
Toch moet erkend worden, dat
de overheid niet alleen onmis
baar is, doch ook een bijzon
dere taak te vervullen heeft. Dit
standpunt zal door ieder, die
geen anarchist is, worden in
genomen. Wat zou er van een
post stond. Deze, tegen zijn
schilderhuisje aan staande, her
kende den vreemden bezoeker,
den matroos, die de kist droeg,
en verroerde zich niet.
Tragomer, bleek van aan
doening, en met kloppend hart,
bracht de hand aan zijn kurken
helm en zei in 't voorbijgaan
Goeden avond.
Goeden avond, antwoordde de
schildwacht.
Jacques was op straat, maar
nog niet buiten de strafinrichting.
Hij was er nu zeker van, te
slagen. Zij kwamen aan het hek.
Daar kwamen zij een troep te-
fen, die van het werk in het
amp terugkeerde. De bewaker
was aan het vloeken als een
ketter, omdat twee galeiboeven
voor de deur een vat teer hadden
omgegooid, waardoor de lucht
verpest werd.
Hij zag Tragomer en zijn
matroos, die naderden,
O I Daar heb je die Engelschen,
bromde hij. Goed I Loop maar
door I Wij hebben geen tijd om
te praten.
Tragomer en Jacques waren
buiten. Ze keerden de kade den
rug toe en richtten zich naar de
zee,
(Wordt vervolgdt)
43.
De drie mannen liepen een
kleine binnenplaats over, waar
een ongelukkige, het hoofd be
dekt met een kap, door welker
gaten de oogen schitterden,
rondliep, als een wild dier. Hij
liep langzaam en bij eiken stap
rammelde zijn ketting, waai van
de ring tot de knie was opge
haald, het was een ontvluchte,
die weer gepekt was en twee
jaar celstraf had gekregen. Hij
kwam nu voor een halfuurtje in
de lucht. Tragomer en zijn be
geleiders kwamen een smederij
voorbij, waar galeiboeven op het
aambeeld de handboeien en ket
tingen smeedden, die moesten
dienen om hun lotgenooten in de
ellende te kluisteren. Daarna een
deur, waarop stond .Bureau der
intendance".
Daar is het, zei de bewaker,
In een klein vertrek, gemeu
beld met een tafel en twee ban
ken, zat Jacques de Fréneuse en
copiêerde notities, die vóór hem
lagen. Hij keek op en werd
rood, toen hij zijn vriend zag
binnenkomen, Hij bleet evenwel
op zijn plaats zitten, de pen in
de hand. wachtend op een bevel
van den bewaker.
Gij kunt ophouden met uw
werk, zoolang meneer hier is
Hier zijn boeken, die hij u mag
brengen.
De matroos opende de kist en
haalde er een bijbel, een ge
schiedenis der reizen en pakjes
tabak uit.
Ik denk, dat gij deze sigaren
wel wilt aannemen, zei Tragomer
tot den bewaker, die vindt men
in de kolonie niet. Wat de tabak
aangaat, ik verzoek u die voor
den armen kerel te laten.
Bedank, 2317. Hier heb je
voor verscheidene maanden ge
noeg. Milord, als u wilt ver
trekken, wacht ik u aan de boot.
Ik moet den commandant spre
ken, die aan den anderen kant
der strafinrichting woont. Ik heb
wel een uur werk.
Neem den matroos mee. Kom,
Dougall, en doe niets anders dan
wat wij hebben afgesproken.
De zeeman groette en ging
heen achter den bewaker. Op
den drempel keek Tragomer hen
na en merkte, dat zij den weg
niet insloegen, dien zij waren
gekomen. Zij behoefden dus den
schildwacht niet meer voorbij.
De kans werd gunstig voor
