"de galeislaaf.
ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCHVLAANDEREN
OVERZICHT.
Tweeërlei standpunt.
VERSCHIJNT WOENSDAGS EN ZATERDAGS IN ALLE PLAATSEN VAN ZEEUWSCH-VLAANDEREN
E. BOOM—BLIEK
BRESKENS
34e Jaargang
Zaterdag 10 Januari 1925
Nummer 2994
Ingezonden Mededeeling,
BRESKENSCHE COURANT
Abonnementsprijs per drie maanden f 1.25
franco per post f 1,40
Advertentieprijs van 1 5 regels 75 cent
Elke regel meer 15 cent. Ingez. Meded. 30 ct. p. regel.
Telefoon
No. 21
Drukker-Uitgever
Postgiro
17704
Abonnements-Advertenties zeer billijk tarief.
Advertenties worden aangenomen tot uiterlijk
Dinsdag- en Vrijdagmiddag 1 uur
Wezen wij bij een vorige ge
legenheid er reed» op, dat de
toeitand in handel en industrie,
die als gevolg van den gewel
digen Europeeschen oorlog, ook
in ons land ernstig geleden had,
geleidelijk vooruitging, ook in
het laatste kwartaal van 1924
hield deze vooruitgang geluk
kig aan.
Natuurlijk is de toestand nog
lang niet normaal en zullen alle
klachten moeten worden inge
spannen om de voor handel en
nijverheid zoo noodige gunstige
voorwaarden van vóór den oor
log terug te krijgen. De gevol
gen van den wereldkrijg zij nu
eenmaal van diep ingrijpenden
zelfs van meer dan deprimee-
renden aard geweest en laten
zich niet zoo spoedig herstellen.
Vooral de algemeene verarming
als gevolg van het onttrekken
van de reusachtige kapitalen, be-
noodigd voor het voortzetten
van den strijd, heeft tengevolge
gehad, dat de koopkracht niet
alleen allerwege ve-zwakt, doch
zells zoo goed als verdwenen
was. En men voelt, dat een der
gelijke algemeene ontwrichting
maar niet weer zoo ineens te
herstellen viel.
Gelukkig wijst alles op een,
zij het dan ook langzaam, doch
zeer zéker geheel herstel. En
bedriegen de teekenen niet, dan
is de vooruitgang van blijvenden
aard en mag op goede gronden
verwacht worden, dat de toe
stand zich geleidijk herstelt.
Vergeleken met den toestand
van eenige jaren is de vooruit
gang zelfs gunstig te noemen
en is er inderdaad van een flinke
opleving sp-ake. Wat vooral een
verblijdend verschijnsel mag hee-
ten is zeker wel dit, dat de meer
dere bedrijvigheid in verschil
lende takken van de industrie
te danken is aan de toeneming
van den buitenlandschen afzet.
Maar ondanks deze op zich
zelf verblijdende verschijnselen
is de industrie nog steeds lij
dende als gevolg van de dgor-
Bitter berouw vervulde zijn
hart, nu hij na twee jaar, treu
rend, vermagerd door wanhoop,
haar terugzag, die hij vroolijk
en vol levenslust gekend had.
Haar gelaat droeg den stem
pel van adel en fierheid, die de
uitdrukking van zorgeloosheid en
naïviteit had vervangen. Zij was
nu meer vrouw, en hij achtte
haar honderdmaal zoo begeer
lijk. Hij naderde haar en zonder
dat zij een blik tot hem had
opgegeven, sprak hij haar zacht
zinnig toe
Marie
Zij sidderde, zooveel gelukkige,
Verdwenen herinneringen lagen
er in dien enkelen naam door
hem uitgesproken. In een oogen-
blik stond haar geheel het
Verleden voor den geest. Zij zag
het huis terug, vroolijk en leven
dig, haar moeder gelukkig, haar
broeder om hen heen, gevierd en
geliefd, ondanks zijn dwaze
streken, en haar zelf een geluk
kige toekomst toelachend.
Bij dit zoo heerlijk tafereel
gestane schokken. Wel zijn er
teekenen die er op wijzen, dat
de toestand op internationaal
gebied sterk beterende is en
dat zelfs de hoop op een be
trekkelijk snellen terugkeer naar
een meer bevredigenden toe
stand niet ongemotiveerd is, doch
de waarheid eischt te ei kennen,
dat h-t herstel nog slechts zeer
langzaam vordert. Want is er
voor enkele bedrijven ook al
een opleving te constateeren,
voor tal van ondernemingen is
de toestand nog steeds uiterlijk
moeilijk en zelis penible, daar
voor enkele bedrijfstakken zelfs
een teruggang valt waar te ne
men.
Uit het verslag blijkt, dat van
ondernemerszijde nog al eens
geklaagd werd over de lage
prijzen, welke voor hun artike
len gemaakt werden. Dit ver
schijnsel, en ook nog andere on
gunstige omstandigheden, wijzen
er op, dat de voorwaarden, noo-
dig voor een gunstige exploita
tie, nog steeds niet aanwezig zijn.
Merkwaardig mag zeker wel
genoemd worden het streven van
vele werkgevers om door mid
del van protectionistische maat
regelen hun producten te be
schermen tegen de buitenland-
sche concurrentie. Maar dit
streven was niet algemeen. De
behandeling van het ontwerp tot
herziening van de Tariefwet in
de Tweede Kamer leert, dat de
meeningen daaromtrent ernstig
verdeeld waren.
Het vraagstuk der werkloos
heid is nog steeds een dier
groote problemen, dat dringend
om oplossing vraagt. Wel is de
ongemeen groote werkloosheid
van een jaar geleden aanmerke
lijk geslonken, maar toch zal de
werkgelegenheid veel moeten
verbeteren wil aan de thans nog
werklooze arbeiders werk ver-
schatt worden. Zooals met de
afneming der werkloosheid altijd
geconstateerd wordt, gaat het
ook thans. In den eenen bedrijfs
tak ia de werkloosheid minder
dan in den andere. Maar dit
verschijnsel doet zich altijd voor.
Niet de werkloosheid in enkele
bedrijven vormt de basis, doch
van 't vroegere, gelukkige leven,
voor immer voorbij, kon zij haar
aandoening niet bedwingen en
haar handen voor het gelaat
brengend, barstte zij uit in snik
ken. Toen was Tragomer geen
meester meer van zich zelf en
hij riep, met hartstochtelijke hef
tigheid
O 1 de tranen, die gij stort,
Marie, bedroeven en verrukken
mij tegelijk. Gij hebt dus niet
alles- vergeten
Uw hart is dus niet voor altijd
gesbten
Het zal zich weer voormij openen.
Ik gevoel hetgij zult mij ver
geven. Ik zal zorgen, dat gij
uw rechtvaardigen wrok vergeet
en dat uw strengheid zal wijken.
Ik wilde niet vertrekken, zonder
u te hebben weergezien Nü
ben ik niets ongerust meer. Al
les zal goed gaan, wij zullen
zegevieren. En weet wel, dat
ik voor u zooveel moeite zal
hebben gedaan. Zoo zult gij mij
misschien toegevend waardig
achten en mij eens vergiffenis
willen schenken.
Zij richtte zich op, kalm, krach
tig en flink en terwijl zij Chris
tian haar schoon gelaat liet zien,
door hoop als vervormd, sprak
zij dit ééne woord j
wel de totale werkloosheid in
alle vakken.
Als een merkwaardig ver
schijnsel mag zeker wel genoemd
worden, dat bij al den overvloed
van werkkrachten geklaagd wordt
dat zoo moeilijk goed geschool
de vaklieden te verkrijgen zijn
vooral klaagde men hierover
in de metaal-industrie. Ook was
het aanbod van vrouwelijk en
jeugdig personeel beneden de
verwachting.
In den scheepsbouw was de
toestand nog steeds gedrukt. De
kleine opleving welke in dezen
bedrijfstak te bespeuren viel, was
in hoofdzaak het gevolg van z.g.
reparatiewerk en was dus van
geen beteekenis. Wil de scheeps-
bouw zich blijvend herstellen,
dan zal, van hoeveel beteekenis
het reparatiewerk ook is, in de
eerste plaats nieuwbouw moeten
plaat vinden.
Ook in de machinefabricage
was nog lang niet voldoende
werk. Wel was er hier en daar
opleving te bespeuren, doch dit
was meestal een gevolg van z.g.
bestellingen op korten termijn,
zoodat de orders betrekkelijk
snel werden afgeleverd.
Met de katoen industie ging
het over het algemeen beter en
viel een flinke opleving te be
speuren. Wel was in de Til-
burgsche wol-industrie nog steeds
in vele ondernemingen het be
drijf ingekrompen, doch over
het algemeen viel door spoed-
orders een niet onbelangrijke
opleving te bespeuren, waardoor
vooral voor de spinnerijen nogal
werkkrachten, vooral jeugdige
konden worden aangenomen.
Van belang was ook de toe
nemende bedrijvigheid in de
kunstzijde-Industrie, welke over
het algemeen flink vooruitging
en daardoor nog al arbeids
krachten bleef trekken.
Omtrent de schoenen- en si
garen-industrie, deelt het ver
slag mede, dat deze beide be
drijfstakken eenigen achteruit
gang vertoonden. Vooral in
't Noorden van ons land was
het met de sigarenfabricage
treurig gesteld.
De werkloosheid was trouwens
Slaap 1
Tragomer uitte een kreet van
vreugde, en de hand van mej.
de Fréieuse, die langs haar
japon hing, die blanke en ver
magerde hand, greep hij en
drukte ze vromelijk aan zijn
lippen. Toen riep hij uit, zich
buigend voor mevr. de FréneuSe:
Kom, Marenval 1 laat ons nu
gaan I
Laat ons gaan 1 herhaalde
Cyprien krachtig. Hij omhelsde
de beide vrouwen innig en volgde
Tragomer.
De stoomsloep stopte onder
aan de trap van hethavenhoofd,
een sergeant der mariniers haalde
met een bootshaak den ring van
het vaartuig aan, teneinde het
uitstappen van den passagier te
vergemakkelijken. Deze stond
op van zijn plaats naast den
bootsman en zei in 't Engelsch:
Wacht op mij tot ik terugkom.
Misschien blijf ik lang uit. Nie
mand mag aan wal gaan.
Heel goed, master Christian.
Tragomer, in wat linnen ge
kleed, een kurken helmhoed op
het hoofd, sprong vlug op de
vochtige steenen en betrad het
havenhoofd.
Een bende Kanaken, met ha-
in het Noorden van ons land
over 't algemeen nogal van be
teekenis. Daartoe werkte ook
mede de ongunstige toestand in
Drente, vooral in de venen. In
de Eerste Kamer werd dan ook
gevraagd welke middelen de
Regeering dacht te nemen om
aan de meer dan bedroevende
toestanden in de Drentsche ve
nen een einde te maken.
Opvallend was de toenemende
werkgelegenheid in de havens te
Amsterdam en Rotterdam. Vol
gens het verslag was zelts het
weekgemiddelde der taken ver
richt door de losse arbeiders,
ingeschreven bij de „Havenar-
beid-Reserve" in Amsterdam, in
dit kwartaal bijna 34 pet. hoo-
ger dan verleden jaar, terwijl
de voor Rotterdam ten dienste
staande cijfers over Juli en
Augustus een stijging aanwijzen
van resp. 86 en 42 pet.
Uit bovenstaand overzicht zal
men kunnen zien, dat de toe
stand, hoewel beterende, nog
lang niet is zooals hij behoort
te zijn. Het blijft nog steeds
krachtig en energiek aanpakken
zoowel vooi werkgever als werk
nemers.
voor de Handen
Van groot belang voor den
financieelen grondslag der maat
schappelijke huishouding is het
standpunt, dat men ten opzichte
van het huidige maatschappelijke
stelsel inneemt. De vraag of men
voor of tegen de huidige struc
tuur is, beslist ook over de wijze
waarop men den financieelen
ren, door kalk rood geverfd,
gekleed in vuile bonte stoffen, in
bedwang gehouden door eenige
koloniale miliciens, verdrong zich
om den reiziger.
Komt meneer van het kleine
Engelsche schip, vroeg de ser-
geant.
Ja, zei Tragomer, met een
sterk accent, ik ga voor vandaag
slechts aan wal. Ik zou graag
het Strafetablissement bezoeken.
Dan moet u verlof vragen aan
den gouverneur. Zoo En waar
is de gouverneur.
De sergeant wendde zich tot
een Kanaasch bewaker.
Kom hier, Derinho. Daar is
een vreemdeling, dien je naar
't Paleis moet brengen.U
zult den gouverneur niet treffen,
meneerhij maakt een rondreis
op het adviesjacht van den Staat.
Maar zijn Secretaris zal u ont
vangen.
Dank u, zei Tragomer met
een lachjehij ledigde zijn
sigarenkoker in de hand van den
soldaat, groette en volgde zijn
gids.
Er heerscht een buitengewone
hitte, ter nauwernood getemperd
door de van de zee waaiende
koelte. Het eiland Nou strekte,
langs den horizon der reede, zijn
grondslag geregeld wenscht te
zien.
Dat kan het beste blijken uit
de door de heeren mr. Treub
en Wibaut uitgebrachte prae-
adviezen over de vraag.Moe
ten de grondslagen van het be
lastingstelsel worden herzien met
het oog op den eisch der kapi
taalvorming een vraag,
welke door de Vereeniging voor
Staathuishoudkunde en de Sta
tistiek gesteld was. Waar de
mannen, die het prae-advies uit
brachten, van tweeërlei levens
opvatting zijn, n.l. van de kapi
talistische en van de socialisti
sche, lijkt 't ons van belang de
hoofdtrekken weer te geven.
Mr. Treub begint met er op
te wijzen, dat het kapitaal en
de kapitaalvorming grootendeels
in handen zijn van particuliere
bezitters, maar ook de Staat en
Gemeenten werken aan de ka
pitaalvorming mede. In de te
genwoordige maatschappij be-
teekent echter de kapitaalvor
ming door de ovetheid niet veel
daar het leeningsgeld, dat aan
het particuliere kapitaal wordt
onttrokken, bijna zonder uitzon
dering slechts zoodanig wordt
besteed, dat van een kapitaal
vorming eigenlijk geen sprake
is. Alleen de particulieren zijn
in staat voor behoorlijke kapi
taalvorming zorg te dragen.
De particuliere kapikaalvor-
ming geschiedt op twee manie
ren, n.l. door de individueele
bezitters en door ondernemingen
van landbouw, handel en nijver
heid (vennootschap), die van de
vennootschappen is niet voldoen
de, doch zullen de particulieren
het leeuwenaandeel moeten le
veren. Hierbij kan de belegging
op spaarbanken enz. door de
kleine bezitters buiten beschou
wing blijven, daar deze weinig
tot kapitaalvorming bijdraagt.
Na te hebben geconstateerd,
dat het algemeen vermogen eer
af- dan toenam, gaat mr. Treub
verder na of het mede de schuld
van den Staat is, dat de ver-
eischte kapitaalvorming geen
gelijken tred heeft gehouden
met de door de toenemende be
volking stijgende kapitaalbe-
lage kust met schuinen franje
uit, en in de wolkelooze lucht
verhieven de groene bergen van
het Pijnboomen-eiland hunne
woeste getande toppen. Een be-
weging van sloepen en vracht
sloepen, bestuurd door Kanak-
sche zeelieden, verlevendigde de
baai. Op eenige honderden
meters afstand verhief een wit
jacht, getuigd als een tweemast
vaartuig, zijn gele schoorsteenen,
waaruit een lichte rook ontsnapte.
De Engelsche vlag wapperde
van den achtermast en op 't dek
bewees het heen enweerloopen
van matrozen, dat het schip
onder stoom lag en gereed om
op het eerste bevel te vertrekken.
Langs een met boomen be
planten boulevard trad Tragomer
de stad binnen. Weldra stond
hij voor een vrij ruim gebouw,
waarvan de driekleur woei.
Paleis Izei Derinho deftig.
Tragomer gaf den gids een
geldstuk en trad het Paleis bin
nen. Boven een deur las Tra
gomer; .Administratie der straf
kolonie. Kabinet van den gou
verneur. Algemeen Secretariaat".
Hij ging naar binnen. Een klerk,
die aan 't dutten was, keek op,
toen hij stappen hoorde en zei
scherp Wat verlangt u, meneer?
(Wordt vervolgd.)
