DE GALEISLAAF,
ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCHVLAANDEREN
MÊÈÊI
VERSCHIJNT WOENSDAGS EN ZATERDAGS IN ALLE PLAATSEN VAN ZEEUWSCH-VLAANDEREN
24e Jaargang
Concurrentie.
Minder fraaie handen door arbeid of weersinvloeden, weer zacht en blank door PUROL.
Woensdag 22 October 1924
De nieuwe
salarisregeling.
Nummer 2972
BRESKENSCHE COURANT
Abonnementsprijs per drie maanden f 1.25
franco per poit f 1,40
Advertentieprijs van 1 5 regels 75 cent
Elke regel meer 15 cent. Ingez. Meded. 30 ct. p. regel.
De voortbrenging zou volko
men beantwoorden aan 't gebruik,
waardoor het economisch even
wicht bewaard zou worden.
Van grooten invloed zou de
wedijver zijn, de waren een be
hoorlijk afzetterrein te doen vin
den, daar hierdoor het eigenbe-
lang geprikkeld zou worden,
waardoor noodwendig de voort
brenging een hooge vlucht zou
nemen.
De vrije mededinging zou ma
ken, dat ieder zijn beste krach
ten zou inspannen, waardoor de
producten zoo goedkoop moge-
lijk zouden worden wat ook den
consument ten goede zou komen.
Voorts verwachtte men ook
nog een toenadering tustchen de
verschillende standen, daar de
winsten zoowel als de loonen
voor alle bedrijven op hetzelfde
peil zouden worden gebracht.
Zijn nu al deze hooggestemde
verwachtingen in vervulling ge
gaan
Op deze vraag kunnen en
mogen wij, als onpartijdige en
objectief beoordeelaar, niet an
ders antwco'den dan neen. Het
concurrentie-systeem is gebleken
te zijn een economisch stelsel
met niet alleen groote voordee-
len, doch ook met groote nadee-
len. Geenszins echter zijn die
nadeelen van dien aard, dat wij,
zooals sommige groepen doen,
dit systeem nu ook maar zonder
meer ,een vloek voor den werk
man" zouden willen noemen.
Het groote voordeel van het
huidige maatschappelijke systeem
is zeker wel, dat het de men-
schelijke energie, het kunnen en
willen, tot ongekende hoogte
heeft opgevoerd. Geen systeem
is er nog geweest, dat daarin
met het huidige heeft kunnen
wedijveren. Op machtige wijze
zijn het menschelijk vernuft en
h»t menschelijk durven naar vo
ren gekomen. Maar ook is daar
door, sterker dan in andere
maatschappelijke stelsels, waar
door andere maatschappelijke
toestanden deze factor ontbrak,
naar voren getreden de eigen
lijke drang, het ongebreidelde
winstbejag..
Het is deze schaduwzijde,
waardoor 't systeem van mede-
dinging zoo enorm aan sympstie
heeft ingeboet. Want dit winst
bejag leidde er noodzakelijker
wijze toe dat de winst slechts
daar op bevredigende wijze werd
behaald, waar de factoren 't guns
tigste waren. M. a. w. zij, die
geld hadden, konden door hun
geld en als gevolg daarvan door
de macht, de gunstigste plaatsen
in de maatschappij innemen, ter
wijl zij, die niet over kapitaal
beschikten, eenvoudig werden te-
ruggedrongen in de rijen van
hen, die door den arbeid hunner
handen in het levensonderhoud
voor zichzelf en hun gezin moe
ten voorzien.
Ofschoon we gaarne erkennen,
dat de fouten van het heden-
daagsche stelsel vele zijn, moe
ten we toch ook anderzijds er
kennen, dat door practische sa
menwerking van werkgevers en
werknemers, mede door regeling
van overheidswege, veel bezwa
ren, die het stelsel van mededin
ging aankleven, kunnen worden
weggenomen.
Wat niet wegneemt, dat tal
van economische bezwaren blij
ven bestaan. Zoo bestaat b.v.
't evenwicht tusschen voortbren
ging en behoeften lang niet al
tijd, wat vooral in dagen van
overproductie en crisis scherp
naar voren treedt. Ook wordt
door het huidige systeem lang
niet altijd het bei te voortge
bracht. Integendeel, juist de vrije
mededinging, waardoor vooral
de nieuwe fabricaten zoo moei
lijk een behoorlijk afzetterrein
kunnen vinden, maakt dat de
kwaliteit van een artikel soms
veel te wenschen overlaat. Men
denke maar eens aan de talrijke
surrogaten welke in den handel
zijn of aan de namaak van tal
van artikelen. Zoo is het b.v.
gelukt om zelf kunstmatige eie
ren te vervaardigen, die bijna
niet van de natuurlijke te onder
scheiden zijn.
Abonnements-Advertenties zeer billjjk tarief.
Advertenties worden aangenomen tot uiterlijk
Dinsdag- en Vrijdagmiddag 1 uur
Van de verschillende maat
schappelijke stelsels, welke de
eeuwen gekend hebben, is er
wellicht geen enkel zóó geroemd,
doch ook becritiseerd als dat
van de concurrentie of mede-
dinging.
De oorzaken liggen voor de
hand. Immers is de staathuis
houdkunde, ofschoon in wezen
bijna even oud als de mensch-
heid, officieel toch eerst in de
laatste eeuwen beoefend, terwijl
zij noodzakelijkerwijze naar haar
grondvestiging verschillende scho
len in 't leven riep. De groote
vraag is nu maar welke school
men aanhangt, daar dit feitelijk
beslist of men voor- of tegen
stander van het huidige systeem is.
Zooals het met vele aargele
genheden in ons leven gaat, om
in 't begin te veel de lichtzijden
en later te veel de schaduwzij
den te bezien, is het ook met
het systeem der vrije mededin-
ging gegaan. In 't begin wer
den de voordeelen te hoog aan
geslagen, terwijl in de verdere
ontwikkelingsstadia de nadeelen
te v el naar voren werden ge
bracht.
Op kinderlijke naieve wijze
werd bij de intrede van het
concurrentie-stelsel de lof hier
van bezongen. Immers was dit
systeem de eenigste verdeelster
der maatschappelijke functiën
en zou dit noodzakelijkerwijze
de verhoudingen tusschen de ver
schillende bedrijven en ambach
ten vaststellen.
Veel werd van het nieuwe
systeem verwacht. En de be
wondering steeg naarmate werd
aangetoond, dat dit stelsel zon
der eenigen dwang en eenvou
dig door verdeeling van den ar
beid automatisch de organisatie
van den arbeid, dus van het
maatschappelijk lichaam zou re
gelen.
De voordeelen toch zouden
niet gering zijn en zijn het best
samen te vatten onder de vol
gende punten.
fBtflïsïaBYeN.
Maar vanaf het oogenblik, dat
de Bretonsche edelman een bond
had gesloten metMarenvalhadhij
slechts éene gedachte slagen in
de op touw gezette onderneming.
En den volgenden dag reeds had
hij de campagne begonnen.
Sedert twee jaar wist hij niets
meer van Sorège. De intimiteit
met hem had opgehouden na de
veroordeeling van de Fréneuse.
Hij had den graaf blijkbaar zeer
getroffen gezien door het ongeluk
van den wederzijdschen \riend,
hem verdedigend, met edelmoe-
digen ijver, tegen den blaam van
onverschilligen.
In de sociëteit ontmoetten ze
elkaar, maar wisselden slechts
beleefdheidsgroeten. Een ijskoude
koelheid bestond tusschen detwee
mannen, die jaren alskameraden
hadden geleefd en elkaar nu
ternauwernood spraken. Trago«
mer evenwel gevoelde geen
vijandschap tegenover Sorège.
Hij had nooit van hem gehouden,
zelfs niet in den tijd hunner
kameraadschap. De rondborstige
en levendige natuur van den een
kon zich nooit vereenigen met
het koel en berekenend tempe
rament van den ander. Steeds
was Sorège terughoudend ge
weest tegenover Tragomer, en
toen deze hierover hun weder
zijdschen vriend een opmerking
maakte, antwoordde deze lachend
Kom, je moet Jean nemen
zooals hij is, je kunt hem toch
niet veranderen. Hij is een di
plomaat. Hij zegt nooit wat hij
denkt.
Maar Tragomer kon niet be
twisten, dat de vriend van Jacques
een welopgevoed man was, ont
wikkeld, aangenaam van voor
komen, zeer dapper, dit had hij
bij verschillende gelegenheden
bewezen, en een goed raadgever,
wanneer men hem raadpleegde
over een moeilijke zaak. Hij liep
naar de dertig, was van middel
bare gestalte, had kastanjebruin
haar en een lichten puntbaard,
een opgekrulden snor en oogen,
die bijna geheel door het lid
bedekt waren.
Zóó, als Tragomer hem had
verlaten, vond hij hem na twee
jaar terug, met dezelfde koel
heid en terughouding. Hij zocht
bij wien hij inlichtingen kon in
winnen omtrent hem, dien hij
verdacht, zonder dat hij behoefde
Drukker-Uitgever
E. BOOM—BLIEK
TNo,020in BRESKENS Pïï$l°
te vreezen nieuwsgierigheid op
te wekken of een indiscretie te
lokken. Maugrion scheen hem
daartoe de aangewezen persoon.
Met hem, een makker der
jeugd, kon hij vrij uit spreken,
en zeker van een hartelijke ont
vangst, ging hij tegen half twaalf
op weg en ging te voet van zijn
appartement in de rue Rem
brandt naar de Boulevard Males-
herbes, waar bijna op den hoek
van de place de la Madeleine,
Maugiron woonde. De jeugdige
viveur had de onveranderlijke
gewoonte thuis te dejeuneeren.
Uien morgen had hij Mariette
de Fontenoy en Laurence Mar-
gillier bij zich te gast.
Tegen het einde van den maal
tijd zei Tragomer tot den heer
den huizes
Zeg eens, ik heb Sorège gis
teren ontmoet. Hij scheen mij
zeer gunstig te zijn. Is hem een
ongeluk overkomen
Dit zou je kunnen zeggen,
ouwe vriend, hij gaat trouwen.
Sorège gaat trouwen
Sinds eenigen tijd wordt het
verteld.
En met wie
Met een Amerikaansche. Miss
Maud Harvey van Minneapolis.
De vader is de groote veefokker,
die zoo'n fortuin heeft gemaakt
Ook neemt de afneming der
prijzen niet altijd toe, doch is
integendeel een stijging der pi ij-
zen dikwijls het gevolg van de
concurrentie.
Ook zijn het niet steeds de
bekwame en eerlijke werkgevers
die het beste vooruitkomen, maar
vaak die werkgevers, die nogal
een ruim geweten hebben en
daardoor op groote schaal de
z.g. „handelstrucs" weten toe te
passen.
Van een gelijkmaking van win
sten en fortuinen is al evenmin
iets gebleken, daar de concur
rentie niet eenvoudig een wed
ijver, doch een scherpen strijd
om het bestaan in 't leven heeft
geroepen, waardoor de humani-
teitsgedachte bij vele werkgevers
op den achtergrond is gedron
gen. Immers dwingt de harde
strijd om het bestaan ook de
goede werkgevers dezelfde be-
drijfsmaatregelen te nemen als
van de minder goede, daar an
ders de concurrentiestrijd te on
gelijk zou worden, waardoor zij
eigen handelsleven zouden ver
liezen.
Zoo zien wij, dat ook dit eco
nomisch stelsel niet vrij is van
zelfs groote fouten en gebreken.
Maar niet vergeten mag worden,
dat de modern-industrieele ont
wikkeling, ondanks haar scha
duwzijden, toch ook veel goeds
heeft gebracht en daarom aan
vaard behoort te worden. Want
door de moderne industrie is
heel het maatschappelijk leven
op een hooger peil gekomen, is
ook het leven van den arbeider
rijker en schooner geworden.
In een driestar ,Niet zenuw
achtig worden" schrijft ,de Stan
daard"
Den laatsten tijd doen allerlei
geruchten, in verband met de
nieuwe salarisregeling, de ronde.
Die geruchten verwekken onrust;
méér dan noodig is de cijfers
en wiens zoons de zaak voort
zetten.
Maar Julius Harvey woont in
Parijs. Hij heeft dat mooie huis
laten zetten in de avenue du
Bois-de-Boulogne.
Hij heeft er de middelen voor.
In de overzeesche bladen wordt
over zijn vermogen gesproken
als over een der grootste der
Nieuwe Wereld.
En miss Harvey hoe is die
Klein, mager, donker. In de
familie zit Mexicaansch bloed.
Men zegt, dat de moeder een
Mestieze was, die Harrey gehuwd
had, toen zij vier kinderen had.
Zij blijft te Minneapolis, men ziet
haar niet in Parijs. De jonge
dame is iets excentrieks. De
koele Sorège zal wat met haar
te doen krijgen.
En tegen wanneer ia dat hu
welijk bepaald
O, onderhandelingen zijn er
reeds lang gevoerd, maar de
zaak is lang slepende gebleven.
Meer dan een halt jaar reeds
draait Jean om de kaars. Maar
zij schijnt een beetje ongemak
kelijk. Om de zaken in orde te
krijgen was een reis naar Amerka
noodig.
Een reis naar Amerika
Ja, papa Harvey heeft Sorège
naar landgenooten meegenomen,
toch, waarop het publiek ver
gast wordt, verdienen, naar men
ons van bevoegde zijde meedeelt
geen vertrouwen. Het is moge
lijk, waarschijnlijk zelfs, dat die
cijfers wel eens gestaan hebben
in een ontwerp-regeling, maar
dat was dan vóór de schaaf er
overheen was gegaan.
Laat men dit alles vooral be
denken, waar getracht wordt het
personeel tot onberaden stappen
over te halen. Het is altijd ver
keerd aan zulk een aandrang
gehoor te geven, maar hoe erg
zou het zijn, indien men in een
oogenblik van verhitting iets had
gedaan, waarvoor later blijken
zou geen enkele grond te heb
ben bestaan. Terwijl men niet
temin de gevolgen van onbera
den behandeling zou hebben te
dragen.
Wij raden ieder, zijn protes
ten maar binnen te houden, tot
de regeering met haar regeling
gereed is en die publiceert. En
der regeering zouden we willén
adviseeren wacht daarmee geen
uur langer dan onvermijdelijk is.
Juist omdat, naar wij verna
men, die regeling heel wat be
ter schijnt te zijn dan de agita
toren willen doen gelooven.
Het Centrum verneemt van
bevoegde zijde dat in den mi
nisterraad is besloten, dat het
maximum der salarisverlaging
in het nieuwe Bezoldigingsbe
sluit 12'/j pCt. zal zijn.
Het blad deelt dit bericht
echter onder voorbehoud mede.
Zaterdag vergaderden te
'sGravenhage de besturen der
volgende samenwerkende orga
nisaties Centrale van Hoogere
Rijksambtenaren, Permanent Co
mité van Chr. organisaties van
personeel in Pubfieken Dienst,
K.-K. Centrale van Burgerlijk
Overheidspersoneel en Centrale
van Vereenigingen van Perso
neel in 's Rijksdienst, ter bespre
king van de situatie, waarin het
Rijkspersoneel, na het handha
ven der met 1 October j.l. in
gegane salarisverlaging van 10
pCt. is gekomen.
verleden zomer.
Tragomer zette zijn nasporin
gen niet voort. Hij wist waar
het op aan kwamSorège was
naar Amerika gegaan. Dat was
zeker. Op het oogenblik, waarop
hij zijn stem had meenen te
herkennen, in de loge van Jenny
Hawkins te San Francisco, was
Sorège in Amerika, dus zijn
tegenwoordigheid werd waar
schijnlijk. Al wat Tragomer
gehoopt had, werd verwezen
lijkt. Zijn vermoedens bleken
dus niet hersenschimmig. Zij
rustten op een vaste basisSo
rège was werkelijk in Amerika.
Dus geen alibi meer. Tevergeefs
was Amerika groot. Voor Tra-
gamer was het voldoende dat
Sorège den Oceaan had over
gestoken, opdat de zekerheid,
die hij had omtrent den onbe
kende te San Francisco, onbe
twistbaar werd. Er was geen
ander Franschman die, in der
gelijke omstandigheden, zijn
naam had kunnen uitspreken.
Maar hier hield de aaneen
schakeling van gevolgtrekkingen
van Christian op.
(Wordt vervolgd.)