DE GALEISLAAF.
ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCHVLAANDEREN
Wekelijksch Omzicht.
vsmhhwsei*.
1RESKENSCHE COURANT
VERSCHIJNT WOENSDAGS EN ZATERDAGS IN ALLE PLAATSEN VAN ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Abonnementsprijs per drie maanden f 1.25
Drukker-Uitgever
Abonnements-Advertenties zeer billijk tarief.
franco per post f 1,40
Advertentieprijs van 1 5 regels 75 cent
Elke regel meer 15 cent. Ingez. Meded. 30 ct. p. regel.
E. BOOM—BLIEK
TNo'T BRESKENS p°78$4ro
Advertenties worden aangenomen tot uiterlijk
Dinsdag- en Vrijdagmiddag 1 uur
34e Jaargang
Zaterdag 4 October 1924
Nummer 2967
Het valt zoo ontzettend moei
lijk eigen «chuld te erkennen. En
daarom zoeken we de oorzaak
van al het onaangename, van
onze zorgen en onze droefheid,
van onze fouten en de rampen,
die ons en anderen treffen, zoo
voortdurend buiten ons. Onge
twijfeld hebben ook de omstan
digheden schuld. Wanneer de
gebeurtenissen anders verliepen,
zou wellicht ook onze persoon
lijkheid anders daartegen uitko
men Maar dat ze zoo verloo-
pen en niet anders, dat is voor
een deel want voor een an
der deel gebeurt er natuurlijk
veel waarop wij riet influencee-
ren toch onze eigen schuld.
Maar we weten dat veelal niet.
En zoo we het weten, willen we
het nog maar zelden erkennen.
We beseffen te weinig dat het
leven, ons en aller leven, groo-
tendeels van binnen uit bepaald
worden, en daarom zoeken we
het herstel, het wegnemen van
de fout in de verandering der
uiterlijke omstandigheden en de
veranderingen van den vorm.
Dn t doen feitelijk ook de mo
gendheden, groote en kleine, die
thans te Genève bezig zijn maat
regelen te nemen ter voorko
ming van den oorlog. Verplichte
arbitrage wordt vastgesteld, sanc
ties worden bepaald tegen den
snooden aanvaller, die het in de
toekomst wagen mocht den vre
de der menschheid te verstoren.
Het lijkt allemaal heel mooi. En
het is ook wel mooi. Mits men
maar bedenke, dat het het
mooiste en het belangrijkste niet is
Zoo nu en dan blijkt dat de
een of andere staat het wel wat
anders zou willen hebben dan
bepaald is. Dan dreigt soms
plotselinge mislukking van het
werk. Dat is, wanneer oude
kwesties om den hoek van de
vergaderzaal komen kijken en
de heeren opnieuw het wantrou
wen doen voelen, dat toch hei
melijk in aller gemoed leeft.
Engeland is bang, dat zijn
vloot onder het commando van
Zijt gij vandaag alleen geko
men, hernam zij, om voor mij
een geloofsbetuiging af te leggen,
die mij zeer treft Ik zou u
daar zeer dankbaar voor zijn.
Sympathiën zijn des te kost
baarder naarmate zij zeldzamer
zijn. En ik zou u van ganscher
harte er voor danken, dat gij
ons niet verlaat.
U verlaten 1 riep Marenval uit.
Acht gij mij daartoe in staat
Ik zal u bewijzen, dat ik ge
trouw ben, en moedig, en
Hij werd in zijn ontboezeming
gestuit door een gebaar van
mejuffrouw de Fréneuse.
Kalmer dan haar moeder, had
ïij van 't begin der samenkomst
af de houding van haar bloed
verwant bestudeerd en zij was
getroffen geworden door het
gedwongene er van. Tusschen
de verzekeringen van den Maren-
val van nu en de terughouding
van den Marenval van toen, was
zoo weinig overeenkomst, dat er
heel wat woorden noodig waren
om ze met elkaar in overeen
stemming te brengen,
de Volkenbondsraad zal komen.
Kleine staten protesteeren tegen
het verplicht stellen van deelne
ming aan militaire sancties.
En Japan herinnert zich zijn
kwestie met Amerika over de
Japansche emmigratie en wil,
dat het Internationaal Hof be
slist, alhoewel dat punt van ge
schil behoort tot de binnenland-
sche wetgeving van een der par
tijen, niettemin de Volkenbonds
raad moet voortgaan met zijn
pogingen de partijen te verzoe
nen.
Het heeft allemaal dezelfde
oorzaak. En het is deze oorzaak,
die moet worden weggenomen,
wil het werk van Genève succes
hebben. Maar dat wegnemen ligt
niet in de macht van de Vol
kenbondsvergadering het ligt
ook niet eens in den macht der
afzonderlijke staten en volken.
Egoisme, haat en vertrouwen
zijn gewoonlijk onze eigen wil
te sterk. En wanneer we ons
zelf willen vrij maken, kan dat
alleen voetje voor voetje gaan.
De geestelijke ontwapening kan
niet gecommandeerd worden.
Maar alleen wanneer zij tot
stand gebracht is, kan het werk
van Genève zijn volle beteeke-
nis krijgen.
Nu is het nog zoo ver niet.
En waarom
Het is niet onze schuld, wan
neer het pessimisme ons de
vreugde vergalt over de suc
cessen, die de vredesgedachte
te Genève schijnt te behalen. De
feiten spreken te duidelijk. Maar
schalk Foch heeft gezegd, dat
in den Volkenbond nog twee
dingen ontbreken, namelijk, dat
de naties, die bij de handhaving
van den vrede in Europa en de
behandeling van de Europeesche
aangelegenheden het meeste be
lang hebben, een beslissende
stem in den Volkenbondsraad
hebben, en dat materieele mid
delen ter beschikking van den
Volkenbond worden gesteld, om
zijne beslissingen te laten eer
biedigen.
Men ziet wel het addertje,
dat hier in het gras schuilt. De
naties, die bij de handhaving van
den vrede en de behandeling
Maar gelukkig voor Marenval
hadden moeder en dochter van
wat hij gezegd had, alleen het
vuur van zijn taal onthouden.
Een heimelijke vreugde had
haar doordrongen.
Beiden hadden er een reeds
verdwenen hoop in teruggevon
den, en in enkele woorden, resu
meerde mejuffrouw de Fréneuse
den toestand
Waarde neef, vroeger hebt ge
niet aan de onschuld van mijn
broer geloofd, en nu gelooft gij
er wel aan, om een reden, die
mij ontgaat.
Marenval zag de beide vrou
wen met een geëxalteerden blik
aan en met een uitdrukking in
zijn stem, die haar tot tranen
roerde, sprak hij
Het is waar. Ik geloof thans
dat Jacques onschuldig is. Maar
het is niet voldoende het te ge-
looven, men moet het bewijzen.
Dat wij onder ons elkander
troosten met goede woorden,
geeft niets j laat ons niet ver-
feten dat een schitterende reha-
ilitatie het eenig doel moet zijn
van ons pogen. Gij hebt er
toch zeker aan gedacht, die te
ondernemen
Mevrouw de Fréneuse boog
ootmoedig het hoofd.
van de Europeesche aangelegen
heden het meeste belang heb-
ben, dat zijn de groote mogend
heden en in Foch's oog onna
tuurlijk de groote Entente-staten
bijzonderlijk Frankrijk en Enge
land. En aan deze staten zou hij
dan bij algemeene ontwapening
door middel van den volken
bondsraad waarin zij immers de
beslissende stem moesten hebben
een leger en vloot en luchtmacht
ter beschikking willen stellen,
teneinde de wereld naar hun
inzichten en belangen te regeeren.
Maarschalk Foch is daarbij
waarschijnlijk wel te goeder
trouw. Hij meent in gemoede,
dat de wereld er het best aan
toe zou zijn, wanneer ze zich
onder Fransche of Fransch-En-
gelsche heerschappij stelt. Maar
hoe staat deze opvatting tegen
over de vredes- en ontwapenings
gedachte Is dat het doel, dat
te Genève wordt nagestreefd
Dan doen de kleine staten in de
eerste plaats het verstandigst zoo
spoedig mogelijk hun vertegen
woordigers vandaar terug te roe
pen. Maar het is de oorlogsge
dachte, die zich in deze woor
den van den generalissimes uit
spreekt. Foch ziet de volken niet
als een eenheid, maar zijn geest
leeft nog in de tegenstellingen,
die in den oorlog tot uitdruk
king kwamen. En hij wil de
overmacht, die de groote En
tente-staten zich door en in den
oorlog veroverden, bestendigen.
Dat is niet, omdat Foch een ge
neraal maar omdat hij een
Franschman is. Herriot den mi
nister-president zegt het wat an
ders. Maar wanneer het aan de
Vorwürts, het Duitsche sociaal-
Democratische blad, verklaart,
dat de Franich-Duitsche toena
dering niet te verwezenlijken is,
zoolang de Fransche democratie
niet als maar een republikeinsche
meerderheid in Duitschland vindt
en dat Duitschland maar ver
trouwen moet stellen in de goede
bedoelingen van Frankrijk, dat
rechtvaardigheid wil betrachten
zonder zwakte, dan is dat waar
schijnlijk goed gemeend, maar,
het gevoel van Frankrijk's over-
heerschende machtspositie komt
En hoe konden wij daaraan
denken
Het grootste ongeluk is, dat
men zich onmachtig ziet, ik zeg
niet om de werkelijkheid van
een feit aan te toonen, waaraan
men gelooft gelijk men aan God
gelooft, maar reeds om de moge
lijkheid er van te betwisten. Wij
zijn nu reeds twee jaar als ver
pletterd onder den verschrikke-
lijken last der veroordeeling.
En, durf ik het u te bekennen,
Marenval, als ik nooit getwijfeld
heb aan de onschuld van mijn
zoon, heb ik af moeten zien van
het onderzoek der beschuldigin
gen, die op hem rustten, want,
als ik ze een voor een beschouw
de, waren ze zoo zwaar, zoo
vreeselijk, zoo zeer bewezen,
dat ik er toe kwam de duide
lijkheid ervan te ontkennen, en
dat was voor mij een ontzet
tende marteling.
Ik heb mij dus bepaald tot
een soort fanatieke ontkenning,
die alle redeneering buitensluit
en die de kreet is van mijn
moederhart.
Ik geloof niet aan de schuld
van Jacques, omdat hij mijn
kind is, en mijn kind de misdaad
niet heeft kunnen plegen, die
men hem verweet.
Op alles wat men heeft kun-
er duidelijk in tot uitdrukking.
En het is juist een dergelijke
machtspositie, die moet worden
opgegeven.
Natuurlijk zullen nooit alle
volken gelijken invloed in de
volkerensamenleving kunnen oe
fenen. Naarmate ze grooter en
sterker, begaafder en energieker
zijn, zullen ze voor de wereld
meer beteekenis hebben.
Maar juist daarom is Frank
rijk's huidige positie onnatuurlijk
en kan niet gehandhaafd blijven
dan door overmacht van wape
nen. Want de toestand, die we
zoeken en die alleen bestendig
kan blijven en door den blijven-
den vrede verzekerd, is de na
tuurlijke evenwichtige toestand.
Daarom had ook Zabowsley, de
vertegenwoordiger der Sowjet-
regeering, gelijk, toen hij de her
ziening der verdragen een der
voorwaarden voor ontwapening
en algemeene vrede noemde.
Maar het is juist deze herzie
ning, die de Entente-staten in
geen geval willen.
De wensch, door Roemenië
in de eerste commissie tot uiting
gebracht, dat de arbitrage-ver
plichtingen geen betrekking zou
den kunnen hebben op een ge
schil, voortkomend uit den wensch
tot wijziging van bestaande ver
dragen, spreekt dat nog eens
duidelijk uit. De Entente staten
hebben door de vredesverdragen
een bijzonder bevoorrechte po
sitie gekregen, die zij natuur
lijk niet wenschen op te geven. De
Amerikaan Johnson heeft wel
gezegd, dat de Volkenbond ner
gens anders toe diende dan om
die positie te verzekeren.
Het is zeker wat kras uitge
drukt. Maar niettemin is duide
lijk, dat de bepaling in het Vol
kenbondsverdrag, volgens welke
de bestaande toestand moet ge
handhaafd blijven en alle toe
tredende staten dien moeten er
kennen van den blijvenden vrede
niet moet bemoeilijken en dat
alleen wanneer de geestelijke
ontwapening het schrappen de
zer bepaling mogelijk zal maken,
het Geneefsche werk voor den
vrede een duurzaam succes kan
hebben.
nen aanvoeren, bewijzen, heb ik
altijd geantwoord met zelfbe
wustheid Hij is mijn zoon.
Hij is onschuldig 1
Maar als ik die onschuld moest
aantoonen, hoe zou ik dan moeten
doen Waar zou ik de noodige
geestkracht vinden om den bun
del bijeengevoegde bewijzen te
verbreken Hoe zou ik de rech
ters overtuigen De advocaat
van Jacques zelf, meester Durant,
die den armen jongen met zoo'n
hartstochtelijke welsprekendheid
verdedigde, zei mij na de ver
oordeeling, toen ik hem onder
vroeg:
Ik weet het niet.
Als ik hem hoor roepen, dat
hij niet schuldig is, geloof ik het.
Als ik hem hoor roepen, dat
hij niet schuldig is, geloof ik
het. Als ik het dossier bestudeer,
twijfel ik.
Waarde nicht, de aangebrachte
bewijzen waren glashelder. Ik
zelf werd er door verblind. Maar
sedert gisteren ben ik geheel en
al veranderd, en ik bevestig
thans met even veel overtuiging
de onschuld van uw zoon, als ik
bereid was zijn schuld aan te
nemen.
En waarom juist sedert gis
teren vroeg mejuffrouw de
Fréneuse, Welke ommekeer heeft
teiliitemrttoilt.
Wanneer een menschelijk
lichaam volkomen wil function-
neeren en voldoen aan alle ge
stelde eischen, zal het niet alleen
normaal, d. w. z. volkomen ge
zond moeten zijn, doch ook een
zoodanige regeling bezitten, dat
die gezondheid behouden wordt.
Daartoe is noodig een geregelde
toevoer en vooral een geregeld
verwerken van de benoodigde
stoffen. De daarvoor bestemde
organen behooren geregeld te
werken en mag die regelmatige
werking vooral niet gestoord
worden óf door te veel óf door
te weinig aanvoer.
Evenals voor het menschelijk
lichaam, bestaat de gezondheid
van het sociale lichaam in een
goed geregeld even» icht tus
schen voortbrenging en gebruik.
Wanneer niet genoeg werd
voortgebracht, zou dit de ellende
van een hongersnood kunnen
beteekenenwordt echter te
veel voortgebracht, dan is er
eveneens ellende, namelijk die
van werkloosheid. Want iedere
overproductie brengt niet alleen
een verkwisting van rijkdom,
doch ook een groot verlies van
krachten. Het sociale lichaam
behoort, evenals welk levend
lichaam dan ook regelmatig van
toevoer te worden voo zien, of
beter gezegd, regelmatig in wat
voor de menschheid noodig is,
te voorzien.
Het vraagstuk van de voort
brenging was het gemakkelijk
ste toen de zoogenaamde familie
nijverheid nog bestond. Dat was
het tijdvak toen ieder afzonder
lijk of in kleine groepen in eigen
behoeften voorzag. Men bouwde
dus niet alleen den grond of
fokte vee, doch verwerkte de
producten voor eigen gebruik
door het voor de groep of stam
benoodigde brood te bikken, 't
1) In eenige op zich zelf
staande artikelen hopen wij van
zuiver economisch standpunt den
oorsprong en de gevolgen van
het huidige maatschappelijke
stelsel te bezien.
er in uw geest plaats gehad
Hebt gij kennis gekregen van
een feit, dat een nieuw licht op
de zaak kan werpen
Wat mij betreft, ik ben altijd
getrouw gebleven aan de zaak
van den armen jongen, toen
iedereen hem verliet. Ik tracht
nog te verklaren wat voor mij
een ondoordringbaar geheim
blijft.
Gij kunt dus vrijuit spreken.
Marenval zag het meisje met
verteedering aan.
Ja, ik weet, Marie, zei hij, dat
gij niet hebt getransigeerd en
allen, die geen gemeene zaak
met u schenen te maken, uit uw
hart hebt gebannen.
Gisteravond bevond ik mij nog
in gezelschap van een man, die
u teeder beminde, en die gij van
van u verwijderdet, zonder mede
lijden
Het gelaat van mejuffrouw de
Fréneuse bertrok. Haar lippen
trilden, maar zij zweeg.
Ik bedoel Christian de Tra-
gomer, voegde Marenval er bij.
Ik dacht wel, dat er van Tra-
gomer sprake was, zei mej. de
Freneuse koel. Weinul waarde
neef, als jij mij een genoegen
wilt doen, spreek dan nooit over
hem.
(Wordt vervolgd.)