Muil luws.
Vóór tisn jarsn.
Binnenland.
Gemengd Nieuws
Uit de „Breskensche Courant"
van 26 September 1914.
Een bom op Maastricht ge
vallen. De bom viel in een tuin
en sloeg een gat van een Meter
groot.
melijke kastijding mocht toe
dienen, een recht, dat de meester
zelfs niet aan zijn vrouw mocht
overdoen. Trouwens behoefde
de vrouw van den meester een
dergelijk „voorrecht" niet, daar
zij immers door de omstandig
heid, dat de leerlingen bij haar
in den kost waren, deze wel op
andere wijze gevoelig kon straf
fen.
Reeds uit deze regeling blijkt,
dat de zorg voor de opleiding
in een vak van economische
beteekenis was. En ofschoon ook
thans de bekwame ambachtsman
van vroeger meer en meer ge
worden is tot 'n „verlengstuk
van de machine" en vakkennis
niet meer die groote beteekenis
van den gildentijd heeft, is ook
nu nog de vakkennis een groote
schakel in ons moderne produc
tie-proces dat in onzen tijd de
vakman niet meer over die uit
gebreide kennis beschikt als zijn
vroegere collega's, ligt voor de
hand. De uitvinding der machi
nes heeft hieraan groote schuld.
De molenwerkmaker bijv. uit
vorige eeuwen was een uiterst
kundig en bekwaam man. Hij
kon bijl, hamer en schaaf even
vaardig als juist hanteeren hij
kon draaien, boren en smeden
zoo goed als de beste vakman.
Hij kon de snelheden, de sterkte
en het vermogen van machines
berekenen, kon plattegrond en
doorsnee teekenen en kon ge
bouwen, riolen en waterleidin
gen construeeren in alle vormen
en onder alle omstandigheden,
die in de praktijk van zijn am
bacht vereischt werden hij kon
bruggen bouwen, vaarten graven
en een verscheidenheid van werk
verrichten, dat nu door civiel-
ingenienrs wordt gedaan. Aldus
Sir William Fairbank, in zijn
boek over molenaars. Dat voor
het verrichten van deze werk
zaamheden een uitnemende vak
opleiding noodig was, behoeft
geen betoog.
Bij de opkomst van de vak-
vereeniging waren het deze, die
de taak tot opleiding in het vak
overnamen. Hiermede waren soms
eigenaardige toestanden ver
bonden. Eenerzijds vond men
n.l. een voortleven der oude gil-
degebruiken, een overblijfsel dus
van het formeele, wettelijke con-
tractueele leerlingschap bij den
meesterhandwerksman met zijn
wederzijdsche verplichtingen tus-
schen werkgever en leerlingen.
Het was feitelijk het leerling
schap, overgekomen uit den tijd
der middeleeuwen. Anderzijds
vond men naast dit formeele
leerlingschap een z.g. „vaderlijk",
dat leiielijk hierin bestond, dat
gezellen in sommige bedrijven
een soort van vak-erfopvolging
er op na hielden, daar zij het
voorrecht genoten een of meer
jongens op de tabriek mede te
brengen ter persoonlijke oplei
ding in hun vak. Het was dus
een gewoonte aan zekere werk
plaatsen, die buiten alle rege
lingen omging en daarom ook
bij de economen niet is aange-
teekend. Nu de afschaffing der
gilden feitelijk aan de scholing
der werkkrachten een einde heeft
gemaakt en de vakopleiding dik
wijls op eenzijdige en eigen-
aardige wijze geschiedt, schijnt
het wel of sommige landen, wat
dit deel tenminste betreft, in be
ginsel terug willen naar de re
gelingen der gildetijden, door
de vakoplijding wettelijk en dus
formeel te regelen. Zoo is in
Zwitserland een voorontwerp
voor 'n wet op de Vakopleiding
ingediend,waarvan de voornaam
ste bepalingen op het volgende
neerkomen.
De wet zal gelden voor hand
werk en nijverheid, als voor han
del en verkeer. Als leerlingen
worden beschouwd zij, die niet
meer leerplichtig zijn.
Zij mogen slechts worden aan-
enomen door personen, in staat
e verlangde opleiding te geven.
Het co"t'act wordt schriftelijk
aangegaan, terwijl de Bonds
raad het aantal leerlingen kan
vaststellen.
De leerling is zijn meester
eerbied en gehoorzaamheid ver
schuldigd hij moet den hem
opgedragen arbeid met ijver en
zorg uitvoeren en over aange
legenheden, de onderneming be*
treffende, hetstilzwijgen bewaren.
Toezicht op de leiding wordt
gehouden door het kantonnaal
orgaan.
Behalve nog verschillende an
dere bepalingen omtrent't beëin
digen van den leertijd, het ge
regeld bezoeken door leerlingen
van vakscholen enzbevat het
wetsontwerp een bepaling, die
sterk aan het gildewezen her
innert en wei deze, dat aan het
einde van den leertijd de leer
ling verplicht is een proef van
vakbekwaamheid af te leggen.
Afgezien van de wettelijke
regeling dezer materie, zit er
in de gedachte veel goeds. Want
ook onze tijd heeft, hoezeer de
machines den werkman ook het
werk uit de handen nemen, ster
ke behoefte aan goed onderlegde
vaklieden. Met de vakkennis
toch van vele z.g. vakmenschen
is het dikwijls treurig gesteld.
Dat ook de vakopleiding dan
weer de algemeene belangstel-
ling gaat trekken, lijkt ons een
verblijdend verschijnsel.
PROF. Mr. A. C. VISSER
VAN IJZENDOORN.f
Te 's Gravenhage is Dinsdag
overleden Mr A. C. Visser van
IJzendoorn, oud-hoogleeraar aan
de Universiteit te Leiden, oud
lid van de Tweede Kamer en
lid var. de Provinciale Staten
van Zuid-Holland. De over
ledene was 66 jaar.
DE TARIEFWET.
De Kamer van Koophandel
te Amsterdam heeft in een gis
teren gehouden buitengewone
zitting, met op 3 na algemeene
stemmen besloten tot het zenden
van een adres aan de Tweede
Kamer, met het verzoek het
ontwerp-Tariefwet niet aan te
nemen.
Breskens. Men schrijft ons:
Velen, die dikwijls per auto
langs den Rijksweg door Z.
Vlaanderen Westel. Deel reden,
hebben dikwijls hun hart lucht
gegeven, door tegen een ieder
en overal te klagen over de
betonnen paaltjes, die langs dien
weg waren geplaatst om '^rijwiel
pad te beschermen. In ieder
geval hebben die talrijke paal
tjes sommen gelds gekost aan
materiaal, voerloon en arbeids
loon. Misschien is het twee jaar
geleden dat de paaltjes geplaatst
zijn, doch zeker is het nog pas
een jaar geleden, dat ze alle
werden opgeschilderd (geld kost
het toch niet) en thans zijn de
paaltjes, die op verscheidene
plaatsen zijn afgereden, verdwe
nen van Rijkswege, omdat het
gedeelte tusschen Rijksweg en
fietspad ook bestraat moet wor
den. Het is zeker een verbete
ring om den weg zooveel te
verbreeden, maar waarom eerst
al dat nutteloos werk
Da haven van Braakana.
Bij Kon. besluit is aan het
bijzonder politiereglement voor
onze haven achter art. 7 een
nieuw artikel ingelast, luidende:
„Het is verboden met rij- of
voertuigen, met uitzondering van
rijwielen, alsmede van rij- en
voertuigen, welke gebezigd wor
den ten behoeve van den Rijks-
waterataatdienst, of de Rijks-
waterstaatwerken, standplaats in
te nemen op het haventerrein
aan de noordwestzijde van de
noordwestelijke havenkom bin
nen 25 M. wederzijds het ver
lengde van de pontonbrug, of
daarop stil te houden, anders
dan voor het uitlaten van per
sonen.
In bijzondere gevallen kan
door den havenmeester van deze
verbodsbepalingen ontheffing
worden verleend. Overigens moe
ten ten aanzien van het stand
plaats innemen van rij- of voer
tuigen op de haventerreinen alle,
door of vanwege den haven
meester te geven aanwijzingen,
worden opgevolgd".
Groede. Zaterdagmiddag is
alhier bij de politie aangifte ge
daan door den hotelhouder H. de
Lobel alhier van een brutale
diefstal. Een aldaar vertoevende
reiziger, zich noemende van de
Velde, komende van 's Hertogen
bosch, wist op klaarlichten dag
van uit zijn kamer uit de voor
kamer een geldkist uit de kast
te halen en er mede naar zijn
kamer te gaan. Deze werd al
daar door hem geopend. Zijn
vondst bestond uit buitenlandscb
papier en -geldswaarde. Daar hij
gebrek scheen te hebben aan
Hollandsch geld, wist hij uit een
taschje van het dienstmeisje en
kele kwartjes en dubbeltjes te
rooven, waarmede hij zijn
hotel-rekening kon betalen.
De politie heeft vingerafdruk
ken genomen en tracht den
sluwen dief op te sporen.
Oostburg. Ook dezen win
ter zal in het gebouw der R.
H. B. S. alhier eene volks-uni-
versiteit wo-den gehouden met
de volgende cursussen
Eenvoudige natuurkundige ver
schijnselen met proeven door C.
L. ter Meulen Eerste hulp bij
ongelukken door D. Herman de
GrootAmerika met lichtbeel
den door A. Hoolhorst en Mo
derne Letterkunde o.m. Strind-
berg door K. E. Freitag. Het
cursus-geld is zeer laag gesteld.
Naar we vernemen heeft
de Bond van Muziekverenigin
gen in Zeeuwsch-Vlaanderen W.
Deel het voornemen dezen win
ter een onderlinge solisten-wed
strijd te houden, waarop we later
terug komen.
Zuidzande. Door de Mu
ziekvereniging „Veronica" al
hier worden pogingen in het
werk gesteld tot het plaatsen
van een muziektent.
Biervliet. Bij Koninklijk
Besluit is herbenoemd tot Burge
meester onzér gemeente, de heer
P. W. Maarleveld.
Predikbeurten.
Nbd. Herv. Kerk..
Zondag 28 Sept. 1924.
Biervliet v 10 u ds Vrijlandt.
Breskens v 91/, u ds Bremer,
n 1.30 u Zondagschool.
n 51/3 u ds Bremer.
Groede v 10 u ds v. Griethuijzen
Oogstpredikatie.
Hoofdplaat v 9.30 u ds Meloen.
Nieuwvl. n 2.30 ds v.Griethuijsen
Schoondijke v 10 u ds Scholte.
Waterlandk. n 2 u ds Meloen.
IJzendijke v 10 u ds Castelein.
Ev. Luth. Gem. Groede.
nm. 2 u ds Bremer.
Hoogwatergetrj Breakena.
DAGEN.
vm.
nam
Zaterdag 27 Sept. 1.07 1.31
Zondag 28 1.48 2.12
Maandag 29 2.20 2.44
Dinsdag 30 2.52 3.16
Nieuwe Maan Zondag 28
Sept, nm. .9.35.
Licht op
voor Rijwielen enz.
Zaterdag 27 Sept nam. 7-20
Zondag 28 7-17
Maandag 29 7.15
Dinsdag 30 7-13
MARKTBERICHTEN.
Rotterdam, 22 Sept.
Op de heden in ons Veilings
lokaal, Delftschestraat 43, gehou
den veiling, werden de volgende
prijzen besteed
Kipeieren f 7-25f 11.00
Eendeieren f 6.85f 7-95
Aangevoerd 155000 stuks.
Oostburg, 23 Sept.
Tarwe f 11.00f 19.
Gerat f 14.50f 15.
Haver f 10.00-f f 12.50.
Erwten f 19.00— f21.00
Bruine boonen f25.00-f32.
Alles per 100 K.Gi
SPORT.
DUIVENSPORT.
Korte uitslag van den wed
vlucht van den Bond van Post-
duivenliefhebbers in West. Z.
Vlaanderen, gehouden op Zon
dag 21 September 1924 op Arras
met 215 duiven.
De duiven werden gelost te
9 uur bij Westen wind.
De eerste prijswinnende duif
arriveerde te Draaiburg op een
afstand vanll2,5K.M. te 10.22.19
uur met eene snelheid van 1488.1
M. per minuut.
De laatste prijswinnende duif
arriveerde te Oostburg op een
afstand van 126.78 K.M. te
10.32.2 uur met eene snelheid
van 1377-6 M. per minuut.
De eerste tien prijswinners
waren als volgt
le P J Dunker te Draaibrug,
2e J Pleijte Gz. te Breskens, 3e
A J Vermeulen te Breskens, 4e
M A Mabesoone te Oostburg,
5e R van de Voorde te Slu s,
6e Jac Verplanke te Oostburg,
7e M Faas te Breskens, 8e Gebr.
de Badts te Schoondijke, 9e en
10e Alf. Hamelinck te IJzendijke.
Groede KruisdIJk. De al
hier gehouden voetbalwedstrij
den op Zondag 21 September
1.1. gespeeld, is de uitslag als-
volgt
H. O. V. I S. S. S. I 3-0.
V. V. J. I R. I. A. I 0—1.
LETTEREN EN KUNST.
OPVOERINGEN IN DE
Vlaamsche Schouwburg
te Gent.
Zondag 28 September,
nam. 2.30 u. De blauwe Mazur,
Zangspel in 2 bedrijven,
nam. 7 30 u. De Dievegge,
Tooneelspel in 3 bedrijven.
Vooraf: De Giftmenger.
Maandag 29 September,
nam. 7-30 u De Dievegge.
Vooralde Giftmenger.
Dinsdag 30 September,
nam. 7.30 u. De blauwe Mazur.
Donderdag 2 October,
nam. 7,30 u De Dievegge, enz.
Wisselkoersen.
Dollars f 2.58-f2.595, Ponden
fll.575,-f 11.57, Marken f0.61-
f0.62 p. billioen, Belg. Francs,
f 12.41 -f 12.49®, Fransche francs
f 13.69-f 13,92, Kronen (afgest.
f0.36-f0.38.
EEN KERK IN BRAND.
Gistererenmorgen is de kerk
te Burgh, op Schouwen, afge
brand.
Hoe de brand ontstaan is, kon
nog niet worden vastgesteld,
Een feit is het dat er lood
gieters op het dak hebben ge
werkt. Of die schuld aan het
ontstaan van den brand hebben,
daarover kon nog geen zeker
heid gegeven worden.
De spits van den toren viel
buiten het gebouw.
Maar toen een klein uur na
het uitbreken van den brand ook
het dak van de kerk instortte,
is dit gevallen in 't kerkgebouw,
dat verder ook geheel uitbrandde.
Men is begonnen met een
poging om de in de kerk ge
vallen brokstukken van het dak
op te ruimen.
Daarbij heeft men reeds kun
nen vaststellen dat ook de mo
numenten ernstig geleden hebben.
EEN DEGENSLIKKER.
Een melkkoe van den land
bouwer A. v. B. te Schijndel,
werd ongeveer een jaar geleden
ziekelijk en bleef voortsukkelen.
Een maand gelederl ongeveer
kreeg de koe echter een gezwel
onder den buik. De dierenarts
werd gewaarschuwd, die con
stateerde, dat het dier een scherp
voorwerp moest hebben inge
slikt. Het gezwel werd met zalf
bewerkt en dezer dagen kwam
de punt van een mes te voor
schijn. Met veel moeite werd
uit het gezwel een broodmes
van 121/] c.M. lengte gehaald,
waarvan het ongeveer 3 cM.
breede lemmet geheel verroest
was, terwijl het heft geheel gaaf
was gebleven.
DE TUCHT TE EDE.
Men schrijft aan het H.bl.
De herhalingsoefeningen te
Ede worden beheerscht door de
vrees. Vrees van de militaire
autoriteiten der infanterie voor
de soldaten, die worden geter
roriseerd door enkele elementen
uit Enschedé en omgeving.
Zooals reeds werd gemeld,
keerde het verzet zich tegen de
militaire politie, die streng orde
had ontvangen, op de kleeding
der opgekomen verlofgangers te
letten. Op den avond toen de
militaire politie agent werd ge
wond, werd de kolonel der in
fanterie Post letterlijk gedwon
gen de militaire politie van het
terrein te verwijderen. Onder
meer werd hem toegevoegd:
„Morgen zijn jullie weer baas,
nu heb je te doen wat wij wil
len". Dat hij, nadat de ei chen
der schreeuwers waren inge
willigd, op de schouders der
manschappen over het terrein
zou zijn gedragen, moge worden
geroemd als een bewijs van goe
den geest tusschen officieren en
manschappen, voor de tucht en
het prestige der officieren is het
verderfelijk.
Alle tucht is zoek. Alles wordt
gedaan om maar in vredesnaam
geen herrie te krijgen. Feiten
als het volgende typeeren den
toestand.
Gisteren zaten in een café om
kwart over tien dus na het avond
appèl, eenige militairen. Een lui
tenant komt binnen en zegt.
„Kom jongens, het is tijd, jullie
moet naar binnen." Goed, luite
nant, is het antwoord, maar je
moet eerst een potje bier met
ons drinken. Dit gebeurt en de
luitenant drinkt zijn door de sol
daten bestelde biertje. Als hij
daarna vraagt om nu mee te
gaan, omdat hij nu toch een
biertje met hen heeft gedronken,
wordt hem toegevoegd, dat hij
nu maar moet gaan en dat ze
zoo wel zullen komen. En de
luitenant gaat alleen heen, na
hen te hebben verzocht, nu toch
spoedig te komen, aan welk ver
zoek dan ook na eenigen tijd
gevolg werd gegeven En dit
alles, terwijl de soldaten om tien
uur binnen moesten zijn.
De nachtoefening is afgelat t.
In naam, omdat de troepen te
weinig geoefend zouden zijn, in
werkelijkheid omdat men niet
in het donker met de soldaten
alleen durft te wezen.
Op de schietbaan zijn 500
scherpe patronen spoorloos ver
dwenen. Gevreesd wordt dat
deze zich in handen der bel
hamels bevinden.
De officieren der artillerie zijn
hevig verontwaardigd over de
verhoudingen bij de infanterie.
Pogingen om ook de militaire
pol'tie bij de artillerie te moles-
teeren, hadden geen resultaat.
AANGEHOUDEN.
Men meldt uit Brussel, dat
een Belgisch ambtenaar van de
douane, die met 250.000 frank
dienstgeld uit Aken was ge
vlucht, in Nederland is gearres
teerd, naar de grens gebracht
en aan de Belgische overheid
overgeleverd.
DE BURGEROORLOG
IN CHINA.
De correspondent te Genève
van de Information rept van een
gerucht volgens hetwelk China
het huidige geschil (te weten
den burgeroorlog) bii den Raad
van den bond aanhangig wil
maken, onder hét voorwendsel,
dat de rebellen door Japan wor
den gesteun Japan zou zijn
spoorlijnen in Mantsjoerije even
als wapenen, vliegtuigen en of
ficieren ter beschikking hebben
gesteld van de in opstand ge
komen generaals. China zou
daarin een aanvalsdaad zien.
Als Japan in die omstandig
heden voor den raad van den
Bond zou worden gedaagd, in
dien het protocol op het scheids
gerecht aangenomen ware en
Japan arbitrage zou hebben af
gewezen, zou de Britsche vloot
aan China bevoorrading met
wapenen moeten waarborgen.
Dit zou hun met de Japan-
sche vloot in botsing brengen.
Voor de Engelschen zou dit
een netelig parket zijn.
