UB GALEISLAAF.
ALGEMEEN NIEUWS- EN AOV RTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCHVLAANDEREN
Landontginning*
Oe haven van Vlissingen.
8RESKENSCHE COURANT
VERSCHIJNT WOENSDAGS EN ZATERDAGS IN ALLE PLAATSEN VAN ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Abonnementsprijs per drie maanden f 1.25
franco per po»t f 1,40
A d v e r t e n t i e p r ij s v a n 1 5 regels 75 cent
Elke regel meer 15 cent. Ingez. Meded. 30 ct. p. regel.
Drukker-Uitgever
E. BOOM—BLIEK
TNo,(2in BRESKENS p°78$4ro
Abonnements-Advertenties zeer billijk tarief.
Advertenties worden aangenomen tot uiterlijk
Dinsdag- en Vrijdagmiddag 1 uur
33e Jaargang
Woensdag 10 September 1924
Nummer 2960
Dc hygiënische zorgen en de
krachtige vitaliteit der verschil
lende volken hebben ook hunne
nadeelen. In vrijwel alle landen
der wereld Frankrijk vormt
een der weinige uitzonderingen
neemt de bevolking snel toe.
En het gevolg is, dat overbe
volking dreigt. Ook in ons land
is dat gevaar niet denkbeeldig.
Over enkele tientallen jaren zal
onze bevolking zoo talrijk zijn,
dat ons land ze niet meer kan
bergen, althans niet meer kan
voeden. Die zekerheid doet ook
ten onzent naar middelen zoe
ken, om het gevaar te keeren.
En van alle zijden, ook door de
overheid, wordt emigratie naar
minder dichtbevolkte landen aan
gemoedigd. Maar er is nog een
ander middel om die overbe
volking, zooal niet te keeren,
dan toch minder drukkend te
maken. En dit middel kan tevens
dienst doen om de welvaart der
blijvende bevolking te verhoo,
gen. Het is alleen maar de vraag
of het thans met succes kan wor
den toegepast.
Meer dan een tiende van on
zen bodem bestaat nog uit woes-
ten grond. En de ontginning
daarvan kan dus een vrij groot
aantal menschen aan brood hel
pen. Maar dit gaat niet ^ogen
blikkelijk, eerst na jaren. En de
vraag is maar, of we in staat
zijn, de lasten ervan zoolang te
dragen, totdat de onderneming
werkelijk rendabel wordt. Een
deel van dien woesten grond is
natuurlijk voor bebouwing heele-
maal niet geschikt, of kan nooit
zooveel opbrengen, dat het de
moeite en kosten loont. Maar
ook voor de ontginning van het
overblijvende zijn de oecono-
mische verhoudingen op het
oogenblik niet erg gunstig. Het
geld is schaarsch en de malaise
maakt de meeste menschen hui
verig om wat te wagen. Ver
schillende gemeenten hebben
weliswaar de taak der landont-
ginning aangepakt als middel
van werkverschaffing, waardoor
Jenny Hawkins was het portret
van Lea Perelli. Maar een Lea,
even donker als de andere blond
was.
Grooter ook en gezetter. De
indruk, dien ik kreeg, was uiterst
pijnlijk.
Ik wendde mij af en keek de
zaal rond, om niet weer 't spook
te zien, dat "mij aan het
andere einde der aarde, de zoo
droevige omstandigheden kwam
herinneren, die mij genoopt
hadden mijn vaderland te ver
laten.
Maar indien ik haar niet zag,
ik hoorde haar en den schoonen
en breeden zang van Ave Maria
bracht haar reine stem tot mijn
oor.
Heel dikwijls had ik Lea
hooren zingen als ik met
Ticques naar haar toe ging.
En ik vond haar orgaan niet
terug.
Het was het wel en het was
het niet, zooals het gelaat van
Jenny Hawkins dat van de doode
was en evenwel in sommige
onderdeelen verschilde.
ze twee nuttige doeleind n dient.
Maar de financirën der meeste
gemeenten staan er tegenwoor
dig ook niet rooskleurig voor.
En zoo is de eenige, die op dit
gebied nog iets van beteekenis
tot stand kan brengen, de staat,
al maakt ook de toestand der
staatsschatkist het noodzakelijk
het werk uitermate te beperken.
Indertijd heeft oud-minister
Van IJsselstein over dezestaats-
werkzaamheid een artikel ge
schreven. Hij wilde de ont
ginning niet rechtitreeks door
den staat doen verrichten, maar
door particulieren met behulp
van den staat. Heide en woeste
grond, zoo meent hij, ïb voor
weinig geld te koop. Maar
hooge loonen, dure kunstmest en
schaarschte van kapitaal houden
de ontginning tegen. Met behulp
van den staat is echter mogelijk
op deze gronden een klein land
bouwbedrijf te vertigen, waar
een gezin een zelfstandig bestaan
kau vinden. In 1922 is er dan
ook vier ton voor dit doel uit
getrokken. De eerste acht jaar
behoeft van het voorschot geen
rente betaald te worden daarna
begist het betalen van rente en
aflossing. Ten koste van een
uitgaaf, die na eenigen tijd terug
keert, van f 1000 wordt 1 H.i°
grond in cultuur gebracht.
Minstens 200.000 H.A. liggen
klaar voor dit werk, een opper
vlakte even groot, als men door
het dempen van de Zuiderzee
hoopt te winnen. Daardoor krij
gen jonge landbouwers een eigen
bedrijf. En bovendien zal de
trek naar de steden erdoor ge-
stuit worden. Want het is toch
een ongezonde toestand, dat een
vierde deel onzer bevolking in
de vijf groote steden woont. Tal
van boerderijen zijn reeds met
steun van het Rijk op woesten
grond tot stand gekomen. En
hoewel ze in den duren tijd
gesticht werden, acht de oud
minister het niet twijfelachtig,
of op deze hoeven zal een
levensvatbaar bedrijf kunnen
worden u:tgeoefend.
Het is niet waarschijnlijk, dat
allen er even optimistisch over
zullen oordeelen. De landbouw
wordt de laatste jaren door de
algemeene malaise ook zwaar
gedrukt. En, al lijkt eenige
verbetering in zicht, het blijft
nog onzeker, wat de komende
jaren zullen brengen. Zal er
dan op de nieuwe hoeven met
grond, die veel werk en veel
mest zal vereischen, genoeg
voortgebracht worden, dat er
niet alleen rente betaald kan
worden, maar ook het voorschot
afgelost, waardoor de gebruiker
op den duur eigertaar moet
worden Van den morgen tot
den avond zal niet alleen de
man, maar het geheele gezin
hard moeten ploeteren en, als de
tijden niet veranderen, zal dit
hun slechts eed poover bestaan
opleveren, zoodat de bereiking
van het doel onzeker blijft. Er
is natuurlijk aan elke onderne
ming risico verbonden. En het
spreekwoord zegt terecht„wie
niet waagt, wie niet wint". Maar
de te behaten winst lijkt hier
niet zoo erg groot eu t wagen
aanzienlijk. Alle mogelijkheden
en kansen mogen dan ook wel
goed onder de oogen gezien
worden, voordat men dezen weg
inslaat om eigenaar van een
kleine hoeve te worden. Maar
men dient ook. te bedenken, dat
de kansen in den levensstrijd
voor de meesten, die niet over
een aanzienlijk kapitaal of bui
tengewone bekwaamheden be
schikken, tegenwoordig overal
onzeker zijn, in welke positie of
werkkring ze het ook probeeren.
Hier kan men althans op staats
steun rekenen, waarvoor zij in
aanmerking komen, die behoor
lijk landbouwonderwijs hebben
genoten en zelf een weinig kapi
taal hebben. De flinksten onder
hen krijgen daa door ongetwij
feld een kans. En slagen ze,
dan kunnen ze gezonden, aan-
genamen arbeid en een rustig
bestaan vinden.
In elk geval lijkt het middel
te probeeren. Het dient zoowel
het ii.dividu als het geheel. En
waar in de naaste toekomst on
getwijfeld de vraag al dringen
der wordt, hoe ieder land zijn
En hoe had die zangeres Lea
Perelli kunnen zijn, die twee
jaar vroeger in de rue Marbeuf
vermoord was, om welken moord
te boeten d e ongelukkige Jacques
de Fréneuse naar Noumea was
verbannen
Een dwaasheid I Een vizioenl
Een toevallige ontmoeting, die
geen enkel gevolg hebben. Een
gewaarwoiding, die mij maar
een avond in de war zou bren
gen, gedurende die voorstelling,
en die bij het vallen van het
gordijn zou ophouden.
Helaas 1 De ontzettende werke
lijkheid, waartoe ik door die
gelijkenis werd teruggevoerd,
zou duurzamer zijn.
Terwijl ik de kunstenares
hoorde zingen, ging ik bij me
zelf dit alles na, en evenwelwas
de emotie, die ik gevoeld had,
toen ik haar zag opreden, zóó
levendig geweest, dat ik haar
door een nieuw onderzoek wilde
controleeren.
Ik keerde mij om en zag de
vrouw aan.
Zij lag geknield op een bid-
stoel, haar schoon hoofd op de
gevouwen handen neergebogen,
en de oogen ten hemel geslagen
als om hulp van boven in te
roepen.
Ik sidderde. Voor de tweede
maai, maar veel intenser dan den
eersten keer, kreeg ik de ge-
waarwording, dat Lea Perelli
voor mij stond.
Op zekeren avond, na een van
de hevige twisten, die zij met
Jacques had gehad, zag ik. haar
zoo neerknielen, bij den leuning
stoel, waarin Jacques zich ge.
worpen had.
Zij had de ellebogen gelegd
op de armen van den leuning
stoel, en, de wang geleund tegen
de gevouwen handen, had zij
haar minnaar aangezien met een
teeder en smeekend lachje.
Het was hetzelfde uiterlijk,
hetzelfde gebaar, dezelfde blik
en hetzelfde lachje
Was het mogelijk, dat er zulk
een, ik zeg niet physieke, maar
moreele gelijkenis bestond Die
proeve bevestigde mijn geloof
b-ter dan ik wel gewenscht had.
Een buitengewone ontroering
had zich van mij meester ge
maakt. Ik boog mij naar mijn
gastheer over, en vroeg hem
Kent u die Jenny Hawkins?
Zeker. Het is de derde maal,
dat zij te San Francisco komt
zingen, en telkens heeft zij er
succes gehad.
Hebt u haar al gesproken
Wel meer dan tien maal; ik
heb met haar gesoupeerd, toen
toenemende bevolking zal blij
ven voeden, is landontginning
en intenciever bodemcultuur ze
ker een der middelen, die men
voor de oplossing kan aanbe
velen.
Door het Vlissingsche gemeente-
be tuur werd ons toegezonden
het vervolg van de brochure.
,De verbetering van de haven
van Vlissingen ter uitvoering van
de wet van 25 Juli 1919 en de
Waterstaatsbegrooting 1923 en
1924",
„Tot ons leedwezen", aldus
vangt het voorwoord aan, „zijn
wij genoopt, op onze brochure
van 25 October 1923 een ver
volg uit te geven."
En verder ontleenen wij aan
het voorwoord van het werkje
„Wij stellen op den voorgrond,
dat wij ons voor Limburg ver
heugen, dat het nu zoo krachtig
geholpen wordt, maar waar het
beschikbare geld tegenwoordig
zoo sterk gelemileerd is, mag
dit niet ten koste van Zeeland
gaan. In het financieel nog guns
tige jaar 1919 bedroegen de
gelden voor buitengewone wer
ken op de Waterstaatsbegroo
ting voor Zeeland ongeveer
f450.000 en voor Limburg on
geveer f 3.8 millioen. Diezelfde
cijfers bedragen thans voor de
begrootingen 1923 en 1924 voor
Zeeland ruim f 700.000 en ruim
600.000 en voor Limburg ruim
7 millioen en ruim 6 millioen.
Waarom mocht er dan in die
beide jaren niet telkens ruim 1
millioen voor de verbetering van
de haven van Vlissingen worden
uitgegeven tegenover die vele
millioenen voor Limburg Had
de minister van Waterstaat de
f 1.2 millioen van Minister König
voor de havenverbetering voor
1923 gehandhaafd en een gelijk
bedrag voor 1924 aangevraagd,
dan ware met een laatste onge
veer gelijk bedrag voor 1925
de havenverbetering van Vlis
singen gereed geweest want
zij de maitresse was van mijn
vriend Johan Lewis Day, den
grooten goudhandelaar van Sa
cramento. Het is een zeer net
en vriendelijk meisje.
Hoe oud denkt u dat zij is
Ik denk vijfentwintig jaar.
Zij schijnt op straatouder dan
op het tooneel, omdat zij dan
niet geschminkt is, en bovendien,
het leven van een rondreizende
artiste is zeer vermoeiend en
doet de schoonheid van een
vrouw verwelken. Zij is heel
aangenaam om mee om te gaan.
Oogenblikkelijk heelt zij nie
mand als zij u bevalt, zal ik u
voorstellen.
Bij de gedachte, dat ik mij in
tegenwoordigheid van die vrouw
zou bevinden, klopte mijn hart
hevig en ik werd zeker een weinig
bleek, want Pector begon te
lachen en zei
Zijt ge zoo voor indrukken
vatbaar, of heeft de lange ont
houding u zoo'n begeerte doen
krijgen, dat het zien van jeug
dig vleesch u buiten u zelf brengt.
Ik ging voort met ondervragen.
Spreekt Jenny Hawkins En-
gelsch zonder vreemd accent
Zij spreekt het heel zuiver,
maar u weet dat wij in Amerika
evenals bij u in Frankrijk, ver
schillende uitspraken hebben,
de havenverbetering zal niet 6
a 7 millioen kosten, zooals de
Minister eenige malen in de
Staten-Genenaal heeft verklaard.
Men had dan de nu door den
Minister vermelde „desiderata"
voor Zeeland dadelijk krachtig
kunnen aanvatten. Moet nu Zee
land de uitgestelde bedragen
geheel derven en zou Vlissingen
daarvan geheel het slachtoffer
moeten worden
Maar men moet nog meer
voor Vlissingen in het oog hou
den. In tijden van oorlogsgevaar
of oorlog voelt Nederland door
de harde werkelijkheid de ban
den met het strategisch belang
rijk gelegen Vlissingen sterk en
Vlissingen heeft dan steeds
getrouw zijn plicht vervuld. In
den laatsten wereldoo log echter
meer dan dit 1 De Vlissingsche
Stoomvaart-Maatschappij Zee
land heeft van uit de Vlissing
sche haven in de oorlogsjaren
door de mijnvelden heen de ver
binding van het vaste land van
Europa met Engeland onder
houden en daardoor belang
rijke internationale diensten be
wezen. Zij heeft niet alleen haar
uitstekend personeel en materiaal
gewaagd, maar haar vier beste
schepen verloren. In andere lan
den, onder gelijke omstandighe
den verkeerend, is de waarde
van zulke schepen door het Rijk
aan particuliere maatschappijen
volledig terugbetaald. Waar het
Rijk niet verder is willen gaan
dan het verleenen van een voor
schot van f2.4 Millioen aan de
Mij. Zeeland, is deze maat
schappij ten slotte door een par
ticuliere firma gesteund, natuur
lijk echter onder bezwarende
voorwaarde. Weliswaar heeft de
Stoomvaart-Maatschappij Zee
land, Koninklijke Nederlandsche
Postvaart, ook in oorlogstijd op
eigen risico gevaren en kon zij
in strikt juridischen zin geen
recht op volledige schadever
goeding doen gelden, maar o.i.
gelden ook voor rijk, provincie
en gemeente moreele overwe
gingen. Het is voldoende bekend
hoe de vóór den oorlog zoo
krachtige en bloeiende Stoom-
naar de provincie, waar wij zijn
geboren.
Het zou mij niets verwonderen,
als Jenny Hawkins een Cana-
deesche was.
Zij heeft een Fransche manier
om sommige woorden te accen-
tueeren.
Zij spreekt verwonderlijk goed
Italiaansch.
O, dat moest zij wel leeren
in het belang van haar carrière.
Alle troepen, die zich hier op
houden, zingen Italiaansch of
Duitsch.
Is zij vroolijk van aard
Neen, eer zwaarmoedig.
En het haar, dat zij in haar
rol laat zien, is dat van haar
zelf, of draagt zij een pruik Is
zij werkelijk bruin
Wat doet gij gekke vragen 1
Wat kan u dat schelen? Houdt
gij niet van vrouwen, als zij niet
van een bepaalde kleur zijn
Kan men met de tegenwoordige
haarverf, weten of haar natuur
lijk is
Wil u weten hoe ik er over
denk? Wel, ik geloof, dat Jenny
Hawkins van nature bruin is,
maar dat zij zich vroeger blond
heeft moeten verven,
(Wordt vervolgd.)