ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCHVLAANDEREN
1
Het motorverkeer en
de regelen van
den weg.
Gemeente-Monopolies.
BRESKENSCHE COURANT
VERSCHIJNT WOENSDAGS EN ZATERDAGS IN ALLE PLAATSEN VAN ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Abonnementsprijs per drie maanden f 1.25
franco per post f 1,40
A d v e r t e n t i e p r ij s v a n 1 5 regels 75 cent
Elke regel meer 15 cent. Ingez. Meded. 30 ct. p. regel.
Drukker-Uitgever
E. BOOM—BLIEK
TNO.,02T BRESKENS
Abonnements-Advertenties zeer billijk tarief.
Advertenties worden aangenomen tot uiterlijk
Dinsdag- en Vrijdagmiddag 1 uur
33e Jaargang
Woensdag 18 Juni 1924
Nummer 2936
In onze Tweede Kamer heeft
dezei dagen de wijziging van
de Motor- en Rijwielwet haar
beslag gekregen. Zij gold vooral
het verkeer met motorrijtuigen,
automobielen zoowel all motor-
rijwielen en bedoelde voor dit
verkeer strengere regelen te
stellen. De nieuwe bepalingen
ware echter den Kamerleden
blijkbaar nog niet streng ge
noeg. En door amendementen
hebben ze deze gestrengheid nog
weten op te voeren. Een van
de voornaamste veranderingen,
daardoor aangebracht, is wel,
dat ten nadeele van de motor
rijders de bewijslast is omge
keerd wanneer tengevolge van
aanrijding schade is ontstaan.
In 't algemeen is ieder aanspra
kelijk voor de schade, die hij
toebrengt. Maar wie de schade
vergoeding vi aagt, moet dan de
schuld van een ander bewijzen.
Ten opzichte van motorrijders
wordt nu echter de schuld aan
genomen. Bij een ongeval, dat
schade veroorzaakt, moet dus
deze motorrijder bewijzen, dat
hij geen schuld had. Het is ge
makkelijk te begrijpen, dat daar
door zijn aansprakelijkheid enorm
verzwaard wordt. Want juist het
bewijs is het moeilijke in zulke
gevallen. Wanneer je omverge
reden wordt, bewijs dan maar
eens dat de rijder schuld had.
In 80 van de 100 gevallen kan
je dat niet. Maar nog moeilijker
dan het bewijs van schuld is
over 't algemeen het bewijs, dat
men aan iets geen schuld heeft.
Gewoonlijk zal dat alleen mo
gelijk zijn door het bewijs van
overmacht. En dat is dan hier
ook de bedoeling. Maar men
kan wel zeggen, dat door deze
omkeering van den bewijslast
de motorrijder feitelijk schade
zal moeten vergoeden voor alle
ongevallen, die tengevolge van
het motorverkeer plaats hebben,
terwijl anders de wet steeds het
2.
(lielangwekkende processen in
den loop der tijden).
III.
JUSTlTIEELE DWALINGEN: VER-
ÜORDEELINGEN VAN D'ANGLADE
(1687; EN LEBRUN (168a),
Een ieder ook zou, volledig
heidshalve, naar het verleden van
de bedienden van Montgomery
een onderzoek hebben ingesteld.
Niets van dit alles geschiedde.
Ondanks dat men zoowel D'
Anglade als zijn vrouw pijnigde,
en hen op de gebruikelijke wijze
een bekentenis trachtte af te
persen, bleven beiden ontkennen
en doorstonden moedig alle
pijnenwat konden zij ook an
ders, daar zij niet schuldig
waren De rechters moesten
dan ook in de uitspraak erkennen,
dat van een wettig en overtui
gend bewezen schuld geen sprake
was; het ernstig vermoeden
echter, tegen D' Anglades be
staande, leidde tot hunne veroor
deeling tot levenslangen dwang
arbeid. Zoo werden zij, reeds
uitgeput door de doorgestane
bestaan van schuld eischt, wil
men voor iets verantwooidelijk
gesteld worden. Deze geheel an
dere behandeling is door den
minister gerechtvaardigd door
een beroep op de gevaren-the
orie. Het motorverkeer doet
meer dan normaal gevaar op
den weg ontstaan en moet dus
aan andere dan de gewone re
gelen onderworpen worden. De
juistheid van dit betoog zal wel
door allen die geen motorrijders
zijn, en waarschijnlijk door de
meeste motorrijders worden toe
gegeven. Maar dit meerdere ge
vaar ontstaat toch in zijn uitge
strektheid meer door de onbe
suisdheid, die aan het motor
rijden vrijwel algemeen verbon
den schijnt, dan aan het motor
rijden zelf. Het motorverkeer is
snelverkeer. En hierdoor ontstaat
op de publieke wegen die voor
alle verkeer bestemd zijn, reeds
bizonder gevaar. Maar dat ge
vaar wordt toch alleen daarom
zoo dreigend, omdat een groot
deel van automobilisten en mo
tor wielrijders dat verkeer tot
zijn hoogst mogelijke snelheid
trachten op te voeren en langs
de wegen vliegen, als waren
die wegen uitsluitend voor hun
gebruik en daarop niemand an
ders dan zij aanwezig. En tegen
deze motorrijders gaat dan ook-
feitelijk de gestrengheid van de
nieuwe wet. Ze moeten in hun
beurs getroffen worden, willen
ze wat voorzichtigheid leeren,
zei een der Kamerleden, 't Is
nog de vraag, of het helpen zal.
De kans is immers groot, dat
automobilisten en motorwielrij
ders zich zullen gaan verzekeren
tegen dit nieuwe risico, dat aan
hun sport verbonden wordt. En
dan zou de bepaling juist averechts
kunnen werken, omdat dan niet
zij, maar de verzekeringsmaat
schappij de schade te betalen
kreeg en bovendien van schuld
geen sprake meer was, zoodat
voor hen alle reden om voor
zichtig te zijn, vervallen zou.
Maar waarschijnlijk zouden de
verzekeringsmaatschappijen rij
ders, die veel ongevallen ver
oorzaakten en voor wie ze dus
ellenden, naar 't bagno gebracht;
D' Anglade hield het er niet lang
uit, en opgenomen in het hos
pitaal te Marseille, stierf hij reeds
op 4 Maart 1689.
En, gelijk het in dergelijke
gevallen meer gaat, onmiddellijk
na zijn dood kwam er licht in
de duisternis. Anonieme brieven
bereikten de Justitie in vrij groot
aantal en gaven haar aanwijzin
gen, die zij, op straffe van par
tijdig te zijn wat zij niet
wilde zijn niet mocht veron
achtzamen. Zoo werd een onder
zoek ingesteld naar de afkomst
van een tweetal der bedienden,
bij Montgomery in dienst en dit
onderzoek was weinig gunstig.
Toch is het de vraag of het tot
een arrestatie dier bedienden zou
zijn gekomenwat zou men
trouwens, na zoo lang tijdsver
loop, hebben kunnen bewijzen
tegen een tweetal personen
volleerd genoeg in misdaden om
elk spoor daarvan te doen ver
dwijnen. Doch het toeval wilde,
dat zij zich aan een nieuw ver
grijp hadden schuldig gemaakt;
vergrijp van veel minder ernsti-
gen aard, en slechts betrekking
hebbend op een kleine, onbetee-
kenend geachte oplichterij.
Toen de politie hen echter
eenmaal te pakken had, strekte
veel te betalen kregen, al spoe
dig weigeren en zouden zoo de
onbesuisde rijders langzamer
hand van de mogelijkheid zich
te verzekeren buitengesloten wor
den. Langs dezen weg zouden
dus de bepalingen wel sterk ter
voorkoming kunnep werken en
het woeste, onbesuisde rijden
door middel van de tusschen-
komst der verzekeringsmaat
schappijen doeltreffend belem
meren. Al te vee- hoop moet
men echter op e$n dergelijke
uitwerking nog maar niet heb
ben. Ds motor schijnt tot onbe
suisdheid te verleiden. En zoo
als de schaatsenrijder al rijdende
zich driester gaat wagen en
geen gevaar meer Ziet, zoo raakt
blijkbaar ook bij n enig automo
bilist en motorrijder het besef
van het gevaar, dat ze voor an
deren veroorzaken, totaal ver
loren. Een bewijs van bekwaam
heid, zooals de nieuwe wet dat
thans ook eischt, helpt daartegen
niet. Het zijn zeker niet de be
kwaamste motorrijders, die het
voorzichtigst zijn, veeleer vaak
juist de ombekwaamsteo, die
zich zelf nog niet goed vertrou
wen. Waarschijnlijk is dan ook
een meer algemeene regeling
van het wegverkeer noodzake
lijk. In de Kamer is daarop door
verschillende ledec aangedron
gen. En een paar jaar geleden
is op de Jaarvergadering der
Tuchtunie aan de hand van het
rapport der ingestelde verkeers-
commissie deze mogelijkheid al
besproken. In Frankrijk ia zoo'n
wet tot regeling van het weg
verkeer reeds totstandgekomen.
Er komen bepalingen in voor
over de breedte der voertuigen,
de soort wielbanden, de ver
lichting, de snelheid in steden
en dorpen, de mannier om elk
ander te passeeien, de signalen
enz. Een nieuwigheid is, dat
iedere fiets van achteren voor
zien moet zijn van een toestel
met een weerkaatsend rood op
pervlak, zoodat de voorman ot
chauffeur haar des avonds ziet
door de roode schittering bij
zijn eigen licht. Maar er staan
ook allerzonderlingste bepalingen
zij haar onderzoek verder uit
de beide mannen werden op de
pijnbank gebracht en een hun
ner bekende zijn schuld in het
misdrijf, dat aan D' Anglade en
zijne vrouw was toegeschreven.
De ander doorstond moedig de
hem opgelegde martelingen,
maar bekende toch, voordat hij
werd opgehangen. Zoo stond er
dus niets in den weg om het
vonnis van de D' Anglades te
herzien. Dat geschiedde echter
eerst bij arrest van 17 Juni 1693,
waarbij tegelijk Montgomery
werd veroordeeld om de hem
destijds ten laste van de D'
Anglades gedane uitbetaling te
restitueeren. De openbare mee
ning, die ten gunste van de
onschuldig veroordeelden krach
tig partij had gekozen tegen de
Justitie, weerhield haar ingeno
menheid met dit vonnis niet.
Voor het dochtertje van D' An
glades, in afzondering opgevoed,
werd dan ook eene inzameling
gehouden, die niet minder dan
100.000 livres, voor dien tijd een
hoog bedrag, opbracht 1
Geheel anders, veel eigen
aardiger en karakteristieker is
het geval met Lebrun dat van
ongeveer denzelfden tijd dateert.
Deze Lebrun was bijna dertig
jaren als huisknecht in dienst bij
in. Zoo wordt aan kuddedrijvers
voorgeschreven, dat het vee
niet meer dan de halve breedte
van den weg mag innemen.
Alsoi schapen en kalveren en
koeien, om van de recalcitrante
varkens maar niet eens te spre
ken, soldaten zijn, die luisteren
naar het commando: links uit
de flank" of „met rotte rechts".
Naast deze wegyegelen zou
bij het toenemend autobus-ver
keer zeker een wet voor den
vorm en den toestand dezer
nieuwe verkeersmiddelen in den
trant als de verordening, die de
provincie Utrecht maakte, wen-
schelijk zijn. Want dat is een
nieuw gevaar uit den allerlaat-
sten tijd, dat deze autobussen
voor haar eigen passagiers ver
oorzaken. Maar in de nieuwe
wet is daarmee nog weinig re
kening gehouden. Het is een re
den te meer dus om met een
wet, die het wegverkeer in het
algemeen regelt, niet te lang
meer te wachten.
De kwestie van den gemeente
lijken verkoop van bevroren
vleesch te Amsterdam, waarover
wij indertijd reeds een afzonder
lijk artikel schreven, vestigt weer
eens de aandacht opdegemeente-
bedrijven.
Het zal misschien velen ont
gaan zijn of wellicht geheel
onbekend dat nog geen 35 jaar
geleden de groote ondernemin
gen van publiek belang nog
bijna allen in handen van par
ticulieren waren. Zoo waren
zelfs in de hoofdplaatsen van de
provincies de gasfabrieken en
de waterleidingen in handen van
particulieren.
Geheel vrij waren de exploi
tanten van deze ondernemingen
altijd niet, daar meestal conces
sies werden verleend, waaraan
zekere bepalingen ten grondslag
lagen.
lil de praktijk voldeden deze
ondernemingen echter niet. Doel
toch was zooveel mogelijk winst
een zekere mevrouw Mazel, die
in de Kue Mayons Sorbonne te
Parijs een ruime woning had.
Een zoolange diensttijd had Le
brun tot heel wat meer dan
huisknecht gemaakthij was in
zekeren zin de luitenant van
zijne meesteres, en in onder
geschikte zaken haar rechter
hand, haar vertrouwde. Hij was
reeds jarenlang gehuwd, maar
teneinde buitenshuis zijne vrij
heid onverkort te bezitten, woon
de hij met zijn gezin niet ver
van het huis zijner meesteres,
en bracht slechts dan in haar
huis den nacht door, wanneer
late avondpartijen ot andere,
hem opgelegde diensten daartoe
leidden. Mevr. Mazel had twee
zonende oudste Kené de Sa-
vonnières, raadsheer, was enkele
jaren tevoren met een spilzieke
vrouw getrouwd, tegen welke
haar schoonmoeder een „lettre
de cachet" had weten te ver
krijgen zoo nu en dan ontsnapte
de jonge levenslustige vrouw uit
haar verbanning, maar werd
door het wakend oog van mevr.
Mazal steeds weer teruggebracht.
De tweede zoon, Savonnières,
de Lignières was verliefd op
een weduwe, wier gedrag de
moeder niet aanstond, zoodat zij
tot dusver het huwelijk had
te behalen. Het belang was
dikwijls bijzaak.
Dat daardoor botsingen met
de gemeenten niet kouden wor
den voorkomen ligt voor de
hand. Immers waren de groote
ondernemingen niet in de eerste
plaats winst-instituten, doch meer
belangen-lichamen, daar de in
gezetenen bij een goede, doel
treffende exploitatie groot belang
hadden. Het gevolg was, dat in
de gemeenteraden naar een
betere oplossing werd gezocht
en meestal meende men die te
moeten vinden in de exploitatie
door de gemeente zelf.
Daarbij golden dan echter ook
dikwijls andere, minder mooie
motieven dan het algemeen
belang. Vaak toch maakten de
particulieren met de exploitatie
dier bedrijven goede zaken en
was belangrijke winst niet buiten
gesloten. Die winstmarge was
dan dikwijls een aansporing voor
de gemeente om tot eigen ex
ploitatie over te gaan, hetgeen
des te verleidelijker was daar
het particulier initiatief den weg
nu eenmaal gebaand had.
Maar behalve deze motieven
waren er echter ook andere
krachten, die de gemeenten
voortstuwden in de richting van
eigen exploisatie. De ontwik
kelingsgang van de laatste jaren
bracht nieuwe gedachten en
nieuwe inzichten mede. De steeds
voortschrijdende techniek leidde
het verkeerswezen in andere
banen, de toepassing van elec-
triciteitin tal van bedrijven stelde
nieuwe eischen en het gevolg
van een en ander was, dat het
algemeen belang steeds nauwer
verbonden werd aan de exploi
tatie van tal van bedrijven. En
het was dit algemeen belang,
dat wel noodzaakte tot het op
richten vangemeente-monopolies,
omdat bij een exploitatie van
gemeentewege toch in de eerste
plaats de behartiging van dit
belang op den voorgrond stond
en niet de winst-marge.
Afgezien van alle andere
motieven is er veel voor te zeg
gen, dat er verschillende be
drijven zijn, die het best door
weten te beletten. Een huis
genoot van mevr. Mazal was
een zekere Abbé Poulard, die
in het drama overigens geen rol
speelt. Maar als huisgenoot moest
hij beschikken over een huis
sleutel en daartoe had Lebrun
de zijne, die hem jarenlang was
toevertrouwd, moeten afstaan.
Hij had toen een huissleutel
genomen, waarvan mevr. Mazal
het bestaan blijkbaar niet meer
wist, en op die wijze was hij
niet zoo aan de uren van sluiting
van de woning gebonden als
zonder sleutel het geval zou zijn
geweest. Maar het bezit van
dezen sleutel, hoe onbeteekenend
op zichzelf, zou zijn verderf
worden.
Op een ochtend nu, dat Le
brun het gewone belsignaal uit
de kamer zijner meesteres ver
wachtte, dat zij de hulp harer
kamenier behoefde, bleef dit
teeken uit. Lebrun maakte zich
ongerust; den vorigen avond had
hij, laat thuis komende hij
en de zijnen hadden een sou-
pertje gehad een der deuren
van het huis op onverklaarbare
wijze opengevonden. Hij luister
de aan de deurmet hem luis
terden met ingehouden adem de
twee dienstboden.
(Wordt vervolgd;.