ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCHVLAANDEREN
Wekelljkscb Overzicht
De Z.-Vlaamsohe
Waterleiding.
BRESKENSCHE COURANT
VERSCHIJNT WOENSDAGS EN ZATERDAGS IN ALLE PLAATSEN VAN ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Abonnementsprijs per drie maanden f 1.25
franco per po«t f 1,40
A d v e r t e n t i e p r ij s v a n 1 5 regels 75 cent
Elke regel meer 15 cent. Ingez. Meded. 30 ct. p. regel.
Drukker-Uitgever
E. BOOM—BLIEK
TNo,02°in breskens
Abonnements-Advertenties zeer billijk tarief.
Advertenties worden aangenomen tot uiterlijk
Dinsdag- en Vrijdagmiddag 1 uur
33e Jaargang
Zaterdag 7 Juni 1924
Nummer 2934
Uit hootde van het
Pinksterfeest ver
schijnt a.s. Dinsdagavond ons
blad niet.
De Uitgever.
Een der vele fouten van het
verdrag van Versailles is zeker
wel, dat het de overwonnenen
zoo lang onder de voogdij en
de controle der overwinnaars
houdt. Onder den indruk van
de geleden nederlaag en in het
bewustiijn der oogenblikkelijke
machteloosheid is een verslagen
volk gemakkelijk bereid zich
aan dergelijke voogdij te onder
werpen. Maar deze indruk ver
vaagt langzamerhand, het zelf
bewustzijn keert terug, ook al
voelt men zich nog zwak, men
ziet zich niet meer in de ver
houding van den verslagene tot
den sterkere, die overwinnaar
bleef en de band der onderhoo-
righeid, die eerst nauwelijks ge
voeld werd, begint te knellen
en wordt als een smadelijken
en onwaardigen druk gevoeld.
Daarom moet een vredesverdrag,
wil het goed werken en een
werkelijken vrede brengen, zijn
werkzaamheid en draagkracht
niet te ver uitstrekken, maar
zoo ingericht worden, dat het
een snelle terugkeer tot normale
verhoudingen mogelijk maakt en
binnen den tijd, waain de indruk
van de geleden nederlaag ver
vaagt en het zellbewustzijn van
het overwonnen volk herleeft,
de druk en de staat van onder
worpenheid weg neemt.
In het verdrag van Versailles
is dat niet gebeurd en kon het
ook niet gebeuren, omdat het
juiit de bedoeling der overwin
naars was, dezen staat van on
derworpenheid en machteloos
heid voor Duitschland te doen
voortduren. De machtsverhou
ding, door de overwinning der
Entente geschapen, moest zoo
goed mogelijk blijvend besten
digd worden door Duitschland
ondanks zijn sterke en numme-
rieke meerderheid en zijn oeco-
nomische en intellectueele positie
in de tweederangs-positie te
houden, waarin het tegenover
zwakkere staten en volken ten
gevolge van de nederlaag ge-
5.
(Belangwekkende processen in
den loop der tijden).
EEN GEVAARLIJKE GIFTMENG-
STEK DE MARKIEZIN DE
BRINVILLIERS (1676).
Zij werd veroorddeeld om
openlijk in het hemd der mis
dadigers, dragend een zwaren
toorts, boete te doen op de
voorplaats van het Hotel Dieu te
Parijs en daar alle haar zonden
luid in het openbaar te beken
nen vervolgens zou zij onthoofd
worden en haar lichaam worden
verbrand.
De straf is in al de wreedheid
dier dagen aan haar voltrokken;
het Parijsche volk, anders, gelijk
ooggetuigen verzekeren, niet
ongevoelig, had een zekere af
schuw van deze zoo teere en
frêle vrouw, die niet minder dan
drie geslaagde en ettelijke mis-
raakt was. De bedoeling was
wellicht begrijpelijk. Maar de
gevolgen zijn het dan ook even
zeer. En de geallieerde mogend
heden doen verkeerd zich daar
over te verwonderen. Want ze
moesten zich in dit geval nog
nadrukkelijker en spoediger
openbaren, nu Duitschland uit
de versuffing van den ontvangen
slag ontwaakt, begrijpen zij, dat
het niet de eigen zwakheid maar
het te hoop loopen van al zijn
tegenstanders was, dat het de
nederlaag bezorgde.
Het zellbewustzijn groeide op
nieuw en richtte zich te krach
tiger op bij de gedachte, dat
tegen meer dan een halve we
reld de strijd gestreden was.
Een botsing met de nog steeds
voortdurende druk en verzet te
gen de nog altijd uitgeoefende
voogdij kon niet uitblijven. En
een sterke groei van het natio
nalisme, een langzamerhand ont
stane maar in steeds sneller
tempo zich ontwikkelende re
vanche-gedachte moesten er het
onvermijdelijke gevolg van zijn.
De gebeurtenissen van de laatste
maanden en weken hebben het
ons in niet te miskennen duide
lijkheid bewezen.
De Duitsche-nationale met hun
broeders de Duitsch-Volkischen,
in 1918 nauwelijks in staat en
vaak bevreesd ich te laten
hooren, voeren in Duitschland
weer den boventoon. En het
zal enkel aan het haistarrig
verzet van het Centrum te dan
ken zijn, wanneer zij er niet in
slagen een regeering te vormen,
die vrijwel in openlijke vijandig
heid zich tegen de overwinnaars
van 1918 ke?rt. Nog eens, de
geallieerde regeeringen en vol
ken doen verkeerd zich daar
over te verwonderen. En het
zou te wenschen zijn, dat vooral
mannen als Mac Donald dit be
grepen.
Mac Donald en zijn collega's
willen ongetwijfeld den vrede
enhetspoedigherstel van Europa
Het is ook wel begrijpelijk, dat
ze beiden door het veldwinnen
der nationalistische beweging in
Duitschland in gevaar gebracht
zien. Maar wanneer dat zoo is,
dan moesten ze beter hun best
doen de oorzaken van dat veld
winnen zooveel mogelijk weg te
nemen. En door het gebruiken
van geweldmethodes tegenover
lukte pogingen tot moord op
haar geweten had. Pirot ver
gezelde haar, gelijk hij haar
beloofd had, tot op het schavot;
tot op het laatste oogenblik ver
leende hij haar geestelijken bij
stand tot op het moment, dat
de bijl van den scherprechter,
geoefend als deze was, met een
enkelen slag het vonnis voltrok,
gevoelde zij hem in haar nabij
heid. Dat heeft haar rustig de
straf, haar door de wrekende
menschheid opgelegd, doen aan
vaarden.
Welk een opzicht dit proces
te Parijs wekte, blijkt duidelijk
uit de geschriften van de gees
tige schrijfster, die wij in Ma
dame de Sévigné kennen. Vier
uren, zoo getuigt zij, heeft de
markiezin de Brinvilliers noodig
gehad om aan de rechters een
verhaal te doen van haar schuld
en haar levenbij alle haar
pogingen tot vergiftiging waren
liefde, wraak en het verbergen
van misdaden dooreengemengd.
Zij die de executie gezien heb
ben, zeiden dat zij het schavot
Duitschland gebeurt dat zeker
niet.
Alleen wanneer men Duitsch
land zooveel mogelijk vrijlaat
en van de voogdij ontheft, die
het na zooveel jaren na den
vrede als een vernedering een
wraakneming en een opzettelijke
neerdrukking en belemmering
gaat voelen, kan men een na
tuurlijke ontwikkeling in de rich
ting van vredelievendheid en
vriendschappelijke gezindheid te
genover het overig Europa ver
wachten. Maar tot nu toe schijnt
zelfs de Engelsche arbeidersre-
geering dat niet duidelijk in te
zien. En zoo brengen Mac Do
nald 's voorliefde voor ontwa
pening hem er toe nadrukke
lijker en op bevelender toon
dan noodig was de hernieuwde
militaire controle over Duitsch
land te eischen, ten einde Duitsch
land 's ontwapening te verze
keren.
Maar dit is niet den weg waar
langs werkelijk blijvende ontwa
pening kan verkregen worden.
Een volk dat gedwongen wordt
zich te ontwapenen, dringt men
juist den weg naar sterker be
wapening op. Want het is im
mers van zelf sprekend dat men
een dergelijke afhankelijke po
sitie toch niet blijvend van
Duitschland kan handhaven.
Lloyd George begreep het wel.
Een volk van 60 millioen, zei
hij terecht, is niet door welk
geweld ook, in blijvende onder-
hoorigheid te houden. En daar
om zou het zoo bitter hard noo
dig zijn juist voor de rust en
de toekomst van Europa, dat
men duidelijk een anderen weg
zocht.
De jongste nota van den ge-
zantenraad op den Duitsche
nota inzake de militaire controle
kanden Duitsch-nationalenslechts
nieuwe wind in de zeilen blazen
en de positie van de oogenblik
kelijke regeering verzwakken.
Nieuwe verkiezingen, waarover
die regeering deakt, zouden, op
dit oogenblik gehouden, dit on
getwijfeld bevestigen.
En al heeft men op 't oogen
blik van een wraakzuchtig
Duitschland nog niets te vree zen,
het herstel kan het geducht te
genhouden en voor de toekomst
vormt het een vreeselijk gevaar.
De verhouding waarin Rusland
tot het overig Europa staat,
moedig had bestegen. Zij bracht
er ruim een half uur op door,
omdat, naar de zeden van dien
tijd, de beul eerst, gelijk het in
de volksuitdrukking heette, haar
toiliet moest maken. In het bij
zonder haar dik haar geheel
moest afsnijden. Parijs is nooit,
aldus de Sévigné, zoo vol be
langstelling geweest. .Ikhebop
de brug van Nótre Dame ge
staan en ik heb niet anders
gezien dan een groote muts, die
de Brinvilliers vermoedelijk uit
schaamte zooveel mogelijk over
haar hoofd trok". Het voorlezen
van het vonnis verschrikte haar;
zij begreep de daarin gebruikte
uitdrukkingen natuurlijk niet
allezij vroeg het ten tweede
male te lezen, hetgeen geschied
de. De wagen, waarin zij eerst
naar het Hotel Dieu, vervolgens
naar het schavot werd gebracht,
was klein, ongemakkelijkde
Brinvilliers en haar biechtvader
vonden er slechts plaats aan de
voeten van den beul, terwijl de
helper van den beul het span
paarden mende. De aandiang
moet dat gevaar nog geducht
versterken. Krassin doet nu wel
erg uit de hoogte tegen Duitsch
land, dreigt het zelts met een
soort oeconomische boycot nu
het in het Duitsch-Russisch con
flict Rusland's zin niet wil doen.
Maar op den duur zoeken
deze twee, de beide paria's in
de huidige volkeren-samenleving
elkaar toih tegenover de alles
overheerschende macht der En
tente.
De Entente zelf weet dat wel.
Benesj's nieuwe poging om de
kleine Entente door de opname
van Polen sterker tegen Rusland
te concentreeren is er een nieuw
bewijs van. Dat de Duitsch-na-
tionalen, die in Duitschland op
de toekomst schijnen beslag te
zullen leggen, zoo besliste vij
anden van het communisme zijn,
doet daartoe niets al. Ofschoon
ongetwijfeld deze partij ook het
herstel van de jonkerheerschappij
in Duitschland nastreeft, haar
kracht en invloed zijn het ge
volg van haar nationalistische
tendenzen. En haar eerste doel
zal steeds nadrukkelijker worden,
het herstel van Duitschland's
macht en de nederlaag van
Frankrijk. Om dat te bereiken
zal ze ook communistische hulp
gretig aanvaarden. Ze heeft
daartoe Rusland's militaire hulp
niet noodig.
Een bondgenootschap met
Rusland zal reeds voldoende
zijn om een anti-Duitsche com
binatie als in den afgeloopen
oorlog de overwinning behaalde,
te verhinderen en Duitschland's
vijanden in de eerste plaats
Frankrijk isoleeren. De Fran-
schen mogen zich voor gewaar
schuwd houden.
Maar willen ze die waarschu
wing ter harte nemen, dan moe
ten ze dat niet toonen in het
zoeken van eigen veiligheid door
een steeds zwaarderen druk op
Duitschland die den haat aan
wakkert. Het is de verkeerde
weg. Een volk van 60, straks
van 70 millioen laat zich niet
blijvend dwingen. De weg der
verzoening is de eenig moge
lijke.
ook om het schavot was zoo
groot, dat slechts met moeite 't
schavot kon worden genaderd
en bestegen. Men had de on-
kieschheid gehad om Degrais
aan te wijzen als degene, die
met zijn soldaten de gevangene
moest bewaken. Trouwens, deze
verhalen lezende, vraagt men
zich af of een wel-overlegde
poging tot ontsnapping, door
haar bloedverwanten voorbereid,
zoo onmogelijk zou zijn geweest.
Parijs heeft wel stouter stukjes
in die dagen aanschouwd 1
En Penautier Ook tegen
dezen werd het proces voort
gezet, maar zonder eenig succes.
Men kon alle mogelijke vermoe
dens koesteren tegen den gene-
raal-ontvanger, die overigens
door minister Colbert als zeer
bekwaam werd geroemd en
wiens positie zonderling ge
noeg door het gebeurde niet
geschaad werd. Maar men kon,
zoo hij al iets misdaan had, hem
niets bewijzen. Zeker, hij nad
St. Croix gekend, met hem ver
keerd, maar wat beteekende dat?
MIJNHARDT's
StaaJ-Tabletten 90«
Maag-Tabletten 75"
Zenuw-Tabletten 75"
Laxeer-Tabletten 60"
Hoofdpijn-Tabletten 60«
e. Bij Apoth. en Drogisten.
Het gaat goed met de voor
bereiding van de Zeeuwsch-
Vlaamsche Waterleiding!
De reeds toegetreden gemeen
ten vertegenwooidigen de helft
van de bevolking van Zeeuwsch-
Vlaanderen. Maar het kon nog
beter 1
Het Zeeuwsch-Vlaamsch Wa
terleiding-Comité heeft daarom
door het Rijksbureau voor Drink
watervoorziening een propagan-
dageschriftje laten samenstellen,
dat door tusschenkomst van de
Gemeentebesturen zooveel moge
lijk in elk gezin van ons ge-
heele gewest zal gebracht wor
den. Het doel van het boekje is,
de bevolking een duidelijk be
grip van de groote hygiënischs
en economisch belangen eener
waterleiding te geven. Door
aardige kiekjes wordt een en
ander toegelicht. Maar tevens is
uiteengezet op elke wijze de
gemeente-financiën buiten den
geheelen opzet zijn gehouden,
waardoor belastingverhooging is
uitgesloten.
Na een korte inleiding wordt
vermeld hoe het op het oogen
blik met de watervoorziening in
Zeeuwsch-Vlaanderen staat. De
gevaren en gebreken van regen-,
sloot-, zak- en welwater worden
beschreven.
Daarna wordt het groote be
lang van een betere drinkwater
voorziening besproken, zoowel
voor menseh en dier als voor
industrie en middenstandsbedrij-
ven, terwijl bij brand een water
leiding van het allergrootste be
lang is. Dan is er nog een factor
die niet direct in geld is om te
zetten, maar die toch zeker ern
stig meespreekt, n.l. het groote
gemak voor vrouwen en meisjes
die niet meer tnaar de pomp"
behoeven te loopen, doch in huis
slechts een kraantje hebben te
openen om steeds goed en vol
doende water bij de hand te
hebben.
Hij had op St. Croix' verzoek,
en zulks onder een aangenomen
naam, aan het echtpaar de
Brinvilliers geld geleend, en een
deel dier schuld door zijn zaak
gelastigde laten innen, maar hij
had dat gedaan om St. Croix
een genoegen te doen, Penau
tier, zoo hij even schuldig was
als de markiezin, was ongetwij
feld veel behendiger en voor
zichtiger en kon niet lang in
arrest gehouden worden korten
tijd nadat de markiezin de Brin
villiers het schavot had bestegen
en de zorg voor haar kinderen
die zij oprecht liefhad, maar
die zij desalniettemin toch had
gepoogd te vergiftigen aan
haar zuster en aan haar biecht
vader had opgedragen, liep hij
weer vrij door de Parijsche
straten en verheugde zich in 't
aanzien van zijn functie I
Wordt vervolgd met
JUST1TIEELE DWALINGEN,