ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCHVLAANDEREN
Het Slot Dymeck.
Bedrijfsorganisatie,
Zegel-varia.
Nederland-Rusland,
BRESKENSCHE COURANT
VERSCHIJNT WOENSDAGS EN ZATERDAGS IN ALLE PLAATSEN VAN ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Abonnementsprijs per drie maanden f 1.25 Drukker-Uitgever Abonnements-Advertenties zeer billijk tarief.
franco per post f 1,40 g BOO MB L I E K Tijdelijk verhoogd met 20 pCt.
Advertentieprijs van 1 5 regels 75 cent Advertenties worden aangenomen tot uiterlijk
Elke regel meer 15 cent. Ingez. Meded. 30 ct. p. regel. ™0e_,02°1n BRESKENS Dinsdag- en Vrijdagmiddag 1 uur
33e Jaargang Woensdag 19 Maart 1924 Nummer 2912
Nu meer en meer gebleken is,
dat de socialisatie, zoo vurig
bepleit door de So.iaal-Demo-
cratische Arbeiderspartij, in de
eerste eeuw vermoedelijk nog
wel niet zal worden verwezen
lijkt, is men van die zijde be
gonnen een brug te slaan over
de groote kloof, die het idealisme
scheidt van de werkelijkheid.
Die brug is de bedrijfsorganisa
tie en de medezeggenschap van
de loontrekkenden in de parti
culiere bedrijven. Men kent de
motieven, die geleid hebben tot
het voorstel dei socialisatie.
De ontwikkelingsjaren van het
socialisme waren jaren van on
afgebroken propaganda, waarin
wel scherpe critiek werd uitge
oefend, doch uit den aard der
zaak weinig opbouwend werk
kon worden geleverd. Maar
langzamerhand ontgroeide het
socialisme den kinderschoenen
en meende men sterk genoeg
te zijn om van de periode der
propagande over te gaan in die
van de praktische verwezenlij
king.
Bij dien overgang werd als
motief aangevoerd, dat het be
ginsel in ruime mate in het maat
schappelijk leven aanwezig was.
Immers trad in de staats-pro-
vinciale en gemeentebedrijven
en ook in de verbruikscoöpera
tie dit beginsel reeds sterk naar
voren, daar ook bij deze insti
tuten niet de ondernemingswinst,
doch het maatschappelijk nut
den hoofdfactor vormde.
Ook de socialisatie, als voor-
bereidingsvorm naar den socia-
listischen maatschappij-vorm, be
oogde in beginsel meer regel
maat in de productie te doen
brengen en door de winstmarge
geheel uit te schakelen, werd
dus naar de behartiging van het
algemeen belang gestreefd. Im
mers wenscht het socialisme
meer gelijkheid te brengen en
komt het economisch program
feitelijk hierop neer, dat de pro
ductie om winst vervangen be
hoort te worden door de pro-
23.
DOOR
ILZE DORE TANNER.
Met kloppend hart trad ze de
huiskamer van tante Klarissa
binnen.
Eén blik op haar gelaat stelde
haar gerust, want dat zag er
volstrekt niet kwaad uit, maar
merkwaardig opgeruimd en te
vreden, en in haar handen hield
zij een brief, die zooals Henny
met haar scherpe oogen direct
opmerkte, haar vaders schrift
vertoonde.
,Ga zitten mijn kind" zeide
de gravin met ongewoon goedige
stem en wees op een stoel tegen
over haar. ,Wat ik je nu zal
gaan vertellen, is van het hoogste
belang voor je toekomst en ik
hoop en geloof, dat het de
grondsteen voor je geluk zal
zijn",
Het was Henny, of er zich
plotseling een ijzeren band om
haar hart legde, en met angst,
de handen in haar schoot samen-
geklemd, wachtte zij op wat haar
tante verder zou zeggen.
Voor een paar dagen heeft graaf
ductie naar de behoeften. Dit
piogram zou dan verwezenlijkt
kunnen worden door socialisee
ring van den grond en van de
productiemiddelen.
Waar in de betrokken krin
gen ernstig getwijfeld werd aan
de mogelijkheid van de uitvoe
ring en terecht werd ingezien
dat de huidige maatschappij
nog verre van rijp is voor het
vestigen van dergelijke fantas
tische instellingen, is thans be
sloten den weg daartoe te banen
door de bedrijfsorganisatie en
de medezeggenschap. Ingesteld
is een commissie, bestaande uit
vertegenwoordigers van het N.
V. V. en de S. D. A. P., die
eenigen tijd geleden een rap
port heeft uitgebracht, dat dezer
dagen op het congres van het
N. V. V. besproken is.
Waar ook voor andere par
tijen de medezeggenschap en de
bedrijfsorganisatie belangrijke
vraagstukken zijn en deze in
verband met het sociale leven
nog wel eens besproken zullen
worden, achten wij het niet on
dienstig de voorstellen van so
cialistische zijde nader aan te
geven. Het spreekt van zelf, dat
een aanstippen van de wenschen
van deze politieke partij geens
zins beteekent, dat wij nu deze
ook maar zonder meer onder
schrijven. Dit neemt niet weg,
dat wij bij voorkomende maat
schappelijke gebeurtenissen de
gelegenheid wel eens zullen waar
nemen op de licht- of schaduw
zijden te wijzen.
Voor de organisatie van het
particuliere bedrijf denk de
commissie in de eerste plaats
aan uitbouw van het collectieve
arbeidscontract, zoowel privaat
als publiekrechterlijk. Een wet
telijke regeling derpubliekrech-
terlijke bedrijfsorganisatie wordt
gezocht in den vorm van een
ingrijpende ordening van het
bedrijf, waarbij werkgevers en
werknemers moeten optreden
onder krachtige deelname van
de gemeenschap. Als hulpmid
delen worden genoemd maat
schappelijke aankoop van grond
stoffen, standaardiseering, uit-
Roleneck mij gezegd, dat hij je
liefhad, en bij mij om je hand
gevraagd".
Een sidderende kreet kwam
over Henny's lippen en ze leunde,
doodsbleek geworden, in haar
stoel achterover.
Gravin Dymeck lette daar
niet op.
.Ofschoon ik van ganscher
harte met het aanzoek van den
graaf ingenomen ben en jouw
huwelijk met hem een harte-
wensch van mij zou vervullen,
hield ik het toch voor mijn plicht
eerst de toestemming van je
oudsrs te vragen. Graaf Role
neck heeft hen geschreven sn
gelijktijdig is er een brief van
mij naar hen gegaan, waarin ik
alle nadere inlichtingen over den
graaf heb medegedeeld. Ik schreef
hen ook, dat mijn huwelijks
geschenk aan jou, mijn naburig
landgoed Rolandstein zal zijn en
een kapitaal dat jullie in staat
zal stellen, volgens je stand te
leven. Op je trouwdag zal ik
gravin Roleneck Dymeck
de graaf zal bij de Regeering
de vereeniging van namen en
wapens officieel voorstellen
tot mijn universeel erfgename
benoemen. Je zult zelf je ver
mogen beheeren, je bent dus
vrij om voor je zusters te zorgen".
schakelen van onnoodige tus-
schenpersonen, verbod van ver
ouderde, gevaariijke of voor de
gezondheid schadelijke produc
tiemethoden, verbetering van de
b-drijfstechniek, voorkoming van
werkloosheid enz. enz. Groote
bevoegdheid zal aan de Be-
drijfsraden worden gegeven. Zoo
zullen zij b.v. de bevoegdheid
hebben, zij het dan ook onder
scherpe controle der gemeen
schapsorganen, zoo nooüig het
oprichten van nieuwe onderne
mingen in 't bedrijf van vergun
ning van de regeering afhanke
lijk te stellen. Prijsafspraken in
de bedrijfsorganisatie mogen
echter blijven bestaan. Dit ech
ter als middel om schadelijke
prijsafspraken te kunnen weren.
Ofschoon de bevoegdheid een
in het bedrijf bestaande collec
tieve arbeidsovereenkomst voor
het geheele bedrijf verbindend
te verklaren, gewenscht wordt
geacht, blijft de contractueele
vaststelling der arbeidsvoorwaar
den buiten de bemoeiing der
bedrijfsorganisatie.
Betreffende den vorm van de
publiekrechterlijke bedrijfsorga
nisatie doet de commissie het
volgende voorstel
Het geheele bedrijf wordt be
heerd door een Bedrijfsraad,
voor '/s samengesteld uit ver
tegenwoordigers van de werk
gevers, de werknemers en de
gemeenschap. Voor het nemen
van besluiten is een meerder
heid noodig. Naast de Alge-
meene Beginselwet op de Be-
drijfsraden zal een algemeene
maatregel van bestuur een be
paald bedrijf tot publiekrechter
lijk georganiseerd bedrijf in den
zin dezer wet dienen te verklaren.
Boven de Bedrijfsraden denkt
de commissie zich een Centraal-
Economischen Raad, waarheen
iedere Bedrijfsraad een bepaald
aantal afgevaardigden zendt.
Voorts zijn volksvertegenwoor
diging, Centrales van werkge
vers en van werknemers verte
genwoordigd. De Centraal-Eco-
nomische Raad is tevens het
adviseerend lichaam in alle eco
nomische aangelegenheden. Ook
Na een blik op de als leven
loos in haar stoel leunende
Henny, ging de gravin voort en
haar stem had nu een scherpen
klank ,Het is eigenlijk over
bodig te zeggen, dat ik je nooit
ook maar een penning zou ver
maken, wanneer je een burger
lijk huwelijk of ten slotte een
huwelijk dat mij niet aanstaat,
zou sluiten".
„Maar ik behoef immers niet
te trouwen" zeide Henny zwak.
Onzin 1" Tante Klarissa lachte
honend, „geloof je werkelijk dat
ik een Henny König den burcht
Dymeck zou nalaten en zonder
op Henny's afwerende beweging
te letten, ging ze voort„Dat
graaf Roleneck door en door
een man van eer is, behoef ik
je nauwelijks te zeggen, en ik
kan wel aannemen dat ook jij
veel belang in hem stelt j het
placht anders in onze kringen
geen gewoonte te zijn, dat een
jong meisje zoo vriendschappe
lijk met een heer omgaat, die
haar zoo duidelijk een diepere
belangstelling toedraagt. Je bent
toch geen klein kind meer, dat
zoo iets niet bemerkt. De hoofd
zaak is„je ouders zijn vol
blijdschap over je geluk en
geven graag hun toestemming
tot je verloving met graaf Role-
heeft deze Raad de bevoegd
heid om besluiten van Bedrijfs
raden te vernietigen.
Waar in de toekomst bij de
behandeling van diverse onder
werpen ook de Bedrijfsorganisa
tie nog wel eens ter sprake zal
komen, meenden wij goed te
doen bovenstaande, uit den aard
der zaak onvolledige, beschrij
ving te moeten geven.
Wegens noodzakelijke afwezig
heid van eenige maanden zullen
de artikelen over' de Zegelwet
voorloopig worden gestaakt.
Vermoedelijk zal het vervolg
tegen Juni a.s. te wachten zijn.
Z.
Het Bestuur van het Centraal
Industrieel Verbond heeft aan
den Minister van Buitenlandsche
Zaken een adres geiicht, waarin
het, onder verwijzing naar de
sedert Juli 1921 met dat depar
tement gevoerde schriftelijke
gedachtenwisseling, alsmede naar
de verschillende mondelinge be
sprekingen, welke het met den
minister en zijn hoofdambtenaren
over de hervatting van de han
dels-betrekkingen met Rusland
mocht voeren zich andermaal
daarover tot den minister wendt.
De directe aanleiding hiertoe
is, zoo schrijft het, de groote
verandering, welke thans in de
verhouding van de verschillende
Europeesche landen ten opzichte
van Sowjet-Rusland is ingetre
den, met name door de jure
erkenning van laatstgenoemd
land door Engeland, zoodat thans
Sowjet-Rusland officieel erkend
wordt door Duitschland, Enge
land, Italië, Noorwegen, Oosten
rijk en Polen.
Het Bestuur van het Verbond
schrijft, dat het bij zijn pogingen,
de Nederlandsche regeering te
bewegen, de hervatting van de
neck ik heb dat ook niet
anders verwacht. Hier, deze
brieven van je ouders aan jou
waren bij mijn brieven gevoegd".
Henny greep met bevende
hand naar de beide couverten.
Haar arme hoofd was moe en
leeg, het Was alsof al haar lede
maten verlamd waren en zij had
slechts één wensch, alleen te
zijn op haar kamer om den brief
te lezen en over dat wat zij
zooeven gehoord had, met zich
zelf in het reine te komen.
Er wei d aan de deur geklopt
en op het „binnen" van de gravin
kondigde Koenraad aan „Graaf
Roleneck".
Henny was opgesprongen en
klemde zich als hulpzoekend
aan de leuning van den stoel
vast. De gravin ging den binnen
tredende eenige schreden tege
moet en terwijl hij zich over
haar hand boog, zeide hij
„Ik zal u met uw bruid alleen
laten, beste vriend, ge zult elkaar
veel te zeggen hebben".
Graaf Roleneck ging snel naar
Henny toe, maar toen hij haar
bleek gelaat en haar angstige
oogen zag, aarzelde hij verlegen.
Met zacht geweld maakte hij
haar ijskoude vingers van de
stoelleuning los en hield ze in
zijn, voor een man opvallend
handelsbetrekkingen met Sowjet-
Rusland zooveel mogelijk te
bevorderen, zich steeds heeft
laten leiden door de gedachte
dat, terwijl verschillende buiten
landsche mogendheden Neder
land waren voorgegaan in het
sluiten van een handelsverdrag
met Sowjet-Rusland, de daar
door geschapen toestand van
onze handel en industrie het
zeer groote nadeel met zich zou
medebrengen van een achter
stelling van den Nederlandschen
bij den buitenlandschen produ
cent. Het is zijns inziens ge
bleken, dat deze zienswijze juist
is geweest, aangezien het zaken
doen met Sowjet-Rusland voor
den Nederlandschen industrieel
en handelaar groote moeilijk
heden met zich heeft mede
gebracht.
In het op II Februari door't
bèstuur der Handelsvereeniging
van Metaal-Industrieelen over
ditzelfde onderwerp tot den
minister gerichte adres wordt
o.m. vermeld, hoe voor een zeer
speciaal fabricaat wel een op
dracht werd verkregen, maar
van Russisch* zijds geen genoe
gen werd genomen met de ga
rantie van een Nederlandsche
bankinstelling, doch die van een
Engelsche bank werd geeischt,
hetgeen een verhooging van
onkosten beteekent. lu bedoeld
adres, alsmede in dat, hetwelk
de Nederlandsche Reeders-ver-
eeniging op 19 Februari te dezer
zake tot den minister richtte,
wordt in het bijzonder nog op
dit zeer ernstige nadeel voor
den Nederlandschen handel ge
wezen, dat bij geDreke van een
handelsverdrag de scheepvaart
rechten voor de landen, welke
met Rusland zulk een verdrag
gesloten hebben. Dientengevolge
moeten alle transporten van
Nederlandsche goederen van en
naar Sowjet - Rusland onder
vreemde vlag geschieden.
De moeilijkheden voor de
Nederlandsche handel en indu
strie zijn thans, zoo wordt verder
in het adres gezegd, na de
jure erkenning van Sowjet-Rus
land door de hierboven vermelde
smalle, zachte handen, met lich
ten druk vast.
„De brief van uw vader heeft
mij zeer gelukkig gemaakt. Ik
heb u met heel mijn hart lief
Henny en uw geluk zal mijn
hoogste streven zijn", zeide hij
zacht met zijn aangename, in
nemende stem en bracht haar
handen aan zijn lippen. En toen
hij zag dat Henny vergeefs naar
woorden zocht, ging hij voor
zichtig vragend voort: „Mis
schien heeft mijn aanzoek u toch
nog overvallen Misschien mis
leidde ik mezelf toen ik aannam
dat ook gij vertrouwen in mij
stelde en een diepere belang
stelling voor mij gevoelde
Henny's oogen vulden zich
met tranen„Ja, het heeft mij
heel, heel erg overvallen
„Heb je vertrouwen in mij,
Henny
Ze knikte.
Hij legde zijn arm om haar
heen en trok haar naar zich toe.
„Jij lief, zoet, bang kind"
fluisterde hij hartstochtelijk en
drukte haar hoofd tegen zijn
schouder, terwijl zijn lippen
heur haren beroerden.
(Wordt vervolgd.)