ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCHVLAANDEREN
Aimenzoig of Veizekeiing,
PU ROL
Het Slot Dymeck,
ysüiLLBïeN.
De toestand in
Duitschiand.
BRESKENSCHE COURANT
VERSCHIJNT WOENSDAGS EN ZATERDAGS IN ALLE PLAATSEN VAN ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Abonnementsprijs per drie maanden f 1.25
franco per post f 1,40
A d v e r t e n t i e p r jj s v a n 1 5 regels 75 cent
Elke regel meer 15 cent. Ingez. Meded. 30 ct. p. regel.
Drukker-Uitgever
E. BOOM—BLIEK
TNo."2Ïn BRESKENS
Abonnements-Advertenties zeer billijk tarief.
Tijdelijk verhoogd met 20 pCt.
Advertenties worden aangenomen tot uiterlijk
Dinsdag- en Vrijdagmiddag 1 uur
33e Jaargang
Woensdag 9 Januari 1924
Nummer 2892
Bij het vele decadente, dat
onze dagen te zien geven, kan
ook bijna het streven gerekend
worden om zijn medemer.sch,
die door werkloosheid getroffen
wordt, maar aan de armenzorg
over te laten.
Afgezien van het minder hu
mane dat aan dit beginsel ten
grondslag ligt, is deze gedachte
absoluut in etrijd met de maat
schappelijke ontwikkeling. Ook
zou een loslaten van de maat
schappelijke zwakken een daad
zijn, die door niets gerechtvaar-
digdjzou kunnen worden.
Werkeloosheid spruit nu een
maal voort uit de huidige maat
schappelijke constructie en moet
wel gestreefd worden, dit euvel
weg te nemen, doch niet om
de slachtoffers aan hun lot over
te laten.
Trouwens zou armenzorg de-
primeerender werken dan ver
zekering en de mentaliteit der
arbeiders veel ongunstiger be-
invloeden
Wij zien dit 't beste wanneer
wij den ontwikkelingsgang van
de maatschappij nagaan en daar
bij vooral letten op de veran
derde houding tusschen werk
gevers en werknemers.
In de oudheid kende men bij
na geen vrije werklieden. De
menschen, die toen de werk
zaamheden verrichtten, die thans
door vrije werklieden worden
verricht, waren meestal slaven.
De opbrengst van hun arbeid
kwam niet zooals thans ten
goede aan die werkers, maar
aan hun meesters, die eenerzijds
dus het profijt daarvan trokken,
dóch ook anderzijds verplicht
waren voor het onderhoud van
hun slaven te zorgen.
In de middeleeuwen was de
toestand weer eenigszins anders.
Het eigenlijke slaveninstituut
was in den loop der eeuwen
verdwenen en had p'aats ge
maakt voor dat der lijfeigen
schap. De werkman was in ze
ker opzicht vrijer, doch was
niet onafhankelijk. Hij was ver
DOOR
ILZE DORE TANNER.
Toen de zusjes en de pen-
sionaires reeds sliepen en Henny
met haar naaiwerk nog in de
huiskamer zat, legde de profea-
sor zijn avondblad ter zijde en
overhandigde zijn dochter den
brief van gravin Deymeck
,Lees dezen briefjeens oplettend,
Heuny".
Henny's gelaat nam cnderhet
lezen een zeer verbaasde uit
drukking aan .Maar moeder,
dat heb ik nooit geweten, dat u
een werkelijke gravin tot tante
bad. Dat is heusch prachtig.
En daar moet ik heen
„Je behoeft in 't geheel niet,
kind als je het probeeren
wilt, dan kun je naar Dymeck
gaan, hoewel de oude dame een
eenigszins zonderlinge persoon
lijkheid is vol dwaze grillen.
Maar misschien verrichten we er
nog wel een goed werk mee,
een familielid naar de oude
gravin te zenden",
bonden aan zijn heer en daar
van in sterke mate afhankelijk.
De toenmalige heeren oefen
den een sterk patriarchaal
gezag over hun onderhoorigen
uit en een dergelijk patriarchaal
gezag riep vanzelf een vader
lijke zorg te voorschijn. Wel
was die vaderlijke zorg niet
altijd aanwezig en was het lot
van den lijfeigene dikwijls hard
en de behandeling onbillijk, doch
de historische lijn wordt daar
mee niet teniet gedaan.
In den nieuwen tijd nu is de
verhouding sterk gewijzigd. De
werkman staat niet meer afhan
kelijk tegenover den werkgever.
Hij is rechtens geheel vrij en fei
telijk de gelijke van den werk
gever.
Toch bestaat er nu nog een
afhankelijk zijn van den werk
gever, n.l. de economische. Eco
nomisch kan de werkman nog
niet zeggen onafhankelijk te zijn
van den werkgever. Maar nu
toont de historische lijn juist
aan, dat bij de werklieden een
sterk besef aanwezig is, om zich
ook van die economische af
hankelijkheid geheel los te ma
ken en dus volkomen vrij en
onafhankelijk tegenover den
werkgever te staan.
Het middel dat den arbeiders
ten dienste staat in deze strijd,
die werkelijk een van de zwaar
ste worstelingen is, welke de
historie kan boeken, is de vak-
vereeniging. De vakvereeniging
is voor den werkman het mid
del, dat tot op heden, wij kun
nen dat niet ontkennen, met
vrucht gebruikt wordt, om de
economische onafhankelijkheid
te veroveren en dus geheel on
afhankelijk te worden van de
werkgevers.
Bepaalde zich dan ook in
vroegere tijden de hulp van de
maatschappelijk zwakkeren meer
tot ondersteuning, verleend door
armenzorg, de historische ont
wikkeling heeft ook dit instituut
meer en meer op den achter
grond gedrongen en vervangen
door het instituut van .self-help"
dat van verzekering. Vooral
komt dit scherp naar voren wan
neer msn de ontwikkeling der
.Is tante rijk vroeg Henny
met gespannen aandacht.
,Ja, zij moet zeer rijk zijn
maar beste kind, dat moet voor
jou toch geen aanleiding zijn
voor de vervulling van je wensch.
Jongelui, zooals jij, denken vaak
aan de voordeelen, die zulk een
betrekking voor ze afwerpt
die voordeelen mogen je echter
niet verblinden, want in verband
met het eigenaardige karakter
van de gravin is het zeer de
vraag, of je er werkelijk mee
gebaat zou zijn".
,Je moet echter ook geen
offer brengen, Henny", zeide de
professor en ondanks de eenigs
zins strenge toon, die hij volgens
zijn gewoonte ook in den huise-
lijken kring bezigde, klonk er
toch warme liefde voor zijn
oudste in zijn stemje wil is
geheel vrij en hoe je beslissing
ook uitvalt, wij zullen er vol
komen mee accoord gaan.
Morgenavond moeten wij tante
een definitief antwoord zenden
zoolang heb je nog tijd om
het eens rustig te overdenken".
Het was Henny, alsof ze in
een droom leefde.
Een grafelijke tante op een
adellijk slot had ze, de kleine
professorsdochter dat haar moe
werkloosheidverzekering nagaat.
De werkloosheidverzekering is
niet een instituut, dat van hoo-
ger hand is ingesteld, doch is
voortgekomen uit den innerlijken
drang van den arbeider, om
zich zelf te kunntn helpen. Het
is feitelijk een belichaming van
den wensch der georganiseerde
arbeiders om het moge kosten
wat het kosten wil, niet afhan
kelijk te zijn vsu de burger
lijke armbedeeling, doch om
daar buiten te blijven. En het
motief, dat voor den arbeider
daaraan ten grondslag ligt is
niet, zooals wel eens beweerd
wordt, de zucht om een uitkee-
ring te krijgen, dus een grof ma
tei ieele, doch een uiting van
eigenwaarde, omdat zijn rechts
gevoel er tegen op komt in da
gen van werkloosheid, waarin
hij buiten zijn wil om zijn ar
beidskracht niet productief kan
maken, een gift te krijgen van
een liefdadigheidsinstituut, waar
hij recht had op vergoeding.
Dus feitelijk een juridische factor.
Waar komt in den grond de be
deeling" op neer Op 'n zekere
voogdij van het betrokken in
stituut over den werknemer en
diens gezin.
Bij armenzorg is de uitkee-
ring afhankelijk van de finan-
cieele omstandigheden van den
betrokkene. Het onderzoekblijft
daarom niet beperkt tot de con
trole van den werkelijken toe
stand, maar strekt zich uit tot
in de verst mogelijke détails om
trent alle, zelfs de intieme finan-
cieele aangelegenheden. Alle
vermeende en vage inkomsten
worden daarbij in de weegschaal
gelegd, scherpe controle uitge
oefend en zoodoende wordt net
huisgezin van den bedeelde fei
telijk onder curateele gesteld
van armenzorg. Deze is indirect
de financieele spil van het huis
gezin geworden, die zoo noodig
sterke pressie uitoefent of een
voudig decreteert.
Men voelt onmiddellijk, dat
het voor den arbeider die
meent dat hij buiten zijn schuld,
door economische oorzaken, in
financieel benarde omstandig
heden is geraakt, wel pijnlijk
der haar daaromtrent ook nooit
eens iets had verteld I Alle ro
mantische avonturen, die met
burchten en oude gravinnen
nauw verbonden zijn, warrelden
door Henny's hoofd. En een reis
naar Pommeren zou ze maken,
zij, die bijna nooit verder dan
haar geboortestadje was geweest,
den geheelen zomer buiten op
het land doorbrengen, want haar
moeder had haar verteld, dat
tot het slot Dymeck verschei
dene honderden hectaren lande
rijen en bosschen behoorden.
Henny kon omtrent deze eer
ste groote gebeurtenis in haar
onbewogen leven onmogelijk al
leen een besluit nemen, zij voelde
zich ten zeerste gedrongen om
hierover tenminste met Bruno
eens rustig te overleggen, die
met zijn 17 jaren haar in leef
tijd het meest nabij kwam en
die zij als haar vriend en ver-
trouwde beschouwde. Het was
echter niet gemakkelijk om in
het onrustige huis der Königs
een geschikt plaatsje te vinden
voor een ongestoord gesprek
onder vier oogen en zoodoende
kon zij hem voorloopig voor
schooltijd alleen maar met be-
teekenisvolle blikken toefluiste
ren i
moet zijn, wanneer hij in die
omstandigheden bedeeld wordt.
Vandaar dat hij duizendmaal
liever een uitkeering ontvangt
van de verzekeringsorganen,
dan bedeeld te worden, omdat
hij de verzekeringsuitkeering be
schouwt als een recht, dat hem
niet onthouden mag worden.
Dit recht kan natuurlijk slechts
verkregen worden, wanneer in
dagen van geregeld verdienen
ook wordt gedacht aan de da
gen waarin die verdiensten wel
eens zouden kunnen ophouden.
Vandaar de zorg van de vak-
vereenigingen om door behoor
lijke bijdrage de fondsen te
vormen en daardoor de econo
mische onafhankelijkheid van de
arbeiders te bevorderen.
De pogingen van de arbeiders
om zich zelf zooveel mogelijk
te helpen, liggen dus in de
historisch-economische lijn en zij
die aandringen om alle sociale
maatregelen en daaronder ook
de verzekering overboord
werpen, bewijzen de maatschap
pij geen dienst. Een andere
vraag is hoe de verzekeringen
gerégeld moeten zijn. Natuurlijk
moeten deze overeenkomen met
de sociaal-economische signatuur
der maatschappij.
In Saksen, het roode Saksen,
is ook de groote coalitie tot stand
gekomen tusscchen volkspartij
en sociaal-democraten via de
democraten. Ook Saksen ver
bleekt dus. Met de proletarische
regeering, de regeering van so-"
cialisten en communisten, onder
den heer Zeigner, had geen ge
luk en al kwam door het ingrij
pen van Berlijn aan deze regee
ring een einde, er was reeds te
voorzien, dat ook zonder dat
gewelddadig ingrijpen een einde
had moeten komen aan de samen
werking vun communisten en
soc.'democraten, wilden deze
laatstennieteenvoudigde onvoor
waardelijke volgelingen van de
Ingezonden Mededeeling.
Winterhanden
DOOS 30, 60, 90 Cent.
Bij Apoth. en Drogisten
PI.arm I obfu k A kfiinhoiilt - Z< iM
,Je moet na het middageten
eens even met mij door den tuin
loopen, Bruno".
Toen zij na het eten arm in
arm met haar broer langs de
paden voortwandelde en hem
van den brief van de gravin
Dymeck vertelde en dat vader
de beslissing daaromtrent geheel
aan haar had overgelaten, was
zijn eerste egoïstische uitroep
„Maar wat moeten wij zonder
jou beginnen, Henny" Doch zich
opeens bedenkend, liet hij er snel
op volgen. „Maar dat doet er
feitelijk niet toe, dat zal wel
losloopen je moet er natuur
lijk naar toe, in ieder geval.
Stel je toch eens voor, als je
bij haar in den smaak valt, dan
maakt ze jou tot eenige erf
gename en alleen al om bij een
echte gravin te mogen zijn, dat
is al prachtig. Typisch van
moedertje, dat zij ons nooit iets
van deze tante heeft verteld,
vind je niet
,Ja, en als ik bedoel het
zou toch kunnen gebeuren, dat
tante werkelijk stel je toch
eens voor, Bruno, dan zou jij
officier kunnen worden en Sieg
fried opperhoutvester
„En Tom minister en jullie
meisjes trouwt allemaal met
communistische aanvoerders wor
den. Intusschen de inmenging
van de rijksregeering verhaastte
de scheiding en een socialistische
minderheidsregeering werd inge
steld, die natuurlijk alleen kon
bestaan bij de gratie van de
burgerlijke partijen, daar de
communisten de socialistische
„verraders" doodelijke vijand
schap hadden gezworen. Sedert
heeft men in Saksen voorge"-
schipperd, waarbij voor de
socialistische regeering de moei
lijkheden nog toenamen door de
ontevredenheid in het kamp der
eigen partij, waarin velen de
verbreking van den band met
de communisten, die den „pro
letariërs" de meerderheid ver
schafte, heftig betreurden.
De eisch tot ontbinding van
den Landdag en naar nieuwe
verkiezingen kwam op, maar
onder de meer gematigde soci
alisten, die tot het besef waren
gekomen, dat ook in Saksen na
al de fouten en dwaasheden
van de linksche regeeringen,
onder de kiezers een meer
rechtse richting was ontstaan en
die diis een burgerlijke meer
derheid als resultaat der ver
kiezingen mogelijk achten, voel
de men meer neiging voor deze
oplossingeen coalitie met de
burgerlijke partijen. Een coalitie
alleen met de democraten zou
geen meerderheid geven en bo
vendien de democraten weiger
den alleen met de socialisten in
zee te gaan, zonder de Duitsche
Volkspartij wertschten ze geen
coalitie te sluiten. Zoo besloten
dus de sociaal-democraten, d.w.z.
de socialistische Landdagfractie
tot de samenwerking met de
democraten en de Duitsche
Volkspartij.
graven en baronnen Bruno
was blijven staan en schudde van
het lachen. „Nee, weet je Henny,
we zullen de huid maar niet
verkoopen, voor de beer gescho
ten is. Voorloopig ga je er
maar heen en kijkt de kat eens
uit den boom, een prachtige
afwisseling is deze geschiedenis
toch in ieder geval en je komt
eens uit dit vervelende nest weg;
veel genoegens heb je hier nu
bepaald niet en je moet hier
hard werken".
„Maar Bruno, dat doe ik im
mers graag voor jullie", zei
Henny ten zeerste verontwaar
digd.
„Dat weet ik wel, maar je
behoeft je uit zuivere familie
opoffering zoo'n prachtige kans
niet te laten ontgaan. Bovendien
je bent niet met tante getrouwd
en ais ze al te lastig is, kom je
immers eenvoudig terug".
Een paar maal wankelde Hen
ny's besluit om naar Dymeck te
gaan gedurende den korten be
denktijd, ondanks den broeder
lijken raad.
Maar toen Henny ook omtrent
haar vervanging door tante Erna
gerustgesteld was, sloeg de ba
lans toch over ten gunste van
het nieuwe, het onbekende.
(Wordt vervolgd.)