De Vlootwet veiwoipen,
aatsoi Nieuws.
Dichter René de Clercq
komt!
Binnenland.
Rechtszaken.
Gemengd Nieuws
dan treedt de werkeloosheid in.
Wie heeft nagegaan, wat dezen
zomer verdiend is geworden en
daarmede vergelijkt de prijzen
van de allereerste levensbe
hoeften, zal moeten erkennen,
dat van zulk loon in een gezin
niet bespaard is kunnen worden.
We kunnen dus gerust zonder
overdrijving zeggen, dat met
het intreden der werkeloosheid
niet alleen de inkomsten op
houden, maar dat er ook geen
spaarpot is, waaruit voor die
bange dagen kan worden geput.
In sommige plaatsen, waar de
landarbeiderswet is doorgevoerd,
zijn er enkelen, die een aardig
bonheurtje kunnen boeken. We
zagen dezer dagen uitkomsten
van perceeltjes tlos land" die
aan den pachter een vrij aar
dige ruggesteun kunnen geven.
Doch, dat is nog slechts op en
kele plaatsen het geval, de
meerderheid onzer boere-arbei-
ders deelt hierin nog niet. Laat
dit instituut toch eens overal
llink worden aangepakt, de
grondprijzen zijn omlaag gegaan
en de risico is daardoor \eel
minder geworden. Men bereikt
hiermede tweeerlei, vooreerst,
dat de arbeider een potje krijgt
voor werkelooze dagen en ten
tweede verschaffen we hem
oogenblikkelijk eenig werk in
eigen dienst. Daarnaast zullen
gemeente-besturen en ook pol
derbesturen kunnen mede doen,
nu reeds hebben ze na te gaan,
wat zou kunnen gebeuren, wat
als productieve werkverschaffing
zou kunnen worden uitgevoerd.
Want men denke over werke
loosheid niet te licht of te licht
zinnig. Ons heeft het altijd ge
hinderd, hoe sommige personen
daarover zoo gemakkelijk kunnen
heentippelen. Men moet dan
vooral denken aan de goedwil-
ligen en dat is de overgroote
meerderheid 1 Gezond van lijf
en leden, geschikt om arbeid
te verrichten, niets liever wil
lende, dan wat te verdienen
voor het gezin en met den bes
ten wil geen werk. Zoo dag in,
dag uit, de straat op, het gezin
binnen, de angstige vragen van
de vrouw, en bij dat alles zien-
deroog het gezin achteruitgaan.
Dat moet verschrikkelijk zijn.
Dat moet de gemoederen prik
kelen en de zenuwen schokken.
Werkeloosheidzorg is dan ook
niet uitsluitend 'n rekensommetje,
een op-koopkracht-houden van
den arbeider. Wel degelijk
is hieraan een ethische kant en
daaruit vloeit voort, dat werke-
loo8heidszorg en armenzorg van
elkander gescheiden moeten blij
ven. Werkeloosheid is een soci
aal verschijnsel, waarvan de
oorzaken meestal buiten de per
soon van de werkelooze liggen,
vandaar, dat persoonlijke hulp
van den armverzorger hier niet
op zijn plaats is. Het beste is,
werkeloosheid te voorkomen, ook
al wordt daarbij iets uitgegeven
waaraan men in gewone tijden
niet zou denken, maar men ver-
gete niet, dat men juist in slechte
tijden het hoofd niet moet laten
zakken, want dan blijft men
eeuwig in de misère. Juist in
slechte tijden moet de grondslag
worden gelegd voor nieuwen
bloei.
Dit beginsel strookt natuurlijk
niet met de kreet van sommi
gen: Dan maar naar de diaco
nie 1 We gevoelen onder het
schrijven van deze woorden het
vernederende daarvan. Nogeens,
werkeloosheid is een maatschap
pelijk verschijnsel en in dezen
malaise-tijd heerscht ze meer dan
ooit, maar dan moet ook de
maatschappij de gevolgen daar
van dragen en het kwaad zoo
veel mogelijk trachten te beper
ken maar nooit kan eruit voort
vloeien, dan maar naar de diaco
nie, wat in vele gevallen daaren
boven nog zeggen wi', dat men
daarmede ook voor goed een
eind maakt aan zijn zelfstandig
heid I
Letteren en Kunst»
OPVOERINGEN in de
Vlaamsehe Schouwburg
te Gent i
Donderdag 1 Nov. nam. 7.30 u.
De Spaansche Nachtegaal,
Zangspel in 3 bediijven.
Gaarne wou ik enkele woord
jes zeggen over René de Clercq
die naar Zeeland komt en spre
ken gaat over zijn gedichten,
over zijn romans, over zijn leven
dus.
Ik heb het altijd een bijzon
der voorrecht gevonden te mo
gen luisteren naar een dichter,
naar iemand, die uns in zijn
eigen ziel laat blikken, die ons
wel wil aantoonen hoe het komt
dat zekere menschen hun smar
ten, hun vreugden, hun liefde,
hun ontroeringen en droomen
onder woorden moeten brengen
en niet anders kunnen dan dit
te doen.
Zeg mij niet dat u dit alles
niets schelen kan, dat de dich
ter voor uw part naar de duivel
loopt.
Gij allen die op het land zwaar
werk verricht, gij allen die hier
leelt in Zeeland, in deze een
voudige doch mooie streek, is
het u nog nooit overkomen dat
gij met blijheid geluisterd hebt
naar het plotseling opduikend
gefluit van de merel, naar het
getierelier van de leeuwerik die
in de blauwe lucht omhoog
krinkelt, hebt ge nog nooit in
de zomertijd, een oogenblikje
uitrustend, even geluisterd naar
het wondervol lied van een
vogel? Wel zeker, niet waar?
Ik ken tenminste menschen te
Schoondijke en elders ook die
er zelfs zooveel aandacht heb
ben aan verleend dat ze weten
te vertellen wat de leeuwerik
zingt, dat de zwaluw kwettert
.Toen weider vanhier vertrokken
Toen was er een volle beuterpot
en een terwetas.
Maar nu, maar nu, maar nu is
't al vertjoeteld en vertjuteld en
versmerd
sakker.
dat ^e kunnen mededeelen wat
de houtduif verraadt, wat de
kwakkel, de grasmusch, de vink
en de andere vogelkens zingen.
Kortom ik ken weinig men
schen die niet een beetje houden
van die lenteboden, van die
fluiterkens uit het geboomte.
En ziet, dichters lijken mij
bijna te zijn als die schoon ge
vleugelde diertjes die zingen,
omdat hun aard is, soms hetzelf
de deuntje, maar nooit of nooit
vervelen zij, integendeel zelfs al
heeft men ze meermalen gehoord.
René de Clercq is een man
van de buiten, hij zeil dicht
immers
,ik ben van den buiten,
ik ben van den boer".
Hij werd te Deerlijk bij Kortrijk
op 14 November 1877 geboren,
in een streek, die misschien wel
een weinig aan Zeeland doet
denken, hij staat meestal bekend
als volksdichter en wordt dan
door velen in een adem genoemd
met die andere gezonde Neder-
landschen dichter Adam van
Scheltema. De bekende letter
kundige en Vlaamsehe strijder
Richard de Cneudt beweert zelfs
dat dit de eeretitel van de Clercq
is en ik geloof ook dat hij daar
door reeds alleen een plaats zal
innemen in de Nederlandsche
letterkunde.
Een volksdichter I Wie kent
er niet die lieve liedjes zooals
Wie zal er ons kindeken douwen
en doet het zijn moederken niet,
wie kent er niet dat andere
.Gelijk een daske zijt gij dik,
gelijk een kwartelke van kwik."
of
.Tineken van Heule, ons maartje
kan werken gelijk een paardje"
Zooveel liederen zou ik moeten
noemen die in Zuid- en Noord
Nederland door iedereen ge
zongen worden, liederen die
bewijzen dat René de Clercq
iemand is, die in een frissche en
mooie vorm gevoelens en ge
dachten weet uit te storten zoo,
dat eenieder meevoelen begrij
pen kan. En hoe groot hij in
zijn romans is en in zijn epische
gedichten, dat alles moet hier
onbesproken blijven.
Het is niet zonder ontroering
dat ik denk aan de komst van
deze Vlaamsehe zanger, die door
de Belgische regeering eerst ge
broodroofd werd en vervolgens
ter dood veroordeeld omdat hij
aan de wereld heeft willen be
kend maken dat het Vlaamsehe
volk, dat broedervolk van het
Nederlandsche en het Trans-
vaalsche in de vernedering en
in de verdrukking leeft, be
handeld wordt als een slaven-
volk.
René de Clercq, gij die een
zanger zijt bij godsgenade, gij
die getoond hebt dat er in Zuid-
Nederland ook nog menschen
zijn met een ruggegraat en een
wil, gij die niet bloost over dat
gene wat gij voor ons arm
Vlaanderen gedaan hebt, wees
welkom in Zeeuwsch-Vlaanderen.
Menschen van Zeeland, laat
de gelegenheid om naar het
woord van den dichter te luiste
ren niet voorbij gaan, al is hst
waar dat de arbeid die de mees
ten nu moeten verrichten zwaar
en vermoeiend is. Allicht wordt
u een uurtje van stille vreugde
geschonken.
E. LEMAIRE DENS.
N. S. René de Clercq die een
rondreis door Zeeland maakt,
zal waarschijnlijk te Oost
burg, Breskans, IJzendijke,
Sluis en Schoondijke optred en.
DE CRISIS.
Het Ned. Correspondentiebu
reau meldt
De Koningin heeft in over-
weging genomen de op 27 Oc
tober 1923 ingediende aanvrage
om ontheffing uit hun ambt van
de Ministers, en hun verzocht
zich inmiddels te willen blijven
belatten met de behandeling en
afdoening zoo mogelijk van de
loopende zaken.
DE REGEERING EN DE
S. D. A. P.
In een vergadering te Am
sterdam zegt mr. Troelstra, dat
de S. D. A. P. thans de ver
antwoordelijkheid der regeering
dient mede te aanvaarden, mits
tot Kamerontbinding wordt over
gegaan.
Te laat, om in ons vorig num
mer op te nemen, ontvingen wij
de mededeeling, dat de Vlootwet
verworpen was. Wij konden
het 's avonds nog voor ons bureau
bekend maken.
Het ontwerp kelderde met 50
tegen 49 stemmen.
Van rechts stemden tegen
mevr. Bronsveld-Vitringa en de
heeren Michielse, Bomans, Loer
akker, Van Schaik, Bulten, Kui
per, Suring, Rijserwijck en
Engels.
De heer Gerritson, (Chr. Hist.)
was wegens ziekte afwezig.
Oostburg. De heer W.
Boekhout, maréchaussée alhier is
door den Commissaris der Konin
gin benoemd tot Gemeente-
Veldwachter van Nieuw-en Sint
Joosland.
Behalve de mededeeling,
dat de Hoofdaktecursus zal ge
volgd worden door elf leerlingen
en dat de Heeren T. F. van der
Werff, J. A. Spruyt, beiden te
Oostburg, M. A. de Man en
H. Willems te Aardenburg en
E. P. van der Werff te Sluis
zijn benoemd tot Directeur, resp.
Leeraren aan dien cursus, dat
tot plaatsvervanger van den
Burgemeester ingevolge art. 77
der Gemeentewet is aangewezen
dhr. F. J. van de Plassche en de
voorlezing van het laatste pro
ces-verbaal van kasopname, wer
den achtereenvolgens in de vol
tallige gemeenteraad van Oost
burg op heden den 29 October
zonder hoofdelijke stemming op
nieuw vastgesteld verordeningen
op de heffing en invordering van
leges, op de heffing en invorde
ring van plaats en staangelden
en op de snelheid van motor
rijtuigen.
De verzoeken van H. de Taeye
en P. de Lobel om te Eede en
Sluis te mogen inrichten gebou
wen voor noodslachtingen, wer
den afgewezen.
Eenige roerende goederen, op
den zolder van het gemeentehuis
zullen worden verkocht en over
gegaan zal worden tot verhar
ding met steenslag en aanleg
van een voetpad in de Walstraat
tevens zal aldaar een lantaarn
bijgeplaatst worden.
De aanvraag van J. P. Tim
merman te Schoondijke om sub
sidie voor aanschaffing van een
ziekenauto werd aangehouden
tot nadere inlichtingen zullen
zijn verkregen.
Tot lid der commissie van
Toezicht op het Lager Onder
wijs werd benoemd de Heer
J. A. Hoste.
Aan de Onderwijzers, die in
1920 en 1921 buiten de uren
onderwijs in het Fransch hebben
gegevenaan de Openbare School,
alsmede aan de onderwijzeres
aan de R. K. School, die buiten
de schooluren handwerkonder-
wijs heeft gegeven zullen alsnog
de bedragen uitbetaald worden,
die de wet toelaat.
Aan het Hoofd en den onder
wijzer belast met het vervolg
onderwijs werd als zoodanig
eervol ontslag verleend.
Aan de orde was de begroo
ting 1924 een voorstel van het
lid van de Waeter om aan Ge
deputeerde Staten te verzoeken
de jaarwedden van Burgemees
ter, Secretaris en Ontvanger met
10 pCt. te verlagen kon voorals
nog alleen de stem van den
voorsteller verwerven. Gelukki
ger was hij met zijn voorstel
om met ingang van 1 Januari
1924 op alle ambtenaren te ver
halen 3 pCt. voor eigen en 5
pCt. voor weduwen- en weezen-
pensioen, welk voorstel met 4
tegen 3 stemmen werd aange
nomen.
Na korte bespreking tusschen
den voorzitter en den Heer
Meyer over de kosten der Bur
gerwacht werd besloten deze
post alsnog te handhaven.
De heer v. d. Waeter merkt op,
dat het bedrag voor aankoop
van eigen graven te laag is; hij
zou daarin verandering willen
brengen. Na discussie als slot
som, dat later de verordening
zal woiden herzien.
De post voor den snoeicursus
blijft gehandhaaft tot dat de
loopende cursus zal zijn afge-
loopen. De begr'ooting werd
vastgesteld in ontvangsten en
uitgaven op 82071,73'/,, de
inkomstenbelasting op 24500,-
(Voor 1923 was dit op ƒ30500,-
uitgetrokken).
Waterlandkerkje. In de
Zaterdag gehouden Raadsver
gadering dezer gemeente, werd
de verordening op de heffing
van schoolgelden gewijzigd, ter
wijl het verzoek om subsidie
voor de Zieken Autodienst werd
aangehouden.
De begrooting voor 1924 werd
vastgesteld op een bedrag van
20.419.83 met een post voor
onvoorzien van ƒ379.24.
De Hoofdelijke Omslag werd
bepaald op een bedrag van
6.900.
De collecte voor Japan
heeft alhier opgebracht 35.30.
Sint Kruis, In de jongstleden
Zaterdag gehouden raadsverga
dering, waarin alleen de heer
W. Duininck met kennisgeving
afwezig was, werd, naar aanlei
ding van een ingekomen schrij
ven van Gedeputeerde Staten
besloten, om het destijds geno
men besluit, niet toe te treden
tot de plannen, betreffende de
drinkwatervoorziening van Z.
Vlaanderen, te handhaven.
Met grooten dank werd ken
nis genomen van het besluit van
den Burgemeester, waarbij deze
terugkomt op zijn verklaring,
den door hem in dienst dezer
gemeente vóór 1 Juli 1922 door-
gebrachten tijd voor pensioen
te willen inkoopen de gemeente
zou voor dien inkoop een z.i. te
groot financieel offer moeten
brengen.
De begrooting voor den dienst
1924 werd vastgesteld, zooals
die door het dagelijksch bestuur
was ontworpen, met een eind
cijfer van 17952,58'/, in ont
vang en uitgaaf, waaronder, be
halve de opbrengst van respec
tievelijk f 40,20 en 50 opcenten
op de hoofdsom der grondbe
lasting, eene som van f 6500,-
voorkomt voor gemeentelijke
inkomstenbelasting.
IJxentH/kQ. Maandagavond
gingen zooals gewoonlijk de
knechts van den brouwer W.
alhier de schuur sluiten, toen
plotseling een van hen door een
onbekend persoon, welke zich
in de schuur bevond, werd aan
gevallen en tegen den grond
geslagen. De onbekende zette
het op een loopen, achtervolgd
door den knecht. Het mocht
niet gelukken hem te vinden.
Sohool- cn Kerknieuws.
Naar men ons mededeelt, b;-
staan er plannen om de Ned.
Herv. Kerken van Waterland-
kerkje en Sint Kruis door één
predikant te laten bedienen.
Naar het Huis van Bewaring
te Middelburg is overgebracht
J. O., commissionnair te IJzen
dijke, wegens fraude bij faillisse
ment. Tegen hem was rechts
ingang met gevangenneming
verleend.
Hoogwatergetvj Bretkent.
DAGEN.
vin.
nam
Woensdag 31 Oct.
Donderdag 1 Nov.
Vrijdag 2
4.37 5.01
5.21 5.45
6.21 6.45
Laatste Kwartier Donderdag 1
November nam. 9.08.
Licht op
voor Rijwielen enz.
Woensdag 31 Oct. nm. 5.06
Donderdag 1 Nov. 5.03
Vrijdag 2 5.02
MARKTBERICHTEN.
Rotterdam 29 Oct. 1923.
Tarwe f 11.25f 11.50
Haver 1' 9.25—f 10.70.
Erwten f 18.f23.25.
Rogge f 9.75-f 10.
Chevaliergerst f 1 l.-f 11.50.
Kroonerwten f20.f22.
Schokkers, puike kwaliteit,
f 22.50 f 23.50, afwijkende vrijwel
onverkoopbaar.
Alles per 100 K.G.
Wisselkoersen.
Dollars f2.57-f2.585; Ponden
f 11.53-f 11.57, Mark f0 03-
f0.06, p. millard, Belg. Fr f 12 80-
f 13.Fransche Francs f 14.95-
f 15.20, Kronen (afgest.) f0 35-
f 0.40.
NIET NETJES.
Een 27-jarige losse arbeider
te Groningen heeft zijn verloofde
weten te bewegen, hem een be
drag van f 400, dat zij met veel
moeite gespaard had, toe te
vertrouwen. Hij is er met dat
geld vandoor gegaan en een
week later vrijwel platzak te
Groningen teruggekeerd. Hij is
ter beschikking van de justitie
gesteld.
MOORDAANSLAG.
Zondagavond zat te Evelingen
(gem. Beilen) het gezin van den
landbouwer K. Koeits om den
tafel toen op eens de ruiten
werden stuk geslagen. Even daar
na werd er met een revolver
geschoten. De vrouw en kinde
ren gingen op de vlucht. Ter
wijl Koerts zich ook wilde ver
wijderen werd er weer gescho
ten, het schot raakte de bol van
de lamp doch stuitte terug en
trof K. in den buik. Er volgden
nog zes schoten waardcor K.
een schampschot aan arm en
been kreeg. De politie heeft de
21-jarigen zoon van Koerts ge
vangen genomen als verdacht
van dit misdrijf.
'N REGLEMENT VAN
ORDE!
In een plattelanders-gemeente
van Friesland met een rechtschen
gemeenteraad en burgemeester
werd voor een paar jaar een
S. D. A. P.'er tot raadslid ge
kozen. Het Reglement van Orde
weid toen aldus gewijzigd, dat
een voorstel, zou het in behande
ling komen, behalve den voor'
