ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCHVLAANDEREN Geziosloonen. gggayygTeflf. Harten Yrouw. BRESKENSCHE COURANT VERSCHIJNT WOENSDAGS EN ZATERDAGS IN ALLE PLAATSEN VAN ZEEUWSCH-VLAANDEREN Abonnementsprijs per drie maanden f 1.25 franco per post f 1,40 Advertentieprijs van 1 5 regels 75 cent Elke regel meer 15 cent. Ingez. Meded. 30 ct. p. regel. Drukker-Uitgever E. BOOM—BLIEK tno.'°2t breskens Abonnements-Advertenties zeer billijk tarief. Tijdelijk verhoogd met 20 pCt. Advertenties worden aangenomen tot uiterlijk Dinsdag- en Vrijdagmiddag 1 uur i 33e Jaargang Woensdag 17 October 1923 Nummer 2869 Nu door de langdurige ma- Jaiae als gevolg van den ont redderden economischeu toestand allerwegen de loonen veilaagd zijn en nog steeds gedrukt wor den, dringt de vraag wel eens op den voorgrond of het niet verstandig zou zijn algemeen het systeem van gezinsloonen in te voeren. Aangenomen werd toch steeds dat het gezin de kern der ge meenschap vormt. Aannemende dat dit inderdaad zoo is en wie zou hieraan twijfelen behoort het gezin behoorlijk verzorgd te worden en alles wat den normalen groei daarvan zou kunnen belemmeren, te wor den geweerd. Dat bij dit streven het loon- vraagstuk op den voorgrond treedt, ligt voor de hand. Immers moet het gezin verzorgd en on derhouden worden en is voor deze \erzorging en dit on derhoud een financieele basis noodig. Op den man, als hoofd van het gezin, rust de taak voor die financiêele basis te zorgen en staat hiermede de loonkwestie in nauw verband. Bij de vaststelling der loonen komt echter nog dikwijls de oude theorie, dat „arbeid is koop waar" naar voren. In vroegere eeuwen was het zelfs deze the orie die den grondslag voor de verhoudingen tusschen werkge ver en werknemer legde en voerde dit in oude tijden zelfs naar de slavernij. Door den mensch te koopen, beschikte men over de arbeidskracht en deze stelling vormde de basis voor de slavernij met al haar successen. Ook in latere eeuwen, toen het koopen van medemenschen als een menschonteerende han deling was gebrandmerkt, bleef toch nog iets van dien geest hangen, daar toch steeds het beginsel geldt dat de ai beid, door het arbeidsvermogen in den mensch, betaald moest worden. In onze eeuw van vooruit gang en beschaving is echter DOOR HELLMUTH M1ELK.E. UIT HET DUITSCH VERTAALD. (Nadruk verboden). 29. Hij heeft haar schulden gedekt, zooveel hij kon, maar hij staat er nu zelf heel slecht voor. Hij heeft inderdaad de bedoeling de weduwe te trouwen. Weliswaar dan pas, als de verzekeringssom uitbetaald is. Frémoire grinnikte zachtjes, wat zijn gezicht een bedenkelijk komische uitdrukking gaf. „Mijn gegevens heb ik van een dienstmeisje, dat mevrouw Richod onlangs heeft wegge jaagd. Zij wist heel wat te vertellen, natuurlijk overdrijft zij wel wat, maar het meeste zal toch wel waar wezen. Zij heeft mij zelfs rare dingen van mevr. Richod verteld. Mevrouw Richod heeft van haar geheele familie geborgd, maar nu leent niemand haar meer een centime. Zij heeft zich voortreffelijk weten te be helpen. Op onderpand van de langzamerhandde gedachte door gedrongen, dat de arbeid geen handelsartikel is en dat in alle gevallen de betaling zóó moet zijn, dat niet alleen de werk nemer zelf, doch ook zijn gezin van de arbeidsopbrengst bestaan moet. Bij het in dienst nemen van het personeel is, naast de finantieele, ook ontstaan een mo- reele verplichting. Duidelijk vindt men deze terug in tal van sociale maatregelen, zooals ver zekering, uitkeering bij ziekte, bij werkloosheid enz. Het is vooral van ethische zijde geweest, dat het stelsel, dat bij de bepaling van het in komen van een arbeider met het gezin van den loontrekkende rekening behoort te worden ge houden, zich meer en meer ontwikkeld heeft. De ethische overwegingen, dat de verhou dingen maar niet toevallig ont stonden doch van hoogerhand voorgesteld waren, dat een mensch zich in zijn voortbestaan moet verzekeren en dus het recht heeft een gezin te vormen, gaven hiertoe den doorslag. Het loon moest daarom niet zijn wille keurig, doch wel degelijk reke ning houden met die eischen en dus zijn een gezinsloon, met daarnaast een kindertoeslag voor groote gezinnen, berekend naar een meer dan gemiddeld aantal kinderen. Deze overwegingen zijn in ons land het eerst van de zijde van de Roomsch-Katholieken in het geding gebracht. Vooral profes sor Aengenent en professor Van Aken en de tegenwoordige Minister van Arbeid, Mr Aal- berse, waren de pioniers van deze nieuwe stellingen, die door hen met een beroep op de ency cliek Reium Novarum verde digd werden. In hoofdzaak betoogden zij, dat, moest het loon van den werkman in de eerste plaats evenredig zijn aan de waarde van den gepraesteer- den arbeid, daarnaast als mini mum loon moet worden aan genomen, 'n bedrag, dat er op berekend is, den arbeider met zijn gezin te onderhouden. Ook van Protestantsche zijde verzekeringssom heeft zij reeds schulden gemaakt. Nog sterker, zij heeft juweelen en kleeren gekocht, natuurlijk zonder ze te betalen, en ze door haar dienst meisje bij de bank van leening laten verpanden, alleen maar om geld te krijgen. Zooiets noemt men oplichting". Frémoire weigerde intusschen een hem door Alsen aangeboden cigaret. „Overigens", ging hij voort, „helpt Pichet, zoover hij kan. Het meisje heeft nog onder Ri chod gediend. Richod was wat ijverzuchtig op Pichet, bsiden hadden het weieens met elkaar aan den stok, maar de twist werd altijd weer bijgelegd. Richod heeft zijn vrouw meer malen verwijten gemaakt wegens haar gedrag. Of zij soms op zijn dood zat te wachten nm Pichet te kunnen trouwen Het meisje heeft dat woordelijk ver staan, het brave kind 1" Alsen begreep niet goed, waarom het meisje wegens haar nieuwsgierigheid en babbelzucht juist aanspraak op deze laatste benaming konhebben.Intusschen, hetgeen de detective meedeelde, was inderdaad van zeer veel belang. Het was bewezen, dat werd deze nieuwe gedachte overgenomen en gesteund. In de laatste jaren is hiervoor in woord en geschrift propaganda gemaakt en op tal van congres sen is het \oor en tegen bespro ken. Zoo werd het aan de orde gesteld in de Vereeniging van de Staathuishoudkunde en de Statistiekin het te Amsterdam gehouden tweede Christelijk Sociaal Congres op de congres sen van den Roomsch-Katholie ken Centralen Raad van Bedrij ven op de vergaderingen van het Nederlandsch Verbond van Vakvereenigingen en van het Algemeen Nederlandsch Vak verbond, zoomede op het te Utrecht gehouden congres voor de Sociale Verzekering. Het Nederlandsch Verbond van Vakvereenigingen sprak zich echter met algemeene stemmen tegen den kindertoeslag uit. Als voornaamste bezwaren werden aangevoerd le dat door invoering het algemeen loonpeil naar beneden zou worden gedrukt 2e de toeslagen een nadeeligen invloed zouden uitoefenen op de werkgevers onderling; 3e de eenheid der georgani seerde arbeiders gevaar zou loopen verbroken te worden en tevens gevaar zou bestaan dat het reeds onvoldoen.de loonpeil geschaad zou worden. Deze bezwaren worden van sociaal-democratische zijde even eens gedeeld. Evenwel niet door alle leiders. Zoo verklaarde de bekende socioloog de heer Wi- baut, in zijn preadvies voor de Vereeniging voor de Staathuis houdkunde en Statistiek, dat de toekenning van kindertoeslagen niet in strijd is met de socialis tische leerstellingen. Integendeel, verklaarde de heei Wibaut, dat de toedeeling van inkomsten aan de arbeiders met inachtne ming van de behoeften een anti kapitalistische strekking heeft en door sociaal-democraten kan worden aanvaard. Officiéél is het stelsel van kindertoeslag in ons land trou wens reeds ingevoerd. Op 1 Januari 1922 was in 49 collec- er tusschen Pichet en mevrouw Richod een geheime verstand houding bestond. Maar droeg deze verstand houding ook een misdadig ka rakter „En wat weet u verder nog, mijnheer Frémoire „Slechts een kleinigheid. De zieke klerk is een Vlaming en woont in de voorstad St. Josse- ten-Noode. Hij heet Bas en was een goed half jaar geleden nog bij Pichet werkzaam, maar toen toch al ziekelijk". Alsen keek verwonderd op. „Wat wilt u toch met dien klerk Gelooft u, dat hij ons wat gewichtigs omtrent Pichet kan meedeelen f Omdat Pichet hem goed betaalt, zal hij zich wel hoeden om maar iets kwaads van zijn weldoener te zeggen. „We zouden het moeten pro- beeren I" antwoordde Frémoire eenigszin» gewichtig. „Morgen is het Zondag. Misschien hebt u lust, mijnheer Alsen, om den klerk met mij eens te bezoeken. Ik kan u heel goed als een rijken weldoener bij hem bren gen, die iets voor den zieke wil doen". „En als wat wilt u zich zelf dan bij hem aanmelden vroeg tieve contracten geldend voor ruim 2500 ondernemingen en voor 61.700 arbeiders, een rege ling van den kindertoeslag op genomen. Ook door de toeken ning aan burgerlijke ambtenaren in rijksdienst, zoomede aan het personeel der spoorwegen, en ook aan het personeel van ver schillende provinciale- en ge meentelijke instellingen, heeft dit stelsel reeds betrekkelijk veel ingang gevonden. Bij dit nieuwe instituut gaat men van de grondgedachte uit, dat het loon is een contra praes- tatie voor- en daarom verband moet houden met den gelever- den arbeid, waarbij het gezin van den werknemer buiten be schouwing blijft. Het minimum inkomen van een volwassen arbeidskracht moet echter, omdat de persoonlijke arbeid ten nauw ste samenhangt met een men- schelijk bestaan, voldoende zijn om niet alleen den bezitter van de arbeidskracht, doch ook diens gezin een voldoend bestaan te verschaffen. Ongetwijfeld draagt dit stelsel een altruïstisch karakter. Ook wordt van de invoering verwacht, dat het den loonstrijd zal matigen en dus den vrede tusschen werkgevers en werknemers bevorderen zal. Zooals het met vele instituten gaat, is het ook hier moeilijk de juiste toekomst te voorspellen. Maar nu de economische ont wrichting langen tijd zal aan houden, ligt het voor de hand, dat vooral van de zijde van voorstanders dit middel ter ge nezing van maatschappelijke kwalen op den voorgrond zal worden gebracht. Centrale Commissie voor Bezuiniging. De Centrale Commissie voor Bezuiniging, ingesteld door de Nederlandsche Maatschappij voor Nijverheid en Handel ver spreidt eene beschouwing van haren militairen medewerker over „De Marine-Begrooting en het ontwerp-Vlootwet". De schr. acht het gewenscht Alsen glimlachend. „O, dat is gemakkelijk genoeg ik ben een of andere buur man. Rechts of links om den hoek, De buurman, die u op den armen Bas opmerkzaam heeft gemaakt". „Als u zich werkelijk eenig resultaat van dat bezoek voor stelt, dan ben ik er toe bereid, hoewel mijnheer Pichet mij morgenmiddag komt afhalen". „Dan zullen wij al lang terug zijn". Frémoire wist verder geen nieuws te vertellen en daar Alsen het gezelschap van den dom uitzienden, maar in werke lijkheid zeer slimmen man in 't geheel niet zoo onaangenaam vond, noodigde hij hem uit om nog een kleine wandeling langs de Boulevards te maken. Zij bevonden zich al gauw te midden van het middernachtelijk vertier der groote, schitterend verlichte hoofdstraten van Brus sel en gingen na eenigen tijd een restaurant binnen, waar Alsen een flesch wijn bestelde. Alle toegangen, die op straat uitkwamen, stonden wegens het zoele weer wijd open j het was een komen en een gaan van allerlei bezoekers, daartusschen deze thans zoo actueele quaestie nog eens onder de oogen te zien en herinnert daarbij aller eerst aan 't geen door hem in No vember 1922 over dit ontwerp is gezegd in een geschriftje, dat destijds op zoo weinig waar deering van de zijde van den Minister van Marine mocht bo gen „hoezeer ook om eene rich ting aan te wijzen, welke (onder de huidige omstandigheden,) nog tot het, in 't algemeen beoogde, doel zou kunnen leiden." Op de toenmaals geleverde beschouwing wordt nog eens teruggekomen en hetgeen des tijds werd betoogd is thans gezien den financieelen toestand nog klemmender geworden. De schr. kan zich dan ook niet voorstellen, dat Minister Colijn „die al dadelijk geweldige beroering bracht in de gezinnen van ambtenaren, onderwijzers, officieren, onderofficieren enz." -het ontwerp-Vlootwet, zoo als het daar ligt, zou doordrijven. In dat geval toch zou het De partement van Marine niet mede doen aan de bezuiniging, ter wijl aan alle andere Departe menten ten deze zéér vergaande eischen worden gesteld. Men zal een middel moeten vinden om de exploitatiekosten van de Vloot zeer aanmsrkelijk te verminderen, al is het ook de commissie Patijn niet gelukt dit doel te bereiken. Die bezuiniging kan alleen komen, indien men overgaat tot splitsing van de Marine in twee organisaties, n.l. ééne voor het moederland en eene andere voor Indiê. Nederland behoeft slechts eene zéér kleine zeemacht als hulp aan de landmacht bij de verdediging van het Rijk in Europa. De eigenlijke vloot vindt haar taak in Indië. Met dat be ginsel is geheel in tegenspraak, dat het vlootplan voor Neder land een uitgebreider officiers- personeel noodig acht dan voor Indië. Zulks is het gevolg van de fusie van de Hollandsche en Indische Marines. Die moeten uit verdrong zich het koopwaren ventende volk van het nachtleven der wereldstad, meer vragend en bedelend dan bun artikelen aan biedend van allerlei slag, kleuters, die pas loopen en pra ten geleerd schenen te hebben, grijsaards, gebukt en gekromd, met holle oogen, slechts nog met tandeloozen mond kunnende stamelen, echte voorbeelden van de namelooze ellende eener wereldstad. brémoire scheen, voor zoover dit uit zijn verschillende opmer kingen was op te maken, heel wat van deze types persoonlijk te kennen. Meer dan eens ge beurde het dat een of andere pootige kerel hen schuw voorbij gleed ook dezen moesten wel bij eene of andere gelegenheid kennis hebben gemaakt met den man, die zoo rustig om zich heen keek als een bescheiden buiten man uit Vlaanderenland. Alsen had juist met zijn oogen een lang opgeschoten man ge volgd, van wien Frémoire hem verzekerde, dat hij eens door zijn stem beel Brussel in ver rukking had gebracht, terwijl hij nu met „souvenirs" ventte, toen hij, aijn gezicht omdraaiend, plotseling een kleine, met luci fersdoosjes gevulde mand zag, (Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

Breskensche Courant | 1923 | | pagina 1