ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCHVLAANDEREN
Geziosloonen.
gggayygTeflf.
Harten Yrouw.
BRESKENSCHE COURANT
VERSCHIJNT WOENSDAGS EN ZATERDAGS IN ALLE PLAATSEN VAN ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Abonnementsprijs per drie maanden f 1.25
franco per post f 1,40
Advertentieprijs van 1 5 regels 75 cent
Elke regel meer 15 cent. Ingez. Meded. 30 ct. p. regel.
Drukker-Uitgever
E. BOOM—BLIEK
tno.'°2t breskens
Abonnements-Advertenties zeer billijk tarief.
Tijdelijk verhoogd met 20 pCt.
Advertenties worden aangenomen tot uiterlijk
Dinsdag- en Vrijdagmiddag 1 uur i
33e Jaargang
Woensdag 17 October 1923
Nummer 2869
Nu door de langdurige ma-
Jaiae als gevolg van den ont
redderden economischeu toestand
allerwegen de loonen veilaagd
zijn en nog steeds gedrukt wor
den, dringt de vraag wel eens
op den voorgrond of het niet
verstandig zou zijn algemeen
het systeem van gezinsloonen in
te voeren.
Aangenomen werd toch steeds
dat het gezin de kern der ge
meenschap vormt. Aannemende
dat dit inderdaad zoo is en
wie zou hieraan twijfelen
behoort het gezin behoorlijk
verzorgd te worden en alles wat
den normalen groei daarvan
zou kunnen belemmeren, te wor
den geweerd.
Dat bij dit streven het loon-
vraagstuk op den voorgrond
treedt, ligt voor de hand. Immers
moet het gezin verzorgd en on
derhouden worden en is voor
deze \erzorging en dit on
derhoud een financieele basis
noodig. Op den man, als hoofd
van het gezin, rust de taak voor
die financiêele basis te zorgen
en staat hiermede de loonkwestie
in nauw verband.
Bij de vaststelling der loonen
komt echter nog dikwijls de
oude theorie, dat „arbeid is koop
waar" naar voren. In vroegere
eeuwen was het zelfs deze the
orie die den grondslag voor de
verhoudingen tusschen werkge
ver en werknemer legde en
voerde dit in oude tijden zelfs
naar de slavernij. Door den
mensch te koopen, beschikte men
over de arbeidskracht en deze
stelling vormde de basis voor
de slavernij met al haar successen.
Ook in latere eeuwen, toen
het koopen van medemenschen
als een menschonteerende han
deling was gebrandmerkt, bleef
toch nog iets van dien geest
hangen, daar toch steeds het
beginsel geldt dat de ai beid,
door het arbeidsvermogen in
den mensch, betaald moest
worden.
In onze eeuw van vooruit
gang en beschaving is echter
DOOR
HELLMUTH M1ELK.E.
UIT HET DUITSCH VERTAALD.
(Nadruk verboden).
29.
Hij heeft haar schulden gedekt,
zooveel hij kon, maar hij staat
er nu zelf heel slecht voor. Hij
heeft inderdaad de bedoeling de
weduwe te trouwen. Weliswaar
dan pas, als de verzekeringssom
uitbetaald is.
Frémoire grinnikte zachtjes,
wat zijn gezicht een bedenkelijk
komische uitdrukking gaf.
„Mijn gegevens heb ik van
een dienstmeisje, dat mevrouw
Richod onlangs heeft wegge
jaagd. Zij wist heel wat te
vertellen, natuurlijk overdrijft zij
wel wat, maar het meeste zal
toch wel waar wezen. Zij heeft
mij zelfs rare dingen van mevr.
Richod verteld. Mevrouw Richod
heeft van haar geheele familie
geborgd, maar nu leent niemand
haar meer een centime. Zij heeft
zich voortreffelijk weten te be
helpen. Op onderpand van de
langzamerhandde gedachte door
gedrongen, dat de arbeid geen
handelsartikel is en dat in alle
gevallen de betaling zóó moet
zijn, dat niet alleen de werk
nemer zelf, doch ook zijn gezin
van de arbeidsopbrengst bestaan
moet. Bij het in dienst nemen
van het personeel is, naast de
finantieele, ook ontstaan een mo-
reele verplichting. Duidelijk
vindt men deze terug in tal van
sociale maatregelen, zooals ver
zekering, uitkeering bij ziekte,
bij werkloosheid enz.
Het is vooral van ethische
zijde geweest, dat het stelsel,
dat bij de bepaling van het in
komen van een arbeider met
het gezin van den loontrekkende
rekening behoort te worden ge
houden, zich meer en meer
ontwikkeld heeft. De ethische
overwegingen, dat de verhou
dingen maar niet toevallig ont
stonden doch van hoogerhand
voorgesteld waren, dat een mensch
zich in zijn voortbestaan moet
verzekeren en dus het recht heeft
een gezin te vormen, gaven
hiertoe den doorslag. Het loon
moest daarom niet zijn wille
keurig, doch wel degelijk reke
ning houden met die eischen en
dus zijn een gezinsloon, met
daarnaast een kindertoeslag voor
groote gezinnen, berekend naar
een meer dan gemiddeld aantal
kinderen.
Deze overwegingen zijn in ons
land het eerst van de zijde van
de Roomsch-Katholieken in het
geding gebracht. Vooral profes
sor Aengenent en professor Van
Aken en de tegenwoordige
Minister van Arbeid, Mr Aal-
berse, waren de pioniers van
deze nieuwe stellingen, die door
hen met een beroep op de ency
cliek Reium Novarum verde
digd werden. In hoofdzaak
betoogden zij, dat, moest het
loon van den werkman in de
eerste plaats evenredig zijn aan
de waarde van den gepraesteer-
den arbeid, daarnaast als mini
mum loon moet worden aan
genomen, 'n bedrag, dat er op
berekend is, den arbeider met
zijn gezin te onderhouden.
Ook van Protestantsche zijde
verzekeringssom heeft zij reeds
schulden gemaakt. Nog sterker,
zij heeft juweelen en kleeren
gekocht, natuurlijk zonder ze te
betalen, en ze door haar dienst
meisje bij de bank van leening
laten verpanden, alleen maar om
geld te krijgen. Zooiets noemt
men oplichting".
Frémoire weigerde intusschen
een hem door Alsen aangeboden
cigaret.
„Overigens", ging hij voort,
„helpt Pichet, zoover hij kan.
Het meisje heeft nog onder Ri
chod gediend. Richod was wat
ijverzuchtig op Pichet, bsiden
hadden het weieens met elkaar
aan den stok, maar de twist
werd altijd weer bijgelegd.
Richod heeft zijn vrouw meer
malen verwijten gemaakt wegens
haar gedrag. Of zij soms op
zijn dood zat te wachten nm
Pichet te kunnen trouwen Het
meisje heeft dat woordelijk ver
staan, het brave kind 1"
Alsen begreep niet goed,
waarom het meisje wegens haar
nieuwsgierigheid en babbelzucht
juist aanspraak op deze laatste
benaming konhebben.Intusschen,
hetgeen de detective meedeelde,
was inderdaad van zeer veel
belang. Het was bewezen, dat
werd deze nieuwe gedachte
overgenomen en gesteund.
In de laatste jaren is hiervoor
in woord en geschrift propaganda
gemaakt en op tal van congres
sen is het \oor en tegen bespro
ken. Zoo werd het aan de orde
gesteld in de Vereeniging van
de Staathuishoudkunde en de
Statistiekin het te Amsterdam
gehouden tweede Christelijk
Sociaal Congres op de congres
sen van den Roomsch-Katholie
ken Centralen Raad van Bedrij
ven op de vergaderingen van
het Nederlandsch Verbond van
Vakvereenigingen en van het
Algemeen Nederlandsch Vak
verbond, zoomede op het te
Utrecht gehouden congres voor
de Sociale Verzekering.
Het Nederlandsch Verbond
van Vakvereenigingen sprak zich
echter met algemeene stemmen
tegen den kindertoeslag uit. Als
voornaamste bezwaren werden
aangevoerd
le dat door invoering het
algemeen loonpeil naar beneden
zou worden gedrukt
2e de toeslagen een nadeeligen
invloed zouden uitoefenen op de
werkgevers onderling;
3e de eenheid der georgani
seerde arbeiders gevaar zou
loopen verbroken te worden en
tevens gevaar zou bestaan dat
het reeds onvoldoen.de loonpeil
geschaad zou worden.
Deze bezwaren worden van
sociaal-democratische zijde even
eens gedeeld. Evenwel niet door
alle leiders. Zoo verklaarde de
bekende socioloog de heer Wi-
baut, in zijn preadvies voor de
Vereeniging voor de Staathuis
houdkunde en Statistiek, dat de
toekenning van kindertoeslagen
niet in strijd is met de socialis
tische leerstellingen. Integendeel,
verklaarde de heei Wibaut, dat
de toedeeling van inkomsten
aan de arbeiders met inachtne
ming van de behoeften een anti
kapitalistische strekking heeft en
door sociaal-democraten kan
worden aanvaard.
Officiéél is het stelsel van
kindertoeslag in ons land trou
wens reeds ingevoerd. Op 1
Januari 1922 was in 49 collec-
er tusschen Pichet en mevrouw
Richod een geheime verstand
houding bestond.
Maar droeg deze verstand
houding ook een misdadig ka
rakter
„En wat weet u verder nog,
mijnheer Frémoire
„Slechts een kleinigheid. De
zieke klerk is een Vlaming en
woont in de voorstad St. Josse-
ten-Noode. Hij heet Bas en was
een goed half jaar geleden nog
bij Pichet werkzaam, maar toen
toch al ziekelijk".
Alsen keek verwonderd op.
„Wat wilt u toch met dien
klerk Gelooft u, dat hij ons
wat gewichtigs omtrent Pichet
kan meedeelen f Omdat Pichet
hem goed betaalt, zal hij zich
wel hoeden om maar iets kwaads
van zijn weldoener te zeggen.
„We zouden het moeten pro-
beeren I" antwoordde Frémoire
eenigszin» gewichtig. „Morgen
is het Zondag. Misschien hebt
u lust, mijnheer Alsen, om den
klerk met mij eens te bezoeken.
Ik kan u heel goed als een
rijken weldoener bij hem bren
gen, die iets voor den zieke wil
doen".
„En als wat wilt u zich zelf
dan bij hem aanmelden vroeg
tieve contracten geldend voor
ruim 2500 ondernemingen en
voor 61.700 arbeiders, een rege
ling van den kindertoeslag op
genomen. Ook door de toeken
ning aan burgerlijke ambtenaren
in rijksdienst, zoomede aan het
personeel der spoorwegen, en
ook aan het personeel van ver
schillende provinciale- en ge
meentelijke instellingen, heeft dit
stelsel reeds betrekkelijk veel
ingang gevonden.
Bij dit nieuwe instituut gaat
men van de grondgedachte uit,
dat het loon is een contra praes-
tatie voor- en daarom verband
moet houden met den gelever-
den arbeid, waarbij het gezin
van den werknemer buiten be
schouwing blijft. Het minimum
inkomen van een volwassen
arbeidskracht moet echter, omdat
de persoonlijke arbeid ten nauw
ste samenhangt met een men-
schelijk bestaan, voldoende zijn
om niet alleen den bezitter van
de arbeidskracht, doch ook diens
gezin een voldoend bestaan te
verschaffen. Ongetwijfeld draagt
dit stelsel een altruïstisch
karakter. Ook wordt van de
invoering verwacht, dat het den
loonstrijd zal matigen en dus
den vrede tusschen werkgevers
en werknemers bevorderen zal.
Zooals het met vele instituten
gaat, is het ook hier moeilijk de
juiste toekomst te voorspellen.
Maar nu de economische ont
wrichting langen tijd zal aan
houden, ligt het voor de hand,
dat vooral van de zijde van
voorstanders dit middel ter ge
nezing van maatschappelijke
kwalen op den voorgrond zal
worden gebracht.
Centrale Commissie voor
Bezuiniging.
De Centrale Commissie voor
Bezuiniging, ingesteld door
de Nederlandsche Maatschappij
voor Nijverheid en Handel ver
spreidt eene beschouwing van
haren militairen medewerker
over „De Marine-Begrooting
en het ontwerp-Vlootwet".
De schr. acht het gewenscht
Alsen glimlachend.
„O, dat is gemakkelijk genoeg
ik ben een of andere buur
man. Rechts of links om den
hoek, De buurman, die u op
den armen Bas opmerkzaam
heeft gemaakt".
„Als u zich werkelijk eenig
resultaat van dat bezoek voor
stelt, dan ben ik er toe bereid,
hoewel mijnheer Pichet mij
morgenmiddag komt afhalen".
„Dan zullen wij al lang terug
zijn".
Frémoire wist verder geen
nieuws te vertellen en daar
Alsen het gezelschap van den
dom uitzienden, maar in werke
lijkheid zeer slimmen man in 't
geheel niet zoo onaangenaam
vond, noodigde hij hem uit om
nog een kleine wandeling langs
de Boulevards te maken.
Zij bevonden zich al gauw te
midden van het middernachtelijk
vertier der groote, schitterend
verlichte hoofdstraten van Brus
sel en gingen na eenigen tijd
een restaurant binnen, waar Alsen
een flesch wijn bestelde.
Alle toegangen, die op straat
uitkwamen, stonden wegens het
zoele weer wijd open j het was
een komen en een gaan van
allerlei bezoekers, daartusschen
deze thans zoo actueele quaestie
nog eens onder de oogen te
zien en herinnert daarbij aller
eerst aan 't geen door hem in No
vember 1922 over dit ontwerp
is gezegd in een geschriftje,
dat destijds op zoo weinig waar
deering van de zijde van den
Minister van Marine mocht bo
gen „hoezeer ook om eene rich
ting aan te wijzen, welke (onder
de huidige omstandigheden,) nog
tot het, in 't algemeen beoogde,
doel zou kunnen leiden."
Op de toenmaals geleverde
beschouwing wordt nog eens
teruggekomen en hetgeen des
tijds werd betoogd is thans
gezien den financieelen toestand
nog klemmender geworden.
De schr. kan zich dan ook niet
voorstellen, dat Minister Colijn
„die al dadelijk geweldige
beroering bracht in de gezinnen
van ambtenaren, onderwijzers,
officieren, onderofficieren enz."
-het ontwerp-Vlootwet, zoo
als het daar ligt, zou doordrijven.
In dat geval toch zou het De
partement van Marine niet mede
doen aan de bezuiniging, ter
wijl aan alle andere Departe
menten ten deze zéér vergaande
eischen worden gesteld.
Men zal een middel moeten
vinden om de exploitatiekosten
van de Vloot zeer aanmsrkelijk
te verminderen, al is het ook
de commissie Patijn niet gelukt
dit doel te bereiken.
Die bezuiniging kan alleen
komen, indien men overgaat tot
splitsing van de Marine in twee
organisaties, n.l. ééne voor het
moederland en eene andere voor
Indiê.
Nederland behoeft slechts
eene zéér kleine zeemacht als
hulp aan de landmacht bij de
verdediging van het Rijk in
Europa. De eigenlijke vloot vindt
haar taak in Indië. Met dat be
ginsel is geheel in tegenspraak,
dat het vlootplan voor Neder
land een uitgebreider officiers-
personeel noodig acht dan voor
Indië. Zulks is het gevolg van
de fusie van de Hollandsche en
Indische Marines. Die moeten uit
verdrong zich het koopwaren
ventende volk van het nachtleven
der wereldstad, meer vragend en
bedelend dan bun artikelen aan
biedend van allerlei slag,
kleuters, die pas loopen en pra
ten geleerd schenen te hebben,
grijsaards, gebukt en gekromd,
met holle oogen, slechts nog
met tandeloozen mond kunnende
stamelen, echte voorbeelden van
de namelooze ellende eener
wereldstad.
brémoire scheen, voor zoover
dit uit zijn verschillende opmer
kingen was op te maken, heel
wat van deze types persoonlijk
te kennen. Meer dan eens ge
beurde het dat een of andere
pootige kerel hen schuw voorbij
gleed ook dezen moesten wel
bij eene of andere gelegenheid
kennis hebben gemaakt met den
man, die zoo rustig om zich heen
keek als een bescheiden buiten
man uit Vlaanderenland.
Alsen had juist met zijn oogen
een lang opgeschoten man ge
volgd, van wien Frémoire hem
verzekerde, dat hij eens door
zijn stem beel Brussel in ver
rukking had gebracht, terwijl hij
nu met „souvenirs" ventte, toen
hij, aijn gezicht omdraaiend,
plotseling een kleine, met luci
fersdoosjes gevulde mand zag,
(Wordt vervolgd).