ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCHVLAANDEREN
Productieve werken
en woningbouw.
Harten Vrouw.
Donkere wolken.
BRESKENSCHE COURANT
VERSCHIJNT WOENSDAGS EN ZATERDAGS IN ALLE PLAATSEN VAN ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Abonnementsprijs per drie maanden f 1.25
met 15 cent dispositiekosten.
Drukker-Uitgever
E. BOOM—BLIEK
Abonnements-Advertenties zeer billijk tarief.
Tijdelijk verhoogd met 20 pCt.
Elke regel meer 15 cent. Ingez. Meded. 30 ct. p. regel.
TNo,(2in BRESKENS PJ7704°
Dinsdag- en Vrijdagmiddag 1 uur
32e Jaargang
Woensdag 18 Juli 1923
Nummer 2843
Toen Dr. van der Waerden
in de Tweede Kamer de ten
uitvoerlegging der Zuiderzee
werken ondanks onzen slechten
finantiëelen toestand verdedigde,
heeft hij zich ook beroepen op
het advies van Mr. Vissering,
den president der Nederland-
sche Bank en als zoodanig on
getwijfeld een deskundige in
tinantieele aangelegenheden, dat
een volk ook in tijden van de
pressie productieve werken moet
uitvoeren. Ofschoon de juistheid
van dit advies wel door niemand
betwist zal worden, waar immers
het achterwege laten van der
gelijke werken een volk ook in
de toekomst achteropbrengt en
de uitvoerlegging ondanks haar
oogenblikkelijke kosten niette
min door de produciiviteit der
werken voordeelig is, is het toch
ten volle begrijpelijk, dat men
met een slecht gevulde beurs
niet gemakkelijk tot de uitga
ven besluit, die deze ten uit
voerlegging vereischt. Men ziet
wel de uitgaven en de wanver
houding tusschen deze uitgaven
en de middelen, waarover men
linantiëel beschikt, maar niet
de productie, de voordeelen, die
van deze uitgaven in de toe
komst het gevolg kunnen zijn.
En waar men den druk der las
ten, die bij den slechten finan-
tiëelen toestand onvermijdelijk
zijn, zelf iederen dag voelt en
weet, dat van de voordeelen
der uitgaven hoofdzakelijk het
volgend geslacht profiteeren zal,
hoort er al heel wat opofierings-
zin en helder inzicht toe om
niettemin tot de uitgaven te be
sluiten en de nieuwe onvermij
delijke lasten op zich te nemen.
En dit wordt te moeilijker al
naarmate de productiviteit der
werken minder duidelijk zich
uitspreekt, minder rechtstreeks
in cijfers is uit te drukken en
de te verwachten voordeelen in
een verder afgelegen toekomst
zullen toevallen. Wanneer men
de voordeelen als 't ware in de
DO»R
HELLMUTH MIELKE.
UIT HET DUITSCH VERTAALD.
(Nadruk verboden).
3.
,lk dank je zeer voor je goede
bedoeling, Villessen", zei Aal-
sen niet zonder eenige bitter
heid. Maar zooals over zooveel
dingen op deze wereld, zijn ook
de meeningen omtrent mijn per
soon zeer verdeeld".
„Daar is nu eenmaal niets aan
te doen, beste vrind. Dus met
den handelsagent vanavond is
het niets gedaan. Misschien
kom ik dan nog even in de
Unie", maar niet lang, want ten
slotte moet een mensch toch ook
eens uitslapen".
,Hij stak Alsen zijn hand toe.
Deze nam haar aan en hield ze
een oogenblik in de zijne, terwiji
hij haar hartelijk drukte.
„Vaarwel, beste Villessen!"
„Voor den duivel, zoo plech
tig 1 Ben je plotseling zoo sen
timenteel geworden Denk nog
maar eens aan ons oude parool
van den besten koning Jérome,
onzen doorluchtigen bescherm-
hand heeft, wanneer een een
voudige rekensom bewijst, dat
men over niet te langen tijd
voor iedere honderd gulden er
twee honderd terugkrijgt, dan
gaat het nog wel. Maar zoo een
voudig van structuur is het oeco-
nomisch raderwerk niet, dat
dergelijke conclusiesin de mees
te gevallen voor het oprapen
liggen. Aan vrijwel iedere on
derneming is althans eenig risico
verbonden. En ook wanneer dit
niet het geval is, is de winst
maar zelden vooruit in vaste ge
tallen te bepalen. Zij laat ook
vaak een tijd op zich wachten
en hangt iij meerdere ol min
dere mate van andere bijko
mende omstandigheden en ge
beurtenissen af. Maar bovendien
is er veel winst in 't geheel niet
in cijfers uit te drukken, ofschoon
ze niet duidelijk nawijsbaar is.
Dat is de indirecte winst, het
indirecte voordeel, dat zich open
baart in een vermeerdering van
inkomsten, die niet rechtstreeks
uit het verrichte werk voort
vloeien. En voor zulk werk,
waarvan men dus de voordeelen
niet voor zich uitgeteekend ziet,
is men in tijden van depressie
wel het minst geneigd geld uit
te geven, omdat men zijn pro
ductiviteit niet altijd begrijpt
ot de mate der productiviteit on
juist schat.
Bij de behandeling der Arbeids-
begrooting in de Eerste Kamer
is door enkele heeren op het
onvermindert voortduren van
den woningnood gewezen en
dienovereenkomstig voor de
voortzetting van den woning
bouw van regeeringswege een
lans gebroken. Maar op de uit
spraak van Mr. Vissering is daar
bij geen beroep gedaan. En toch
kan ook woningbouw gerekend
worden tot de tenuitvoerlegging
van productieve werken en zeker
in de eerste plaats lot die, welke
een volk ook in tijden van de
pressie niet moet nalaten.
Het is wel onweersprekelijk,
dat volksgezondheid volkskracht
is en dat gezonde volkskracht
een van de eerste voorwaarden
is voor de goede ontwikkeling
heer. Dus, niet waar morgen
weer vroolijk 1"
Zij schudden elkaar voor het
laatst de hand.
Daarna stierf de klank van
den militairen pas van den
jongen officier langzaam weg,
die zich haastte, teneinde in
eenige uuitjes slaap nieuwe krach
ten te verzamelen.
Alsen bleef bij de huisdeur
staan als in diep gepeins ver
zonken, totdat hij het geluid
dezer voetstappen niet meer
hoorde. Toen haalde hij wtrk-
tuigelijk zijn huissleutel te voor
schijn, en stak hem in het slot,
dat in de nachtelijke stilte akelig
knarste en piepte. Op hetzelfde
oogenblik ging er een verwarde
stroom van smartelijke beelden
en gedachten door Alsen's brein
en ten slotte het doffe ge
voel van wanhoop„Deze deur
open je voor de laatste maal 1"
Langzaam en zachtjes ging
hij de trap op.
Zijn woning lag op de eerste
verdieping zij bestond uit twee
kamers, die hij van een weduwe
had gehuurd en die hij zelf
gemeubileerd had. De dagen,
dat hij nog een villa bezat, waren
helaas voorbij.
In zijn salon was het donker,
daar de luiken gesloten waren.
en den bloei van het volksleven
in al zijn geledingen, ook van
het oeconomisch leven. De voor
deelen die de volksgezondheid
oplevert zijn niet rechtstreeks
te becijferen, omdat ze zich
over indirect openbaren, zoowel
in den bloeienden staat van het
gansche leven rechtstreeks in
vloed oefenen en aldus een hoo-
gere opbrengst ook der bedrij
ven garandeeren. Wanneer het
dus vaststaat, dat de toestand
der woningen op de volksge
zondheid een werkelijk emstigen
invloed oefent, dat deze toestand
verbetering behoelt, en dat die
verbetering in voldoende mate
alleen door regeeringsbouw te
verkrijgen is, dan is daarmee
bewezen, dat woningbouw uit
voering is van werken, die in
de hoogste mate productief zijn
en niet alleen op onze oecono-
mische productie inaar op ge
heel ons nationaal leven een
machtigen invloed oefenen.
Omtrent den invloed die de
woningtoestanden op de volks
gezondheid uitoefenen behoeft
feitelijk weinig meer gezegd te
worden. Wanneer men alleen
maar denkt aan het verband
tusschen den woningtoestand en
de tuberculose, dan is men reeds
overtuigd. Want het is hoofd
zakelijk langs den weg van on
gezonde woningen en onvoldoen
de woningruimte, dat deze ge
vaarlijkste aller vijanden een volk
besluipt. Het advies, dat de
Staatscommissie tot voorlichting
omtrent wettelijke maatregelen
tot bestrijding der tuberculose
indertijd heeft uitgebracht,
spreekt duidelijk genoeg. Hel
verlangt als eerste noodzake
lijkheid krachtige en onafge
broken bevordering van den
woningbouw met handhaving
van een behoorlijk woningpeil,
het vaststellen van hygiënische
minimum-eischen waaraan een
woning heeft te voldoen, het
weren van vertrekken en slaap
plaatsen, waarin niet rechtstreeks
voldoende lucht en licht kan
toetreden, het opruimen van
krotwoningen enz.
Het is nu niet de vraag, of
Een der luiken opende hij half,
zoodat de grauwe morgen-sche
mering van buiten af een somber
licht wierp op de wanordelijke,
overvolle inrichting van zijn
jonggezellen thuis.
In plaats van zijn slaapkamer
op te zoeken, liet hij zich in
een gemakkelijken stoel vallen.
Op de tafel stond nog een open
zilveren koker met cigaretten
hij nam er een uit en stak ze
aan.
Rooken en droomen dat
mocht hij zich nog veroorloven
voor dat laatste, dat uiterste.
Zijn heele leven kwam hem
weer voor den geest. Hij vond
dat het eigenlijk van den be
ginne af naar dit einde geleid
had.
Van kind af aan had hij ge
leerd geld uit te geven, er nooit
aan gedacht, geld te verdienen.
De toestanden in het ouderlijk
huis stellig, die waren er ook
deels schuld aan. Zijn vader,
een rijke fabrikant, die zijn ver
maak buitenshuis zocht en vond,
toegevend ten opzichte van zich
zelf, zich bijna niet bemoeiend
met den eenigen zoon, die hem
toch maar tegensprak, zijn moe
der ziekelijk, zenuwachtig en
haar Paul met een overdreven
teere liefde verafgodend
de regeering in de tegenwoordi
ge omstandigheden dit advies
ten volle kan opvolgen. Men
moet nu eenmaal roeien met de
riemen, die men heeft. Maar
het advies bewijst het nauwe
verband, dat de Staatcommissie
tusschen tuberculosebestrijding
en woningtoestanden legt en
dat dus ook tusschen volksge
zondheid en woningtoestanden
bestaat. Het spreekt tevens de
noodzakelijkheid van verbetering
der woningtoestanden uit. Trou
wens de woningtoestanden in
onze groote steden, maar ook
vaak ten platten lande zijn be
kend genoeg om allen twijfel
daaromtrent te niet te doen. En
waar die mocht blijven bestaan,
kunnen statist eken omtrent één-
en tweekamerwoningen in de
steden, omtrent het inwonen bij
anderen (van de 3056 in 1022 te
Amsterdam getrouwde paren
betrokken slechts 1548 een eigen
woning) enz. dien voldoende
opheffen. Zoodat slechts de vraag
blijft, of die noodzakelijke ver
betering alleen met regeerings-
hulp te bereiken is. Het boven
aangehaald advies in zake volks
huisvesting neemt dit als bewe
zen aan. En de ervaring sinds
lange jaren, het voortduren der
slechte woningtoestanden, de
verbetering, die van regeerings-
bemoeiïng steeds het gevolg is
geweest, schijnen dat te beves
tigen. Maar ook zoo dat niet
het geval was, moest regserings-
hulp in elk geval tot verbetering
krachtig meewerken. En reeds
daardoor wordt dan woningbouw
door de regeering ten uitvoer-
legging van productieve werken,
waarvoor men ook in dezen tijd
niet terug mag schrikken. Juist
zijn verband met de volksgezond
heid en de invloed, die het na
laten op die volksgezondheid
moet uitoefenen, toonen welk
een belang deze uitvoering in
het bizonder niet alleen voor de
toekomstige productie, maar voor
de geheele toekomst van ons
volk heeft.
In deze omgeving groeide hij
op, de zoon van den rijkdom, in
zijn jongensjaren een eigenwijze
bengel, die ondanks al zijn
bekwaamheden toch niets leerde,
als jongeling een medelid der
zoogenaamde „jeunesse dorée"
van de oude handelsstad, die
jeugd, die uit vaders zak de
champagne in stroomen betalen
kan, zonder de lust in zich te
voelen opkomen, om ook maar
iets door eigen arbeid te ver
dienen.
Jawel, zijn vader had hem ook
bij zich op kantoor genomen.
De beste onderwijzers hadden
hem onderricht gegeven, maar
gedaan had hij nooit iets. Hij
voelde zich te veel meester, om
nog voor leerling te willen
spelen. Zijn moeder versterkte
hem in zijn ideeën ja, zijn
moeder, welk een schuid had zij
niet op zich geladen? En toch...
als zij nog leefde, zoo ver als
thans dat voelde hij zou
het dan niet zijn gekomen,
Toen kwam zijn militaire
diensttijd een lustig jaartje
bij de dragonders. Hem werd
de dienst als militair niet moeilijk
gemaakt. Toen stierf zijn vader
wat moest er nu met de
fabriek gebeuren? Zijn moeder
verkocht haar aan een naam-
Ingezonden Mededeeling.
DE HITTEGOLF
veroorzaakt slapeloosheid en al
lerlei nerveuse verschijnselen. Een
paar Mijnhardt'sZenuwtabletten
hellen het benauwde en druk
kende gevoel, dat U overmees
tert, spoedig op en bezorgen U
een rustigen en verkwikkenden
slaap. Per koker 75 ct. Bij apoth.
en drogisten.
Een telegram uit Londen aan
de N. R. Crt. meldt, dat bij na
dere beschouwing van Baldwin's
verklaring men te Parijs tot het
inzicht komt, dat Frankrijk en
Engeland zoo ver van elkaar
verwijderd zijn als ooit. Met
het oog op het ontwerpantwoord
laat men zich liever niet defi
nitief uitmaar het is duidelijk
dat de kans op een vergelijk
als gering beschouwd wordt.
Aangezien het optimisme de
laatste dagen voor de verkla
ring onmiskenbaar was, moet
men zich te Parijs dus toch
eenigermate in de interpretatie
der Engelsche houding vergist
hebben. De Lobby-correspon
dent van de Daily Express geeft
de drie Fransche voorwaarden
voor samenwerking. Het ant
woord aan Duitschland moet
zich tegen het lijdelijk verzet
en tegen sabotage verklaren
het voorgestelde onderzoek der
betaalcapaciteit van Duitschland
moet enkel door geallieerde des
kundigen uitgevoerd worden. De
commissie moet door de com
missie voor de schadeloosstelling
benoemd worden. Geven deze
voorwaarden ongeveer weer,
wat de Franschen zich voorstel
len, dat wil zeggeneen aan
vaarding van een commissie tot
vaststelling van Duitschland's
betaal-capaciteitonder voorwaar
den die voor de onpartijdigheid
dier commissie een garantie bie
den, dan lijkt een oplossing van
het geschil welhaast onmogelijk.
Het is oveiigens weder hoog ka-
looze vennootschap. En nu kon
hij eerst goed van het leven
profiteeren. Hij maakte reizen
naar het Zuiden en het Noorden
van Europa ook naar Monte
Carlo.
Toen begon het dat ver
vloekte spelen 1 Het eerste goud
stuk, dat hij toen verloor, sneed
hem door de ziel. De duivel
verlokte hem, het verlorene terug
te winnen, en duizenden volgden
het eerste goudstuk.
Hij deed een poging als
koopman en verbond zich met
een Hinken zakenman. Na een
jaar ging men als goede vrienden
weer uiteen en hij ging opnieuw
aan het reizen naar Monte
Carlo. En de afgrond werd
grooter, zoodat hem zelfs een
duizeling beving door de diepte,
die onder hem gaapte.
Op zekeren dag werd zijn
moeder begraven. Zij liet nog
eenig vermogen na, maar hij
had veel schulden en speelde
verder. Thans thuis, met de
officieren van het garnizoen, de
grondbezitters uit de omgeving,
de zoons van rijke kooplieden
en fabrikanten, met een ieder
die maar wilde spelen.
(Wordt vervolgd).