ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCHVLAANDEREN
Tien dagen Fietstocht,
Yereeniging
„Sanatorium Zeeland".
BRESKENSCHE COURANT
VERSCHIJNT WOENSDAGS EN ZATERDAGS IN ALLE PLAATSEN VAN ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Abonnementsprijs per drie maanden f 1.25
met 15 cent dispositiekosten.
A d v e r t e n t i e p r ij s v a n 1—5 regels 75 cent
Elke regel meer 15 cent. ingez. Meded. 30 ct. p. regel.
Drukker-Uitgever
E. BOOM—BLIEK
TNo'°20in BRESKENS p,°7s$4ro
Abonnements-Advertenties zeer billijk tarief.
Tijdelijk verhoogd met 20 pCt.
Advertenties worden aangenomen tot uiterlijk
Dinsdag- en Vrijdagmiddag 1 uur
32e Jaargang
Woensdag 4 Juli 1923
Nummer 2839
Het volgende verzoek is aan
de Prov. Staten van Zeeland
gezonden
Het Bestuur der vereeniging
.Sanatorium Zeeland" meent,
naar aanleiding van de behan
deling van zijn request d.d. 1
Juni 1922 om borgstelling \oor
rei te en aflossing van het be-
noodigde oprichtingskapitaal en
mede op grond van de sedert
de voorbereiding en indiening
van dit request zeer gewijzigde
oeconomische omstandigheden,
nogmaals zich tot Uw college
te moeten wenden.
De in meer genoemd adres
met bijlagen vermelde overwe
gingen van medischen en finan-
cieele aard zijn door ons nog eens
ernstig gewogen en getoetst aan
de sedert de indiening gewij
zigde toestanden, rekening hou
dende met een bereikbaar nood
zakelijk doch bevredigend mi
nimum.
De medische basis was een
sanatorium van 100 bedden, waar
bij van de overweging werd
uitgegaan, dat dit aantal alge
meen geoordeeld werd de re
latief goedkoopste exploitatie te
waarborgen en voor onze pro
vincie noodzakelijk zou blijken
te zijn. Ook thans nog wordt
een aantal van 100 bedden als
het meest gewenscht beschouwd.
Evenwel werd besloten, dat de
allereerste opzet gericht zou zijn
op een bereikbaar minimum van
50 bedden en wel zoodanig, dat
uitbreiding door paviljoens een
toekomstige vergrooting zeer
eenvoudig kan tot stand brengen.
De praktijk zal dan verder de
grootte bepalen, die zonder twij
fel onze eerste opzet zal be
reiken.
Deze nieuwe orienteering heeft
de mogelijkheid van oprichting
zeer binnen het bereik van de
vereeniging gebracht. Was toch
in eerste instantie voor een sa
natorium van 100 bedden een jaar-
DOOR J. W. B.
31 Juli. 10 Augustus.
34)
Dit scheen evenwel tamelijk
bezwaarlijk te gaan, want het
duurde een heele poos eer de
lucht een beetje opklaarde en
we het er op durfden wagen,
door te rijden.
Halverwege Dongen was het
weer heelemaal mis en daar de
regen niet zoo buitengewoon
overvloedig viel het was wat
men ,een zacht regentje" pleegt
te noemen en de lucht geen
hoop gaf, dat het de eerste uren
zou verbeteren, fietsten we over
de verschrikkelijk slechte kei
weg, flink mopperend, in geen
al te vroolijke stemming, naar
's Gravenmoer.
Tegen den avond veegde een
harde bries uit het westen de
lucht schoon en hoewel we daar
heel blij mee waren, stond de
halve storm ors niet erg aan
stel je voor, ons plan was den
volgenden dag in een trap door
Middelburg te halen, en dan
Zoo'n wind tegen, daar was haast
geen beginnen aan 1
lijksche annuiteit van f42980.
noodig, thans zal dit bedrag, af
gezien nog van zeer verlaagde
bouwkosten, reeds tot ongeveer
de helft worden gereduceerd.
En mocht onze meening door
de praktijk gevestigd worden
en derhalve uitbreiding tot 100
bedden noodzakelijk blijken, dan
zal de provincie naar onze vaste
overtuiging evenals het Rijk
medewerken om de uitbreiding
tot stand te doen komen en al
dus in de gebleken behoefte te
voorzien. Dan toch zal bewezen
zijn, dat de provincie bij dezen
eersten opzet geen risico heeft
geloopen.
Wat de medische zijde van
het vraagstuk betreft het vol
gende.
Sinds ons laatste adres is ver
zonden zijn stellig nog enkele
gegevens voor eene goede be
oordeeling van het al of niet
noodig zijn van een nieuw sa
natorium aan den dag gebracht.
De Verzekeringsraden hebben
thans zeer scherp de scheiding
getrokken tusschen werkelijke
sanatoria en inrichtingen, die
geen sanatoria zijn, maar een
tijd beschouwd werden als ge
lijkwaardige inrichtingen, wat
ze inderdaad niet zijn. Daar
door is ook duidelijk geworden,
dat er ondanks onbezette plaat
sen in enkele groote inrichtingen
toch gebrek aan plaats voor die
patiënten was, die op een be
paald sanatorium waren aangewe
zen. Verscheidene sanatoria wer
den sedert dien uitgeschakeld.
De meest recente cijfers zijn
de volgende die bekend zijn
gemaakt door de Ned. Centr.
Vereeniging: op 15 Februari
1923 waren er van de beschik
bare 1379 bedden 89 onbezet
er stonden 153 patiënten op de
wachtlijsten.
In het onlangs uitgekomen
jaarverslag van het sanatorium
te Hellendoorn staat op blz 23.
Aan het einde van dit verslag
moge met een enkel woord een
zaak worden besproken, die in
het afgeloopen jaar meer dan
eenmaal ter sprake kwamde
Uitstekend werden we door
de aan-dochteren-rijke papa
ontvangen en als kinderen-in-
huis behandeld. Toen we des
avonds tegen wil en dank moes
ten deelnemen aan den avond
maaltijd, kregen we voor het
eerst sinds 9 dagen weer een
hap naar binnen, en ik verzeker
u dat het bord pap en de schep
braai" gestoofde aardap
pelen ons zoo heerlijk smaak
ten, dat we bijna onze tong
mee naar binnen slikten.
o
Bons bons bons
Heeee padvinders
bons als jullie vandaag nog
in Middelburg wilt komen, wordt
het tijd dat je opstaat" klonk
de vuist en de stem van onzen
gastheer respectievelijk op en
achter de slaapkamerdeur.
Den vorigen avond toen we naar
de schuur wilden gaan, ging de
vriendelijke oude heer ons voor
met een lantaarn.
,Maar eh". merkte Marcus
op, die zich nog zoo iets van
vroeger herinnerde, hierlangs
komen we toch niet in de schuur?
,Kom maar mee 1"
Een deur werd voor ons ge
opend en een ruime slaap
kamer met twee-persoons bed en
daarnaast een kermisbed op den
grond, was de aangewezen plaats
vraag n.l. of er in Nederland
nog wel behoefte aan meer sa
natoriumruimte bestaat. Deze
vraag moet naar mijne meenirg
met de meeste stelligheid be
vestigend beantwoord worden.
Er zijn in de laatste jaren op
verschillende plaatsen kleinere in
richtingen geopend, slechts toe
gerust met vaak onvoldoende
geneeskundige verzorging.
Daardoor en doordat door bij
zondere omstandigheden er in
enkele grootere sanatoria nu en
dan plaatsen onbezet waren, mag
de indruk zijn gevestigd, dat
er overvloed van plaatsruimte is.
Inderdaad is dit niet het ge
val. Tal van lijders, voor wie
plaats is gevraagd in een van
de grootere inrichtingen, moeten
maanden wachten voor zij kun
nen worden opgenomen. Ge-
heele groepen van onze bevol
king en geheele landstreken
wachten nog op sanatoria. Uit
het feit, dat tot dusverre de
opening van geen enkel sana
torium het plaatsgebrek in de
andere inrichtingen heeft weg
genomen, mag worden opge
maakt, dat het beschikbare aan
tal plaatsen nog niet voldoende
is."
En de Directeur-geneesheer
van het sanatorium Hilversum,
Dr. Wessel, zegt in zijn onlangs
verschenen jaarverslag; ,De
wachtlijst was wel eens van dien
aard, dat wij nu en dan al over
uitbreidingsplannen gingen pie
keren."
Dergelijke uitlatingen zouden
gemakkelijk met meerdere van
dien aard zijn aan te vullen.
Wij kunnen dus nogmaals con-
slateeren, dat de deskundigen
het er over eens zijn, dat er
plaatsgebrek is, dat dus alge
meen gesproken, een nieuw sa
natorium in een behoefte zal
voorzien. Op de behoefte speci
aal voor Zeeland, de zoo geiso-
leerde provincie, met hare slech
te reisgelegenheden en ook met
het oog op den tegenzin van
de Zeeuwen om ver van huis
te gaan, behoeft hier o.i. niet
verder te worden ingegaan.
waar we, voor de laatste maal
op onze tournee, nieuwe krach
ten moesten verzamelen. Heftig
protesteerden we, maar een
stevige vuist duwde ons de
kamer binnen en voor we goed
en wel wisten wat er gebeurde,
sloeg de deur achter ons dicht.
.Welterusten jongens" klonk 't
nog en weer dreunde den zwa-
ren stap van den zwaar gebouw
den landbouwer.
Was het wonder dat, als we
niet geroepen waren, een gat in
den dag zouden hebben gesla
pen Want er gaat toch niets
van af: een lekker bed, met
frissche lakens, ligt toch heel
wat aangenamer dan een hoop
kietelende, prikkende, stoffige
hooi- en stroohalmen.
Dat beloofde een zwaren dag
te zullen worden125 K..M.
waren we nog ongeveer van
Zeeland's hoofdstad verwijderd
en de wind, die den vorigen
avond zoo dapper uit het Wes
ten had geblazen, was eerder
nog toegenomen als verminderd.
Om half acht begon de laatste
ronde, jas-, broek- en rugzak
ken overvol met appels en peren,
die evenwel spoedig allemaal de
welbekende richting uitgingen.
Via Oosterhout kwamen we te
Breda weer op de rijksweg, en
daar we op de heenroute daar
Ten slotte de bouwkosten, die
in ons verzoek van 1 Juni 1923
werden geraamd op f7500.
per bed. Deze cijfers werden
verzameld einde 1921 en begin
1922, terwijl sedert dien een
zeer sterke daling der bouw
materialen heeft plaats gehad
en ook de loonen aanmerkelijk
zijn gedaald. Om aan Uw col
lege een nauwkeurige raming
van kosten voor een inrichting
van 50 bedden over te leggen,
zou een ontwerp met begrooting
aan een architect moeten wor
den opgedragen, waarvan de
aanzienlijke kosten door de ver
eeniging niet kunnen worden ge
dragen. In Friesland is evenwel
in 1922 een sanatorium voor 100
bedden opgericht te Appelscha.
De bouwkosten zonder aankoop
van grond hebben bedragen
f 325000. w.o. de onkosten voor
aanleg van een weg ad f 15000.
Waar blijkens de finantieele toe
lichting op ons vorig request de
bouwkosten per bed op f 7500,
werden gesteld en ir de Graaf,
adviseur van den Minister van
Arbeid, de gespecificeerde be
rekening niet te laag achtte,
rekening houdende tevens, dat
de aankoop van grond niet in
het bedrag van Appelscha is
begrepen en dit sanatorium semi
permanent is, zouden we thans
met veile gerustheid het gedrag
per bed willen fixeeren op f 6000,
zoodat voor den opzet van thans
een kapitaal noodig wordt geoor
deeld van 300000.
Alhoewel niet uitgesloten is
dat bij onderhandeling thans
een voordeeliger rente-type kan
worden verkregen dan in ons
vorige request bij de berekening
aangenomen, zoo zouden we aan
den zekeren kant willen blijven
en voor de annuïteiten een rente
van 51/2 pCt. willen genomen zien
over een tijd van 60 jaar. De
jaarlijksche garantie, die daarbij
dan van de provincie door ons
wordt verzocht, zou beloopen
een som van f 17200.
De verpleegprijs van een en
kel sanatorium is sedert ons
vorig schrijven verlaagd o.a.
alles nauwkeurig hadden beke
ken, konden we nu, gebogen
over ons stuur, kampend met de
wind, stevig doorrijden.
Aanhoudend optornen tegen
een stevige bries valt lang niet
mee en is verbazend moeilijk
werk. Af en toe moesten we
dan ook eens eventjes uitblazen,
om vervolgens weer met nieuwen
moed verder te fietsen. Een
ware verademing was het, als
we tusschen de huizen van een
dorp of in de straten van een
stad eens een oogenblikje van
die altijd maar tegenwerkende
wind verlost waren.
Rammelend van den honger
peddelden we juist op den mid
dag Bergen op-Zoom binnen, en
daar al ons eten finaal op was
alleen Marcus had nog een
klont boter, genoeg voor alle
drie besloten we om hier
eens duchtig ons galgenfiets-
tochtmaal te houden en de
tournee op een waardige manier
uit te eten. Direct gingen we
inkoopen doen elk vijf cadetjes,
een ons ham en twee room
broodjes als toetje, daar dach
ten we wel mee te kunnen
volstaan en terwijl een klein
onweerswolkje, aan alle zijden
door de zon met een zilveren
rand omstraald, het niet kon
nalaten uit pure speelschheid
voor Herwonnen Levenskracht.
De te hooge prijs van f 6 per
dag gaf Uw college de over
tuiging, dat verlaging hiervan
het plaatsgebrek in sanatoria
zou doen eindigen. De praktijk
heeft blijkens de ontvangen in
lichtingen U niet in het gelijk
gesteld.
De verpleegprijs per dag is
in de meeste inrichtingen onver
anderd gebleven, zoodat de
berekening van ontvangsten geen
verandering behoeft te onder
gaan. Evenwel zal verlaging
gelijken tred houden met den
werkelijken kostprijs en verla
ging derhalve de winstmarge
intact laten.
Het aantal t. b. c. lijders
heeft begrijpelijkerwijze geen
verandering ondergaan, die van
invloed mag worden geacht op
onze berekeningen en opzet.
Daarentegen is het consultatie
bureau voor Zeeland in April j.l.
in werking getreden en zal thans
voor onze provincie de drang
naar sanatoriumruimte een stij
gende lijn vertoonen.
Ten slotte zij het ons ver
gund U erop te wijzen, dat deze
provincie bij het verleenen van
hulp aan inrichtingen reeds de
weg van garantieverleening is
opgegaan en o.a. de Zeeuwsche
stichting Vrederust krachtdadig
haar doel hi :lp bereiken. Wij
vleien ons dan ook met de ge
dachte, dat de Staten van Zee
land het bereikbare mogelijke
op dit ons gebied voor zijn
gewest zal willen helpen tot
stand brengen.
Wellicht ten overvloede mer
ken wij nog op, dat de geeste
lijke verzorging der verpleegden
naar onze vaste overtuiging in
den meest ruimen zin verzekerdis.
Niettemin zijn wij gaarne
bereid, indien zulks door U
noodig wordt geoordeeld, de
waarborgen door wijziging der
statuten overeenkomstig Uw
wensch vast te leggen.
Bovendien is het bestuur gaarne
bereid aan de Algemeerie Ver
gadering voor te stellen de sta
tuten in dien zin aan te vullen,
Bergen's straten eens lekker nat
te maken, zaten wij elk met een
flink glas melk voor ons, duchtig
te bikken, net zoo lang tot er
geen kruimel en de bui over was.
Met een flinke bos bloeiende
hei op onze fietsen, die we tus
schen Rozendaal en Wouw had
den geplukt, ging het toen met
een vaartje de Woensdrechtsche
heuvels af, voor de laatste maal
tu-schen de sparreboschjes door,
Brabant uit.
,Heb-de-gij n'en wegkoart
Pas op, ze houen oe an 1"
schreeuwde in 't voorbij rijden
een fietser ons toe.
Daar wij als toeristen daar
het eerst voor in aanmerking
kwamen, stapten we als de
weerga af en oogenblikkelijk
werden de kaarten, waar we
nog niets aan gedaan hadden
nadat we de richtige data had
den uitgevischt, behoorlijk in
gevuld. Evenwel, het was loos
alarm geweest; maar niettegen
staande dat, was het toch aar
dig van dien voorbijfietser om
ons even te waarschuwen. Geen
één marechaussee of hoe die
booze geesten verder mogen
heeten, Tiet zich zien.
(Slot volgt.)
i
