ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCHVLAANDEREN
Wekelijksch Overzicht.
Tien dagen Fietstocht.
Nederland in 25 jaren,
BRESKENSCHE COURANT
VERSCHIJNT WOENSDAGS EN ZATERDAGS IN ALEE PLAATSEN VAN ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Abonnementsprijs per drie maanden f 1.25
met 15 cent dispositiekosten.
Advertentieprijs van 1 5 regels 75 cent
Elke regel meer 15 cent. Ingez. Meded. 30 ct. p. regel.
Telefoon
No. 21
Drukker-Uitgever
E. BOOM—BLIEK
BRESKENS
Postgiro
17704
Abonnements-Advertenties zeer billijk tarief.
Tijdelijk verhoogd met 20 pCt.
Advertenties worden aangenomen tot uiterlijk
Dinsdag- en Vrijdagmiddag 1 uur
32e Jaargang
Zaterdag 16 Juni 1923
Nummer 2834
Om vruchtbaar te kunnen sa
menwerken moet men althans
beginnen met hetzelfde doel te
hebben. De velen, die, vooral
obk in Engeland, maar feitelijk
overal in de wereld, de samen
werking tus8chen Engeland en
Frankrijk voor den vrede en
het herstel der wereld noodza
kelijk achten, verliezen dit wel
een beetje uit het oog. Bonar
Law's definitie van Frankrijk's
doel houdt nog altijd haar volle
kracht en demonstreert ook nu
weer in Frankrijk's houding te
genover het nieuwe. Duitsche
aanbod haar juistheid. Wanneer
het Frankrijk werkelijk om scha
devergoeding te doen was, dan
moest het niet beginnen met
aan Duitschland den onmoge-
lijken eisch te stellen, dat het het
lijdelijk verzet aan de Roer zou
doen staken voor er van onder
handelingen sprake kan zijn.
Eerstens is de Duitsche regee
ring daartoe niet bij machte.
De Engelsche pers erkent thans
zelf, dat het tastbaar onjuist
is, het verzet aan de Roer aan
ophitsing door de Berlijn9che
regeering toe te schrijven en
dat men het onmogelijke vraagt,
wanneer men eischt, dat de
Roer-bevolking met gelijke ani
mo onder Duitsche leiding zal
werken als onder de controle
van Fransche, die in haar streek
een waar schrikbewind voeren.
Maar ook als dat niet zoo was
en de Duitsche regeering de teu
gels aan de Roer volkomen in
handen hield, dan kon men na
de ondervinding, die Duitsch
land in 1818 opdeed, toen het
op de beloften der geallieerden
de wapens streek en overgaf,
moeilijk verlangen, dat het thans,
nu de toekomst door de opper
macht van het Fransche impe
rialisme veel nadeeliger is, zich
opnieuw aan een dergelijken
proef waagt. De Fransche re
geering begrijpt dat natuurlijk
ten volle. Zij weet ook wel, dat
bij het tot stand komen eener
regeling, die, zoo men werke-
DOOR J. W. B.
31 Juli. 10 Augustus.
29)
Het eenige nummer op ons
fietsrepertoire was dien dag een
tocht naar Vaals te maken,
waarheen we dan ook, toen we
fix und fertig waren, auf der
Stelle vertrokken.
Door het geweldig mooie land
schap, dat ik maar niet genoeg
kon bewonderen, voerde onze
weg over Meersen-Valkenburg,
Schin op Geul en Wittem naar
het einddoel. Hadden we op
onze tochten, gedurende de dagen
die we al in Limburg hadden
doorgebracht, kennis gemaakt
met hellingen die lang niet voor
de poes waren, nu kregen we
bepaald het neusje van de zalm
op dat gebied. Tjonge, wat een
reuzen waren daar bij, of er
geen eind aan kwam en nog
was de eene niet achter den rug
of een nieuwe grijnsde voor ons.
Wij jongens, in jeugdigen over
moed, wilden natuurlijk al deze
hellingen nemen" en voor geen
geld ter wereld afstappen en
lijk schadevergoeding wil, im
mers toch moet volgen, het lij
delijk verzet vanzelf ophoudt
en de eisch dus overbodig zou
zijn wanneer zij op het verkrij
gen van schadevergoeding aan
stuurde. Maar Frankrijk bedoelt
iets anders. Met die schadever
goeding heeft het zoo'n haast
niet, wanneer het maar het
Roergebied in handen kin hou
den en Duitschland machteloos
kan houden. Daarom wil het
ook van geen moratorium weten
hoewel het aanvankelijk juist
met het oog op dit moratorium
zeide de productieve panden te
nemen, waarvan de Roer er een
is, noch van een internationale
commissie, die Duitschland's be
talingsvermogen zou vaststellen.
Het blijft onwrikbaar opeischen
die het als onvervulbaar kent,
omdat het die vervulling niet
begeert. En daarom zal het ver
trouwen en de goede wil van
Baldwin ook niet helpen.
De Engelschen /.ien dat alles
ongetwijfeld nog niet erg dui
delijk in, maar beginnen toch
zoo langzamerhand te begrijpen,
waar de schoen wringt. ,Als
Engeland en Italië mochten be
sluiten, een financiêele commis
sie te benoemen en daarbij de
medewerking van Amerikaan-
sche deskundigenen van experts
uit andere Europeesche landen
konden verkrijgen, zou de com
missie zoo goed zijn, dat de
niet-medewerking van Frankrijk
niet al te zeer zou worden ge-
voe'd", schrijft de Daily News.
De absolute noodzakelijkheid
der samenwerking wordt dus al
losgelaten, nu men bij het ont
breken van een gemeenschap
pelijk doel de noodzakelijkheid
der onvruchtbaarheid begrijpt.
Voor deze samenwerking moet
dan blijkbaar die met Italië en
Amerika in de plaats komen.
Mussolini heeft onlangs zijn
meening niet over het Duit
sche aanbod, maar over het
schadevergoeding8vraagstuk in
het algemeen uitgesproken. En
deze uitspraak, ofschoon ze ook
Frankrijk ten deele tegemoet
komt door de onafscheidelijkheid
te proclameeren van het vraag-
ons vernederen, laten kennen
voor zoo'n helling. We hebben
dien Zondag het dan ook tot het
eind toe volgehouden, maar den
volgenden dag, toen we naar
Simpelveld en Heerlen fietsten
en we weer zulke knapen tegen
kwamen, was er geen een van
ons drieën die er nog over dacht,
naar boven te trappen, onze
knietjes lieten wel gevoelen dat
ze daar niet meer van gediend
waren.
Vaals, gebouwd tegen hoo-
ge heuvelhellingen is een geheel
verduitscht plaatsjenamen,
winkelopschriften, alles Duitach
en toen we een sigarenwinkel
binnenstapten om prentbrief
kaarten te koopen kon de win
kel-juffrouw ons in't Hollandsch
niet te woord staan, ze kende
alleen een vreeselijk dialect,
waar we geen syllabe van ver
stonden, zoodat ze toen haar
toevlucht nam tot zuiver Duitsch
waar we gelukkig alle diie ge
noeg in thuis waren om dat te
verstaan. Van het Limburgsche
dialect gesproken, dat is me een
taaltje I Dikwijls kwam het voor
dat we er absoluut niets van
maken konden, vooral als de
menschen met elkaar redeneer
den maar ook wanneer ze met
stuk der vergoedingen en dat
der onderlinge schulden van
de Europeesche bondgenooten,
schijnt wel een samenwerking
met Engeland mogelijk te ma
ken. Het betalen door Duitsch
land"van een bedrag, dat verre
blijft beneden de honderden
miljarden, waarvan men bij den
wapenstilstand heeft gesproken,
en het weren van iedere hege
monie op politiek-, oeconomisch-
en militair gebied op het vaste
land, zijn twee eischen, die ook
op het Engelsche program staan.
Beiden willen een regeling, die
eindelijk aan den chaotischen
toestand, waarin Europa blijft
verkeeren, een eind zal maken.
En wanneer omtrent de aan te
wenden middelen al een begin
van overeenstemming bi-staat,
dan is dus vruchtbare samen
werking mogelijk. Alleen de
eisch van het verhouden blijven
der vraagstukken van vergoeding
en onderlinge schulden moeten
nog moeilijkheden opleveren.
Want Engeland wil dat alleen,
als ook Amerika de Engelsche
schulden annuleert, omdat anders
de va8telandsmogendheden van
Engeland's geld mooi weer gaan
spelen. De sleutel v^n het pro
bleem ligt dus niet alleen, als
de Engelschen zeggen, te Parijs,
ook te Washington. Want wan
neer Frankrijk zich van al zijn
uit den oorlog voortgekomen
schulden ontheven wist, dan
zou er wellicht, althans over het
vergoedingsvraagstuk, nog wel
mee te praten zijn. Het Duitsche
aanbod dat jaarlijksche betalin
gen gedurende 34 jaar van af
1927, van ten minste l'/2 milliard
voorstelt en waarborgen biedt
aan spoorwegen, monopolies en
garanties van het Duitsche be
drijfsleven, komt al heel dicht
aan het gegarandeerd bedrag,
dat Frankrijk eischt. En mis-
schitn dat Frankrijk ten slotte
ook op Belgisch aandringenden
eisch van een vooraf opgeven
van het lijdelijk verzet aan de
Roer, zoo al niet zou willen opge
ven dan toch formuleeren op een
wijze, die een overeenkomst
daaromtrent mogelijk maakte.
Maar het staat te vreezen, dat,
ons spraken ging het soms erg
bezwaarlijk, vooral met de vrou
wen, de mannen daarentegen
konden we meestal beter ver-
Btaan.
De fietsen lieten we achter in
Vaals en gingen toen op stap,
den berg op, naar Neerland's
hoogste tophet voormalige
Vieilandenpunt. Voormalig zeg
ik, want sinds de Belgen, mir
nichts, dir nichts, het onzijdig
gebied hebben ingepalmd, is het
nu een drie- en geen Vierlanden-
punt meer. Menige zweetdroppel
hebben we op weg daarheen
gelaten, want het was weer een
echt zomerschen dag, drukkend-
broeiïg en bladstil.
Na een loome wandeling ston
den we op een hoogte van
322,5 M. boven A. P. bij de
drie grenspalen, waar natuurlijk
niets bijzonders aan te zien was,
maar waar men heen gaat voor
de eigenaardigheid. Dat we even
een wandelingetje door Duitsch
land en idem door België moes
ten ondernemen spreekt vanzelt,
terwijl Mark, zich kronkelend
en wringend tusschen de lands
palen pogingen in het werk
stelde om in alle drie de landen
tegelijk aanwezig te zijn, met
het tastbaar resultaat dat hij op
zoo op dergelijke wijze, wanneer
dus aan voorwaarden voldaan
was, die noch Amerika noch
Engeland voorhands willen aan
vaarden, een regeling van het
schadevergoedingsvraagstuk tot
stand kwam, de moeilijkheid
zich naar het vraagstuk der
veiligheid veiplaatsen zou, om
dat Frankrijk toch altijd het
doel in het oog houdt, dat Bo
nar Law definiëerde en Duitsch
land geen oplossing kan aan
vaarden die het politiek en oeco-
nomioch blijvend machteloos
houd en afhankelijk van den
goeden wil zijner buren.
Kan eenige staat dat wel Het
is de moeilijkheid, die het ont-
wapeningsvraagstuk, waarover
men opnieuw in den Volken
bond delibereert beheerscht.
Ontwapening is tot nu toe alleen
mogelijk gebleven van een over
wonnen volk. Men heeft het
Duitschland gedaan, dat juist
dezer dagen weer aanzegging
gekregen heeft over de hervat
ting der werkzaamheden der
geallieerde controle-commissie
en Oostenrijk en Hongarije en
Bulgarije. Maar zelfs is men er
nog niet aan toegekomen. Het
helpt trouwens alleen, zoolang die
overwonnene volkomen machte
loos blijft. Het Turksche voor
beeld heeft het bewezen. Zullen
ook de Bulgaren het gaan be
wijzen De andere regeering
is er gevangen genomen en re
serve-officieren hebben blijkbaar
de leiding van den staatsgreep,
die ongetwijfeld in de al te
onderdanige houding jegens de
Entente haar oorzaak heeft.
Maar wat kunnen Bulgaren, zelfs
de Bulgaarsche reserve-officieren
tegen de vereenigde machten,
van Entente, kleine Entente,
Griekeland, Turkije misschien
uitrichten? Het wee den over
wonnenen heeft in Europa nog
een lugubere beteekenis. En
zoolang dat zoo blijtt, zal feite
lijk alle samenwerking onmoge
lijk blijven, omdat de nationale
bedoelingen van overheersching
en wraak de gemeenschappelijk
heid der doeleinden uitsluit.
de terugweg 't genoegen smaakte
Duitsche modder van zijn eene,
Belgische slik van zijn andere
hand en Hollandsche klei van
zijn broek te kunnen boenen.
Het was natuurlijk een con
ditio sine qua non dat we hier
ook een uitzichttoren zouden
vinden, waarvan we ook, ditmaal
alle drie „gekijkerd", weer een
langen tijd genoten van de over
weldigend mooie streek die zich
aan onze voeten ontrolde.
Nog niet lang hadden we de
terugweg aanvaard die we, om
niet denzelfden weg te moeten
fietsen, nu over Gulpen, Mar
graten en Maastricht wilden
nemen, toen in de buurt van
Wittem gekomen, zware onweers
wolken zich rijkelijk begonnen
te ontlasten. Daar de lucht erg
dreigend bleef, besloten we om,
toen na een kwartiertje de bui,
die we onder een afdak hadden
afgewacht, over was, nu maar
langs den kortsten weg naar ons
tijdelijk thuis te rijden, want
wie wist wat God Pluvius voor
den verderen dag nog in zijn
mars had.
Met een tamelijk gangetje ging
het huiswaarts, achterna gekeken
door de bevolking, die na de
verfrisschende bui een luchtje
1898 - 1923.
VII.
Heelt het bank- en geldwezen
in den loop dezer kwarteeuw
belangrijke veranderingen on
dergaan, niet minder is dat het
geval met de financiën van den
Ataat. üm met een enkel cijfer
deze veranderingen te illustreeren,
kan erop worden gewezen, dat
het budget hetwelk in 1911 nog
een eindcijfer had van ruim f 207
millioen, in de laatste jaren den
afstand, die dit bedrag van het
milliard scheidt, reeds bedenke
lijk. dicht is gaan naderen zelfs
maar dat was in de oorlogs
jaren dit heeft oveischreden;
thans bijna900 millioen bedraagt.
De veranderingen in de Staats
financiën komen dan ook in ha
re groote beteekenis vooral op
de oorlogsjaren neer. Tot op
dat oogenbiik heeft men het als
eene eerste taak van opeenvol
gende Ministers van Financiën,
hoe verschillende huil inzicht
ook mocht zijn, beschouwd om
het budget sluitend te maken
in en na den oorlog is dat niet
altijd het geval geweest en niet
kunnen zijn voor 1922 zelfs
met een 280 millioen 1 In den
loop van den oorlog zijn het
vooral de kosten rechtstieeks
aan de handhaving onzer neu-
taliteit door het militair gezag
verbonden, eenerzijds anderzijd»
die betreffende de distributie
geweest, welke geleid hebben
tot groote, boven onze krachten
liggende uitgaven. Evenals voor
Inclië is voor Nedeilacd menige
leening geslotenonze Staats
schuld vertoont hetzelfde beeld
van die van andere, ook in den
oorlog neutraal gebleven landen
en is heel sterk toegenomen,
van 1148 millioen in 1914 tot
2745 millioen in 1923 met
alle blijvende kosten van rente
en allossing, drukken op ons
bugdel. Daarenboven hebben
zoowel in als na den oorlog so
ciale zorgen van verschillenden
hapte „Pandfienders", „Touris-
ten", „Duutsers", .Twee witte
en een zwarte", ,'i'wee met een
borstrok en een zonder borstrok",
ziedaar de diverse betitelingen
die ons door de jeugd werden
achterna geslingerd.
Wat moesten we nu in 's
hemels naam eens aanvangen
Nog maar 7 uur en reeds gegeten
en al, terwijl het mooiste van
de grap was, dat het weertje
zich reusachtig hield en er in
Maastricht en omgeving geen
druppeltje gevallen was. We
haaden dus best onze voor
genomen route kunnen volgen
maar ja, dat weet je ook niet
van te voren.
Door de stille Zondagavond
lucht drongen de harmonieuse
tonen van een concert zachtkens
tot ons door. Waar was dat?
Daar moesten we heen dus wij,
in gestrekten draf in de concert
richting. In een groote uitspan
ning aan de oevers van de Geul,
verscholen in een prieel-rijken
tuin, vol intieme paadjes en
stille plekjes, gaf 't Meersensche
fanfare-corps een avond-concert.
(Wordt vervolgd