ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCHVLAANDEREN
Nederland in 25 jaren.
iMelijkscli Overzicht.
Tien dagen Fietstocht.
BRESKENSCHE COURANT
VERSCHIJNT WOENSDAGS EN ZATERDAGS IN ALLE PLAATSEN VAN ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Abonnementsprijs per drie maanden f 1.25
met 15 cent dispositiekosten.
A d v e r t e n t i e p r ij s v a n 1 5 regels 75 cent
Elke regel meer 15 cent. ingez. Meded. 30 ct. p. regel.
Drukker-Uitgever
E. BOOM—BLIEK
TNÓ'2>in BRESKENS P°7s$4r0
Abonnements-Advertenties zeer billijk tarief.
Tijdelijk verhoogd met 20 pCt.
Advertenties worden aangenomen tot uiterlijk
Dinsdag- en Vrijdagmiddag 1 uur
32e Jaargang
Zaterdag 26 Mei 1923
Nummer 2828
Krassin, de Russische volks-
commissaris, die ijlings naar Lon
den gevlogen ia, om het conflict
dat ten gevolge van de Engel-
sche nota aan de regeering te
Moskou tusschen Engeland en
Rusland ontstaan is zoo mogelijk
nog bij te leggen, heeft in een
gesprek met de redactie der
Daily Herald, het blad der ar
beiderspartij, den toestand van
het oogenblik met dien van Juli
1914 vergeleken en daaruit een
ernstig oorlogsgevaar geconclu
deerd. Het klinkt wat pessimis
tisch. Al zijn er ongetwijfeld
punten van overeenkomst aan
te wijzen in de internationale
verhoudingen, die hoogst ge
spannen zijn, er is toch een heel
verschil juist in die verhoudingen
en vooral ook in den algemee-
neu toestand om tot een gelij
kenis en uit die gelijkenis tot
een soortgelijk oorlogsgevaar te
besluiten. Europa en de Euro-
peesche volken verkeeren in een
geheel anderen toestand dan
voor den oorlog. Met uitzonde
ring wellicht van Fianschen en
Polen is er geen een, dat ge
makkelijk tot een oorlog te
krijgen zou zijn na de zoo pas
doorgemaakte ellende. De fi-
nancieele omstandigheden van
alle landen, en gelukkig juist
van Frankrijk en Polen in bij
zondere mate, verbieden zoo
dure ondernem:ngen als oorlogen
tegenwoordig zijn. Maar boven
dien er zijn feitelijk geen con-
curreerende machten meer, al
zijn natuurlijk de tegenstellingen
gebleven en nieuwe zich aan
't ontwikkelen, omdat de tegen
standers van daarstraks radicaal
buiten gevecht gesteld zijn en
de bondgenooten uit den grooten
oorlog, schoon de tegenstelling
hunner belangen zich steeds
duidelijk demonstreert, nog te
veel belang en aandacht heb
ben bij het er onder houden
van de gezamelijke vijanden om
zich tot wederzijdsche tegen
standers te kunnen transfor-
DOOR J. W. B.
31 Juli. 10 Augustus.
23)
Kort omringde ons de weg mis
tende horizon, zoodat Maastricht
met haar schoorsteenen, kerken
en groote gebouwen, die zich
verhieven boven de tamelijk
gelijkmatige dakenzee, nog maar
net-aan te overzien was, en de
Maas, die waas glinsterde onder
aan onze voeten, in de diepte,
met onmiddellijk daarnaast,
slechts door een dijk gescheiden,
het kanaal naar Luik, vernevelde
op enkele honderden meters in
het dicht-bije verschiet.
o
Het plan was naar Meersen
te fletsen en even voor die plaats
langs de z.g. kleine weg naar
Valkenburg te gaan, we zouden
dan wel is waar onze fletsen
voor een groot gedeelte aan de
hand moeten meevoeren, maar
daar het 's avonds nog al laat
zou worden eer we uit Valken
burg weer naar onze slaap-schuur
zouden terugkeeren, oordeelden
we het toch maar beter om onze
Dit laatste sluit natuurlijk niet
de kans op een oorlog uit. Ver
mindert eenerzijds de ongelijk
heid in macht het gevaar voor
een nieuwen strijd, anderzijds
wordt dit zoowel door het min
of meer uittartend gedrag der
sterkeren als door hun bewust
zijn, dat ze weinig kans op ver
lies hebben, aanmerkelijk ver
hoogd. En het schijnt wel, dat
deze laatste omstandigheid zich
eenigermate doet gelden. Een
vergelijking met 1914 gaat daar
door mank. Maar wel is het
waar, dat de toestand, en dat
niet door het optreden van
Engeland tegen Rusland alleen,
eenigszins gespannen is geraakt
en Krassin dus in zoover gelijk
heeft dat het gevaar voor een
nieuwen oorlog den laatste tijd
aanmerkelijk vergroot. Of de
groote gealliëerde mogendheden
zich alleen trachten te dekken
tegen mogelijke gebeurtenissen
dan wel ze werkelijk de kans
schoon meeuen te zien om zich
door nieuwen strijd toekomstige
gevaren en toekomstige mede
dingers van de hals te schuiven
en ze daarom dien strijd min
of meer uitlokken en voorbe
reiden is nog niet duidelijk te
onderscheiden. Maar zeker is
wel, dat een nieuwe gealliëerde
actie zich den laatsten tijd in
Oost- en Midden-Europa begint
af te teekenen, die niet veel
goeds kan beduiden. De rond
reis van maarschalk Foch door
de landen der kleine Entente
heeft reeds een merkwaardige
aanvulling gekregen door het
bezoek van lord Cavan aan
Warschau en het Poolsche leger.
Het is duidelijk, dat Polen een
opelijken twist zoekt met Dant-
zig en zich gereed maakt die
stad te overvallen. De Russisch
Roemeensche onderhandelin
gen zijn verdacht plotseling
afgebroken. Hongaiije is dooi
de conflicten met TsjechoSlo
wakije en de daarop gevolgde
dreigementen in den hoek ge
jaagd. En Griekenland maakt
zich voor een nieuwen oorlog
tegen Turkije in Thracië met
Fransche wapenen gereed, na-
karretjes mee te sjouwen. It
stands te reason dat we heel
onze deken-bagage thuis hadden
gelaten en onze rugzakken ook
aanzienlijk hadden verlicht, zoo
dat dat nu nog alzoo geen zware
toer was.
Een paar maal gevraagd en
spoedig waren we op de goede
pad, waar we met volle teugen
genoten van de pracht die de
natuur ons daar bood. Links,
soms vlak-bij, dan weer veraf,
slingerde zich de, door groene
weilanden omzoomde geul tus
schen het geboomte. Kalm kab
belend, Moms door ondiepten in
de bedding verontrust en dan
wildwoest bruizend, stroomde
het weinige water Maaswaarts.
Rechts van ons torenden lood
recht de woest-naakte, grijs-
gele rotsen omhoog, op den top
weer zwaar begroeid en langs
wanden in spleten en holen, waar
het krijt was verweerd en met
loïs tot vruchtbare aarde was
dooreengemengd, tierden welig
het kleinste mosplantje en de
grootste eik. Langs den voet
van deze rotsen, waarin groote
gaten en diep donkere holen
ver in de mergel doordringen,
en waar puntig-uitstulpende
krijt- of vuur8teenblokken de
dat pas het vertrek van gene
raal VVeijgand naar Syrië de
frontverandering van Turkije en
zijn militaire consequenties op
schelle wijze heeft belicht.
in deze omstandigheden is de
Engelsche nota aan Rusland
wel wat al te precies op tijd
gekomen dan dat ze niet den
schijn zou wekken met een be
paald opzet aan de Sowjet-
machthebbers te stellen. Men
moet niet vergeten, dat de Rus-
sisch-Turksche combinatie een
gevaar is voor de oppermacht
der geallieerden, dat in omvang
en ernst steeds aangroeit. En
wanneer de Turken zich te
Lausanne wat al te ongezegge-
lijk zouden toonen,. zou het niet
zoo heel onwaarschijnlijk zijn,
dat zij daarmee, door bemid
deling der kleine Entente eens
wilden afrekenen, voor het nog
ernstiger afmetingen aanneemt.
Dat in een dergelijken strijd de
vrije beschikking over Dantzig
voor de Entente onontbeerlijk
zou zijn, wil ze niet in haar
toevoer van oorlogsmateriaal
naar Polen ernstig belemmerd
worden, is zoo duidelijk, dat de
Poolsche actie tegen die stad een
noodzakelijk bestanddeel der
voorgenomen actie zou moeten
zijn.
Het blijft hatuurlijk mogelijk,
dat de Entente zich slechts tracht
te dekken voor het geval, zon
der haar directe toedoen, een
oorlog met Rusland en Turkije
mocht uitbreken.
Het aftreden van den eersten
minister Bonar Law, en diens
opvolger Stanley Baldwin, zal
misschien den toestand eenigszins
verduidelijken. Het feit, dat in
een dergelijken oorlog Duitsch-
land haast onvermijdelijk wordt
meegesleept en dat men uit de
tegenwoordigheid van Mussolini
en den gezant van Enge
land en van Amerika te zamen
met een paar neutrale gezanten
op het feestmaal, dat de Duit-
sche gezant aanbood tot een
toenadering tusschen Duitschland
en Italië en Engeland met uit
sluiting van Frankrijk zou moe
ten besluiten, schijnt de veron-
voetgangers of fietsers dreigden
te verpletteren, voerde onze
weg over Houtum en Geulen
naar Valkenburg. Op en neer,
omhoog, omlaag; het eene oogen
blik spiegelden we ons in 't
Geulwater, dat aan onze voeten
kabbelde, het andere stonden we
hoog boven alles uit te kijken
en zagen we het beekje zich
kronkelen, als een zilveren slang,
door het dal. Ver aan de an
dere zijde verhief zich geleide
lijk de bodem geheel met koren
en andere veldvruchten begroei
de heuvels, die als een veel
kleurig tapijt blokten door de
zomermiddag waaselke vol
gende hooger, breeder dan zijn
voorliggende, allen zachtkens in
elkaar overvloeiend, met langs
de hellingen boerderijen, villa's,
dorpjes hier en daar.
Razende honger hadden we
alle drie j we dachten er dan
ook niet lang overin een rots
hol, als echte roovers, zouden
we ons maal verorberen. Een
prachtplaats zochten we uit,
vermoedelijk wel een oude wo
ning ot bergplaats, geheel in de
rotsen uitgezaagd en bestaande
uit een flink complex gangen
waarin we, Anton met de zak
lantaarn voorop, eerst eens op
der8telling, dat de Entente een
oorlog zou uitlokken wel te ver
zwakken. Maar het lijkt lang
niet onwaarschijnlijk, dat ook
van deze nieuwe actie in het
Oosten Frankrijk de drijvende
kracht is en dat de Fransche
regeering juist de hoop koestert
deze mogelijke toenadering den
pas af te snijden, nu juist het
aftreden van Bonar Law haar
voor een wijziging in de Engel-
sche politiek ten harer nadeele
bevreesd moet maken. Haar
steeds fellere actie aan de Roer
wijst wel op de poging om iedere
gematigde oplossing van 't con
flict onder Engeland's medewer
king bij voorbaat te saboteeren.
Dat de Belgische bondgenoot,
die de staking van spoorweg en
posterijen-personeel in zoo'n las
tig parket brengt, haar daar
voor dankbaar zal wezen, lijkt
niet waarschijnlijk.
1898 - 1923.
i.
Op 6 September 192.5 zal het
25 jaren geleden zijn, dat Ko
ningin Wilhelmina krachtens de
betredende bepalingen der
Grondwet in de Nieuwe Kerk
te Amsterdam den eed op de
Grondwet aflegde en daarmede
de Regeering aanvaardde, die
sedert den dood van haar vader
in 1890, namens Haar door de
Koningin-Regentes Emma was
gevoerd. Hel zijn voor Neder
land 25 zeker niet onbelangrijke,
ook niet onbewogen jaren ge
weest, die zijn voorbijgegaan.
Men zou geneigd zijn te zeggen,
dat in deze kwarteeuw geheel
nieuwe stroomingen zich hebben
baan gebroken, zij het gelijk
de tegenwoordige taak van het
Koningschap medebrengt niet
tengevolge van het optreden
der Koningin, maar met hare
medewerking. De toestand, ge
lijk wij dien thans aan het einde
dezer kwarteeuw zien, is econo
misch ongunstiger dan ooit te
voren zeker ongunstiger dan
verkenning uitgingen.
Plotseling vielen de stralen der
lamp niet meer op een tegen
overliggende wand, maar ver
dwenen in het ondoordringbare
duister van een peillooze put,
slechts een bijna onzichtbaar
prikHeldraadje, waarschuwde
voor het groote gevaar. Wan
neer we daar nu eens zonder
lantaarn, op den tast, waren
voortgestapt; zoo'n „pimiekes-
draadje" hadden we vast niet
gezien en dan Het zou geen
overdaad zijn, wanneer daar
eens op een duidelijke, in het
oog loopende manier het aan
wezen van zoo'n put werd aan
gekondigd.
Op een in de mergel-steen
uitgehouwen bank nuttigden we
bij het zwak-bleeke licht, dat
van buiten tot ons doordrong,
een weinig versterkt door de
stralen der batterij, onze kuch
jes, die duchtig aau den tand
werden gevoeld.
„Het was nacht, stikdonkere
nacht, de wind suisde door de
toppen der boomen. Stil zaten
de roovers in het gebergte bij
een bord snert. Een hunner
sprak hoofdman, vertel ons eens
wat een Rinaldo Rinaldini, de
hoofdman ons Vertelde
in het begin, toen eigenlijk wel
vaart allerwegen heerschte. Noch
het Nederlandsche volk, noch
zijne Koningin zijn daaraan
schuld de oorlog is in alle zijne
gevolgen ook over ons neutrale
land heengegaan, en heeft daar
in veel, enkele dingen zelfs on
herstelbaar verwoest. Wij zijn
geïsoleerd in de wereld, al reeds
dadelijk door den noodloltigen
stand der valuta, maar ook ten
gevolge van politieke en econo
mische gebeurtenissen. Aan den
anderen kant kan getuigd worden
dat juist daardoor het beset is
levendig geworden, dat opnieuw,
als in de jaren na 1839, alle
krachten moeten worden in
gespannen om niet alleen voor
uit te komen, maar te behouden
wat wij hebben. Ondanks soms
de schijn van het tegendeel
wordt gewekt, is in het leven
van het individu algemeen ern
stig sprake van versobering
dezelfde leuze viert thans hoogtij
in Rijks- en Gemeente-admini
stratie, en, al vei schilt men soms
van meeniiig omtrent de juiste
wijze om die versobering te
bereiken, in het willen staat men
eendrachtig. Iutusschen is deze
economisch ongunstige toestand
wel de eenige vergelijking, die
men tusschen de Regeering van
Koningin Wilhelinina en die van
haar overgrootvader, Koning
Wilhelm I, kan maken; ging bij
den laatste het contact met het
volk steeds meer verloren stel
de Koning Willem I zich ook
op het staatsrechtelijk zeer be
twistbare standpunt, dat alles
wat hem in de Grondwet niet
werd ontzegd, tot zijne rechten
behoorde een vooi beeld van
meer zuivere constitutioneele
plichtsbetrachting dan onze Ko
ningin zal moeilijk te vinden zijn.
lil de rede, waarmede zij het
Koninschap in 1898 aanvaardde
zeide zij gelijk Willem III eens
heelt getuigd.Oranje kan
nooit, ja nooit genoeg voor Ne
derland doen." Dat het moei
lijker is in een tijd als deze dan
in vroegere decennia dat een
vorst of vorstin voor een volk
bepaald wat doet, is wel on-
Het was nacht, stikdonkere
nacht, de wind
„Ik wou dat je je gezicht eens
dichthield" onderbrak Marcus al
mopperend de schitterende de
clamatie van Anton, en me eens
hielp die ver bus leverpastij
open te breken". Op onze eerste
slaapplaats hadden we zoo ge
marteld met een bus zalm, nu
was het hommelus met een dito
leverpastij. Het ijzeren bandje
scheurde, in plaats van dat het
doorrolde, dadelijk af; nu was
Leiden in last en goede raad
duurwelke laatste Marcus gaf
in een kranige serie kracht
woorden. Daar schoten we ech
ter al bitter weinig mee op, de
bus kregen we er niet mee open;
hoewel ik toegeef, als je woe
dend bent of iels gaat niet naar
wenach, kan zoo'n hartig woordje
soms een heele verlichting geven,
Marcus prutste verder aan zijn
buaje.
„Auwe goddorie" jankte hij
kwakte bus en sleutel met een
flinke smak op den grond en
verborg zijn wijsvinger, die een
aardig rood tintje kreeg, in zijn
zakdoek, ,ik weet niet wat jullie
doen, maar ik zal mijn brood
wel zonder leverpastij opvr...,.''
(Vnordt ervolgd)
I