ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCHVLAANDEREN
Wekelijkse!) Oveizicht
Tien dagen Fietstocht,
Centrale Drinkwater
voorziening voor
Zeeuwsch - Vlaanderen.
BRESKENSCHE COURANT
VERSCHIJNT WOENSDAGS EN ZATERDAGS IN ALLE PLAATSEN VAN ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Abonnementsprijs per drie maanden f 1.25
met 15 cent dispositiekosten.
Advertentieprijs van 1 5 regels 75 cent
Elke regel meer 15 cent. Ingez. Meded. 30 ct. p. regel.
Drukker-Uitgever
E. BOOM—BLIEK
Telefoon rrrckpnc Postgiro
No. 21 17704
Abonnements-Advertenties zeer billijk tarief.
Tijdelijk verhoogd met 20 pCt.
Advertenties worden aangenomen tot u i t e r 1 ij k
Dinsdag- en Vrijdagmiddag 1 uur
32e Jaargang
Zaterdag 12 Mei 1923
Nummer 2825
Wanneer men zich de woor
den herinnert, waarmee Bonar
Law, Frankrijk's vrind, onmid
dellijk na de Parijsche conferen
tie, na de houding van Frankrijk
inzake het schadevergoedings-
vraagstuk trachtte te kenschetsen
dan kan men zich moeilijk ver
wonderen over de besliste wei
gering, waarmee het niet enkel
Duitschland's jongste aanbod
maar ook elke onderhandeling
op grond van of zelfs maar
naar aanleiding van dit aanbod
afwijst. Wie den ondergang of
de radicale verzwakking van
zijn schuldenaar wil, treedt niet
in schikkingen dan in zulke,
die den strop nog vaster toe
draaien. En zoo dan ook het
Duitsche voorstel eenige betee-
kenis kan hebben en eenige
waarde voor Duitschland zeiven,
was het deze, dat zij de Fran-
sche afwijzing duidelijk als den
Franschen vernietigingswil zou
openbaren. Maar juist daarmee
hadden de Duitschers in den
vorm van den inhoud van hun
voorstel meer rekening moeten
houden dan ze gedaan hebben.
Het is ajtijd een uiterst moe-
lijk parket, waarin men zich ge
plaatst ziet, wanneer men als
schuldenaar een wijze van be
taling heeft voor te stellen, ter
wijl men weet niet of nog niet
tot betaling in staat te zijn. Men
kan er zich maar zelden uitred
den met de openhartige beken
tenis, dat men niets heeften dus
oogenblikkelijk met eenige ze
kerheid geen enkele wijze van
betaling garandeeren kan. De
meeste schuldeischers zijn van
zulke bekentenissen niet gediend
en vragen geld of bij gebreke
van dien een preciese belofte
van betaling of opgave van da
tum en wijze van betaling. Bo
vendien willen ze die betaling
zoo groot en zoo spoedig moge
lijk op straffe van het weigeren
van ieder vei der uitstel. Dat
maakt, dat men na lange aar
zelingen en weifelingen ten slotte
maar iets voorstelt, waarvan nien
verwachten kan, dat het bij den
JPBÜIÏ. 3ÜBT©SL_
DOOR J. W. B.
31 Juli. 10 Augustus.
21)
Hoe klein gevoelde ik mij
tegenover het ievensgroote, ge
heel in de mergel uitgehouwen
beeld van den Mosasaurus Cam-
peri of reuzenhagedis, waarvan
de overblijfselen versteend tus-
schen het krijt waren gevonden.
Welk een geweldig dier was
dat, als ik me niet vergis een
meter of 16 lang En dan de
eveneens levensgroot weergege
ven reuzen8childpad, ontdekt
door de Maastrichtsche chirur
gijn Dr Hoffmann en daarom
ook heet de Chelonia Hoffmanni.
De gevonden resten kan
men weerzien in het museum
van het Natuur-historisch Ge
nootschap in Maastricht, terwijl
in den berg zelf ook nog een
schild, geheel tot metaal ver
steend, aanwezig is en nog eerst
voor betrekkelijk korten tijd ge
vonden. De beenderen van den
Mosasaurus, die zijn helaas
verschwundentoen de heeren
Franschen in ons land de baas
at huldeischer in niet al te slechte
aarde zal vallen en waarvan men
gewoonlijk niet weet, hoe men
het ooit tot uitvoer zal brengen.
Het heeft zijn gevaarlijken kant.
die men, wanneer vooral men mei
onmeedoogende schuldeischerste
doen heeft, gewoonlijk pas ziet,
wanneer het te laat is. Maar
het helpt tenminste oogenblik
kelijk uit de moeilijkheden.
Duitschland moest zichzelf ook
uit de moeilijkheden zien te
helpen. Het is heel wel moge
lijk, die het leidelijk verzet
aan de Roer nog maandenlang
voortgezet kan worden en het
is ook heel waarschijnlijk, dat
dit voortzetten Frankrijk op
gevoelige wijze knauwt. Maar
het is zeker, dat het gebeurt
op kosten van het weinigje aan
linantiëele krachten, dat Duitsch
land nog rest en dat het bo
vendien door de Fransche metho
de om langzamerhand het Roer
en Rijngebied van Duitschland
af te snoeren voor het ongerepte
voortbestaan van het Duitsche
rijk een ernstig gevaar oplevert.
Toen dan ook Curzon's uiting
een aanmoediging scheen om
met een voorstel voor den dag
te komen, was het volkomen
begrijpelijk, dat de Duitsche
regeering alle gedachte aan pres
tige en dergelijke op zij en zich
zelf aan het werk zette. Het
raakte daarmee in het parket
van den insolventen schuldenaar.
Het kon feit dijk niet meer met
eenige zekerheid aanbieden, nu
Frankrijk, zeker niet zonder
bedoeling, de voornaamste bron
van zijn rijkdommen en inkom
sten deugdelijk had dichtge-
stopt. Maar met deze bekentenis
kon het Frankrijk's hart niet
vermurwen. Het moest iets aan
bieden, hoe dan ook, dat althans
eenigszins in verhouding bleef
tot den eisch, dien het vredes
verdrag van Versailles stelde
en die bovendien ook de goed
keuring had van de verschillende
partijen in Duitschland zelf. En
zoo kwam het tot het voorstel
van de 20 milliard goudmark
direct te halen uit een interna
tionale leening en aan de Etente
af te dragen en de 10 milliard
waren, hebben ze die handig
meegepikt, zoodat ze nu te
Pa ijs in het een of ander muse
um liggen te schitteren".
Welk een reusachtige dieren
of beter gezegd wezens, hebben
ei toch in den oertijd op onze
aarde rondgewandeld. Toevallig
van enkele heeft men nu de
goed bewaarde overblijfselen
gevonden, maar als deze wer
kelijk geleefd hebben dan geloof
ik vast dat er ook nog wel an
dere, waar we ons geen flauwe
voorstelling van kunnen maken,
in voor-historische tijdperken de
aarde hebben bevolkt en waar
van dan misschien te zijner tijd,
ook nog wel restanten van zullen
worden gevonden. Ik kan me
levendig voorstellen dat men-
schen, die nog nooit van zulke
schepselen hebben gehoord, on-
geloovig de schouders ophalen
als men hen verteld van zulke
dieren en het tot louter men-
schen-phantasie verklaren.
Achterin een paar donkere
zijgangen, lager gelegen dan de
andere, toonde onze gids in de
lo8-verteerde zandsteen, akker
tjes door boeren uit den omtrek
ik voor mij geloof gidsen in
een boerepakje daar aan
gelegd, waar Brusselsch lof,
goudmark vier jaar na de laatste
betaling der 20 op 1 Juli 1931,
tenzij dan dat bij in gebreke
blijven een onpartijdige interna
tionale commissie beslissen zou,
wanneer die betaald moesten
worden.
Het is duidelijk, dat het daar
mee min of meer een slag in de
lucht deed. Want hoe zou
Duitschland op 't oogenblik 20
milliard goudmark kunnen lee-
nen Maar juist omdat het dat
deed, had het gevoegelijk ver
der kunnen gaan. Twintig en
dertig milliard zijn voorwaar
geen kleinigheden, maar het zijn
bagatellen, vergeleken met de
152 milliard, die Frankrijk eischt.
Bovendien werd door Duitsch-
jand geen enkelen waarborg
aangeboden dan de belofte, dat
een wet industrie en landbouw
tot waarborging der leening lul
len verplichten. Zoo maakte het
Frankrijk zelf de weigering ge
makkelijk. De reden is duidelijk
en te appreciëeren. Blijkbaar
wilde het zoo dicht mogelijk
blijven bij wat het gerandeeren
en uitvoeren kon. Maar juist
hieruit blijkt eens temeer, hoe
naïef de Duitsche politiek nog
altijd tegenover de zaken staat
en hoe weinig psychologisch
inzicht zij heeft. Ze had moeten
bedenken wat Bonar Law eer
tijds van Frankrijk's houding
gezegd heeft en daarnaar haar
aanbod moeten richten. Frank
rijk wenscht niet een voorstel,
dat het aanvaarden kan. Ook
wanneer Duitschland 50 of 60
of 80 milliard had aangeboden,
had Frankrijk die afgewezen.
Een verplichting was daaruit
dus voor Duitschland niet ont
staan. En zoo ze ontstond, was
de mogelijkheid om ze na te
komen weinig kleiner dan die
om momenteel 20 milliard te
leenen. Maar de aard der Fran
sche weigering was er beter door
aan het licht gekomen. En te
genover de wereld zou Duitsch
land zich gerechtvaardigd heb
ben, wanneer het de onmogelijk
heid volhoudt om met Frankrijk
tot een accoord te komen.
Of het daarmee veel gewonnen
zou hebben Frankrijk is oogen
onbereikbaar voor het daglicht
haar witte kleur moest krijgen
vroeger, zoo vertelde hij, waren
er ook veel champignons ge
teeld.
Alle mogelijke fossielen zijn
al tus8chen het mergel gevonden:
afdrukken van planten, schelpen
van allerhande grootte en soort,
haaie-tanden, versteende vis-
schen en andere waterdieren,
enz. enz. en al deze fossielen te
samen leveren het onomstoote-
lijk bewijs, dat eens, waar nu
de St. Pietersberg ligt, de gol
ven der zee, in deinzende bran
ding, huizenhoog, met schuin
gekranste koppen voortrolden
met ontembare kracht.
Ik zal niet trachten hier een
geregelde beschrijving te geven
van onze tocht door het inwen
dige der aardereeds door
zoovelen is op even zooveel
interessante en minder interes
sante wijzen verteld wat men
ziet, gevoeld en ondervindt als
men een wandeling maakt door
den St. Pietersberg, dat ik me
daar nu maar niet meer aan zal
wagen. Wat ik neerschrijf zijn
slechts indrukken, zooals trou
wens heel dit reisveihaal groo-
tendeels uit indrukken bestaat.
Op vele plaatsen zijn derots-
blikkelijk vrijwel oppermachtig
en behoeft zich van de meening
van de rest van Europa, zelfs
van Engeland niet veel aan te
trekken. Maar voor de toekomst
kan het van een dergelijke iso
latie niet veel pleizier beleven.
En gezien de houding, die En
geland nu al aanneemt en ge
hoord de woorden van lord Cur-
zon, dat dit voorstel althans
onderhandelingen kan openen,
is het niet twijfelachtig dat bij
een verder gaand Duitsch aan
bod die isolatie onvermijdelijk
zou geweest zijn en zelfs wel
licht het trouwe België zijn
grooten buurman in den steek
zou gelaten hebben.
Die kans schijnt nu verkeken
en daarmee de kans tot spoedige
oplossing van het Roerconflict.
De eenige hoop lijkt nog, dat
Engeland en Amerika door de
mogelijkheid /an opgeven hunner
vorderingen op Frankrijk, een
uitweg zullen trachten te vinden.
Gemakkelijk zullen ze daartoe
wel niet overgaan. Maar Enge
land verlangt naar vrede en
terugkeer van normale toestan-
Jen. Heeft het zelfs niet besloten
ter wille van den vrede in het
Oosten Mesopotamië op te geven?
De groote vraag blijft maar,
of Frankrijk kan hopen zijn
politiek doel te bereiken voor
zijn finautiëele toestand het tot
opgeven dwingt.
Dinsdag 8 Mei kwam het
Zeeuwsch-Vlaamsche Waterlei
dingscomité ter vergadering oij-
een in het hotel des .Pays Bas",
ter behandeling van het rapport
van het Rijksbureau voor Drink
watervoorziening, betrelTende
een centrale drinkwatervoor
ziening voor Zeeuwsch-Vlaan
deren.
Aanwezig waren de Commis
saris der Koningin, Jhr. Mr.
Quarles van Ufford, de Direc
teur van het Rijksbureau voor
wanden versierd met houtskool-
teekeningen, zoowel oorspronke
lijke als reproducties van
beroemde schilderijen. Wanneer
er nu zoo hier en daar, om de
betrekkelijke eentoonigheid wat
te breken, verluchtingen aan
gebracht zijn dan kan ik dat
nog wel apprecieeren, maar als
men dan begint met overdrijving
en er, zooals bijv. in de Grot
van Valkenburg bijna een schil
derijen-museum en prenten-kabi-
net van maakt, dan kan ik niet
anders zeggen als dat ik dit, als
zoo geheel in strijd met de
locale kleur zijnde, tot in den
grond toe afkeur.
Natuurlijk moesten we ook
de negendrup zien regelmatig
vallen daar de druppels van de
langzaam gevormde stalactiet
omlaag in den steen die door
de aanhoudende drup sinds tien
tallen van eeuwen is uitgehold.
Waar dit water vandaan komt?
Niemand weet het en vooral is
het zoo vreemd daar nergens in
heel den berg één druppel wa
ter wordt gevonden. Evenwel
vreest men dat eenmaal, bij
verder wegzagen van mergel-
blokken eens een wateradertje
zal worden aangeboord, waar
door dan de drup waarvoor
Drinkwatervoorziening, W. F.
J. M. Krul, de Ingenieur bij het
Rijksbureau, alsmede Burge
meesters en afgevaardigden uit
bijna al de gemeenten van
Zeeuwsch-Vlaanderen.
De Voorzitter, de heer
Huizinga, Burgemeester van Ter-
neuzen, heette de aanwezigen,
in het bijzonder den Commissaris
der Koningin die hiermede zijn
belangstelling toont van de
drinkwatervoorziening in Z.
Vlaanderen welkom. Hij wijst
op de vorige werkzaamheden
welke met medewerking van
den Directeur thans in een sta
dium zijn gekomen, dat het vol
gende rapport kan w orden aan
geboden
le. De stichting eener cen
trale drinkwatervoorziening voor
Z.-Vlaanderen, waarvoor een
voldoende hoeveelheid water
van goede hoedanigheid in dit
gewest gewonnen zal kunnen
worden, is technisch zeer goed
mogelijk.
2e. De waterleiding zal, door
dat de benoodigde gelden te
gen 6 pCt. geleend moeten
worden, alleen dan tot een op
den duur rendabel bt drijf kun
nen leiden bij dragelijke tarieven,
als van den aanvang af ee i
groot aantal aansluitingen wordt
gegarandeerd, waartoe de me
dewerking der gemeentebesturen
noodzakelijk is.
3e. De meeste gewenschte
vorm, waarin de onderneming
tot stand zul kunnen komen, is
der N. V. met de betrokken ge
meenten en wellicht ook de
provincie Zeeland als aandeel
houdsters.
4e. Het maatschappelijk ka
pitaal de N. V. zal moeten be
dragen f 5.635.000 ten behoeve
van de stichting der werken en
de oprichting der N. V. zal
een bedrag van f5.400.000 op
de aandeelen gestort moeten
worden, terwijl omstreeks het
13e bedrijfsjaar een bedrag van
f235.000 vereischt zal worden
voor de uitbreiding der werken.
Bovendien zullen de gezame-
lijke aandeelhoudsters een be
drag van f500.000 in de kas
der Vennootschap moeten storten
men aanneemt dat het water
van uren ver wordt aangevoerd
zal opdrogen.
Merkwaardig in de krijtlagen
waren ook de aard- of orgel
pijpen, die met een doorsnee
van 1 dM.2 M. zich in de rots
omhoog verheffen. Oeroud zijn
deze pijpen reeds, hun ontstaan
dankend aan het regenwater,
dat met koolzuur bezwangerd,
de kalk deed oplossen en zoo
steeds dieper in de aarde door
drong.
Ik kan niet anders zeggen als
dat we genoten op onze wan
deling door de bergdarmen
grootsch was de indruk die we
kregen en ditmaal gevoelden we
ons niet ontgoocheld. Als men
zich iets voorstelt ik heb het
er al meer over gehad over
drijft men zoo licht en als men
dan de reêele werkelijkheid voor
oogen heeft, valt het dikwijls
ontzettend tegen. Maar dit nu
was voor ons geen desillusie, voor
mij tenminste niet en het speet
me verbazend, toen me bleek,
dat onze tocht ten einde liep.
(Wordt vervolgd.)