PMseli Sluws.
Het huwelijk van den
ex-Keizer.
Provinciale Staten
Rechtszaken.
en de rechtspositie van alle
onderwijzers bij het lager onder
wijs in die mate zal aantasten,
dat het, voor nadere motie
vering verwijzende naar bijgaan
de Memorie van Toelichting,
Uwe Kamer met nadruk ver
zoekt, het ontwerp niet aan te
nemen, of daarin dusdanige wij-
zigingen aan te brengen, dat
lo. het aantal leerlingen per
onderwijzer blijft gelijk het in
de thans geldende wet is vast
gesteld,
2o. de gemeente- en school
besturen alle rechten behouden
tot verbetering van het onder
wijs, die de wet hun thans toe
kent,
3o. het bouwbesluit niet ver
andert,
4o. voortgang gemaakt wordt
met de in uitzicht gestelde ver
beterde opleiding,
5o. de positie der openbare
school onveranderd blijft,
60. geen verwijzing wordt
gebracht in de rijksvergoeding
voor het vervolgonderwijs, en
7o. de bestaande wachtgeld
regeling onaangetast blijft, althans
wat betreft het gelijke recht op
wachtgeld van alle leerkrachten
en de thans in de wet vastge
stelde duur en bedragen.
Namens het Hoofdbestuur vnd.,
(w.g) F. L. OSSENDORP, voorz.
(w.g.) J. J. LAMERS, Alg. Sec.
Amsterdam, 2 November 1922.
MEMORIE VAN
TOELICHTING.
Aantal leerlingen per onder
wijzer. Het behoeft geen betoog,
dat het aantal kinderen per on
derwijzer van groote invloed is,
en ook zijn móét, op de resul
taten van het onderwijs. Ook al
zou moeilijk aan te toonen vallen,
dat het eenig verschil maakt of
een onderwijzer 30 of32 leerlin
gen voor zijn rekening heeft, als
dit aantal stijgt tot 40, 42 en
hooger, zijn de gevolgen daarvan
in de resultaten zeer duidelijk
aantoonbaar.
Zal het onderwijs ook voor de
minder vlugge leerlingen tot zijn
recht komen, dan moeten de klas
sen niet te groot zijn. Zal de
school tevens zijn een opvoe
dingsinstituut, dan klemt de nood
zakelijkheid van kleine klassen
des te sterker. Zeker, ook in
klassen van 60, 70 en meer leer
lingen, werd en wordt ook thans
nog in sommige landen onderwijs
gegeven en niet zonder bevre
digende resultaten.voor enkele
leerlingen, maar men bedenke
daarbij wel, dat die enkele er
misschien zonder onderwijs ook
wel gekomen waren, en dat de
tuchtmiddelen, op dergelijke
scholen toegepast, hier te lande
reeds lang hebben afgedaan, en
zeker door niemand worden te-
ruggewenscht.
Met de laatste wetswijziging
gingen wij in ons land een stuk
in de goede richting, al werd
volstrekt nog niet voldaan aan
de eisch, door de oriderwijzersver-
eenigingen nationaal en inter
nationaal gesteld een maxi
mum van 30 leerlingen per on
derwijzer. Het nieuwe ontwerp
voert ons echter terug tot 1889,
maakt de verhouding tusschen
het aantal kinderen en onder
wijzer veel slechter, dan die wel
ke in de wet van 1878 was voor
geschreven.
Alle scholen met meer dan
270 leerlingen krijgen een leer
kracht minder dan zij volgens
de bestaande wet moeten heb
ben. Die met tusschen 25 en 40
leerlingen worden van 2 leer
krachten gebracht op 1,
tusschen 60 en 80, van 3 op 2,
tusschen 90 en 120, van 4 op 3,
tusschen 135 en 165, van 5 op 4,
tusschen 180 en 210, van 6 op 5,
tusschen 225 en 260, van 7 op 6,
en slechts voor scholen, waar de
verhouding reeds ongunstiger
was
tot en met 25 leerlingen, tus
schen 40 en 60, 80 en 90, 120
en 135, 165 en 180, 210 en 225,
260 en 270 leerlingen, blijft het
aantal van respectievelijk 1, 2,
3, 4, 5, 6 en 7 leerkrachten ge
handhaafd.
Men vergete daarbij echter
niet, dat juist op deze scholen
door vele gemeente- en school
besturen van hun recht tot aan
stelling van surnumeraire onder
wijzers gebruik werd gemaakt,
zoodat we niet ver van de waar
heid zijn, als we beweren dat
voortaan alle scholen, werd dit
ontwerp wet, het met een leer
kracht minder zullen moeten
doen.
Welk een ontreddering dit
voor vele scholen zal beteekenen,
behoeft nauwelijks betoogd. De
éénmansschool die zoo goed als
verdwenen was zal opnieuw haar
intrede doen, het type worden
van de kleinere plattelandsschool,
terwijl klassen van 50 en meer
leerlingen op de grootere stads
scholen \olstrekt niet tot de
uitzonderingen zullen gaan be-
hooren.
De heel groote scholen waar
't nog erger zou worden, en die
de groote bezuiniging zouden
moeten brengen, zullen intus-
schen wel niet komen. Geen
enkel gemeente- of schoolbe
stuur, dat iets voelt voor goed
onderwijs, zal door de stichting
van zulke inrichtingen ertoe
medewerken het onderwijs nog
meer achteruit te brengen, dan
door deze wetswijziging op de
kleinere scholen geschiedt.
Autonomie der gemeente- en
schoolbesturen. Waren tot voor
kort de gemeente- en schoolbe
sturen bij de regeling van hun
onderwijs, behoudens eenige be
palingen door de wet aangelegd,
autonoom werd hun zelfstandig
heid bij de wet van 1920 reeds
aangetast, thans zal zij, zeer tot
schade van een normale ontwik
keling van ons onderwijswezen,
zoo goed als geheel verdwijnen.
Een bezuinigingsstelsel dus,
dat de rijksschatkist niet de
voordeelen zal brengen, welke
men ervan verwacht, doch dat
de vooruitgang onz^i" volksont
wikkeling nagenoeg geheel zal
stopzetten. Het initiatief tot ver
betering zal voortaan alleen
kunnen uitgaan van de rijksre-
geering, verbetering zal voort
aan alleen kunnen worden aan
gebracht bij rijkswet, de rijks
wet, die in 't verleden steeds
achteraankwam, met vast te leg
gen, wat door vooruitstrevende
gemeente- en schoolbesturen
reeds jaren lang uit eigen be
weging en op eigen kosten was
ingevoerd.
Indien dit een der gevolgen
moest zijn van de gelijkstelling
tusschen openbaar en bizonder
onderwijs, dan ware het te wen-
schen, dat die gelijkstelling nooit
tot stand was gekomen, en zou
daardoor volkomen bevestigd
worden de bewering van hen,
die iu die gelijkstelling zagen
een aantasting van de deugde
lijkheid van het onderwijs zelve,
trots al de „waarborgen", die
daarbij in uitzicht werden ge
steld.
Het Bouwbesluit. Om de ont
reddering volkomen te maken,
wordt aangekondigd een wijzi
ging van het Bouwbesluit. Be
staande gebouwen, ingericht
naar de huidige wettelijke ver
houdingen, zullen geschikt ver
klaard worden voor een grooter
aantal leerlingen, de lokalen zul
len worden volgestopt, de vrije
ruimten ingekrompen, Om luttele
bedragen uit te sparen, zal de
gezondheid der jeugd voor een
deel worden opgeofferd. Voor
de bouw van scholen zullen geen
uitgaven meer worden gedaan,
„dan die strikt noodzakelijk
zijn".
Waren dan in Nederland tot
nog toe, de schoolgebouwen
voor het lager onderwijs zoo
luxueus of weelderig ingericht
Verre van daar. Een enkele
uitzondering daargelaten, was
daarvan tot nog toe geen sprake.
Leefden we niet in een tijd van
versobering en bezuiniging dan
zou adressant er met kracht op
willen aandringen, de in het be
sluit te lage eischen, belangrijk
hooger te stellen. Het is een
eisch van hygiëne, en ook van
goede pedagogiek, dat het ge
bouw, waarin de jeugd een groot
deel van de dag is ondergebracht,
voldoet aan strenge eischen van
gezondheid, waar de omgeving
weldadig en huiselijk aandoet,
en niet is gespeend van alles
wat zweemt naar schoonheid.
Wordt vervolgd.
Zondag is het Burgerlijk en
Kerkelijk huwelijk voltrokken
van den ex-keizer met prinses
Hermine V011 Reuss. Een groote
menigte was voor het poortge
bouw, waar de voltrekking zou
plaats hebben, samengekomen.
Het wemelt van journalisten uit
alle landen, die gekomen zijn
om te zien, maar niets te zien
krijgen. Alles gaat even geheim
zinnig. Eindelijk is het uur aan
gebroken, dat de ex-keizer met
zijn bruid zal verschijnen. De
gesloten keizerlijke auto komt
in 't gezicht. In 't geweer, roept
een grappenmaker, de filmope
rateurs houden krampachtig hun
aparaten vast en de auto is
al achter den muur verdwene1
Geen sterveling die iets gezien
heeft van den keizer en zijn
bruid 1 Een foto is er niet gemaakt
kunnen worden, alles is zoo ge
regeld, dat van den trouwenden
keizer niets is te zier, zelfs geen
punt van zijn schoen. De maat
regelen zijn zoo verstrekkend,
dat men zelfs uit een vliegma
chine (welke evenwel niet mocht
vliegen) hoegenaamd niets te zien
zou krijgen
De teleurstelling is algemeen
zeer groot. Men had nog altijd
zoo'n hoop iets te kunnen waar
nemen, maar helaas, „es hat nicht
sollen sein". Een zacht onaange
name motregen we'rkt ook niet
mede om de moedelooze stem
ming weg te jagen en terwijl
daar binnen de plechtigheid
plaats vindt, staan we in den
modder te trappelen en denken
onwillekeurig aan den keizer van
vroeger en dien van thans.
Toen altijd voor de buiten
wereld en in dezë dagen geheim
zinnig en ongezien in een dichte
auto!
Een drietal foto's zijn op ver
zoek van den keizer nog ge
maakt, door een fotograaf uit
Driebergen, een van den ex kei
zer, een van het bruidspaar en
een van de groep gasten.
In druk zijn verschenen eenige
voorstellen van Ged. Staten,
welke -in de najaarszitting van
de Prov. Staten zullen worden
behandeld. Het voor ons district
belangrijkste punt is de Land
bouwschool te Schoondijke. Bij
hun voorstel van 1 September
stellen Ged. Staten voor aan de
Vereeniging ter verkrijging
eener landbouwschool voor Z.
Vlaanderen, Westelijk deel in
de kosten van aarjkoop van
grond en bouw der school, welke
geraamd zijn op rond f45000,
een vierde bij te dragen tot een
maximum van f 11.250.
Bij hun nader voorstel van 27
October, deelen Ged. Staten
mede, dat door den aankoop
van een pand te Schoondijke
de kosten van oprichting der
school zijn gedaald tot f 19.345
en daarom stellen zij voor het
maximum bedrag, door de pro
vincie te geven, te bepalen op
f 4 836.25.
Letteren en Kunst.
Vlaamsche Schouwburg
te Gent:
Donderdag 9 Nov. nam. 7-30
Brand in de jonge Jan,
monologenspel.
Breskens. Zaterdagmiddag
liep bij het uitgaan van de ha
ven alhier de Prov. Stoomboot
op het motorvaartuig „Gidion".
De laatste kreeg zware averij en
water binnen, zoodat direct met
lossing der lading moest worden
begonnen, welke al spoedig
waterschade beliep. Naar voor-
loopige schatting heeft de „Gi
dion" 1500 schade. Door des
kundigen zal moeten worden
vastgesteld, wie hier schuld treft.
Zaterdagavond had ten
huize van den heer Adriaansen
alhier de decoratie plaats van den
polderwerker W. Brocké, welke
wegens 60-jarige trouwe dienst
was begiftigd met de Orde van
Oranje Nassau. Het muziek
gezelschap bracht den jubilaris
een serenade.
Het Bestuur van het Water
schap Groot- en Klein Baar-
zande met de leden van de
Muziekvereeniging brachten een
gezellig uurtje met den 75-jarige
trouwe dienaar door, waar hij
met waardeerende woorden werd
toegesproken.door den Dijkgraaf
en den Waterbouwkundigen
Ambtenaar.
Cadzand. Voor de vacante
betrekking van Gemeente-veld
wachter alhier, hebben zich niet
minder dan ruim honderd solli
citanten aangemeld.
Aardenburg. De controleur
J. van Dorst alhier wordt van
wege den Raad van Arbeid met
1 Januari a.s. overgeplaatst naar
Hulst. Zijn plaats wordt niet
aangevuld.
Oostburg. De kantoorbedien
de van de S. alhier had het
ongeluk gedurende het lakken
de pan vloeibare warme lak
over zijn voet te krijgen. On
middellijk werd de gebrande
plaats behandeld met brandzalf.
Naar verluidt zal om be
zuinigingsredenen aan den Pro
vincialen weg van Oostburg naar
Zuidzande geen nieuwen kan
tonnier meer aangesteld worden.
De vorige week Donder
dag overleed te Utrecht in den
leeftijd van 80 jaar de heer P.
Barentsen, oud-hoofd der Open
bare Lagere School te Schoon
dijke, gedurende een reeks van
jaren Directeur der Rijksnor
maallessen alhier.
Het succes, dat op meer
plattelandsplaatsen werd bereikt
met de volksuniversiteiten, was
den heeren Ir. J. A. Spruyt, A.
Hoolhorst en K. E. Freitag,
resp. Directeur en Leeraren aan
de R. H. B. S. alhier, aanleiding
te trachten ook hier een z.g.
volksuniversiteit te organiseeren,
waar populair-wetenschappelijke
voordrachten zullen worden ge
houden, o.a. door den heer
Spruyt over electro-techniek,
Hoolhorst over de kennis van
land- en volkenkunde en Fïeitag
over letterkunde.
POSTERIJEN.
Breskens. Aan het post
kantoor alhier en de daaronder
ressorteerende hulpkantorenwerd
gedurende de maand Oct. in
de rijks-postspaarbank ingelegd
f 12391.55; en terugbetaald
t 12063.78.
Het laatste door dat kantoor
uitgegeven boekje draagt het
nummer 9980.
SPORT.
VOETBALLEN.
Breskens. Bij de Zondag
alhier gehouden voetbalwed
strijden is de uitslag als volgt
H.O.V. I en Philippine I 31.
H.O.V. II en Kruisdijk I 1 1.
Bij loting werd H.O.V. II
winnaar.
Ingezonden.
Mijnheer de Redacteur
De tijd is bijna weer daar,
dat de dienstboden weer moeten
worden ingehuurd. Een vriende
lijke en welgemeende raad aan
de vrouwen, die het „geluk"
hebben, het niet zonder dienst
bode te kunnen stellen, is deze,
dat allen bij het verhuren soli
dair zijn, en in geen geval er
aan moet denken de bestaande
huren te verhoogen dat zij er
maling aan moeten hebben,
wanneer een dienstbode om het
niet verhoogen der huur hare
betrekking opzegt, omdat met
de lage koers van mark en
franc volop meisjes uit Duitsch-
land en België kunnen worden_
betrokken, die voor een vrij wat
lagere huur een dienst zullen
aanvaarden. Omdat toch een
algemeene daling in den loon-
standaart valt waar te nemen,
moet toch ook eens paal en perk
worden gesteld aan onnoodige
opdrijving der huren. Eerder
zou van een billijke verlaging
kunnen worden gesproken.
FEM1NA.
Arrond. Rechtb. Middelburg.
Zitting van 3 Nov.
Heden werden de volgende
zaken behandeld
W. E., 27 j., metselaar, Groe-
de, C. A. T., 35 j., metselaar,
Sluis, J. H. L., 22 j., timmerman,
Oostburg, J. A d. L., 19 j.,
metselaar, Zuidzande en A, I.
E., 42 j., metselaarr, Oostburg,
werden beklaagd: A. I., dat hij
op 18 Sept. jl, te Groede, toen
de Marechaussees hem beet pak
ten om hem over te brengen naar
het arrestantenlokaal, zich met
geweld tegen die overbrenging
heeft verzet, terwijl de overigen
hem in het openbaar hebben
opgeruid tot gewelddadig ver
zet, terwijl W. E. de ambtenaren
nog heeft beleedigd.
Eisch ieder 14 dagen gev. str
J. d. V., 36 j., landbouwers
knecht te Biervliet, werd ten
laste gelegd, dat hij op 22 Sept.
te Middelburg ter openbare te
rechtzitting voor strafzaken in
de zaak tegen den beklaagde L.
een valsche verklaring ondereede
heeft afgelegd in het voordeel
van de beklaagden, wetende dat
die verklaring valsch was.
Eisch 6 weken gev. straf.
De beklaagde werd in vrijheid
gesteld.
Hoogwatergetij Breskens.
DAGEN.
vm.
nam
Woensdag 8 Nov.
2.54
3.18
Donderdag 9
3.29
3.53
Vrijdag 10
4.18
4.42
Laatste Kwartier Zondag 12
Nov. vm. 8.12.
Boekenschouw.
Ter gelegenheid van haar
100-jarig bestaan geeft de N. VI
P. SLUIS' Pluimvee- en Vogel-
voederfabrieken te Weesper-
karspel een Jubileumkalender uit
voor 1923.
Het is een waardevollen ka
lender, die door autoriteiten op
pluimveegebied ten zeerste wordt
geroemd. Het is, behalve het
practische, een sieraad in de
huiskamer.
De kalender wordt gratis ge
geven tegen inlevering van de
kaartjes, die aan elk pakje van
hetvoer.zijn vastgehecht, mits de
daarop voorkomende kilogram
aantallen te zamen 25 uitmaken.
De kalender wordt uitsluitend
gegeven door bemiddeling van
de winkeliers. De firma zelve
verzend geen kalenders.
