ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCHVLAANDEREN
Wekelijksch Overzicht.
billstok.
Misdadiger.
VERSCHIJNT WOENSDAGS EN ZATERDAGS IN ALLE PLAATSEN VAN ZEEUWSCH-VLAANDEREN
E. BOOM—BLIEK
31e Jaargang
Zaterdag 22 Juli 1922
Nummer 2743
De dood van de moorde
naars van Rathenau.
BRESKENSCHE COURANT
Abonnementsprijs per drie maanden f 1.25
met 15 cent dispositiekosten.
Advertentieprijs van 1 5 regels 75 cent
Elke regel meer 15 cent. Ingez. Meded. 30 ct. p. regel.
Drukker-Uitgever
Telefoon RRFCirPNC Postgiro
No. 21 B K t S K t IN S 177^4
Abonnements-Advertenties zeer billijk tarief.
Tijdelijk verhoogd met 20 pCt.
Advertenties worden aangenomen tot uiterlijk
Dinsdag- en Vrijdagmiddag 1 uur
Het is in den Den Haag al
mzeer en eigenlijk nog be-
lender mis geloopen dan te
>iua. De Genueesche confe-
ilie liet het uitzicht op de
gsche als op een nieuwe
en een nieuw vertrou-
De Haagsche laat al-
de gedachte aan een
ive Haagsche, die reeds in
oofden van enkele gedele-
llden schijnt te zijn opge-
fctn.
|let is het oude liedje. Nood
I bidden. Dat wil zeggen,
[nood bezielt den mensch met
ins nieuwe hoop, maar het
een de uiterste nood, die
t bidden leert. Ot de Euro-
iche mogendheden willen of
t wanner ze Rusland werke-
lop de beenen willen helpen,
ze onder het Caudijnsche
I van verzaking hunner be-
peldebatten en principiëele
(vaarden moeten doorgaan.
I(nt niet alleen dat de Haag
de Genueesche confe-
gestrand is, zij is ook op
ilfde klip gestrand. De Haag-
was een deskundigen-con-
tie. Er zou niet over begin-
i maar over zaken geproken
len. Was het ook hier de
die sterker bleek dan de
I Het redeneeren en de zucht
(elijkhebben zit ons West-
eërs in het bloed.
Bar wanneer we wilden, dat
issen principieel hun ver
ding tot het betalen van de
jegane schulden en van
Ideloosstelling aan de vreem-
igenaren, die uit hun goed
Itionaliseerd werden, erken-
lerwijl er op eenige betaling
I geen kijk was, dan was
leker niet zakelijk. Het is
eiijk, dat we een derge-
Itrkenning verlangen. Maar
hoor practisch nut heeft het,
:er de Russen toch geen geld
om te betalen. We meen-
dat er afgesproken was,
plijk getheoretiseer nu maar
grootste genot was om,
(r hij iets bijzonders ge
had voor zijn verzameling,
(tnnissen uit te noodigen
oorwerp te komen zien,
i hij met het geduld al
(bruikbaar geworden din-
eer in orde bracht. Eens,
daarin niet slaagde, het
"eer een klok, nam hij
'oor een paar weken een
'makersknecht in dienst,
oi daarbij behulpzaam te
In den laatsten ging hij
weer uithij gevoelde
'"el en was daardoor iet-
'onschenschuw geworden.
;ijn huisgenooten zagen
"ot anders meer dan aan
fel.
daar schiet mij juist te
vervolgde de huishoud-
te laten rusten. De Engelsche
afgevaardigde Hilton Yenny be
toogde, dat vreemde kapitalisten
hun geld toch niet aan Rusland
zouden willen leenen, zoolang
ze niet de zekerheid hadden,
dat Rusland zijn schulden en
aangegane verplichtingen erken
de. Ik geloof, dat bij slot van
rekening de meeste kapitalisten
voor een dergelijke theoretische
erkenning niet zoo erg gevoelig
zijn en dat het juister zou ge
weest zijn, te zeggen „wanneer
ze niet de zekerheid hadden dat
Rusland zijn schulden betaalde".
En die zekerheid is wat het
verleden betreft door geen enkele
Russische regeering momenteel
te geven. De Russen deden dan
ook een voorstel, dat nog zoo
gek niet was. Ze wilden in over
leg met de conferentie een glo
bale som bepalen voor de ver
plichting vair Rusland tegenover
het buitenland en verder de duur
van het onvermijdelijk morato
rium en de termijnen van beta
ling vaststellen. En wat de scha
deloosstelling aan vreemde eige
naren betreft, daarover konden
ze alleen praten, wanneer ze wis
ten, welke credieten ze kregen,
omdat dat de mogelijkheid en
de grootte der schadeloosstelling
noodwendig zou bepalen. Maar
de heeren wilden er niet aan.
Ze hielden vast aan hun min of
meer theoretische eischen met
het gevolg, dat de conferentie
vast liep. De verschillende landen
zullen nu elk op hun manier met
de Russen tot overeenstemming
moeten zien te komen. Want na
de Duitsch-Russische overeen
komst van Rappallo zullen allen
wel trachten zich in Rusland
connecties te verzekeren en de
handelsbetrekkingen weer aan te
knoopen. En wie dan het toe-
schietelijkst zich toont, heeft de
beste kansen. Gemarchandeerd
zal er toch moeten worden over
de oude schulden en bestaande
verplichtingen. En buiten een
moratorium zal het wel niet
gaan.
Heel Europa heeft feitelijk
een moratorium noodig. Over 't
ster, dat hier, na zijn dood, een
heer kwam, die dringend ver
langde mijnheer Rudolf te spre
ken. Het betrof den koop of
verkoop, dat herinner ik mij niet
meer, van een of ander. Ik lette
er niet op, want de jonge mijn
heer lag juist buiten kennis en
ik dacht slechts aan hem.
En kent gij den naam van
dien heer niet
Ik weet alleen dat het een
handelaar in oudheden was.
Uit de residentie
Dat is wel mogelijk. Mijn
meester moet een goede klant
van hem geweest zijn.
Hoe heet die horlogemaker,
die hier werkzaam was vroeg
de geheime agent, terwijl hij de
hand uitstrekte naar een klein
voorwerp, dat, in papier gewik
keld, op de werktafel lag. Het
was een klos garen. Het papier
daar omheen was een reclame
biljet, en een horloge benevens
de naam eener firma wat en op
het gele papier afgedrukt. Tus-
Duitsche, dat aan de commissie
van herstel gevraagd is en dat
ook de markenkoers weer een
beetje op peil moet brengen, is
men nog aan het praten. De
Franschen voelen er nog weinig
voor, maar zien ook de nood
zakelijkheid er van in. Zij zelf
hebben eigenlijk ook een mora
torium noodig. En er schijnt
dan ook heel ernstig sprake van
te zijn, dat Engeland zijn Fran
schen bondgenoot zijn schuld
geheel of gedeeltelijk zal kwijt
schelden door bijvoorbeeld Duit-
sche schuldbewijzen, die momen
teel zoo goed als niets waard
zijn in betaling 'te nemen.
Engeland zelf blijft niettemin
van plan zijn schulden aan Ame
rika af te doen. In zijn begioo-
tingen heeft het die schulden en
de rente als debetposten op
genomen, daartegenover de vor
deringen op Frankrijk en andere
bondgenooten niet op eigen
crediet geboekt. Lloyd George's
eigen verklaring stelt de nood
zakelijkheid van een moratorium
voor Duitschland in het licht.
„Dat wij het als dringend nood
zakelijk beschouwen aan Duitsch
land een zoodanig respijt te ge
ven, hoedanig het in staat zal
stellen op zijne openbare geld
middelen orde te stellen en zoo
doende in de gelegenheid te
zijn zoo spoedig mogelijk te
beginnen met het doen van re
delijke betalingen op rekening
van zijn verplichtingen", heeft
hij in het Lagerhuis gezegd. En
Engeland begrijpt blijkbaar dat
de eenige weg tot zoo'n respijt
een tegemoetkoming aan Frank
rijk is.
De Duitsche mark niet alleen,
maar de geheele binnenlandsche
toestand zal er van profiteeren.
Door de houding van Beieren,
welks vertegenwoordiger in den
Rijksraad tegen de wet tot be
scherming der republiek heeft
gestemd, blijft die nog wat
precair.
In Ierland is de toestand ook
nog lang niet zuiver. Vrijstaat-
sche en republikeinsche troepen
vechten, dat het een lieve lust
schen dit papier en de klos zat
echter nog een ander, wit stuk.
StofTer of wel Stoffener, meen
ik. Ik hoorde zijn naam nooit
meer, en het is al meer dan
twee jaar geleden dat hij hier
werkte.
Was hij hier in de stad werk
zaam
Ja, bij den werktuigkundige
Hazer. De man was van alle
markten klaar.
Hoe zag de vreemde heer er
uit, die zich om die oudheden
aanmeldde
Hij was niet jong meer en
had een nagenoeg witten baard,
was lang en smal en droeg een
litteeken op de rechterwang.
Wales teekende een en ander
aan, en de vrouw doordringend
aanziende, hernam hij
En is u, gedurende den nacht
van den moord, in het geheel
niets bijzonders opgevallen
Heeft, bij voorbeeld, uw hondje
geen teeken van onrust gegeven,
Neen mijnheer. Ami lag den
is. En Engelschen en Ulsterianen
glimlachen meesmuilend nu de
leren elkaar te lijf gaan.
In Polen wil president Pilsudski
aftreden, omdat de Landdag Kor-
fanty minister president maken
wil. Korfanty was de leider der
Poolsche beweging in Opper-
Silezië. En zijn ministerschap
zal zeker de betrekkingen tot
Duitschland niet veel hartelijker
maken. Toch schijnt dat niet
de reden van Pilsudki's tegenzin.
Anti-Duitsch is in Polen vrijwel
algemeen het parool. Ook anti-
Russisch. Maar daar heeft de
Sowjet-regeering geen schuld
aan. Tijdens het tsarisme was
men minstens even anti-Russisch
als nu Lenin en de zijnen de
lakens uitdeelen.
Met Lenin zelf schijnt het nog
altijd niet te best te gaan. Dan
is hij dood, dan weer spring
levend. De waarheid schijnt er
tusschen in te liggen. En aan
dezen ziektetoestand van Lenin
wijt men de onverzoenlijker hou
ding tegenover het buitenland,
nu de extremisten meer te zeg
gen hebben. Ook de Haagsche
conferentie zou er de gevolgen
van ondervonden hebben.
De beide voortvluchtige moor
denaars van dr. Rathenau, de
ingenieur Hermann Fischer en
de eerste luitenant Erwin Körn,
die in de Burgzaal in Saaleck
een onderkomen hadden gevon
den, pleegden zelfmoord, toen
zij het slot door gerechtsdiena
ren omsingeld zagen en eenige
reeds binnendrongen. Toen de
beambten in de kamer kwamen
waren beide mannen, waarvan
zonder twijfel vaststaat dat zij
de gezochte misdadigers zijn,
reeds dood.
Aldus luidt een telegram uit
Leipzig van 18 Juli. Omtrent de
ontdekking wordt het volgende
medegedeeld i
Zondag deelden eenige wan
delaars, die voorbij den Burcht
ganschen nacht heel stil. Hij
vergezelde mij zelfs niet, toen ik
opstond om aan de deur van
mijnheer te gaan luisteren, wat
ik gewoon was te doen als mijn
heer zich ongesteld voelde. Dien
nacht werd ik plotseling wakker;
ik had een akeligen droom ge
had en was daardoor onrustig.
Ik nam licht mede en ging naar
de kamer van mijn meester.
Zacht riep ik zijn naam maar
hij antwoordde niet en ik dacht
dat hij sliep.
En gingt ge toen weer weg
Neen, dat deed ik niet aan
stonds, antwoordde zij talmend.
Ik begrijp niet dat ik mij dat
nu pas herinner. Ik drukte op
den knop der deur, al wist ik
ook dat deze altijd afgesloten
was. Zij ging dan ook niet
open, maar ik keek door het
sleutelgat. De sleutel was zoo
gedraaid dat er eene opening
overbleef, en toen zag ik,
maar lach mij niet uit, eene
schaduw langs het portret van
Saaleck gekomen waren, mede,
dat zij licht hadden gezien in
den burchttoren en dat zij na
hetgeen zij zagen, de overtuiging
hadden gekregen dat zich de
moordenaars van Rathenau in
den toren ophielden. De politie
uit Halle begaf zich daarop on
middellijk naar Bad Koersen,
Maandag trachtte men toegang
tot den toren te krijgen. Terwijl
er versterking werd gehaald,
vertoonden zich de twee moor
denaars op de balustrade van
den toren, wenkten de voorbij
gangers en brachten een „Hoch!"
uit op Ehrhardt (den leider van
de organisatie-consul).
Toen de politie 's avonds te
7 uur terugkeerde en met bijl
slagen de deur van den burcht
opende, vond men de moorde
naars met schotwonden in het
hoofd op den vloer liggen.
Het is interessant te vernemen,
waarom de daders juist het slot
Saaleck als schuilplaats hadden
uitgezocht. Men heeft geconsta
teerd, dat Körn indertijd den
eerste-luitenant Dittmar uit de
gevangenis heeft bevrijd, voor
wien hij het slot Saaleck als
schuilplaats ontdekte, waar Ditt
mar zich dan ookgeruimen tijd
verborgen heeft gehouden. Toen
h isscher en Körn, door de poli
tie achtervolgd, ten slotte geen
uitweg meer twisten, is Körn
vermoedelijk op het denkbeeld
gekomen hierheen te vluchten.
De rol, welke de bewoner van
het slot, dr. Stein, indertijd heeft
gespeeld, toen Dittmar zich daar
verborgen hield, en ook thans
weer, is nog niet opgehelderd.
Men verdenkt hem, dat hij even
als toen op reis is gegaan om
zoogenaamd niet te weten, dat
de beide moordenaars van Rathe
nau zich bij hem verborgen hiel
den.
Had men de schuilplaats der
moordenaars een uur later ont
dekt, dan zouden zij weer zijn
ontsnapt, want zij hadden, zoo
als men heeft geconstateerd, zich
reeds telefonisch met Munchen
in verbinding gesteld en van
daar waren reeds vele helpers
mijnheer glijden. Zij verdween
weder, en zijn beeltenis scheen
zoo bleek en smartelijk te zijn,
zeker doordat het maanlicht er
op viel. Daarop keerde de
schaduw terug. Ik vond mij-
zelve dwaas en keerde naar
mijne kamer terug.
Hoe laat kan dat wel geweest
zijn
Dat weet ik niet. Ik lag lang
wakker, en' sliep toen weer in.
Het zullen wel wolken zijn ge
weest.
Neen, het waren geen wolken,
sprak de heer Wales beslist.
Hoe weet gij dat vroeg Thé-
rèse verbaasd.
Omdat ik dien nacht uit ben
geweest, klonk het op gedrukten
toon. Hij stond haastig op om
weer naar het raam te gaan,
terwijl het portret, dat schuin
achter de lamp, tegen den muur
hing, bekeek, zeide hij op eens:
Ga de kamer uit, en kijh eens
evenals toen, door het sleutelgat.
(Wordt vervolgd.)
