ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCHVLAANDEREN
Wekelijkse!) Overzicht,
VERSCHIJNT WOENSDAGS EN ZATERDAGS IN ALLE PLAATSEN VAN ZEEUWSCH-VLAANDEREN
E. BOOM—BLIEK
TNo,02in BRESKENS "ostgfro
31e Jaargang
Zaterdag 3 Juni 1922
Nummer 2730
Schuld en Boete.
Rede van liet Kamerlid
Jlir. de Muralt,
gehouden te Zierikzee,
in Mei 1922.
Fïl
BRESKENSCHE COURANT
Abonnementsprijs per drie maanden f 1.25
met 15 cent dispositiekosten.
A d v e r t e n t i e p r ij s v a n 1 5 regels 75 cent
Elke regel meer 15 cent. Ingez. Meded. 30 ct. p. regel.
Drukker-Uitgever
Abonnements-Advertenties zeer billijk tarief.
Tijdelijk verhoogd met 20 pCt.
Advertenties worden aangenomen tot uiterlijk
Dinsdag- en Vrijdagmiddag 1 uur
3^" Uit hoofde van het Pink
sterfeest verschijnt Dinsdagavond
geen nummer van ons blad.
DE UITGEVER.
President Harding heeft on
langs in niet onduidelijke woor
den uitgelegd, dat de groote
wereldoorlog een oeconomische
oorlog geweest is. Dat klinkt
niet heel prettig voor Poincaré
en de zijnen, die nog altijd aan
de voorstelling vasthouden, als
zouden het Duitsche militairisme
en de oorlogszucht van keizer
Wilhelm en zijn oudsten zoon
de eenige oorzaken geweest zijn.
Maar Poincaré krijgt wel onaan
genamer dingen te hooren. Is
hein onlangs in de Fransche
Kamer en nu niet door com
munisten of socialisten zijn
schuld aan het ontstaan van den
oorlog verweten Hij trekt er
zich niet veel van aan of doet
alsof. Maar de gebeurtenissen
gaan intusschen hun gang. En
iedere nieuwe stap brengt ons
wat verder at van het verhaal
tijdens den oorlog met zooveel
succes gepropageerd.
Van de duivelsche wreedheid
en cynische oorlogsbelustheid
van den Duitschen kroonprins
hebben de door dezen geschre
ven herinneringen niet veel over
eind gelaten. Men kan vrij ge
rust dit geschrift met den kri-
tischen blik van het wantrouwen
lezen om van den eenzamen
balling op Wieringen een ande
ren indruk te krijgen dan dien
van een Russischen officier die
niets anders kent dan de wellust
van het moorden en het vecht-
lnsti iet van den Papoea.
En de oeconomische beteekenis
van den oorlog wordt ons door
de gebeurtenissen zeker steeds
duidelijker onthuld. Demonstreert
de huidige voortzetting van den
oorlog die vrede heet, niet ook
zijn oeconomisch karakter? We
behoeven werkelijk niet naar
president Harding te luisteren.
Wie beslissen feitelijk over oor-
94)
Vermoedelijk heb je vroeger
vaak van het prachtige goud
blonde haar mijner zuster in het
bijzijn van je nicht gesproken,
en deze, ijverzuchtig op je helde,
voor Therese, wilde jdaarom
eveneens zulk blauw haar heb
ben, om je te bekoren.
Hoe kan je zoo iets gelooven?
Waarom niet, deze intrigante
zie ik tot alles in staat.
Zoodra Angelina weder in
hare woning was teruggekeerd,
vroeg zij aan Marline. Is mijn
heer Brigard niet hier geweest.?
Neen, evenmin als mijnheer
Fourmont.
Goed! Wat is er in dat pakje
dat daar op tafel ligt
Het haarwater, dat de kapper
log of vrede na 31 Mei? Zijn
het niet de te Parijs vergifderde
bankiers, die over een interna
tionale leening voor Duitschland
beraadslagen En wanneer het
straks opnieuw oorlog zal zijn
door het toepassen van Fransche
geweldmaatregelen, is het dan
niet weer de oeconomische oor
log Sterker nog, de twist, de
oneenigheid, die deze geweld-
maatregelen tusscheo Engeland
en Frankrijk kunnen uitlokken,
hebben ze pok niet hare oeco
nomische oorzaken Het kan
niet anders. De gang van het
oeconomisch leven beïnvloedt op
beslissende wijze ons gansche
leven. We konden er nooit ster
ker van overtuigd raken dan in
een tijd, dien de conferentie van
Genua noodzakelijk maakte. Die
noodzakelijkheid doet zich thans
nog geviel :u, nu de Genueesche
conferentie geen oplossing heeft
gebracht. Asquith noemde in de
kritiek, die hij in het Engelsche
Lagerhuis op het resultaat van
Genua oefende, als een der
Voornaamste reden van haar
mislukking, dat de conferentie
bij voorbaat de kwesties van de
schadevergoeding en de interna
tionale schulden van het debat
had uitgesloten. Het is, of de
jongste gebeurtenissen nog eens
nadrukkelijk de beteekenis dier
uitsluiting willen onderstreepen.
Wanneer we nieuwe oorlogen
krijgen, wanneer de Entente uit
elkaar spat, wanneer het onmo
gelijk blijkt den Europeeschen
toestand te tixeeren, dan is het,
omdat de regeling der schade
vergoeding van de conferentie
is uitgesloten. De conferentie
van bankiers kan het voor
komen. Wanneer Duitschland
een internationale leening krijgt,
dan wil het zich verplichten aan
de inllatie een eind te maken
door van een bepaalden datum
af geen bankpapier meer te laten
drukken, waarvoor geen dekking
voorhanden is.
Het is nu eenmaal niet anders,
een schuldenaar, die niet betaalt,
verliest iets van zijn vrijheid.
Maar het moeilijke, het gevaar
lijke van het geval is hier, dat
die schuldenaar een groot volk
bracht, wijl hij meende, dat de
laatste bestelling wel spoedig
opgebruikt zou zijn.
Neen, daar vergist hij zich
toch in. Neem het pakje weer
maar mede, ik heb het thans
nog niet noodig.
Zooals u wilt.
Het is al laat, ik ben moe en
ga terstond naar bed. Ook jij
kunt gaan®slapen.
Best, juffrouw. Wel te rusten.
Wel te rusten? Angelina ging
liggen, doch zij kou den slaap
niet vinden, daar het haar zeer
verontrustte, geen tijding van
Biigard ontvangen te hebben.
Zou deze het weer eveneens
gemaakt hebben als op dien
avond, toen Serge uit het huis
in de Rue de Rome ontsnapte?
Wellicht wilde hij de arrestatie
van Serge in dezen nacht bij
wonen, en heeft hij bij die ge
legenheid de beide vrienden in
hun boot op de Seine ontdekt.
is, dat de hem opgelegde schuld
als een onrecht voelt. Zoo'n
volk kan onder den dwang der
omstandigheden zijn souvereine
vrijheid en zelfbeschikkingsrecht
een oogenblik prijsgeven, het
zal altijd traohten die volle vrij
heid weer te hernemen De voor
waarde, dat geen katastrofale
daling van de mark een be
roep op overmacht rechtvaardigt,
opent reeds een uitweg. En het
hangt ten slotte maar van
de machtsverhouding tusschen
schuldeischer en schuldenaar af,
of de finantiöele controle die
Duitschland zich thans wil laten
welgevallen, nog langer gehand
haafd zal blijven.
De geschiedenis ook van onzen
tijd spreekt te duidelijk. Zien
we niet overal en telkens, hoe
ieder volk zi h onder den dwang
van vreemde overheersching,
welke vorm die ook heeft aan
genomen, tracht uit te worstelen,
om in volkomen vrijheid te ade
men Ierland is een sprekend
voorbeeld. En dat ook Ierland
thans onder het verdrag dat
Collins'en de zijnen aanvaardden,
nog niet tot rust kan komen,
het heeft toch ten slotte zijn
diepere n grond in den drang
naar de meest vólkernen vrijheid.
Want het kan niet alleen het
drijven van De Valera en enkele
onverzoenlijken geweest zijn,
dat de voorloopige regeering
van den Ierschen Vrijstaat be
wogen heeft een schikking met
deze onverzoenlijken te aan
vaarden, die het tractaat zelf,
waarop de Vrijstaat steunt,
dreigt aan te tasten. Ongetwij
feld leeft nog in een grooter
deel van het lersche volk dien
drang naar volledige onafhanke
lijkheid, die het tractaat mis
kent. Dat verklaart ook den
schrik van de Engelsche regee
ring. Zij heelt Collins en de
zijnen naar Londen ontboden
om over deze overeenkomst te
praten, waaruit men gevaar
voor de ovei eenkomst met En
geland ziet dreigen. En wanneer
nu de voorloopige regeering
voor de Londensche pressie te
rugkrabbelt, is dan daarmee de
aak gezond? Lloyd George en
Deze gedachte folterde haar
zoo zeer, dat zij niet langer in
bed kon blijven; zij stond op,
trok een négligé aan, wierp haar
zwarten, kanten doek over het
hoofd, hem op de gewone wijze
onder de kin vastbindende, en
wandelde toen geruimen tijd haar
boudoir op en neer, toen zij
eindelijk, toen de dag aanbrak,
vermoeid op den divan neerzonk,
zich verder aan haar pijnigende
gedachten overgevende. Daar
Martine het niet waagde haar te
storen, was Angelina op dezelfde
plaats blijven zitten, en het kon
ongeveer tien uur ziju, toen er
op de buitendeur van het pavil
joen heftig geklopt werd
V'erschrikt sprong zij op en
vroeg aan de kort daarop bin-
nen-tredende Martine, wie daar
was.
Een mij geheel onbekend
persoon, die zijn naam niet noe
men wii, hij staat reeds beneden
zijn collega's weten wel beter.
Het lersche probleem blijft on
oplosbaar, omdat de lersche
eisch van zelfbeschikkingsrecht
nooit volkomen in overeenstem
ming te brengen is met de be
langen van het Britsche rijk,
waarvoor een onafhankelijk Ier
land een gevaar blijft. Voor-
loopig trachten nu de Ulster
mannen het voor Engeland uit
te vechten. Want dat is geen
twist meer dat is een volledige
oorlog die thans tusschen Noord
en Zuid-Ierland gestreden wordt.
En ook in dezen oorlog zien we
de oeconomische oorzaken naast
de nationalistische, die tweede
groote soort. Engeland tracht er
partij van te trekken voor eigen
voordeel. Het lijkt een gevaar
lijke poging.
Op de winstverdeeling, die
onbillijk lijkt, kijkt de arbeider
zich blind. Maar daar gaat het
echter niet in de eerste plaats
om. Die meerdere schoenen,
die worden geproduceerd, wie
draagt die Wel, antwoordt spr.,
natuurlijk de arbeiders in die
buurt die vroeger klompen droe
gen, maar die nu de veel goed-
koopere schoenen kunnen koo-
pen. Daa'op wijst de propa
gandist voor den klassenstrijd
het gehoor niet. De, fabrikant
en zijn klassegenooten kunnen
toch niet in den vervolge 2 of 3
paar schoenen over elkaar gaan
aantrekken omdat er zooveel
meer schoenen meer worden
geproduceerd dan vroeger en ze
zooveel goedkooper zijn gewor
den 1 En de vermeerderde
schoenenproductie wordt ver
bruikt, dat staat vast 1 of blijft
die altijd in het magazijn Zóó
moet 't vraagstuk bekeken wor
den. Het is in hoofdzaak een
productiekwestie en niet een
kwestie van winstverdeeling in
op de trap 1 En, toen het meisje
daarbij de deur opende, riep een
stem naar boven
Ik ben het, nicht. Vergunt ge
me om boven te komen
Serge 1 aeide Angelina bij zich
zeiven, hij hier, bij mij Zij
wist niet of zij hem ontvangen
zou of nietvoor zij echter een
besluit kon nemen, stond Serge
reeds in de deur en begroette
haar zeer vriendelijk. Goeden
morgen, waarde nicht.
Een blijde glimlach vloog er
over het gelaat van de geluk-
zoekster, terwijl zij antwoordde:
Welkom neef.
Nadat zij Martine door een
gegeven wenk verwijderd had,
zeide Angeline op gedempten
toon tegen Serge
Welk een onvoorzichtigheid,
Serge.
Waarom antwoordde deze.
Ik vrees de politie niet.
In het gedrag van Serge ver
de eerste plaats, al is deze laatste
ook van belang.
Vermeerdering van productie
van verbruiksartikelen (afgezien
van de winstverdeeling) komt,
hoe men de zaak ook bekijkt
niet den verm'ogsnden (er zijn
nauwelijks 100.000 menschen
aangeslagen in de vermogens
belasting) in de eerste plaats
maar in hoofdzaak den breeden
arbeidersstand ten goede. Alleen
door particulier initiatief toe te
laten en eigen belang wordt die
productie ten top gevoerd.
De in sprekers voorbeeld be
doelde kapitalist ('uitbuiter zoo
als de socialisten hem noemen)
koopt voor het half millioen dat
zij den arbeiders onthield weer
een fabriek produceert weer
meer ten bate van zichzelf en
hetproletariaat.
Dit zijn de voordeelen van
't kapitalisme naast de nadeeleen
die moeten worden ondervangen
en waartoe het liberalistisch
veroude beginsel, mits aangepast
aan de huidige tijden, als eenige
leider moet dienen. De kern
van het beginsel late men echter
niet los 1
Spreker toont breedvoerig aan
dat de werkelijke toeneming van
productie die een onafwijsbare
eisch is (naast herstel en ver
betering van moraliteit en gees
telijk leven) voor herstel van de
verworden maatschappij, alleen
kan worden verkregen door vrij
heid van verkeer en bedrijf en in
perking van overheidsbemoeiing.
Het is wel merkwaardig dat
in de Duitsche Republiek op last
van van de Regeering van den
socialist Ebert ten spoedigste
alle monopolies en overheids
bedrijven die in Duitschland in
den oorlog waren ontstaan weer
zijn vrijgemaakt ten einde de
productie op te voeren.
De Volkenbond erkent in art.
23 van haar program door
socialisten mede onderteekend
dat de wereld alleen dan uit den
chaos kan worden gered indien
volledige trijheid van verkeer
en bedrijf wordt ingesteld.
Ook bevat de agenda voor
de conferentie te Genua een
dergelijke uitspraak al zal de
ried niets de opwinding in zijn
binnenste. Hij kwam hierheen
om zijn nicht tot een bekentenis
te brengen, wanneer zij werke
lijk schuldig was. Om dit laatste
te beslissen, wilde hij zich in
de eerste plaats overtuigen, of
Angelina thans bruin of blond
haar had, en dan of ^ij hem
werkelijk in die mate lief had,
om uit ijverzucht tegen Therese
aldus gehandeld te jfebben, als
Claude beweerde.
Omtrent het eerste punt ko"
hij zich voorloopig geen zeker
heid verschaffen, daar de kleur
van het haar wegens den het
hoofd omhullenden zwart kanten
doek niet te onderscheiden was.
O, mijn beste Serge, begon
Angelina, toen zij beiden naast
elkander op den divan plaats
genomen hadden, wanneer je
eens wist, wat ik sinds die on
gelukkige gebeurtenissen geleden
heb. (Wordt vervolgd.)