ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCHVLAANDEREN
it Jaar 1921.
If
1
r-
VERSCHIJNT WOENSDAGS EN ZATERDAGS IN ALLE PLAATSEN VAN ZEEUWSCH-VLAANDEREN
31e Jaargang
Zaterdag 31 December 1921
Nummer 2687
Europa's
oedelbereddering.
De Washingtonsche
Conferentie,
Nederland.
Frankrijk.
ENSCHE COURA
)E
Abonnementsprijs per drie maanden f 1.25
met 15 cent dispositiekosten.
Ad v e r t e n t i e p r ij s v a n 1 5 regels 75 cent
36 jute regel meer 15 cent. Ingez. Meded. 30 ct. p. regel.
Drukker-Uitgever
E. BOOM—BLIEK
TNo.f02°rBRESKENS
Abonnements-Advertenties zeer billijk tarief.
Tijdelijk verhoogd met 20 pCt.
Advertenties worden aangenomen tot uiterlijk
Dinsdag- en Vrijdagmiddag 1 uur
'oen de bekoorlijke Pandora,
Zeu9 als een wreedaardig
:henk aan Epimetheus, Pro-
leiis' broer, gezonden, de
'*a8< r door Zeus megegeven doos
jde, dat alle rampen eruit
en en zich over de aarde en
de menschen verspreidden,
in de haastig weer gesloten
eenig goed tegen al
kwade, dat aan de geluk-
heid der menschen een eind
maken, alleen de Hoop
er. En deze hoop is het,
onsterfelijke gezellin, de
ren door de menschheid
id heeft op haar weg van
:r en strijd en ellende
naar de gelukkige ver-
vTn ding van eindelijke uitkomst.
i\)l eelt in ieder hart en in elk
En haar glimlach en haar
«osting spreken zich uit in
geloof, in iedere verwach-
in eiken nieuwen droom,
de menschheid gedroomd
DF.P1 de lange eeuwen door en
laar rechtop hebben gehou-
en strijdvaardig om na
Mra» e n|euwe teleurstelling op-
Jaê r den strijd aan te vangen
bereiking van het ideaal,
nieuwe leer, iedere her-
g'Ul mi
>00,
ETi
RAI
iorii
erbei Ie poging is van haar be-
IJ 6ging de getuigenis Na de
sche vredesconferenties, na
erwoestenden oorlog en het
erdrag van Versailles is
iferentie van Washington
ien.
kon niet anders. In den
len nood is de hoop, de
chting het levendigst,strekt
de handen uit naar het
•beeld van de verlossing,
ij leven in den uitersten
leefden er heel dit jaar in.
laanzinnige oorlog heeft te
en vernielend huisgehou-
an dat in elke uren zijn
itstingen te herstellen zou-
jn. En in plaats dat de
hlieid daarvoor al haar
len inspant, blijven de haat
wantrouwen, blijft vooral
et vredesverdrag van Ver
met haar kunstmatige
igen en de te zware ver-
ugen, die het oplegt, een
|e belemmering voor alle
gen tot herstel bij
fijne raderwerk van het
omisch leven is te deerlijk
Vend. En de politieke ver-
Bgen zijn nog te weinig
dan dat ons werelddeel
*t zou kunnen vinden, die
bet geduldige herstellen
't raderwerk noodig is.
laddering van Rusland,
"de toestand in het Oos-
dael van Midden Europa,
vooral van Polen's onrus-
ditiek, die de Fransche
voet volgt, de totale in-
van Oostenrijk en de
10 het Donau-bekken, de
Wtenkoers, en in 't alge-
enorme koersverschillen
!ei de heerschende onze-
en het voortduren van
htige bewapeningen te
iapi
1921
4,16
4,39
,50
,13
land en ter zee zijn zoovele oor
zaken van het algemeen verval
en van de blijvende onmacht der
wereld om zich uit dit verval
op te heffen. En de eerste nood
zakelijke voorwaarden voor ver
betering, de opheffing van Rus
land, het herstel van Midden-
Europa, hetontheflen van Duitsch-
land van zijn te zware verplicht
tingen en het opnemen van het
Duitsclie volk in den kring der
volken en in den ring van het
normale oeconomische leven, het
herstel van het onderling ver
trouwen, stuiten af voor een deel
zeker op het bolsjewisme der
Russische regeei ing, maar vooral
toch op den oorlog, die na den
vrede van Versailles nog voort
duurt en op de politiek der
groote mogendheden, van Fran-
rijk vooral, die een normalisee
ring der toestanden in de weg
staat.
Het zijn twee vragen, wier
beantwoording oogenblikkelijk
de toekomst der menschheid be-
heerscht. Over de eerste wordt
te Washington beraadslaagd. Zij
geldt de dreigende spanning in
het Verre Oosten tengevolge van
de Japansch-Amerikaansche te
genstelling. He tweede geldt
Europa s herstel door middel
van een nieuwe politiek ten op
zichte van Duitschiand en Rus
land, waarover Enge'and en
Frankrijk dit heele jaar door al
oneenig zijn geweest.
Op de Parijsche conferentie,
in het begin van dit jaar gehou
den, bleek al het bestaande ver
schil van gevoelen. Er werd
over de Grieksch-Turksche kwes
tie gehandeld, maar vooral toch
over de regeling der schadever
goeding van Duitschiand. Te
Londen werd de beraadslaging
voortgezet en werden de geal
lieerden het eens over 36 annuï
teiten, waarin Duitschiand zou
moeten betalen. De Duitschers
bleken niet geheel onwillig het
voorstel ta aanvaarden, maar
wilden daarvoor eerst zekerheid
omtrent Opper-Silezië, omdat de
afscheuring an deze provincie
hun betalingscapaciteit belang
rijk zou verminderen. Toen de
geallieerden met een dergelij
ke voorwaardelijke aanvaarding
geen genoegen wilden nemen en
alle Duitsche tegenvoorstellen
werden afgewezen, scheidde de
conferentie met een ultimatum,
waarin van Duitschiand niet
alleen de aanvaarding van de
schadevergoedingsregeling maar
ook meer volledige ontwapening
door ontwapening der burger
wachten en van de veiligheids
politie werd geëischt. Waar bo
vendien de Duitsche regeering
in de kwestie met de commissie
van herstel, die van de 20 mil-
lioen die Duitschiand beweerde
door uitlevering van schepen enz.
reeds betaald te hebben, nog 12
millioen eischte, niet toegeven
wilde, zetten de geallieerden de
oeconomische en militaire sanc
ties in werking, waarmee het ul
timatum gedreigd had. Na vruch-
telooze pogingen om alsnog de
eischen veranderd te krijgen,
moest Duitschiand dan ook ein
delijk wel toegeven.
De oneenigheid tusschen Frank-
,d v
rijk en ingeland was daarmee
echter niet opgeheven. Dezelfde
tegenstelling, die zich ten op
zichte van de schadevergoedings-
eischen had doen gelden, kwam
ook in de Opper-Silezische kwes
tie tot uiting. Daar in Opper-
Silezië had de volkstemming
voor Duitschiand uitspraak ge
daan. Dit was een streep door
Frankrijk's rekening, dat het
gebied of althans het overgroote
deel ervan aan Polen had toe
gedacht, wat tot versterking van
dezen bondgenoot en tevens tot
verdere verzwakking van Duitsch
land zou leiden. Maar anders
dan Frankrijk, dat van Duitsch-
land's herleving Duitsche wraak
en de bedreiging van eigen
machtspositie vreest, wenscht
Engeland, dat bij Duitschland's
oeconomisch herstel belang heeft,
dergelijke doorgaande verzwak
king niet.
Ook de Oostersche kwestie
houdt de twee bondgenooten
verdeeld, of beter gezegd, ook
in deze kwestie komt de belan
gentegenstelling tusschen Frank
rijk en Engeland tot uitdrukking.
Engeland, dat in de Turksche
nationalisten allereerst de bond
genooten der bolsjewiki zag, die
zijn gezag in Azië trachten te
ondermijnen en dat bovendien
een zwak Turkije wenscht, ten
einde Konstantinopel en de
Turksche zeeëngten te kunnen
blijven beheerschen, heeft in den
Turksch-Griekschen strijd, waar
in na afwisselende kansen ten
slotte de Grieken zich in Klein-
Azië hebben vastgewerkt, de
Grieksche zijde gekozen. Daaren
tegen houdt Frankrijk het me.t
de Turken, waarmee het nu het
verdrag van Angoraheeftgesloten
Ook Japan ziet ongetwijfeld
al een herleefd Rusland in het
verschiet en haast zich blijkbaar
zich van dit nieuwe Rusland bij
voorbaat de vriendschap te ver
zekeren. Het heeft althans in
zake de kwestie van het Verre
Oosten toenadering tot Rusland
gezocht en er is al sprake van
een conferentie. Maar dit gerucht
zal waarschijnlijk het oog op
een andere conferentie hebben,
die op 't oogenblik de wereld
bezig houdt,
door president Harding bijeen
geroepen, heette 'n ontwapenings
conferentie. En als zoodanig
werd ze door de moedelooze
menschheid begroet als een
nieuwe ster aan den donkeren
wereldhemei, als het lichtend
keerpunt der geschiedenis, waar
op de menschheid de eeuwen
door al hoopt en dat haar een
nieuwen weg zal doen gaan ver
van ha^fr en oorlog en bewa
peningen, naar den eeuwigen
vrede en de blijvende broeder
schap der volken. Wij weten nu
al, dat ook deze hoop ijdel en
der menschheid verwachtingen
vergeefsch zijn.
De Washingtonsche conferen
tie is geen ontwapeningsconfe
rentie al wordt er over beperking
der bewapeningen gesproken en
leek Hughes' plan voor vacantie
van den vlootbouw een goede
basis om althans in de gewensch- j
te richting te komen. Briand's
verklaringen te Washington heb
ben het duidelijk gemaakt, dat
Frankrijk, de grootste militaire
macht te land, niet aan ontwa- j
pening denkt. En ook ter zee
lijkt er van de voorgestelde
beperking der bewapening maar
weinig te zullen komen. Maar
de Washingtonsche conferentie
is in de eerste plaats een Stille
Zuidzee-conferentie.
Ze wint er misschien door in
praktische belangrijkheid. De
groote oorlog had Japan in het
Verre Oosten een zoodanige
voorsprong gegeven, dat de Ja
pansch-Amerikaansche belangen
tegenstelling er tot een uiterst
gevaarlijke spanning was aan
gegroeid, die met ernstig oor-
logsgevaar dreigde. Om dat
gevaar te bezweren werd feite
lijk de conferentie bijeengeroe
pen, waar Engeland, Amerika's
vriend en Japan's bondgenoot,
zich veel moeite gaf, een drie
voudige entente tusschen Japan,
Amerika en Engeland of een
viervoudige, met Frankrijk als
vierde deelgenoot, tot stand te
brengen, wat nu 'eindelijk ge
lukt is. Behalve de groote mo
gendheden nemen ook China,
ons land, België en Portugal als
belanghebbenden bij de Stille
Zuidzee-aangelegenheden aan
deze conferentie deel. En deze
deelname herinnert -aus aan onze
beteekenis als koloniale mogend
heid, maar toont tevens het
rechtstreeksch belang, dat ook
bij de wereldgebeurtenissen en
de ontwikkeling der wereldver
houdingen heeft en dat in het
bezoek van den Japanschen
kroonprins aan ons land zoo
opvallend gedemonstreerd werd.
Maar niet enkel in de Stille
Zuidzee openbaart zich dat be
lang. Toonden ons niet de
debatten over de aan de konink
lijke veHeende concessies van de
Djambi-olievelden, welke con
cessies de beschuldiging van
corruptie opriepen, hoe ook wij
staan tusschen de groote mach
ten, die om de wereldheerschap
pij strijden De wereld is te
zeer één geheel geworden dan
dat niet ieder land, ieder mensch
welhaast aan den lijve de gevol
gen zou ervaren van een ont
reddering als zich thans in het
wereldleven openbaart. De nog
steeds geldende hooge prijzen,
de toenemende werkeloosheid,
die den heer Van den Tempel
nu al twee maal tot interpellee-
ren bracht, ten deele ook de
woningnood, die men ook met
behulp van regeeringspremies
nog niet voldoende heeft kunnen
bestrijden, het opkomend verzet
tegen den achturigen arbeidsdag
en de arbeidswet, de nood in
onze veenstreken, die nog boven
dien door zoo ontzettende bran
den geteisterd werden, het zijn
alle gevolgen en openbaringen
van het oeconomisch verval,
waarin de wereld geraakt is.
Maar niet alleen ons oeconomisch
leven ondervindt er de uitwer
king van. In den toestand onzer
financiën wordt ook op steeds
tastbaarder wijze de invloed
voelbaar van de gebeurtenissen
der laatste jaren en toont zich
steeds duidelijker het nieuwe
uitzicht der wereld. Het ontwerp
tot nieuwe regeling van de finan-
ciëele verhouding tusschen rijk
en gemeente, dat een bank voor
Nederlandsche gemeenten zal
invoeren, de wijziging der Suc
cessiewet, de nieuwe tabaks
belasting en de wijziging van de
Zegelwet zijn er zoovele bewij
zen van. Maar vooral in het
algemeene streven naar bezuini
ging, dat bij minister De Geer,
die na het aftreden van Mr De
Vlies als minister van financiën
optrad, Jtrachtigen steun zal
vinden en dat reeds in verschil
lende begrootingen tot uiting
kwam, spreekt de tegenwoordige
financiëele toestand zich uit.
Ook aan de verwerping van
het militieontwerp, dat een an
deren minister en zelfs't geheele
kabinet tot aftreden bracht, had
dit streven schuld.
Bij de Grondwetswijziging, die
van niet zeer verre strekking is,
trokken vooral de troonsopvol
ging, het behoud of verdwijnen
der Eerste Kamer in verband
met de mogelijkheid van een
volksreferendum, een wijziging
in het ledental onzer Tweede
Kamer, de prerogatieven der
Kroon en onze verhouding tot
Indië tot nu toe de aandacht.
Onze waardigheid naar buiten
toe werd door minister Van
Karnebeek op voortreffelijke
wijze opgehouden, toen hij als
voorzitter van de Algemeene
Vergadering van den Volken
bond, te Genève gehouden, fun
geerde. Onze positie tegenover
het buitenland werd hierdoor als
ook door onze deelname aan de
W ashingtonsche conferentie, waar
eveneens de heer Van Karne
beek ons vertegenwoordigde,
ongetwijfeld versterkt. In de
tegenwoordige machtsverhoudin-
dingen kan dit ons slechts goed
doen.
En vooral tegenover
België,
waarmee we nog altijd niet in
het reine zijn geraakt, kan ons
dat een zekeren steun geven.
De overeenkomst omtrent de
Wielingen laat nog altijd op zich
wachten. Intusschen neemt de
ons welgezinde partij der
Vlaamschgezinden ongetwijfeld
in kracht toe. Bij de gemeente
lijke verkiezingen geraakte Ant
werpen geheel in de macht der
Vlamingen, socialisten en katho
lieken, welke laatste uit hun
midden Mr. Frans van Cauwe-
laert tot burgemeester zagen
benoemd. Ook de algemeene
verkiezingen brachten winst aan
deVlaamschgezinden,vooral door
versterking der Vlaamsch Katho
lieke zooveel mogelijk ten bate
der Vlaamsche zaak uit te buiten,
bewijst de moeilijkheid met de
samenstelling van het nieuwe
ministerie. Het officieele België
is nog altijd Fransch en Fransch-
gezind.
Aanvankelijk mocht menmeenen,
dat Briand, die na Leygues met
