ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCHVLAANDEREN
VERSCHIJNT WOENSDAGS EN ZATERDAGS IN ALLE PLAATSEN VAN ZEEUWSCH-VLAANDEREN
E. BOOM—BLIEK
30e Jaargang
Woensdag 1 December 1920
Nummer 2577
De Doodenrit.
gBffHABTeK.
Ontmaskerd
BRESKENSCHE COURANT
Abonnementsprijs per drie maanden I 1.25
met 10 cent dispositiekosten.
A d v e r t e n t i e p r ij s v an 1 5 regels 60 cent
Elke regel meer 12 cent. Ingez. Meded. 30 ct. p. regel.
Drukker-Uitgever
TNo,02T BRESKENS Postgiro
Abonnements-Advertenties zeer billijk tarief.
Tijdelijk verhoogd met 20 pCt.
Advertenties worden aangenomen tot uiterlijk
Dinsdag- en Vrijdagmiddag 1 uur
Duizenden jaren is het ge
leden, dat Rome bijna de ge-
heele wereld regeerde. Het was
een machtig en voortvarend
volk, het bezat niet alleen de
kunst te heerschen, doch ook
te werken. Het paarde aan be
schaving een groot organisa
tietalent en zelfs de overwonnen
volkeren erkenden in hen het
genie van krijgskunst en prezen
de veistandige wetten. In bijna
ieder land zijn nog brokstukken
of monumenten uit dien tijd te
vinden, die blijk geven in hoe
verre de Romeinen behoorden
tot de stoere werkers. Men kan
zich voorstellen welk een ont-
zaggelijken invloed uitging van
Rome, hetwelk met de comuni-
catiemiddelen uit dien tijd toch
werelddeelen beheerschte. Na
tuurlijk hadden de Romeinen,
evenals de Duitschers van 1914
platonische bedoelingen en trach
ten zij onder de leuze „bescha
ving te brengen" onder de hun
inziens onontwikkelde volkeren,
zooveel mogelijk voordeelen te
behalen, en de schatten hoopten
zich op te Rome. De stadhou
ders en verdere ambtenaren, die
over de wereld verspreid waren,
voeren zéér wel bij het inzamelen
van de penningen voor hun
groote meesters in „Rome*'
Weelde vervulde Rome, kunst
werken voor ieder ander volk
onbetaalbaar, vond men daar.
De grooten wisten met hun
rijkdommen geen raad en gaven
zich over aan de meest verfijnde
genoegens of woeste eet-en drink
partijen. Daarbij kwam de meest
bandelooze onzedelijkheid. Be
sluiten over leven en dood
werden in dronkenschap genomen
en de heerschers over de wereld
slap en lui. Energieken werden
stompzinnigen, en langzamer
hand verloor Rome terrein. Rome
werd bestreden met wapens en
het verstand welken het den
volken had bijgebracht. De
mindere klassen in Rome, het
z.g. werkende volk, duldde niet
langer, dat het geregeerd werd
62)
Wel kon hij, te oordeelen naar
den tijd, dat zij uit Duitschland
vertrokken was, onderzoeken
met welk schip zij was aan
gekomen. Doch welk reiziger,
of wie van het dienstpersoneel
van 't schip zou nog eene aan
wijzing kunnen geven, om eenig
spoor te volgen.
Op dat oogenblik meldde een
bediende aan meester Pinkter-
ton, dat een jong Duitscher, die
zeer eenvoudig en landelijk ge
kleed was, hem wenschte te
spreken.
Hij kwam uit den Rotbach-
molenl zeide hij, voegde de
bediende er aan toe.
Meester Pinkterton keek ver
baasd op, toen hij een jongen
knaap voor zich zag, die met
door wreedaards en zwelgers
en de maat liep over onder het
bestuur van Keizer Nero, wiens
geschiedenis bijna iedereen be
kend is.
Rome werd eenige malen
republiek, en revolutie was zelfs
in die dagen geen onbekend iets.
Natuurlijk werden in alle moge
lijke vormen het volk, voordeelen
toegezegd en Rome ging den
weg op van het tegenwoordige
Rusland. Het volk had gezien,
hoe de vroegere heerschers
leefden, en deden hen maar al
te goed na. De naam Plebejer,
hetgeen feitelijk .werkend man"
beteekende, werd een scheld
naam, want immers, de bande
loosheid en onzedelijkheid miste
het vernis van beschaving, het
welk de vroegere heerschers
bezaten en de binnen- en buiten-
landsche aangelegenheden wer
den in het geheel niet of zeer
slecht bestuurd. Burgeroorlogen
en gistingen ondermijnden de
fundamenten van het machtige
Rome. Er werd wel verwoest,
doch niet opgebouwd. Luiheid
vierde hoogtij en men feestte
zelfs nog in de bouwvallen. El
lende en hongersnood teisterden
het eens zoo welvarende Rome
en geld was tenslotte in het
nijpende gebrek maar een bij
zaak. Eindelijk had het Romein-
sche volk ,den doodenrit" vol
bracht, en wat er van over is
gebleven, is slechts te danken
aan het doorzicht van de ver-
standigen, die zich met energie
van hun taak als Dictator kweten,
met geweld luiheid, bandeloos
heid, enz., bestreden. Arbeids-
dwang, verplichte landbouw,
distributie, nieuwe wetten en
de sterke arm van betrouwbare
soldaten brachten den regeerings-
waggon weder in het oude spoor,
doch nooit heeft Rome kunnen
worden ,het oude, welvarende
en machtige Rome", wat het
was vóór „den doodenrit" naar
den ondergang.
Oude geschiedenissen keeren
weer, de vroegere Romeinsche
wetten vormen nog de basis
waarop de tegenwoordige lands
wetten zijn opgebouwd, alleen
een verlegen gezicht zijn hoed
in de hand draaide. Toen hij
zich echter in het Duitsch hoorde
toespreken, ademde hij vrijer.
In zijne landstaal gaf hij te ken
nen, dat hij overgekomen was
om de kleindochter van zijn
meester te helpen zoeken.
Mejuffrouw Gerda evenals de
oude molenaar waren steeds zeer
goed voor hem geweest, en
daarom wilde hij zijne diensten
aanbieden om in de terugvinding
behulpzaam te zijn.
Meester Pinkterton schoot in
een lach. Hij nam aan, dat hem
meer een avontuurlijk leven had
aangetrokken om zijne geboorte
plaats te verlaten of om zich
mogelijk aan zijne militaire plich
ten te onttrekken. Daarom vroeg
hij de papieren van den jongen
man, doch deze waren in orde.
Hoe dacht gij dan over den
dienst in een detectivebureau
vroeg meester Pinkerton.
Ik dacht, dat men slechts de
trekt men over het algemeen te
weinig profijt van de leeringen
uit de oude geschiedenis. Ieder
die hierin van meening verschilt,
spreke vrij uit, doch bewijze dat
de stelling onjuist is, dat niet
alleen ons land, neen bijna de
heele wereld ,op den doodenrit"
is. Mochten wij in de jaren
1914 tot 1919 ,doodenritten" in
letterlijken zin gekend hebben,
nil kan men zeggen, dat de
wereld zich op een .doodenrit"
bevindt, waaraan slechts krach
tige handen en heldere koppen
een eind kunnen maken. Evenals
in den Romeinschen tijd, moeten
er .dictators" komen, die met
onbeperkte macht paal en perk
kunnen stellen aan het ongebrei
delde machtsmisbruik, waaraan
het grootste deel van de gemeen
schap zich schuldig maakt.
Dat het menschdom streeft
naar betere verhoudingen, naar
gunstiger levensvoorwaarden, dat
de arbeidende klasse zich verzet
tegen opeenhooping van weelde
bij de bezittende klasse, terwijl
zij het noodige ontbeert, laat
zich begrijpen, doch dat men
tracht den tijd van arbeiden
zoodanig te bekorten, dat twee
mannen het werk van één doen
is zelfbedrog" in het groot. De
producten, die onder besnoeiden
arbeidstijd en abnormaal hooge
loonen worden daargesteld, ver
minderen de koopkracht van 't
geld en men doet met 40 wat
men vroeger met 15 deed.
De „doodenrit" is aan den
gang, ten slotte kan niemand
meer genoeg verdienen, stakin
gen en onlusten volgen elkaar
angstwekkend op, en steeds
tracht men het kwaad te smoren,
door toe te geven aan eischen
die men niet anders kan bekos
tigen, dan uit middelen die de
gemeenschap brengt.
Het oog is natuurlijk gericht
op de bezittende klasse en op
allerlei manieren probeert men
om van het groot kapitaal te
plukken, doch dit heeft ook zijn
grens, want het groot kapitaal
laat zich nu eenmaal niet onge
straft aantasten, en verhaalt den
belastingdruk op de consumenten.
oogen moest open houden en op
alles acht geven, wat in de om
geving voorviel, dan ontdekt
men velerlei.
Het was de staljongen uit den
Rotbachmolen, die dit zeker
gepaste antwoord gegeven had.
Hij had zoolang aangehouden
tot de molenaar hem de toe
stemming gegeven had, de groo
te reis te aanvaarden. In zijne
bijzondere aanhankelijkheid had
hij zelfs aangeboden zijne eigen
spaarpenningen er toe te gebrui
ken, vooral daar de oude Steffen
aanvankelijk niets van zijn plan
wilde hooren. Op het laatst
had hij wel oor naar het voorstel
van den knaap en gaf eindelijk
toe. Hij voorzag hem dan ook
rijkelijk van benoodigd reisgeld,
en zoo was het dat de jongeling
op dat oogenblik als gevolmach
tigde van den Rothbachmolenaar
in het bureau der Pinkertons
verscheen. Een oogenblik slechts
overlegde de chef der wereld»
Vandaar dat uw suiker, uw kof
fie, uw kleeren, uw schoenen,
kortom, alles wat u noodig heeft,
zoo duur worden, dat uw meer
dere verdiensten niet in even
redigheid zijn met den prijsopslag
van uw behoeften.
Minister X ziet zich voor een
revolutie geplaatst, de arbeidende
klasse stelt eischen waaraan men
feitelijk niet kan voldoen.
Landsbelang eischt dat de
zaak gesust wordt en beloften
die men liever niet deed zijn het
gevolg. Belofte maakt schuld
en eenmaal komt het oogenblik
dat de schuld ingelost moet
worden. Nu hebben wij een
verplichten maximum arbeidsduur
van 8 uur per dag. Ieder bedrijf
calculeert bij de afwerking van
de producten zijn kostprijs, het
gevolg is dat de kostprijs niet
alleen verhoogd wordt met de
meerdere uitgaven, doch dat bij
de voortdurende races, in niet
verwachtte door arbeiders te
stellen eischen alvast een grooter
percentage wordt aangenomen.
Ook het groot-kapitaal weet wat
organisatie is en waar het ge
meenschappelijke belangen geldt,
vindt men de hechtste samen
werking.
De meelfabrieken bepalen den
prijs van het meel, waarvan uw
brood wordt gebakken, doch
ook de landbouw coöperaties
stellen voor de meelfabrikanten
den prijs vast. De huidentrust
bepaalt den prijs voor huiden
waarvan uw schoenen worden
gemaakt, de schoenfabrikanten
bepalen onderling den prijs die
u voor uw schoenen betalen moet.
Het zou niet moeilijk zijn dit
blad geheel te vullen met voor
beelden, doch één voorbeeld wil
ik nog aanhalen De tabaks-
maatschappijen in Indie bepalen
den minimumprijs waarvoor zij
tabak aan de markt willen bren-
gei, de Stoomvaart Maatschap
pijen stellen den vrachtprijs op
tabak vast, de veiling en de
makelaars bepalen onderling wel
ke minimumkosten zij in rekening
zullen brengen terwijl de gros
siers in verhouding met hun
levensstandaard willen verdienen.
firma, met een enkelen blik had
hij zich overtuigd van de goede
diensten, die de eerlijk uitziende
knaap hem zou kunnen bewijzen.
Meester Pinkerton ging in een
nevenvertrek, waaruit hij spoe
dig weder te voorschijn kwam
met een schrijven, gericht aan
het hotel „Walldorff-Astoria".
Dat schrijven zou de jonge
Duitscher zelf brengen. Het
gevolg hiervan was, dat de knaap
nog denzelfden dag als groom,
die de lift te bedienen had, in
dienst trad.
Het doel, wat meester Pinker
ton met deze aanstelling had,
was den jongen niet duidelijk,
doch hij besloot oogen en ooren
open te houden en alles, dat in
zijn nieuwe betrekking voorviel,
goed te onderhouden.
Van het oogenblik af dat de
onderzoeks-rechter Hellern de
gewichtige ontdekking gedaan
had, dat hij werkelijk op het
Tenslotte is de tabak bij den
fabrikant beland die te maken
heeft met allerlei leveranciers
waarvan de meesten in trusten
zijn aangesloten en als dan de
sigaar tenslotte bij den winkelier
komt, die ook zijn prijs bepaalt,
moest de kooper, d.i. de consu
ment, ook de werkman, alle
kosten betalen vanaf de tabaks
maatschappij tot den winkelier
en zoo komt het dat gij 10
cent voor een sigaar betaalt di#
vroeger 3 cent kosste, want im
mers in alle cultures, in alle
vervoermaatschappijen, in alle
tusschenhandel, in alle fabrieken
en in de winkels is de verkoops-
en arbeidstijd beperkt, en zijn
de loonen gestegen. Ieder zoekt
zich te dekken en berekent,
zoo hij kans ziet, v#el meer dan
noodig is.
Als „de doodenrit" is volbracht,
zal de verbaasde wereld inzien,
dat slechts productie, noeste vlijt,
de levensomstandigheden van 't
menschdom dragelijk kunnen
maken. Een mensch heeft vrij
heid en ontspanning noodig, doch
ook van het goede kan men te
veel krijgen. Let op, hoeveel
arbeiders hun vrijen Zaterdag
middag doorbrengen in kroegen,
let op hoevelen zich in nun
vrijen- en hun rusttijd zoodanig
vermoeien dat zij des Maandags
ongeschikt voor hun acht-urige
werktaak zijn, constateer dat
voorstanders van den acht-urigen
werkdag verkondigen, dat in 8
uur, evenveel gearbeid zou wor
den, als in 10 uren, terwijl de
practijk leert, dat vele arbeiders
den dwang ontgroeid, op erger
lijke wijze de lijn trekken en in
8 uren meermalen 4 uur produc
tie leveren. Door organisatie
ontbreekt het meermalen den
patroon aan macht, lijntrekkers
uit zijn fabriek of van zijn werk
te verwijderen.
Door de groote mate van
vrijheid wordt deze veelal ver
keerd genoten en maakt dat er
meer geld uitgegeven wordt dan
verdiend kan worden en ondanks
de verhoogde loonen, komen
volgens de statistiek diefstallen
Veel meer voor dan vroeger.
goede spoor was en in de jon
ge gravin van Rheinsburg de
verdwenen schrijversdochter, Lu
cie Enders, herkend had, greep
hem eene koortsachtige onrust
aan, om de zaak spoedig tot een
einde te brengen.
Zijne eerzucht dreef hem onop
houdelijk voort. Het liefst had
hij in één slag dezen gordiaan-
sche knoop doorgehakt en de
geheele bedriegerscomedie aan
het licht gebracht. Doch die tijd
was nog niet gekomen. Eerst
moest hij zien te ontdekken,
waar de werkelijke Gerda Stef
fen, gravin van Rheinsburg ver
bleef, en hier stond hij voor
eene ernstige oplossing, dan hij
zich had voorgesteld.
Zij was spoorloos verdwenen
en noch de molenaar Steffen,
noch iemand van zijne omgeving
konden gissen, waarheen de rijke
erfgename zich had begeven.
(Wordt vervolgt.)