ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCHVLAANDEREN VERSCHIJNT WOENSDAGS EN ZATERDAGS IN ALLE PLAATSEN VAN ZEEUWSCH-VLAANDEREN E. BOOM—BLIEK 30e Jaargang Woensdag 1 December 1920 Nummer 2577 De Doodenrit. gBffHABTeK. Ontmaskerd BRESKENSCHE COURANT Abonnementsprijs per drie maanden I 1.25 met 10 cent dispositiekosten. A d v e r t e n t i e p r ij s v an 1 5 regels 60 cent Elke regel meer 12 cent. Ingez. Meded. 30 ct. p. regel. Drukker-Uitgever TNo,02T BRESKENS Postgiro Abonnements-Advertenties zeer billijk tarief. Tijdelijk verhoogd met 20 pCt. Advertenties worden aangenomen tot uiterlijk Dinsdag- en Vrijdagmiddag 1 uur Duizenden jaren is het ge leden, dat Rome bijna de ge- heele wereld regeerde. Het was een machtig en voortvarend volk, het bezat niet alleen de kunst te heerschen, doch ook te werken. Het paarde aan be schaving een groot organisa tietalent en zelfs de overwonnen volkeren erkenden in hen het genie van krijgskunst en prezen de veistandige wetten. In bijna ieder land zijn nog brokstukken of monumenten uit dien tijd te vinden, die blijk geven in hoe verre de Romeinen behoorden tot de stoere werkers. Men kan zich voorstellen welk een ont- zaggelijken invloed uitging van Rome, hetwelk met de comuni- catiemiddelen uit dien tijd toch werelddeelen beheerschte. Na tuurlijk hadden de Romeinen, evenals de Duitschers van 1914 platonische bedoelingen en trach ten zij onder de leuze „bescha ving te brengen" onder de hun inziens onontwikkelde volkeren, zooveel mogelijk voordeelen te behalen, en de schatten hoopten zich op te Rome. De stadhou ders en verdere ambtenaren, die over de wereld verspreid waren, voeren zéér wel bij het inzamelen van de penningen voor hun groote meesters in „Rome*' Weelde vervulde Rome, kunst werken voor ieder ander volk onbetaalbaar, vond men daar. De grooten wisten met hun rijkdommen geen raad en gaven zich over aan de meest verfijnde genoegens of woeste eet-en drink partijen. Daarbij kwam de meest bandelooze onzedelijkheid. Be sluiten over leven en dood werden in dronkenschap genomen en de heerschers over de wereld slap en lui. Energieken werden stompzinnigen, en langzamer hand verloor Rome terrein. Rome werd bestreden met wapens en het verstand welken het den volken had bijgebracht. De mindere klassen in Rome, het z.g. werkende volk, duldde niet langer, dat het geregeerd werd 62) Wel kon hij, te oordeelen naar den tijd, dat zij uit Duitschland vertrokken was, onderzoeken met welk schip zij was aan gekomen. Doch welk reiziger, of wie van het dienstpersoneel van 't schip zou nog eene aan wijzing kunnen geven, om eenig spoor te volgen. Op dat oogenblik meldde een bediende aan meester Pinkter- ton, dat een jong Duitscher, die zeer eenvoudig en landelijk ge kleed was, hem wenschte te spreken. Hij kwam uit den Rotbach- molenl zeide hij, voegde de bediende er aan toe. Meester Pinkterton keek ver baasd op, toen hij een jongen knaap voor zich zag, die met door wreedaards en zwelgers en de maat liep over onder het bestuur van Keizer Nero, wiens geschiedenis bijna iedereen be kend is. Rome werd eenige malen republiek, en revolutie was zelfs in die dagen geen onbekend iets. Natuurlijk werden in alle moge lijke vormen het volk, voordeelen toegezegd en Rome ging den weg op van het tegenwoordige Rusland. Het volk had gezien, hoe de vroegere heerschers leefden, en deden hen maar al te goed na. De naam Plebejer, hetgeen feitelijk .werkend man" beteekende, werd een scheld naam, want immers, de bande loosheid en onzedelijkheid miste het vernis van beschaving, het welk de vroegere heerschers bezaten en de binnen- en buiten- landsche aangelegenheden wer den in het geheel niet of zeer slecht bestuurd. Burgeroorlogen en gistingen ondermijnden de fundamenten van het machtige Rome. Er werd wel verwoest, doch niet opgebouwd. Luiheid vierde hoogtij en men feestte zelfs nog in de bouwvallen. El lende en hongersnood teisterden het eens zoo welvarende Rome en geld was tenslotte in het nijpende gebrek maar een bij zaak. Eindelijk had het Romein- sche volk ,den doodenrit" vol bracht, en wat er van over is gebleven, is slechts te danken aan het doorzicht van de ver- standigen, die zich met energie van hun taak als Dictator kweten, met geweld luiheid, bandeloos heid, enz., bestreden. Arbeids- dwang, verplichte landbouw, distributie, nieuwe wetten en de sterke arm van betrouwbare soldaten brachten den regeerings- waggon weder in het oude spoor, doch nooit heeft Rome kunnen worden ,het oude, welvarende en machtige Rome", wat het was vóór „den doodenrit" naar den ondergang. Oude geschiedenissen keeren weer, de vroegere Romeinsche wetten vormen nog de basis waarop de tegenwoordige lands wetten zijn opgebouwd, alleen een verlegen gezicht zijn hoed in de hand draaide. Toen hij zich echter in het Duitsch hoorde toespreken, ademde hij vrijer. In zijne landstaal gaf hij te ken nen, dat hij overgekomen was om de kleindochter van zijn meester te helpen zoeken. Mejuffrouw Gerda evenals de oude molenaar waren steeds zeer goed voor hem geweest, en daarom wilde hij zijne diensten aanbieden om in de terugvinding behulpzaam te zijn. Meester Pinkterton schoot in een lach. Hij nam aan, dat hem meer een avontuurlijk leven had aangetrokken om zijne geboorte plaats te verlaten of om zich mogelijk aan zijne militaire plich ten te onttrekken. Daarom vroeg hij de papieren van den jongen man, doch deze waren in orde. Hoe dacht gij dan over den dienst in een detectivebureau vroeg meester Pinkerton. Ik dacht, dat men slechts de trekt men over het algemeen te weinig profijt van de leeringen uit de oude geschiedenis. Ieder die hierin van meening verschilt, spreke vrij uit, doch bewijze dat de stelling onjuist is, dat niet alleen ons land, neen bijna de heele wereld ,op den doodenrit" is. Mochten wij in de jaren 1914 tot 1919 ,doodenritten" in letterlijken zin gekend hebben, nil kan men zeggen, dat de wereld zich op een .doodenrit" bevindt, waaraan slechts krach tige handen en heldere koppen een eind kunnen maken. Evenals in den Romeinschen tijd, moeten er .dictators" komen, die met onbeperkte macht paal en perk kunnen stellen aan het ongebrei delde machtsmisbruik, waaraan het grootste deel van de gemeen schap zich schuldig maakt. Dat het menschdom streeft naar betere verhoudingen, naar gunstiger levensvoorwaarden, dat de arbeidende klasse zich verzet tegen opeenhooping van weelde bij de bezittende klasse, terwijl zij het noodige ontbeert, laat zich begrijpen, doch dat men tracht den tijd van arbeiden zoodanig te bekorten, dat twee mannen het werk van één doen is zelfbedrog" in het groot. De producten, die onder besnoeiden arbeidstijd en abnormaal hooge loonen worden daargesteld, ver minderen de koopkracht van 't geld en men doet met 40 wat men vroeger met 15 deed. De „doodenrit" is aan den gang, ten slotte kan niemand meer genoeg verdienen, stakin gen en onlusten volgen elkaar angstwekkend op, en steeds tracht men het kwaad te smoren, door toe te geven aan eischen die men niet anders kan bekos tigen, dan uit middelen die de gemeenschap brengt. Het oog is natuurlijk gericht op de bezittende klasse en op allerlei manieren probeert men om van het groot kapitaal te plukken, doch dit heeft ook zijn grens, want het groot kapitaal laat zich nu eenmaal niet onge straft aantasten, en verhaalt den belastingdruk op de consumenten. oogen moest open houden en op alles acht geven, wat in de om geving voorviel, dan ontdekt men velerlei. Het was de staljongen uit den Rotbachmolen, die dit zeker gepaste antwoord gegeven had. Hij had zoolang aangehouden tot de molenaar hem de toe stemming gegeven had, de groo te reis te aanvaarden. In zijne bijzondere aanhankelijkheid had hij zelfs aangeboden zijne eigen spaarpenningen er toe te gebrui ken, vooral daar de oude Steffen aanvankelijk niets van zijn plan wilde hooren. Op het laatst had hij wel oor naar het voorstel van den knaap en gaf eindelijk toe. Hij voorzag hem dan ook rijkelijk van benoodigd reisgeld, en zoo was het dat de jongeling op dat oogenblik als gevolmach tigde van den Rothbachmolenaar in het bureau der Pinkertons verscheen. Een oogenblik slechts overlegde de chef der wereld» Vandaar dat uw suiker, uw kof fie, uw kleeren, uw schoenen, kortom, alles wat u noodig heeft, zoo duur worden, dat uw meer dere verdiensten niet in even redigheid zijn met den prijsopslag van uw behoeften. Minister X ziet zich voor een revolutie geplaatst, de arbeidende klasse stelt eischen waaraan men feitelijk niet kan voldoen. Landsbelang eischt dat de zaak gesust wordt en beloften die men liever niet deed zijn het gevolg. Belofte maakt schuld en eenmaal komt het oogenblik dat de schuld ingelost moet worden. Nu hebben wij een verplichten maximum arbeidsduur van 8 uur per dag. Ieder bedrijf calculeert bij de afwerking van de producten zijn kostprijs, het gevolg is dat de kostprijs niet alleen verhoogd wordt met de meerdere uitgaven, doch dat bij de voortdurende races, in niet verwachtte door arbeiders te stellen eischen alvast een grooter percentage wordt aangenomen. Ook het groot-kapitaal weet wat organisatie is en waar het ge meenschappelijke belangen geldt, vindt men de hechtste samen werking. De meelfabrieken bepalen den prijs van het meel, waarvan uw brood wordt gebakken, doch ook de landbouw coöperaties stellen voor de meelfabrikanten den prijs vast. De huidentrust bepaalt den prijs voor huiden waarvan uw schoenen worden gemaakt, de schoenfabrikanten bepalen onderling den prijs die u voor uw schoenen betalen moet. Het zou niet moeilijk zijn dit blad geheel te vullen met voor beelden, doch één voorbeeld wil ik nog aanhalen De tabaks- maatschappijen in Indie bepalen den minimumprijs waarvoor zij tabak aan de markt willen bren- gei, de Stoomvaart Maatschap pijen stellen den vrachtprijs op tabak vast, de veiling en de makelaars bepalen onderling wel ke minimumkosten zij in rekening zullen brengen terwijl de gros siers in verhouding met hun levensstandaard willen verdienen. firma, met een enkelen blik had hij zich overtuigd van de goede diensten, die de eerlijk uitziende knaap hem zou kunnen bewijzen. Meester Pinkerton ging in een nevenvertrek, waaruit hij spoe dig weder te voorschijn kwam met een schrijven, gericht aan het hotel „Walldorff-Astoria". Dat schrijven zou de jonge Duitscher zelf brengen. Het gevolg hiervan was, dat de knaap nog denzelfden dag als groom, die de lift te bedienen had, in dienst trad. Het doel, wat meester Pinker ton met deze aanstelling had, was den jongen niet duidelijk, doch hij besloot oogen en ooren open te houden en alles, dat in zijn nieuwe betrekking voorviel, goed te onderhouden. Van het oogenblik af dat de onderzoeks-rechter Hellern de gewichtige ontdekking gedaan had, dat hij werkelijk op het Tenslotte is de tabak bij den fabrikant beland die te maken heeft met allerlei leveranciers waarvan de meesten in trusten zijn aangesloten en als dan de sigaar tenslotte bij den winkelier komt, die ook zijn prijs bepaalt, moest de kooper, d.i. de consu ment, ook de werkman, alle kosten betalen vanaf de tabaks maatschappij tot den winkelier en zoo komt het dat gij 10 cent voor een sigaar betaalt di# vroeger 3 cent kosste, want im mers in alle cultures, in alle vervoermaatschappijen, in alle tusschenhandel, in alle fabrieken en in de winkels is de verkoops- en arbeidstijd beperkt, en zijn de loonen gestegen. Ieder zoekt zich te dekken en berekent, zoo hij kans ziet, v#el meer dan noodig is. Als „de doodenrit" is volbracht, zal de verbaasde wereld inzien, dat slechts productie, noeste vlijt, de levensomstandigheden van 't menschdom dragelijk kunnen maken. Een mensch heeft vrij heid en ontspanning noodig, doch ook van het goede kan men te veel krijgen. Let op, hoeveel arbeiders hun vrijen Zaterdag middag doorbrengen in kroegen, let op hoevelen zich in nun vrijen- en hun rusttijd zoodanig vermoeien dat zij des Maandags ongeschikt voor hun acht-urige werktaak zijn, constateer dat voorstanders van den acht-urigen werkdag verkondigen, dat in 8 uur, evenveel gearbeid zou wor den, als in 10 uren, terwijl de practijk leert, dat vele arbeiders den dwang ontgroeid, op erger lijke wijze de lijn trekken en in 8 uren meermalen 4 uur produc tie leveren. Door organisatie ontbreekt het meermalen den patroon aan macht, lijntrekkers uit zijn fabriek of van zijn werk te verwijderen. Door de groote mate van vrijheid wordt deze veelal ver keerd genoten en maakt dat er meer geld uitgegeven wordt dan verdiend kan worden en ondanks de verhoogde loonen, komen volgens de statistiek diefstallen Veel meer voor dan vroeger. goede spoor was en in de jon ge gravin van Rheinsburg de verdwenen schrijversdochter, Lu cie Enders, herkend had, greep hem eene koortsachtige onrust aan, om de zaak spoedig tot een einde te brengen. Zijne eerzucht dreef hem onop houdelijk voort. Het liefst had hij in één slag dezen gordiaan- sche knoop doorgehakt en de geheele bedriegerscomedie aan het licht gebracht. Doch die tijd was nog niet gekomen. Eerst moest hij zien te ontdekken, waar de werkelijke Gerda Stef fen, gravin van Rheinsburg ver bleef, en hier stond hij voor eene ernstige oplossing, dan hij zich had voorgesteld. Zij was spoorloos verdwenen en noch de molenaar Steffen, noch iemand van zijne omgeving konden gissen, waarheen de rijke erfgename zich had begeven. (Wordt vervolgt.)

Krantenbank Zeeland

Breskensche Courant | 1920 | | pagina 1