ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCHVLAANDEREN
VERSCHIJNT WOENSDAGS EN ZATERDAGS IN ALLE PLAATSEN VAN ZEEUWSCH-VLAANDEREN
E. BOOM—BLIEK
29e Jaargang
Zaterdag 22 Mei 1920
Nummer 2523
Plaatsslijks ksuzs*
Wekelijks Overzicht
ffBreiE&B TOK.
Ontmaskerd
BRESKENSCHE COURANT
Abonnementsprijs per drie maanden f 1.—
met 10 cent dispositiekosten.
A d v e r t e n t i e p r ij s v a n 1 5 regels 60 cent
Elke regel meer 12 cent. Bij abonnement lager tarief
Drukker-Uitgever
Telefoon rpfCiïfn^ Postgiro
No. 21 K 3 17704
Abonnements-Advertenties zeer billijk tarief.
Tijdelijk verhoogd met 20 pCt.
Advertenties worden aangenomen tot uiterlijk
Dinsdag- en Vrijdagmiddag 1 uur
te Konstantinopel ten spijt, niet
van plan met de verminking
van Turkije, die het vredesver
drag verordineert, genoegen te
nemen. Zij kunnen nu via Ar
menië de Russische bolsjewiki
de hand reiken en worden zoo
voor Engeland en Frankrijk nog
geduchte en hoogst gevaarlijke
tegenstanders. Zullen die twee
het er op wagen
In verband met het bij
de Tweede Kamer ingediende
wetsvoorstel Rutgers c.s. is het
wellicht niet ongewenscht in ons
blad eens een korte beschou
wing te geven over bovenstaand
onderwerp.
Onze drankwet gaat uit van
de gedachte, dat er in matig
gebruik van sterken drank geen
kwaad schuilt. Zij keert zich
meer tegen het misbruik.
Zeer vele drankbestrijders
houden er evenwel de meening
op na, dat ook matig gebruik
van alcohol uit den booze is.
Zij hebben daarom geen vrede
met het tegenwoordig stelsel der
Drankwet en willen ingrijpender
maatregelen in het belang der
alcoholbestrijding mogelijk ma
ken, dan waartoe onze tegen
woordige drankwet de gelegen
heid biedt. Zij willen hun doel
bereiken door invoering van
local option of Plaatselijke keuze.
Onder Plaatselijke keuze wordt
verstaan het recht der mannen
en vrouwen, ingezetenen eener
gemeente, om zich plaalsgewij-
ze bij speciale stemming uit te
spreken over beperking of op
heffing der inrichtingen voor
drankverkoop.
In Amerika bestaat dit stelsel
sedert jarenook in Finland,
Zweden en Noorwegen wordt
het toegepast.
In Nederland, waar Plaatse
lijke keuze aanvankelijk, eener-
zijds om constitutioneele redenen,
anderzijds, omdat in het stelsel
een te groote beperking van de
persoonlijke vrijheid werd gezien,
met weinig sympathie werd be
groet, wint de propaganda voor
het beginsel in de laatste jaren
aan breedte en kracht.
We zullen trachten de bezwa
ren tegen het stelsel aangevoerd
zoo beknopt mogelijk te bespre
ken, om daarbij tevens aandacht
te schenken aan de voordeelen,
die van de toepassing van het
systeem worden verwacht.
De voornaamste bezwaren
tegen het stelsel aangevoerd zijn,
het is reeds opgemerkt
dat het in strijd zou zijn met de
Grondwet en dat het de persoon
lijke vrijheid te veel aantast.
In strijd met de Grondwet
wordt het stelsel geacht, omdat
het naar ons staatsrecht de Raad
is, die aan het Hoofd der Ge
meente staat en aan wien de
regeling en het bestuur van de
gemeentelijke huishouding is
overgelaten, zoodat niet aan de
ingezetenen rechtstreeks de rege
ling van een hoogst gewichtig
huishoudelijk gemeentebelang
mag opgedragen worden.
De voorstanders van P. K.
beweren, dat dit bezwaar zich
niet richt tegen het stelsel als
zoodanig, maar tegen sommige,
zij het ook de meest verbreide
vormen er van.
Het hoofdbeginsel ligt naar
het oordeel van hen niet in de
bindende kracht der stemmingen,
maar in het bij de drankwet
geving ernstig rekening houden
met de overtuiging der inge
zetenen, aan welke daarom ge
legenheid moet gegeven worden
zich te uiten door een stemming.
Het drankvraagstuk is volgens
hen niet van .huishoudelijk ge
meente-belang" doch van .Rijks
belang. Aan den uitslag der
stemming zou het karakter ge
geven moeten worden van een
voorstel aan de Kroon tot het
beperken ot verbieden van den
drankverkoop, een voorstel waar
op de Kroon dan verplicht is
een beslissing te nemen, hetzij
daarmede in overeenstemming,
hetzij daarvan afwijkend.
Of het echter wenschelijk is
om bij het vaststellen van het
geen als TSr/fobelang is aan te
BHjgKUit hoofde van het
tJvQW? Pinksterfeest zal Dins
dag a s. ons blad niet verschijnen.
DE UITGEyER.
Hoe moet de volkenbond zijn?
Ja, hoe we hem eigenlijk zouden
willen hebben, wij menschen die
er nooit iets over te zeggen zullen
krijgen, dat weten we nu wel.
Dat wisten we al lang voor die
Volkenbond er was en al lang
ook voor den oorlog voor
deze wereldoorlog wel te ver
staan, want de oorlog is er al,
zoolang er menschen zijn er
was. Maar we weten nu ook,
dat hij zoo niet is en zóó ook
niet worden zal, geen bond van
broederlijk vereende volken, die
den strijd -zou doen ophouden
en de vrede en het geluk bren
gen aan de verlangde menschen-
harten. En omdat we dat weten,
daarom voelen we ons teleurge
steld, ontgoocheld, daarom heeft
het Zwitsersche volk, schoon dan
de aansluiting goedkeurende,
toch nog 216,000 stemmen te
gen en maar 405,000 vóór die
aansluiting uitgebracht, daarom
denken we maar liefst niet te
veel meer aan wat we verwach
ten en niet te veel ook aan de
Volkenbond, die er is.
Maar onze Minister van bui-
tenlandsche zaken heeft ons er
indertijd opmerkzaam op ge
maakt, dat we met de realiteit
te rekenen hadden ook ten op
zichte van denVolkenbond en niet
met wat we als volkenbond ge
droomd hadden. De Volkenbond
is er, hij is er werkelijk, al mer
ken we er nog niet veel van.
En de vraag is nu, hoe moet
die Volkenbond zijn Niet over
eenkomstig onze idealen dus,
maar in overeenstemming met
de bestaansmogelijkheden, die
deze reeds geschapen Volken
bond bezit. De Italiaansche oud
minister Tittoni heeft, in zijn
kwaliteit van voorzitter van den
te Rome bijeengekomen raad
van den Volkenbond, een ant
8)
Gerda had de elegante klee
ding met eenvoudig landelijke,
die tsij in vroeger jaren in de
molen gedragen had, verwisseld.
Deze kleeren waren steeds zorg
vuldig bewaard, tijdens zij hare
opvoeding in het pensionaat ge
noot, en wel op de wensch van
hare overleden moeder.
Doch juist in deze eenvoudige
kleeding was zij voor Fred Wel-
ler een dubbele mooie verschij-
ning.
Zijn zin voor het eenvoudige
en natuurlijke vond zijn ideaal
in Gerda. Hij zag in haar dan.
ook alleen de kleindochter van
den molenaar, want van hare
verhouding was hij in 't geheel
nog niet op de hoogte.
Des te dieper was hij dan ook
getroffen, toen er een schrijven
woord gegeven „Wii de bond
werkelijkheid worden, dan moet
hij zich bij voortduring laten
leiden door beginselen van het
internationaal recht." Maar is
dit niet een antwoord, dat be
denkelijk veel herinnert aan de
idealen, die de menschheid sinds
eeuwen gekoesterd heeft, maar
die te Versailles op non-activi
teit zijn gesteld.
De oud-minister schijnt dit laat
ste voorbij te zien en denkt blijk
baar nog aan de verwachtingen,
die van voor Versailles dateeren.
Maar de vraag is immers door
hem zelf duidelijk gesteld. Wat
moet de bond doen om werke
lijkheid te worden Dat wil dus
zeggen, hoe kan de bond zich
een bestaan verzekeren in de
wereld van het oogenblik. Maar
dat bestaan, dat bestaan althans
niet als vergadering van mora
listen of wetenschappelijken,
maar als machtsinstituut van
internationale beteekenis, dat
meehelpt de vragen van den
dag te beslechten, kan nooit
werkelijk worden, wanneer de
bond Tittoni's raad volgt. Een
zoodanig machtsinstituut dat zich
door ile regelen van het internati
onale recht laat leiden, kunnen de
tegenwoordige politici en staten
missen als kiespijn. Fn wil de
bond een vroegen dood sterven
of als een idealistische rariteit
in een hoek geduwd worden, dan
moeten er maar veel voorzitters
komen als Tittoni, die dergelij
ke naïeve raadgevingen ver
strekken. Naar die raadgevin
gen luisteren is nog niet eens
noodig. Deze uitspraken zijn al
voldoende om den bond bij de
regeerende politici verdacht te
maken. Nitti was misschien de
eenige nog, die er wat anders
over dacht. Maar na zijn ontslag
tengevolge van het votum der
Italiaansche Kamer is het nog
altijd onzeker, of hij regeerend
zal blijven. Ook Duitschland
denkt er anders over. Maar de
Duitsche regeerders zijn te na
ïef. Hebben ze zelfs niet de
tusschenkomst van den Volken
bond ingeroepen om de vrijheid
der stemming te verzekeren in
van het rijksgrafelijke slot kwam,
en hij daardoor vernam, dat
Gerda eene voorname dame was.
Nu was zij voor den armen
ingenieur, die jich door eigen
kracht een bestaan moest ver
werven, zeker voor altijd verloren.
Het rijksgrafelijk schrijven
bevatte in korte woorden, dat,
nu het gerecht uitspraak gedaan
had, het voogdschap op graaf
Hans van Rheinsburg was over
gegaan, zijne kleindochter zich
derhalve naar het slot te begeven
had.
Des avonds van dien dag ging
Gerda nog eens in den tuin van
den molen. De rozen stonden,
hoewel in zeer verwilderden
toestand, toch heerlijk te bloeien.
Hoe tevreden was zij hier.
Boven haar ontspande zich de
lucht, met duizenden sterren
bezaaid.
De maan spreidde een flauw
licht over het romantische land
schap. Op den achtergrond de
de districten Eupen en Malme-
dy, die België al bezet houden?
Alsof het werkelijk de bedoeling
was den Volkenbond eenige zeg
gingschap te geven over andere
aangelegenheden dan de handel
in vrouwen en kinderen of het
tegengaan van besmettelijke ziek
ten in Midden-Europa, waarover
hij te Remo beraadslaagd heeft!
Zoolang er ideeën verkondigd
worden als die van den gewezen
Italiaanschen minister, zullen
Lloyd George en Millerand en
Hymans, en hoe de heeren meer
heeten, daar wel voor oppassen.
Ze schijnen zelfs den Oppersten
Raad al niet heelemaal zuiver
meer op de graat te vinden en
vormen raden in den raad.
Te Hythe hebben Lloyd Ge
orge en Millerand uitgemaakt,
hoe de oorlogsvergoedingen ge
regeld zullen worden. Duitsch
land zal er dit bij winnen, dat
tenminste een bepaald bedrag
wordt vastgesteld. Maar gering
zal het blijkbaar niet zijn. Toch
blijken de Franschen er niet erg
over tevreden. Ze zijn een beetje
bang van tegemoetkomingen, die
Duitschland's herstel bevorderen,
omdat ze van het herstel voor
zichzelf niet veel goeds vreezen.
Toch zal het daar wel naartoe
moeten. Europa heeft alle krach
ten noodig, ook Duitschland.
Ook Rusland 1 Misschien dat
die gedachte toch de Entente
nog beweegt Polen een beetje
te laten inbinden. Er is nog een
andere gedachte, die allicht in
dezelide richting zal werken.
De Polen hebben glorierijk de
bolsjewistische legers verslagen.
Maar dat komt voor een groot
deel, omdat er geen of weinig
bolsjewistische legers waren. Nu
echter Japan neiging toont zich
door de Russen met Mogolië
en Mantsjoerije en Oost-Siberië
te laten afkoopen en dit dus wel
eens veranderen kon, begint den
Polen de moed een beetje in de
schoenen te zinken en krijgen
we misschien spoedig een Rus-
sich Poolsche vrede.
Dan rest Turkije nog en Klein
Azië. Want de Turksche natio
nalisten schijnen, de regeering
slotkoepel van Rheinsburg met
een donker groen dennenbosch
omgeven.
Gerda staarde er naar als in
een onbekende wereld, in welke
zij weldra moest binnentreden.
Wat zou haar dan wachten
dit overdacht zij met een gevoel
van angst. Het gruwde haar
tegen. Zij was bang voor die
hoogmoedige menschen, die zon
der het minste medelijden hun
eigen zoon en broeder verstooten
en nooit hare moeder als zijne
echtgenoote erkend hadden.
De vrijheid van eigen wil
ieder cogenblik te bewaren, was
haar steeds van haar grootvader
ingeprent. En nu zou zij in
slavernij hare verdere dagen
moeten doorbrengen, dit zou zij
nooit dulden. Ook uit den toon,
die het rijksgrafelijk schrijven
inhield, wist zij wat haar te
wachten stond in die familie.
Met alle eigenschappen, die
haar vroeger lief waren, zou zij
moeten breken, hier deze dier
bare plek, haar grootvader zou
zij nooit meer wederzien 1 Haar
verleden zou voor haar een
droom zijn, die als een nevel
verdween 1 Dat was de uitdruk
kelijke bestemming, die het gra
felijk schrijven inhield.
Een gevoel van onbeschrijfe
lijke weemoed vervulde de ziel
van Gerda, toen zij dacht, dat
het de laatste nacht was, die
zij op deze dierbare plek mocht
doorbrengen.
Plotseling werd zij uit haren
droom opgeschrikt. Zij hoorde
stappen naderen en spoedig
stond Fred Weller voor haar,
geheel tot vertrek gereed.
Verschooning, gravin, zeide
hij, doch ik kan moeilijk van
hier gaan zonder u vaarwel te
zeggen.
Gerda stond als aan den grond
genageld, want zij had er niets
van vernomen, dat Weller zoo
in eens zou vertrekken.
Ik wilde van deze heerlijke
nacht gebruik maken om door
het bosch naar het naastbijge-
legen station te komen, waar ik
tegen den morgen .denk te zijn.
Van uwen grootvader heb ik
reeds afscheid genomen voor hij
ter ruste ging.
Toen hij haar de hand drukte
en een laatste vaarwel toeriep,
kromp haar hart samen en met
moeite stamelde zij
Heer Weller, gij gaat vertrek
ken angstvol zag zij hem
aan en ik had nog zooveel
te vragen, vooral over mijn
vader 1 Toen zuchtte zij.
Van uw vader zal ik u ver
tellen O, ik heb zijn wezen
eheel en al in mijn hart ge
rukt, noch na honderd jaren,
zou ik hem herkennen als ik
hem ergens ontmoette. Hij was
een statig man, met vollen blon
den baard, en goedaardig uiter
lijk, alleen was hij iets hoog
moedig, (Wordt vervolgd.)