ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCHVLAANDEREN
Ds Zesnwscli-ïtaiBle
HER EEN I GD.
VERSCHIJNT WOENSDAGS EN ZATERDAGS IN ALLE PLAATSEN VAN ZEEUWSCH VLAANDEREN
nrr
28e Jaargang
Zaterdag 23 Augustus 1919
Nummer 2448
proefponjping
Een kinderziekte in
Zeeuwsch-Vlaanderen,
BRESKENSCHE COURANT
Abonnementsprijs per drie maanden 95 cent
Franco per post f 1.
Advertentieprijs van 1—5 regels 50 cent
Elke regel meer 10 cent. Bij abonnement lager tarief
Telefoon
No. 21
Drukker-Uitgever
E. BOOM—BLIEK
BRESKENS
Postgiro
17704
Abonnements-Advertenties worden tijdelijk berekend
met 20 pCt. toeslag
Advertenties worden aangenomen tot uiterlijk
:r: Dinsdag- en Vrijdagmiddag 2 uur
Zooals we onze lezers reeds
mededeelden, zou Dinsdag j.l.
te Sint Jansteen een demon
stratie met proefpomping worden
gehouden door den heer Olden-
borgh, Directeur van het Rijks
bureau vcor Drinkwatervoorzie
ning, en wel op verzoek van het
comité van actie van het Z.-
Vlaamsch-Waterleiding-comité.
Zoowel uit het vierde als uit
het vijfde District waren ver
tegenwoordigers door het comité
uitgenoodigd om deze proet-
pomping bij te wonen. Ook onze
Redactie was uitgenoodigd hier
bij tegenwoordig te zijn.
Een extra-tram was door de
Z VI. Tramweg-Maatschappij
ingelegd om de genoodigden
naar Hulst te vervoeren. Des
morgens half twaalf waren de
vertegenwoordigers uit bijna alle
gemeenten van Z. Vlaanderen
in hotel de Lozanne bijeen.
De voorzitter de heer Hom-
bach heet de aanwezigen welkom,
en deelt mede dat de heer inr.
Dieleman, de ijverige secretaris
van het comité, tot zijn spijt
verhinderd was deze zoo be
langrijke demonstratie bij te
wonen.
Verder op de zaak ingaande,
deelt hij mede, dat deze onder
neming welke, tengevolge der
oorlog, reeds vijf jaar broeiende
is, eindelijk in een stadium van
ontwikkeling is gekomen. Men
heelt met
VEEL MOEILIJKHEDEN
te kampen gehad. erschillende
boringen zijn gedaan, eer men
goed water kon vinden, terwijl
<Joed materiaal niet te krijgen
was. Nu, na het beëindigen
van den oorlog komt een en
ander beter los. Verder had
men ook te kampen met te
slappe medewerking van ge
meenten, en vooraanstaande per-
sonen. Zelfs deelde de Voorzitter
mede, dat de thans aanwezige
Burgemeester van St. Jansteen,
de heer Vaal, een tegenstander
i9)
Nog voor hij tot een besluit
was gekomen werd de deur ge
opend en Charlotte trad binnen.
Blootshoofds, haar hoed op haar
rug, met blozende wangen en
schitterende oogen stond ze daar,
zoo mooi als ooit, met haar han
den vol fraaie frissche bloemen.
Bij het zien van al die dames
trad zij in de grootste verwar
ring een pas terug. Er moest
gehandeld worden.
„Kom binnen, mijn beste
zeide de dominee oprijzend.
„Mevrouw Crux dit is mijn
schoondochter Mevrouw Keith
Garland". Charlotte maakte een
beweging die zoo schuw en
verlegen was dat mijnheer Gar
land uit zuiver medelijden haar
verzocht de bloemen weg te
geweest is, maar tot bekeering
is gebracht, en nu een sterke
voorstander is geworden.
Door de flinke opkomst kan
men constateeren dat geheel Z.
Vlaanderen
SNAKT NAAR HEERLIJK
WATER.
Laat ieder medewerken, opdat
ieder dorp, ieder gehucht, voor
zien wordt van heerlijk drink
water, tot heil van Z.-Vlaanderen,
Zeeuwsch-Vlaanderen, dat aan
Nederland zal blijven, (aplaus).
Hierna krijgt de heer Olden-
borgli het woord en deelt mede,
dat hij in opdracht van het Z.-
VI. W.-Comité een plan heeft
uitgewerkt ter verkrijging van
drinkwater. Dit is geen gemak
kelijke opdracht geweest. Dank
zij de medewerking der gemeen
ten en het rijk kwam begin 1918
het geld bij elkaar en werden
alle pogingen aangewend om
goed drinkwater te vinden.
De hydroloog Dr. J. Versluis
kreeg de opdracht in Zeeuwsch-
Vlaanderen een onderzoek te
laten doen naar bruikbaar water.
En deze heeft eindelijk onder de
gemeenten St. Jan en Clinge
ZOET WATER ONTDEKT.
Nadat nog eenige boringen
waren gedaan is het terrein bij
St. Jansteen als het beste geoor
deeld.
Daarna is aan den ingenieur
W. Mensert opgedragen gege
vens te verzamelen, betreffende
het vermoedelijk verbruik van
water in de beide deelen van
Zeeuwsch-Vlaanderen.
Het resultaat is geweest, dat
een hoofdbuizennet is ontworpen,
waarvan een kaart onder de
genoodigden werd gecirculeerd.
In 1918 had Zeeuwsch-Vlaan-
deren 82000 inwonersna 30
jaar, in 1952 (de periode waar
voor de waterleiding wordt ont
worpen), zou dit aantal 110.000
zijn, waarvan 82 °,0 aan het
buizennet kan aangesloten wor
den, wat een groot aantal is, als
men bedenkt dat in Holland 70
°/0 is aangesloten.
Nu kwam de groote vraag of er
brengen en dan terug te komen.
Zonder een woord te spreken
sloot zij de deur en de bekoor
lijke verschijning was verdwenen.
„Werkelijk, mijnheer Garland",
zeide de jongste juffrouw Crux,
„uw schoondochter is het mooiste
vrouwtje dat ik ooit zag, een
echt landelijke schoonheid. Een 1
groot geluk voor ons, meisjes,
dat ze van de baan is".
„Wat?" vroeg de verbaasde
dominee.
„Gelukkig, bedoel ik, dat zij
voor een huwelijksaanvraag niet
meer in aanmerking kan komen
dat zij al mevrouw Keith
Garland is".
De dominee wist niet meer
wat hij moest antwoorden. De
dames Crux bleven zoo lang
mogelijk, maar toen Charlotte
niet terug kwam vertrokken zij
eindelijk „vriendelijke groeten
aan de jonge mevrouw Garland"
verzoekend. Een uur later, nog
voor dat de oude man en zijn
voldoende water aanwezig was,
en daarvoor was een
noodig, en hiervan zouden wij
straks de resultaten zien
Tevens is er een pnderzoek in
gesteld naar de mogelijkheid
water vanuit Zuid-Beveland of
Noord-Braband te betrekken,
hetzij met scheper, hetzij door
een zinker door de Wester Schel
de. Dit plan zal -vel niet ver
wezenlijkt worden, daar de kosten
te hoog zouden Komen. Een
commissie werd benoemd, even
wel vóór dat nlen de goede
resultaten van liet hydrologisch
onderzoek te St. JAnsteen kende.
Gelijktijdig wordt'er dus naar
twee oplossingen gezocht.
Tot de resultatei( van de proef
pomping terugkeerende, deelt
spreker mede, dat op het terrein
gedurende 4 weken dag en nacht
een inotorpomp werkt, welke 10
a 12 M2 water per uur pompt,
zonder dat de waterspiegel daalt.
Wanneer men over een terrein
van plm. 3 K.M. lengte een 30-
tal putten heeft aangelegd zal
men een hoeveelheid water ver
krijgen, als voor het gebruik
noodig wordt berekend.
Na deze uiteenzetting noodigde
spreker allen uit een
BEZOEK AAN HETTERREIN
te brengen, waar het Zeeuwsch-
Vlaamsche water uit eigen bo
dem over den akker loopt. De
auto's en rijtuigen stonden ge
reed.
Allen stegen in en we reden
het dorp door, de straatweg naar
St. Jansteen cp en stapten buiten
deze plaats, aan het eind der
bestrating uit, om een wandeling
door 't mulle zand te maken.
In de verte zagen wij het rood-
wit-blauw, dat de plaats aanwees
waar de proefpomp was gesla
gen. Niemand zou kunnen ver
moeden, dat dat plekje zoo'n
grootsche toekomst verborg, hoe
eenvoudig toch, op een open
plek stond, nabij een dennen-
boschje, een houten gebouwtje,
waarin een motorpomp, welke
met korte regelmatige slagen
het water oppompte, hetwelk
dochter elkaar hadden gespro
ken, verscheen een knecht in
livrei met twee briefjes, het eene
geadresseerd aan „den Eerw.
Heer" en het andere aan „Mevr.
Keith Garland".
Charlotte bracht ze zelf naar
zijn studeerkamer waar zij ge
woon waren de thee te gebruiken.
„Open het uwe, mijn beste".
Hij sloeg haar gade wijl ze
las en zag dat ze eerst verrast
en daarna bijzonder verheugd
keek want het was eene uitnoo-
diging om bij de familie Crux
te komen dineeren.
„Wacht de man Zeg hem
dan dat wij straks of anders
morgen ochtend antwoord zullen
zenden. En krijg ik dan mijn
thee van je Charlotte".
Zwijgend werd de thee ge
bruikt wijl de dominee zich hield
alsof hij zijn „Times" las.
Wat moest er gedaan worden.
Geweigerd of aangenomen Wat
was het beste. Door de vroo-
door een 200 M. lange goot
werd weggevoerd naar een uit
watering, zoodat het niet meer
in den grond nabij de pomp kon
terug dringen. Dit water, we
hebben het allen geproefd, was
HEERLIJK VAN SMAAK,
van normale hardheid en is uit
stekend geschikt, zoowel voor
drinkwater als voor industrie.
Terwijl wij het water aan een
keuring onderwierpen, maakte
een fotograaf van De Prins van
die gelegenheid gebruik dit
plechtig moment op de gevoe
lige plaat te vereeuwigen.
De heer Oldenborgh deelde op
het terrein mede, dat men er in
geslaagd was, de pomp zoo te
regelen, dat de waterstand een
der bleef, dus de aanvoer gelijk
blijft met de opgepompte hoe
veelheid. Het water wordt op
15 M. diepte gepompt.
Tevens bracht hij een woord
van dank en hulde aan den In
genieur, die deze bewerking in
beweging houdt.
Na geruimen tijd op het terrein
vertoefd te hebben, werd de
warme terugweg naar Hulst aan
vaard waar men zich vereenigden
aan een gemeenschappelijken
maaltijd door het comité aan
geboden.
Tijdens deze maaltijd werd
een telegram aan H. M. de
Koningin verzonden, luidende
„Het drinkwater-comité voor
Zeeuwsch-Vlaanderen, heden
te Hulst vergaderd tot bij
woning van een pompproet,
verheugt zich. Uwe Majesteit
te kunnen mededeelen, dat
heerlijk drinkwater gevonden
is, tot heil van de bevolking
van Zeeuwsch-Vlaanderen, en
wijdt de fcerste dronk op Uwe
Majesteit en het geliefde Vor
stenhuis, waaraan de heele
bevolking zoo trouw is."
Ook werd een telegram ge
zonden aan den verhinderden
secretaris, Mr Dieleman, wiens
werkkracht werd genoemd als
„DE BRON" WAARUIT HET
WATER ZAL VLOEIEN.
Van het hoofdbuizennet, het-
lijken glans die uit Charlotte's
oogen straalde begreep hij plot
seling dat zij een zeer eenzaam
en eentonig leven leidde.
Opgesloten in een dorpspas-
tory met een oud man tot eenig
gezelschap en tot uitspanning
lessen en studies. Geen enkele
afleiding, geen enkel genoegen
en dan zeventien jaar. Hij be
keek haar nauwkeurig en zoo
als zij de honneurs van de thee
tafel waarnam kon zij niet veel
verschillen van andere jonge
dametjes van haar leeftijd. Hij
was verbaasd over de verande
ringen die bij haar hadden plaats
gegrepen en dan, ze was zoo
mooi, zoo lief, zoo zacht. Met
een kritischen blik bespiedde hij
haar van achter zijn courant en
dankbaar erkende hij dat haar
vroegere levenswijze geen spo
ren op haar gelaat had nage
laten. De moeilijkste vraag was
of hij het recht had haar bij
families te brengen die, als ze
welk wij op de kaart in grove
trekken hebben aangeduid ge
zien, kunnen wij weergeven, dat
deze loopt als volgt
Drie buizen gaan van uit St.
Jansteen en wel, een oostwaarts
langs de grens over Clinge en
zoo verder op;
een naar Hulst, alwaar die
zich splitst in een leiding langs
Schuddebeurs over Langendam
naar Graauw, en een langs Lams-
waarde, Kloosterzande en Osse-
nisse, met een zijlijn naar Hengst
dijk en Boschkapelle. Verder een
lijn van St. Ja.isteen over Koe
wacht naar Axel.
Deze derde lijn voedt de lei
dingen voor het overige gebied,
en wel:
van Axelsche Sassing gaat
een leiding naar Sluiskil en
Neuzen;
een tweede lijn gaat van
Axelsche Sassing over West-
dorpe naar Sas van Gent.
Verder een buis over Philip,
pine (met een zijbuig naar Hoek)
naar IJzendijke, terwijl deze
leiding Biervliet en Hoofdplaat
voedt;
een tweede loopt eveneens
van IJzendijke over Schoondijke
en dan naar Breskens;
een derde over Waterland
kerkje, Oostburg, Zuidzande
(met een zijlijn naar Cadzand)
naar Nieuwvliet en Groede.
an Zuidzande loopt een buis
naa.^ S'u's en Aardenburg, (met
zijlijn Retranchement) terwijl een
vierde naar Eede en St. Kruis
loopt.
Dr. C. A. Cammaert, genees
heer te Ilontenisse, beschrijft in
het Nederl. Tijdschrift voor Ge
neeskunde een merkwaardig epi
demisch optredende en acuut ver-
loopende exanthematische ziekte
welke zich sinds April in Z.-
yiaanderen hoofdzakelijk bij
kinderen, doch ook bij volwassen
heeft voorgedaan.
wisten wie ze was, haar niet
zouden willen ontvangen.
„Charlotte, mijn beste", zeide
hij eindelijk.
„Wat denk je van die uitnoo-
diging naar Cruxham
„Ik,
mijnheer
„Mij dunkt we moesten weiee
ren." 6
„Heel goed mijnheer. U weet
het beter dan ik," ze sprak op
haar gewonen zachten toon maar
de teleurstelling was duidelijk
zichtbaar op haar gelaat. Hoe
kon het anders Ze was nog maar
zeventien jaar.
We kunnen eigenlijk moeilijk
fhaanj' Je ^ebt geen e®n geschikt
kleed. Beschaamd over het op
genoemde kinderachtige excuus
voegde hij erbij „Dan—ik spreek
ronduit zooals ik altijd doe en
niet om je te grieven en je hebt
genoeg verstand om de zaken
even duidelijk te zien als ik
je hebt je nooit in zoo'n kring
bewogen en ik twijfel er aan of
je schik zult hebben en je er
thuis gevoelen." Wordt vervolgt.