ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCHVLAANDEREN
HEREENIGD.
VERSCHIJNT WOENSDAGS EN ZATERDAGS IN ALLE PLAATSEN VAN ZEEUWSCH-VLAANDEREN
E. BOOM-BLIEK
28e Jaargang
Woensdag 23 Juli 1919
Nummer 2439
Ontspanning.
Gevangenis en dwang
arbeid in Rusland.
,o)
BRESKENSCHE COURANT
Abonnementsprijs per drie maanden 95 cent
Franco per post f 1.—
Advertentieprijs van 1 5 regels 50 cent
Elke regel meer 10 cent. Bij abonnement lager tarief
Drukker-Uitgever
Telefoon RBFSKFNS Postgiro
No. 21 K 17704
Abonnements-Advertenties worden tijdelijk berekend
met 20 pCt. toeslag
Advertenties worden aangenomen tot uiterlijk
Dinsdag- en Vrijdagmiddag 2 uur
De vacantietijd is aangebro
ken. Het rusteloos voortjagend
leven laat weinig tijd voor ver-
poozen, voor een rustig genieten
over. In voortijlende vaart jaagt
het dagelijksch bestaan van
millioenen menschen onafgebro
ken daarheen en laat hen zonder
ling te moede aan het einde
van den levensweg in diepe
onvoldaanheid achter.
Al in overoude tijden gold als
een juiste levensregel „de boog
kan niet altijd gespannen zijn".
En allerminst kan en mag de
ipanning van ons dagelijksch
bestaan immer en onverminderd
aanhouden. Zulks moet nood
wendig tot overspanning leiden,
en het is helaas een der meest
verspreide euvelen, die wij ken
nen, overspannen, overwerkt te
zijn. Velen, zonder het zich
steeds ten volle bewust te zijn,
lijden aan die kwaal van onzen
tijd.
De overprikkeling, de naar
geestigheid, het beklemmend
gevoel van onbehagen, dat zoo-
velen maar al te zeer kennen
en met zich omdragen, zij zijn
alle zoovele symptonen van te
geringe innerlijke en uiterlijke
rurst.
En toch is ontspanning en rust
op den juisten tijd aan den geest
gegeven en aan het lichaam
geschonken, een der onontbeer
lijke voorwaarden voor een ont
plooiing van al de gaven en
hoedanigheden ons geschonken.
Indien wij naar behooren en
zooveel mogelijk ten bate van
ons eigen leven en dat onzer
medemenschen, van onze gees
telijke en lichamelijke krachten
gebruik willen maken, dan voor
zeker moet bij al hetgeen wij
ter bevordering daartoe kunnen
aanwenden, een regelmatige te
rugkeer van een periode van
rust en ontspanning een hoogst
voorname plaats innemen, Zulk
een rust en ontspanning hebben
niet alleen de jongeren van
noode, maar eigenlijk in nog
grootere mate de volwassenen
zij die hun krachten aan het
onderhouds des levens van zich
zeiven, van de hunnen, en van
hun medeburgers wijden.
Er is een tijd geweest, dat
aan ontspanning niet voldoende
aandacht werd geschonken. Pa
troon en arbeider, werkgever
en werknemer, zij ijverden van
vroeg tot laat, jaar in, jaar uit.
en voor iets anders, iets hoo-
gers dan de dagelijksche arbeids-
zorgen konden niet velen het
in gansch hun leven brengen.
Van geestelijke ontspanning was
weinig sprake. Thans echter is
het oeginsel van vacantietijd
vrijwel over heel de wereld aan
vaard en richt zich het geheele
economische leven met zijn tal
rijke takken van industrie en
handel daarnaar in. En zoo
eertijds in de zomermaanden
slechts de jeugd en de zeer
bevoorrechte ouderen van een
vacantietijd konden genieten, dan
is dit voorrecht thans meer en
meer gemeengoed voor de breede
lagen onzer medemenschen ge
worden, die, hetzij op kantoor,
in fabriek of werkplaats, elk
naar de mate zijner krachten
hem geschonken, medearbeidt
aan de instandhouding van den
goeden gang en het duurzaam
loopen van het groote raderwerk
der maatschappij.
Hoe hebben wij ditmaal zulk
een ontspanning naar lichaam
en geest dubbel noodig, na al
hetgeen sedert den vorigen zomer
van ons werd gevergd. Ook
mag niet worden vergeten, dat
op velerlei gebied van het maat
schappelijk leven van de krach
ten der menschen thans ontzag
gelijk veel wordt gevergd. Vooral
zij, die met de leiding en de
verantwoordelijkheid belast zijn
van hetzij groote of kleine onder
nemingen op nijverheids- of
handelsgebied, en die derhalve
in dit tijdsbestek op een leider-
sport staan, midden in de bran
ding en de woeling der om ons
heen bruisende maatschappelijke
golven, moeten thans al hun
krachten concentreeren, de een
op het weder opgang brengen
van het bedrijf, de ander op het
uitbreiden zijner relatiën, een
derde op het aangaan van den
scherpen concurrentiestrijd met
het op het veroveren van uit-
heemsche markten fel beluste bui
tenland. De woeling der zich
tot den hit derstrijd aangewende
volken wordt, nu de knellende
banden van den oorlog weldra
geheel zullen verbroken zijn, met
den dag heviger.
Wanneer' zij. die in dien
vreedzamen, maar niettemin met
groote krachten en inspanning
gevoerd wordenden strijd, de
leiding bebben, dan mogen zij
thans voorzeker zich in rustige
kalmte en ontspanning de krach
ten vergaren, noodig voor die
nieuwen strijd.
Aldus zien wij voor oud en
jong, de oude krachten herstel
lende, de nieuwe krachten stalen
de, in deze ontspanning een
heilzaam werkend medicijn.
Het is volop zomer, en het is
een weelde voor onze knapen
en meisjes zich in de vrije natuur
van de kleine (voor hun doen
heel groote) plichten ontheven
te gevoelen en naar hartelust te
kunnen genieten van hun vrij
heid, hun blijheid, hun dartelen.
Het is ook zomer voor de oude
ren, voor hen, die zich dat,
temidden van allerlei huise
lijke en maatschappelijke be
slommeringen wél eens te weinig
herinneren. En vooral de huis
moeder heeft het recht, dat
niemand haar betwisten zal, maar
waarvan zij echter zoo bitter
weinig gelegenheid heeft om er
gebruik van te maken, een recht
op rust. Doch is niet veelal haar
grootste gevoel van rust en ver
kwikking, dat het haar dierbaren
juist daaraan niet ontbreekt
Bij al het nieuwe, dat de tijden
brachten, was nogthans niet het
dringend voorschrift eenervacan-
tie voor haar, eene ontspanning,
welke zij zoozeer van noode
heeft. Want voor onze zorg
volle huismoeders komt deze
toch pas eerst, wanneer de kin
deren groot en gelukkige men
schen zijn geworden. Dan breekt
ook eindelijk voor haar de tijd
van ontspanning aan, zooveel
schooner en heerlijker naarmate
haar taak en plicht zwaar en
zorgvol, haar leven rijk aan
menschen die er uitzien alsof ze
van nacht niet geslapen hebben
zoo min als ik".
„Noch ik", zeide mijnheer
Garland.
Op den arm van zijn zoon
leunend wandelde de dominee
langzaam heen en weer. De drie
laatste dagen waren zij in Lon
den geweest om alles op orde
te maken. Eindelijk was de
laatste dag, het laatste uur aan
gebroken weldra zouden ze
gescheiden zijn. Het kaartje was
genomen, de bagaadje bezorgd,
niets was er meer te doen of te
zeggen dan de laatste afscheids
woorden die bij dergelijke ge
legenheden niet gemakkelijk
worden uitgesproken.
„We hebben een goed logies
getroffen", zeide Keith om toch
iets te zeggen. Ik hoop dat uw
hotel ook goed was. En hoe
vriendelijk van u om het voor
ons te bestellen. De logement-
houdster vertelde dat zij u reeds
liefde is geweest. De ontspan
ning, welke ieder noodig heeft.
In de Hamburger Neueste
Nachrichten worden schetsen uit.
het bolsjewistische Rusland ge
geven, waaraan wij het volgende
ontleenen
De rechtspleging wordt uit
geoefend door een commissie en
door het Tribunaal. De eerste,
een buitengewone rechtbank, velt
alleen doodvonnissen de gewo
ne rechtbank legt slechts geld
boeten en „genieenschappelijken
arbeid" op.
Gevangenisstraffen kent men
in de Raden-Republiek Rusland
niet, zij zijn een vrijen staat en
een vrij volk onwaardig zoo
spreken de bolsjewiki, maar zij
handelen er niet naar. Noi h
nooit waren de gevangenissen,
de tuchthuizen, de kazematten
der vestingen, zoo overbevolkt
als in het hedendaagsche Rus
land. Zóo vol zijn zij, dat men
voor nieuwe gevangenissen moet
zorgen, waartoe voormalige scho
len en militaire gebouwen zijn
ingericht.
En het leven in die gevange
nissen, de behandeling der on
gelukkige bewoners
Wie zijn het eigenlijk, die de
gevangenissen bevolken en op
wiens bevel zijn zij daar, als de
gerechtshoven, bijzonder en ge
woon, geen gevangenisstraffen
opleggen
In heel Europa is bekend, dat
het leven in de gevangenissen
onder het tsarisme, vooral dat
van de politieke misdadigers,
bijzonder hard was, maar bij
slot van rekening voldeden zij
toch aan de allernoodzakelijkste
eischen. De gevangene onder het
tsarisme had een bed en kreeg
genoeg te eten, zijn cel was
zindelijk, want hij moest die zelf
reinigen, hij kreeg nog wel eens
een boek en wist, dat hij in een
staat leefde, die een rechtsorde
had ingesteld, welke hij overtre
den had, zoodat hij in de ge
lang kende".
„Mij niet maar je moeder die
heel goed voor die vrouw was.
Zij trachtte iedereen te helpen.
Ik bedoel, je moeder".
„Ja, dat deed ze", zeide Kitch
zacht.
„Hoe is het met je vrouw
Schikt zij zich nog al goed in
het onvermijdelijke
„Ja, zij is een goed vrouwtje
een zeer goed vrouwtje. Ze
wil mij niet meer last veroor
zaken dan hoogst noodig is. Zij
is den geheelen nacht opgeble
ven om me te helpen pakken
en wilde mij naar den trein
brengen maar ik heb gezegd
dat u het niet goed zou vinden".
Mijnheer Garland zweeg.
„Zij zal gereed zijn op welk
uur u maar wilt of als u dat
verlangt zal ze u aan het station
ontmoeten. Vertrekt u heden
nog naar Immeridge
„Misschien. Ik weet het nog
niet zeker. I .uister is dat het
vangenis \vas krachtens een
rechterlijk vonnis. Wie admini
stratief naar Siberië werd ver
bannen, woonde daar niet in
een gevangenis.
Deze zekerheid ontbreekt den
tegenwoordigen gevangene. De
schrijver der schetsen, die in een
bolsjewistische gevangenis heeft
gezeten, trol daar eenige leden
der sociaal-revolutionaire partij
aan, die wegens daden van ter
rorisme met de gevangenissen
onder de keizerlijke regeering
hadden kennis gemaakt Van 5
tot 10 jaren hadden zij vertoetd
in alle mogelijke strafinstellingen,
huizen van bewaring op reis
naar Siberië, tot zelfs in de kaze
matten van de Peter- en Pauls-
vesting en van de Sleutelbrug.
Dat alles hadden zij meegemaakt,
hun geest was sterk gebleven en
steeds waren zij bereid om op
den ingeslagen weg voort te
gaan. Zij hadden geleden voor
het volk en thans waren zij als
vijanden des volks gevangenen
der bolsjewiki. Eenparig luidde
hun oordeelnooit, zelfs niet
onder de ergste reactie, werden
den gevangenen door een gevan
genis-directeur ot een convooi-
commandant eischen gesteld zoo
als thans geschiedt. Nooit werd
hun het leven op zoo verfijnde
wijze ondragelijk gemaakt als
door de tegenwoordige volks- en
vrijheidsmannen
Zelfs deze sterke geesten, deze
mannen, diegehardt waren tegen
het gevangenislijden, werden na
verloop van een week ziek.
Hun kracht scheen gebroken, zij
konden geen weerstand meer
bieden en dan zaten zij nog niet
eens in een echte gevangenis.
Daar te Moscou, de zetel der
bolsjewistische regeering, alle
gevangenissen vol waren, had
men ons in een voormalige cadet
ten-school ondergebracht, waar
niet voldoende materiaal was
voor een menschelijke behande
ling, maar daarover bekommerde
zich niemand.
Een duizendtal menschen was
in de manege opgehoopt, zonder
stoelen, zonder bedden, zonder
waschgelegenheid. Wij mochten
geen lectuur hebben en zelfs de
sein voor het vertrek".
„Neen, het is de klok die vijf
minuten van te voren geluid
wordt".
De oude man leunde zwaarder
op den arm van zijn zoon maar
stapte met opgeheyen hoofd en
strakke oogen. Toen Keith hem
aanzag, voelde hij dat hij al zijn
hopen en wenschen, zijn illusies
en idealen zou kunnen vaarwel
zeggen om bij zijn besten ouden
vader te blijven en hem in zijn
laatste levensjaren met zorg en
liefde te omringen. Het speet
hem dat hij zoo veel over zijn
vrouw had gesproken en de bede
bij hun. eerste ontmoeting vrien
delijk tegen haar te zijn werd
niet gedaan.
Met bitter berouw en diepe
smart dacht hij er aan dat hij
binnen enkele minuten zijn vader
moest verlaten zijn goede
beste vader die altijd alles voor
hem had gedaan, alles voor hem
had opgeofferd. Vervolgt.
„Mevrouw Love", riep Keith
levendig. Misschien wil zij haar
in hui» nemen, niet als een
dienstbode maar als iemand die
een kamer huurt. We konden
het beproeven ten minste als het
u niet hindert dat zij zoo dicht
bij u woont. Ze zal het u niet
lastig maken, ze is zeer nede
rig, het arme kindIn ieder
geval zou het haar een fatsoen
lijk thuis geven. Stemt u toe
vader".
„Neen", zeide mijnheer Gar
land na lang nagedacht te heb-
ben. „Neen De vrouw van mijn
zoon kan maar een thuis hebben
of het zijne of het mijne. Ga,
zooals je wenscht, naar Canada,
laat haar overkomen of tracht
zooveel te verdienen dat je kunt
terugkeeren en je in Engeland
vestigen. In dien tusschentijd
zal ik je vrouw naar de pastorv
meenemen".
„O vader! O mijn goede,
goede vader
Met een hart vol liefde en
vereering knielde Keith bij den
ouden man neer die hem met
zoo veel eenvoudige grootheid
zijn levenspad hielp bewandelen.
Mijnheer Garland sprak niet,
maar legde zijn hand op het
hoofd van zijn zoon terwijl een
traan langs zijn wang rolde.
V.
Het was een sombere vroege
wintermorgen. De lantaarns
brandden nog en wierpen hun
flauw schijnsel op eenige passa
giers en hun vrienden die met
den eersten trein naar Liverpool
moesten vertrekken.
„U ziet, vader, dat er meer
menschen zijn die, even als ik,
Engeland vaarwel zeggen. Meer