ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCHVLAANDEREN
De viede zondei oveiwioning.
Het oudste reglement van
den polder Groede.
BRESKENSCHE COURANT
VERSCHIJNT WOENSDAGS EN ZATERDAGS IN ALLE PLAATSEN VAN ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Abonnementsprijs per drie maanden 95 cent Drukker-Uitgever Abonnements-Advertenties worden tijdeljjk berekend
Franco per post f 1.— BOO MB LIE K met ^0 pCt. toeslag
Advertentieprijs van 1 5 regels 50 cent Telefoon Advertenties worden aangenomen tot uiterlijk
Elke regel meer 10 cent. Bij abonnement lager tarief Boo^nBHek ÖRESKLNS £,o.Ti" Dinsdag- en Vrijdagmiddag 2 uur
28e Jaargang Zaterdag 17 Mei 1919 Nummer 2421
De Duitsche Rijkspresident Ebert
heeft Maandag aan een vertegen
woordiger van de Associated Press
een onderhoud toegestaan, waarvan de
inhoud aan Wolft" als volgt schrifte
lijk wordt medegedeeld
De plechtige meeningsuiting, die ik
bij dezen door uw bemiddeling tot
de openbare meening in Amerika richt,
staat gelijk met een moreele oorlogs
verklaring van het nieuwe Duitsch-
land aan het heele nog overeind
gebleven stplsel der oude internationa
le politiek. Het Duitsche volk heeft
de heerschappij van geweld en on
waarachtigheid in eigen huis stuk
geslagen. Het deed dat niet om er
de hand toe te leenen, dat ditzelfde
stelsel in een zinneloos verergerden
vorm de geheele wereld der toekomst
de wet zou voorschrijven. Dtiitschland
legde wapenen en wapenrusting af,
toen het een half jaar geleden dezen
strijd aanbond. Sterker en met zede
lijke wapenen treedt het nu voor dit
doel tegen een wereld van vijanden
in het krijt. Het plant zijn vaandel
op de 14 punten van Wilson en het
hoopt, dat het Amerikaansche volk
den dieperen zin der nieuwe woorden
wisseling, die nu loskomt, naar waarde
zal schatten. Dat de instinctieve
verontwaardiging in het heele Duit
sche volk niet aanstonds op elemen
taire wijze is uitgebarsten, is het
meest kenschetsende teeken van de
uitwerking, welke de bekendmaking
van de vredesvoorwaarden heeft ge
had. Ieder stond op dat oogenblik
als het ware verplet. Men had het
gevoel, alsof men met een knots on
verwacht op het hoofd was geslagen,
waardoor men volslagen verlamd werd.
Ik zeg uitdrukkelijk, de slag trof 'tDnit-
sche volle onverwacht en onvooi bereid,
en daardoor was de uitwerking des
te feller. Na alle verklaringen en
verzekeringen, dat er een vrede van
rechtvaardigheid, verzoening en ver
broedering zou worden gesloten, kon
het Duitsche volk op zoo'n gruwelijk
document niet zijn voorbereid. In de
heele wereldgeschiedenis zal men
sinds Rome en Carthago tevergeefs
naar vredesvoorwaarden zoeken, waar-
gBgïLLBYOK.
Het Geheim.
XXXVI
Onmiddellijk wierp ik Jobst mijn
geweer toe, ten einde een ongeluk te
verhoeden, zette mijn handen in de
zijden en wachtte mijn bezoeker af
met somberen blik.
Hij stak mij de rechterhand toe,
die ik zoo dikwerf in de mijne had
gedrukt. Zijn lange lokken hingen
verward om zijn hoog, gewelfd voor
hoofd, de kleederen hingen hem, die
anders zijn voorkomen met de uiterste
zorgvuldigheid en smaak verpleegde,
slordig om het lijf en zijn bleek gelaat
en matte blikken wezen er op, dat
hij den nacht wakende en aan droeve
gedachten ter prooi had doorgebracht,
tenzij hij de uren verbrast en ver-
zwelgd had, en dat was in deze om
standigheden beslist een onmogelijk
heid.
Hij sprong uit den zadel en zeide
met schorre stem, toonloos
in de wil om den tegenstander geheel
en al te vernielen zoo vol kille wreed
heid en geslepenheid onder woorden
werd gebracht. Het ontwerp, dat
men ons heeft voorgelegd, wekt ont
zetting en walging. Het is niet alleen
een verdraaiing, maar zelfs een vol
slagen veronachtzaming van het door
Wilson opgestelde vredesprogram der
14 punten, dit program, op de ver
wezenlijking waarvan wij vertrouwen
en waarop we na Lansing's nota van
5 November 1918 recht hebben.
In Wilson's boodschap van 22 Januari
1917 aan den senaat staat het woord
van de noodzakelijkheid van een
„vrede zonder overwinning".
De president zegtde overwinnaar
mag den overwonnenen zijn voor
waarden niet opdringen. Ze zouden
in vernedering en onder dwang als
mede met onverdraaglijke offers wor
den aanvaard. Ze zouden den angel
van wraakzucht en bitterheid nalaten
zoodat zoo'n vrede niet op een stevi-
gen grondslag, maar slechts als op
drijfzand zou berusten. Alleen een
vrede tusschen gelijken kan bestendig
zijn.
Waar is in het vredesontwerp, dat
Wilson mede onderteekende, ook maar
een spoor van de groote idealen, die
hij heeft opgesteld Op de nota van
den paus antwoordde Wilson 27 Au
gustus 1917, dat een vrede niet buiten
gevaar is, die steunt op politieke of
economische beperkingen, die eenigen
naties ten goede komen.
Wanneer is er ooit sedert 2000
jaren een volk een vrede aangeboden,
die zoo stelselmalig op zijn volkomen
lichamelijk, geestelijk, materieel en
moreel aan ketenen leggen was ge
richt In zijn Boodschap aan het
Congres van 12 December 1917 heeft
Wilson gezegdHet ontzettende on
recht, dal in dezen oorlog is begaan,
moet niet aldus worden goedgemaakt
dat er tegenover Duitschland en zijn
bondgenooten een dergelijk onrecht
als middel tot herstel niet dulden.
Het geheele Duitsche volk hoopt
dat de wereld het niet zal dulden.
Het hoort reeds vol verwachting naar
de eerste -temmen uit de Engelsche
en Fransche arbeidersklasse. Het stelt
zijn hoop op deze voorboden eener
nieuwe en betere wereldorde, doch
tegelijkertijd verklaart het zich onaf
hankelijk van hetgeen anderen doen,
Ik heb iets met je te bespreken,
Heinz
Wat wij met elkaar te bespreken
hebben, kan slechts door een stalen
mond geschieden antwoordde ik.
Hij zag mij met zijn doordringenden
blik uitvorschend aan.
Ik veronderstel, dat je mij verkeerd
begrijpt Heinz. Ik wil voor je vrouw
spreken.
Wederom barstte ik in een schater
lach uit.
Mijn vrouw Ik wist niet, dat ik
nog een vrouw bezit en dat ik er
ooit een bezeten heb dat ben ik
vergeten.
Om 's hemelswilriep hij vol ont
zetting uit... Wat bedoel je? Wat
beteekent die onzin En hoe ont
daan zie je er uit, Heinz
Hij zweeg even.
Waar is Frederike vroeg hij toen
op angstigen toon.
Dat zul jij zonder twijfel beter we
ten dan ik, antwoordde ik norsch,
hem met uitdagenden blik aanziende.
Hij was zoo bleek geworden als de
dood.
daar het zelf zulk een onrecht niet
dulden zal. Het begint pas te ont
waken uit de hypnose, waarin het,
door het misbruiken van zijn ernstig
vertrouwen op de waarachtigheid van
Wilson's program, is gebracht. Het
ontwaken zal ontzettend zijn, en wij
allen zien het met angst tegemoet.
Nog wil men tegenover de koude
en harde feiten vasthouden aan het
geloof, hetwelk in den naam Wilson
en in het begrip verzoeningsvrede en
volkenbond tot uitdrukking is geko
men. Men wil niet gelooven dat alles
slechts een vergissing is geweest en
dat met het vertrouwen en de hoop
van een geheel volk een spel is ge
speeld, dat in de wereldgeschiedenis
zijn weerga niet vindt. Thans nog
zeggen de optimistenDat doet Wil
son niet, dat kan hij niet doen, want
hij weet, waarom het gaat. In den
cultuurstrijd, welks terrein het Duit
sche oosten is, kunnen Amerika en
zijn president de geschiedenis van
een scheppenden, staatkundigen en
economischen arbeid van vijf eeuwen
niet ongedaan maken.
Indien men op deze wijze de his
torie in terugwerkenden zin wil her
zien, waar blijft dan het recht der
Amerikanen op Amerika? Wij willen
aannemen, dat slechts volkomen on
kunde aangaande de geschiedkundige,
etnografische en economische verhou
dingen in Oost-Duitschland de Ame
rikanen er toe heeft kunnen leiden
de Foolsche imperialistische fantasiën
met kritieklooze sentimentaliteit over
te nemen. Nog wensch en hoop ik,
en allen met mij, die heden den ont
zaglijken last der verantwoordelijkheid
voor een juiste oplossing op zich
moeten nemen, dat zij, die nog steeds
hun hoop op Wilson en Amerika stel
len zich niet bedrogen zien. Wij
wenschen en hopen nog steeds dat
de jonge Duitsche republiek niet te
vergeefs een beroep doet op de oudere
Amerikaansche zusterrepubliek.
Plaatst de Amerikaansche demo
cratie zich waarlijk op het standpunt
dezer vredesvoorwaarden, zoo wordt
zij den kameraad van den politieken
misdadiger. Zij geeft haar beginsel
Fair play op, en sleurt het hooge ideaal
der ware democratie door het stof.
Zij is weg, je hebt haar
Hij viel zichzelf in de rede en
schreeuwde meer dan hij sprak
Heinz, je bent een ruw, gevoelloos
menschJe bent niet waard, dat zij
je ooit een blik gunde Je hebt haar
nooit liefgehad, neen nooit
Voor de derde maal in enkele uren
ontwrong zich de lach als van een
krankzinnige aan mijn lippen.
Op vlijmscherpen toon duwde ik
hem toe
Ik heb haar niet liefgehad, natuurlijk
nietNu, jij verstaat die kunst ook
veel beter dan ik Ik ben immers
geen hoveling, geen vorstenzoon, en
ik ben niet te Parijs ter schole ge
gaan om te leeren, hoe men de vrouw
van zijn boezemvriend verleidt 1
Hij schonk echter weinig aandacht
aan mijn bittere, beleedigende woor
den, zoodat mijn doel, hem tot het
uiterste te prikkelen en tot een twee
gevecht te tarten, niet werd bereikt.
Hij stelde zich aan als een wan
hopige een waanzinnige gelijk was
hij, toen hij alle knechten en drijvers,
die naar het „Roode Pluis" waren
ii.
8. Stem zal hem niemand vervoor
deren (vermeten) in 't ruimen van
zijne delven ofte grachten de aarde
komende uit denzelven gracht te wer
pen op zijn land, maar zal de helft
van dezelve aarde smijten op zijn
land en de ander helft op den weg
ofte strate, telkens op de boete zoo
dikwijls hetzelve bevonden wordt van
3 ponden Par. (1,50 guld.), te divertee-
ren deze en de voorgaande boeten
een derde voor den heere(den hoog
baljuw) het ander voor den dijkgraaf
en het resteerende voor den aanbren
ger, en (hij) zal niettemin dezelve
aarde moeten werpen daar hij die
afgehaald heeft.
9. Stem zoo wanneer een baken
opgericht wordt om den nood van de
zee te weren bij kennisse van dijk
graaf ofte gezworens en andere goede
lieden, dat men klokken en bekken
slaan mag zonder begrijp (zonder dat
er iets op aan te merken valt), dat
alle inwoners gehouden zullen zijn
daar te komen aldaar het baken ge
recht zal zijn ofte tot ander plaatsen
daar het nood wezen zal de zee te
helpen weren. En-zoo wie dat niet
en dede zal verbeuren jegens den
heere (hoogbaljuw) 3 pond Par. (1,50
gulden), gelijke 3 pond Parisi» jegens
de Wateringe en 3 pond Parisis jegens
den dijkgrave, en bovendien staan ter
correctie (bestraffing) van Burgemees-
teren en Schepenen 's Lands van den
Vrije.
10. Den penningmeester zal de ge
schoten innen, die alle jaren na het
doen van de rekeninge geschoten zul
len worden, en die weder distribuee-
ren ter ordonnantie van dijkgraaf en
gezworens, welke ordonnantie zal
moeten geteekend zijn bij den dijk
graaf en twee gezworens aleer de
penningmeester eenige betalinge zal
vermogen te doen. Zal ook gehou
den zijn rekeninge, hetzij hij daartoe
vermaand zal zijn ofte niet, te doen
tot alzulken plaatse als dijkgraaf en
gezworens hem ordonneeren zullen,
mits dat de rekeninge geschiede in
gevolge van de keuze van den Lande
van den Vrije articulo 121 en dien
volgens 's Woensdags na beloken
gekomen om hun loon voor hun werk
zaamheden bij de jacht van den vo-
rigen dag in ontvangst te nemen,
gelastte, de vrouw des huizes op te
zoeken.
Jammerend en schreiend liep vrouw
Jobst heen en weer, steeds hetzelfde
herhalendhaar meesteres had zich
een ongeluk aangedaan, zij was al
zoo langen tijd verward en verstrooid
geweest en had soms zoo bitter ge
weend en getreurd.
Eindelijk bleef de brave vrouw
voor mij staan en wierp zich op de
knieën neder, op de treden van de
stoep, waar ik nog altijd als vast-
geworteld stond.
O, mijnheer, riep zij wanhopig uit,
ik overleef het nietZij heeft zich
in het meer geworpen, in het meer 1
Ik herinnerde mij de woorden, die
Frederike had gesproken op den avond
voor onzen bruiloftsdag. Toenmaals
had ik er geen acht op geslagen,
thans echter begreep ik hun ontzet
tende beteekenis.
Dan ware ik heengegaan en jij
zoudt mij nooit hebben teruggevonden.
Wordt vervolgd.