Algemeen Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen, Geenszins anti-nationaal I Onze neutraliteit. Binnenland. TVo. 2259 Woensdag 3 October 1917 27e JTaa-rgfaiig" BRESKENSCHCOURANT. Abonnementsprijs per 3 maanden 0,80, franco per post 0,85 Abonnementen worden mede aangenomen bij boekhandelaren en brievengaarders. Advertentiën van 15 regels 30 cent, elke regel meer 6 cent. Groote letters naar plaatsruimte. Bij abonnement lager tarief. Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag en Vrijdag, 's voorm. 9 uur te Groede en 's nam. 2 uur te Breskens Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond bij den uitgever E. BOOM-BLIEK, Groede - Breskens. Telefoon no. 5 Kantoor Groede. De Standaard, het hoofdorgaan der anti-revolutionaire partij, heeft zich verwaten een aanslag te doen op het nationale gevoel van een deel der Zeeuvvsch-Vlamingen, hetwelk niet zonder een woord van protest kan gepasseerd worden. Als wij lezen dat „in de bevolking die er woont, niet meer het oude na tionale overwicht wordt gevonden en dat dit vervreemde element nu reeds meerderheid is", dan noemen wij het schandelijk om zoo iets naar het hoofd te durven slingeren dergenen die in. politiek opzicht vaii de richting van de Standaard verschillen. Want anders is 't niet, dan dat de schier vergeten uithoek van Nederland anti-nationaal zou geworden zijn sints het district een vrijzinnige naar de Tweede Kamer afvaardigde. En dat dagteekent reeds vanaf 1891 toen de anti-revolutionair Glin- derman die in 1888 weinig meer dan bij toeval werd afgevaardigd, werd vervangen door nu wijlen mr Henne quin, die zooveel stemmen van een deel der coalitiebroeders verwierf, dat er geen houden meer aan was. Maar ondanks dat, is het een grove beleediging ons aan te wrijven, dat we anti-nationaal zijn. Laat de Standaard en andere pro- dit of pro-dat-bladen en -mannen gerust zijn, dat in doorsnee de be volking hier pro-Nederlandsch is, heel wat meer ten minste dan schet- teraars vóór uf tegen de eene of andere der strijdende partijen. Herhaaldelijk hebben we ons ver dedigd tegen aanvallen dat we aan de eene of de andere zijde der bel- ligranten stonden en we wenschen ook niet ingedeeld te worden bij een hunner. Toen we uit het oogpunt van menschlievendheid de opname van kinderen uit den vreemde goedkeur den, verweet men ons Duitsch ge zindheid, maar men vergat, dat we de voeding van Fransche kinderen evenzeer toejuichten en dus geen voorkeur op den voorgrond stelden, alzoo strikt neutraal waren. Anti-nationaal is integendeel de Standaard, behalve om zijn sterk op den voorgrond dringende gezindheid nopens een der strijdenden, ook in zijne uiting omtrent de verdediging van Zeeuwsch-Vlaanderen. Het is den bladen eenmaal opge legd om in 's lands belang met geen enkel woord of met geen enkele aan duiding melding te maken van de verdedigingsmiddelen of wat daarmee in verband staat. Als dat blad nu wel melding mag maken van zijn wensch naar een krachtige verdediging van een be paald deel des lands, dan kan daar uit eene conclusie worden getrokken, die in strijd is met de desbetreffende voorschriften aan de bladen en dient mitsdien evenzeer ter verantwoording te worden geroepen gelijk dat aan anderen is wedervaren. Dieper gaat die zaak als een met name der strijdende partijen wordt aangewezen tegen wie die verdedi ging moet worden ingesteld. Dat zou eene schending der neutraliteit kun nen zijn. Wij mogen ons gelukkig achten dat noch Standaard-mannen, noch andere pennedienaars van sterk ge prononceerde bladen niet met de leiding van 's lands zaken zijn belast, want dan zou 't er voor ons kleine landje bedroevend uitzien, veel som berder nog dan nu reeds het geval is. Over dat anti-nationalisme moet de Standaard zich maar niet ongerust maken. Wij voelen ons minstens even goed nationaal als elk ander, mis schien nog heel wat meer. Aan regeering en autoriteiten den plicht om economisch geen anti-na tionale geest aan te kweeken. We vinden wellicht binnenkort ge legenheid daarop nader terug te komen 1 l'rof. de Louter heeft in Interna tionaal Christendom een artikel ge schreven over Nederland's neutrali teit. Wij veroorloven ons het slot van het opstel hier over te nemen „Geven verleden en heden grond tot tevredenheid en dankbaarheid, een blik op de toekomst wekt be kommering en maant tot behoedzaam heid. Zal de Nederlandsche regeering er duurzaam in slagen hare onder danen te overtuigen van de noodza kelijkheid van de aanhoudende in spanning, welke de mobilisatie aan hare ingezetenen oplegt, van den zwaren druk en de sociale gevaren, welke de reglementeering van het economisch leven door de overheid medesleept Zal de naderende winter dezen druk niet verveelvoudigen en tot rustverstoring aanleiding geven, waar van de gevolgen niet zijn te bere kenen Gesteld echter, dat deze vra gen schouderophalend worden op zijde geschoven en het vertrouwen in de gezonde geestes- en gemoedsgesteld heid der natie op onwrikbaren grond slag blijkt gevestigd te zijn, zal dan toch niet de loop der wereldgebeur tenissen, de stijgende verbittering der oorlogvoerenden, ten slotte ook Ne derland tegen wil en dank in den maalstroom medesleuren, of misschien bij den naderenden vrede tot slacht offer kiezen om een oplossing te vin den voor wederzijds onvereenigbare eischen Zoolang de partijen tegen elkander opwegen en geen van beiden op een beslissende overwinning kan bogen, is Nederland betrekkelijk veilig. Zoodra daarentegen de weegschaal duurzaam overslaat, vertoont zich een aantal problemen, waarbij het lot van het vaderland ten nauwste is betrok ken. Het allernaast raakt ons het toe komstig lot van België. Is eene in lijving bij Duitschland, hoe onwaar schijnlijk ook, voor ons een dreigend gevaar, niet minder is dit een volle dig herstel onder de uitsluitende lei ding der Westersche mogendheden. Dan zal namelijk de vraag rijzen, of herstel binnen de oude grenzen wel voldoende is om nieuwe aanslagen te voorkomen en de geleden schade te vergoeden. Dan zal onder den in vloed van Belgische en Britsche im perialisten want die zijn er even goed als in Duitschland een be- geerig oog worden geslagen op Neder landsche landstreken en waterwegen en het grootste beleid en de krach tigste wil noodig zijn om Nederland's rechten te handhaven en tegen mis kenning, ondank en afgunst, te ver dedigen. Daarom vooral is de toe komstige vrede voorzeker eene vurig begeerde gebeurtenis, maar ook eene zware beproeving, die ieder recht geaard Nederlander, die niet leeft bij den dag, met bijzondere spanning tegemoet ziet. Daarom, mijn vaderland, waak en werk zoolang het nog dag is. Waan niet, dat de hemel helder is, omdat de zon des vredes dit dierbaar plekje drie jaren lang met wisselenden glans bescheen. Hoe geweldiger de ont bonden krachten om zich grijpen, des te grooter gevaren ons omringen. Bezwijkt straks een der oorlogspar' tijen of maakt aller uitputting aan de weêrgalooze worsteling een einde dan eerst slaat voor u de beslissende ure. Dan moge aan een helder hoofd en edelen zin de krachtige hand niet ontbreken, die alleen in staat is daaraan invloed te verschaffen en vrijheid en onafhankelijkheid te waarborgen. Herhaaldelijk wordt in vergaderin gen en in de pers drang geoefend, dat geen broodgraan zal verstrekt worden aan bierbrouwerijen, brande rijen en alcoholt'abrieken. Daarbij wordt vaak de voorstelling gewekt, als zoude in dit opzicht de toestand dezelfde zijn als voorheen, dat wil zeggen dat de bedoelde in- dustriën vrijelijk graan kunnen beko men. Niets is echter minder waar. De bierbrouwerijen ontvangen sinds 1910 in het geheel geen graan meer, dat voor broodbereiding zou kunnen dienen. Ten aanzien van de branderijen en de Gist- en Spiritusfabriek is het probleem eenigszins moeilijker. De naam der zooeven genoemde fabriek wijst reeds uit, waarin de moeilijkheid schuilt, nl. in de gist, die als belangrijk bijproduct wordt ver kregen bij het stoken van graanspi- ritus, terwijl de branderijen boven dien groote hoeveelheden spoeling opleveren, die uitnemende diensten bewijst als veevoeder. Is de spoeling wellicht niet vol strekt noodig, met de gist is dit wel het geval. De bakkerij kan die niet missen. Bij het verstrekken van graan aan de branderijen en de Gist en Spiritusfabriek nu wordt als basis aangenomen de behoefte aan dit pro duct. Vandaar dat de graanverstrekking sinds langen tijd geschiedde op de basis van 50 pet. van de normale productie der industrie, omdat aldus voldoende gist werd verkregen voor de binnenlandsche behoefte. Met de vermindering van de brood consumptie door verlenging van den duur der broodkaart tot 11 dagen is dan ook gepaard gegaan een verlaging van die basis, zoodat thans slechts graan wordt verstrekt voor niet meer dan 41 pet der normale productie. De branderijen en de Gist- en Spiritusfabriek ontvangen derhalve graan, niet ten behoeve van de alcohol productie, maar alleen om de vol doende hoeveelheid gist te krijgen. Naar aanleiding van de dezer dagen in de dagbladen verschenen mededeeling, omtrent een door het Staatsdepartement te Washington ge dane openbaarmaking van te New- York in beslag genomen documenten, waaruit zou blijken, dat vanwege het Duitsche gezantschap zou zijn aan gedrongen op besprekingen met een Nederlandsche commissie eer ver koop van 300.000 kisten patronen en 200 ton buskruit, waaruit de ministers Lansing, Daniëls en Bakker tot de gevolgtrekking zouden zijn gekomen, dat Nederland „louter een pleister plaats was voor contrabandeladingen voor Duitschland", zij het volgende medegedeeld Van ofücieele zijde werd in Maart 1916 aan Nederland medegedeeld, dat een Amerikaansche fabriek in staat zou zijn brisant-granaten en rookzwak buskruit tegen matige prij zen te leveren. Deze mededeeling werd gedaan in verband met moeilijkheden, gerezen bij de onderhandelingen van onze zijde met een Duitsch staalwerk voor de levering aan ons van granaatstaai. Van Duitsche zijde werd er op ge wezen, dat in plaats van de hoeveel heid staal, omtrent de levering waar van geen overeenstemming kon wor den verkregen, de bedoelde brisant- granaten aan ons zouden kunnen wor den geleverd door een fabriek in Amerika, die deze munitie voor re kening van Duitschland had gemaakt, doch haar productie niet daarheen kon vervoeren. Bij een dezerzijds ingesteld onder zoek, dat ook betrekking had op de vraag of tegen aankoop bij de on- derwerpelijke fabriek uit politieke overwegingen bezwaar zou bestaan, bleek, dat hier sprake was van een geheel nieuwe en eerst kort in wer king zijnde fabriek, ingericht voor het vervaardigen van ledige projec tielen, waarvan de directie verklaarde geen leveranties voor de oorlogvoe rende mogendheden aan te nemen, doch gaarne aan neutrale landen te willen leveren. In verband met de gevraagde zeer hooge prijzen en lange leveringstijden voor een aangeboden groote partij granaatbussen, werd niet op het aan bod ingegaan. Wat het rookzwakke buskruit be treft, verklaarde de van Duitsche zijde opgegeven agent een grooten voor raad daarvan te hebben gehad, doch deze reeds aan een andere neutrale regeering te hebben verkocht. Uit het vorenstaande blijkt, dat voor de gevolgtrekking, dat Neder land louter een pleisterplaats zou zijn voor contrabanda-ladingen naar Duitschland, niet de minste grond bestaat en dat deze gevolgtrekking dan ook geheel onjuist is. Ten einde te voorkomen, dat bij overstelpende drukte aan de sta tions-loketten, het afgeven van ge wone enkele reiskaarten voor de heenreis en tevens één voor de te rugreis op denzelfden dag de reizi gers te lang zouden moeten wachten op het afstempelen, zullen vanaf 1 October door de Spoorwegmaatschap pijen plaatskaarten worden afgegeven van het model der retourkaarten, geldig voor heen- en terugreis op denzelfden dag, doch kostende twee maal den enkelen reisprijs. Een burgemeester van een be langrijke gemeente in de mijnstreek, heeft volgens de „Tijd", op eigen houtje broodkaarten doen aanmaken, om in 't tekort aan voedsel te voor zien. De regeering is van een en ander verwittigd.

Krantenbank Zeeland

Breskensche Courant | 1917 | | pagina 1