di cmfroiitn ia sucüdIi, Algemeen Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen. Binnenland. Wo. 2256 Woensdag 29 Augustus 1917 26e Jaargang Bruinkoolontginning. BRESKENSCHE COURANT Abonnementsprils per 3 maanden ƒ0.60, franco per post ƒ0.65, voor Belgiö ƒ0.85, voor Amerika 1 dollar k 3 kwartalen btj vooruitbetaling. Abonnementen worden mede aangenomen brj boekhandelaren en brievengaardere. Ad vertentic n van 15 regels 25 cents, elke regel meer 5 eents. Groote letters naar plaatsruimte. B{j abonnement lager tarief. Advertentiön worden ingewacht tot Dinsdag en Vrfldag des namiddags te twee ure. Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond b(j den uitgever E. BOOM-BLIEK, Groede - Breskens, De correspondent van het Handels blad te Stockholm heeft aldaar een onderhoud met mr. P. J. Troelstra gehad, waarvan we ons veroorloven het verslag wegens het belang van de zaak in zijn geheel over te nemen, 't Beste bewjja van de kolossale politieke beteekenis, die de Stock holmsche conferentie zoo langzamer hand heeft verkregen, is ontegen zeggelijk het feit, dat op dit oogenblik er zich feitelijk een „vierbond" tegen haar heeft gevormd, bestaande uit Engeland, Frankrijk, Italië en de Vereenigde Staten van Noord-Amerika. Achteraf blijkt nu, dat de brief van den Russischen minister Kerenski, waarop Lloyd George zich heeft be roepen, eenvoudig een weigerend ant woord is geweest op de vraag, of ook Rusland niet bereid was tot dien „vierbond" die dan een „vijf bond" zou zijn geweest toe te treden. „Als dit juist is - en alles wijst hierop! blijkt, reeds daaruit hoe volkomen gelijk de Engelsche arbei ders minister Henderson had, om niet dat gebruik van dien brief te maken, dat Lloyd George zoo gaarne zou gewenscht hebben. Uit nadere mededeelingen van de Russische regeering blijkt trouwens hoe deze, ten opzichte van de Stock- holmsche conferentie, volstrekt niet van houding is veranderd. Nog nooit heeft de voorloopige Russische regeering die conferentie beschouwd, als van haar te zijn uit gegaan. Steeds is de conferentie een zaak geweest, oorspronkelijk van de sociaal democraten uit Zweden, Noor wegen, Denemarken en Nederland later van den Raad van Arbeiders en Soldaten, vereenigd met de partijen uit die vier landen. Dat onze conferentie die ook nu nog is en dus een partijzaak der in ternationale sociaal-democratie, en geen regeeringszaak, behoefde niet uitdrukkelijk te worden b.toogddaar nooit een andere voorstelling is gegeven. Het is dus een groot geluk, dat Henderson niet in de val is geloopen 1 Van zeer verschillende zijden is reeds opgemerkt, dat de weigering der re geeringen uit de Entente-landen om passen aan de afgevaardigden ter Stok- holmsche conferentie te verstrekken, een groote politieke fout is. En het is niemand minder geweest, dan de bekende vriend van de Entente toevallig ook mjjn vriend Branting, die de opmerking heeft gemaakt, dat die Entente-regeeringen den schijn wekken een behandeling der vredes voorwaarden te vreezen. Bovendien, het springt in het oog, hoe weinig de handelwijze dezer re geeringen in overeenstemming is met de beginselen van vrijheid en demo cratie, voor welke beginselen naar deze regeeringen voortdurend betoogen de Entente-regeeringen in dezen oorlog de kampioenen willen zijn. Hetzij verre van mij de conclusie, die van Duitsche zijde is getrokken, als zou uit de geheel tegenoverge stelde houding, die de Centrale mo gendheden ten opzichte van de con ferentie aannemen, blijken, dat de regeeringen van de Centrale Rijken eigenlijk de ware vrienden van vrijheid en democratie zouden zijn, ernstig te nemen. Het verschil in houding tusschen de beide oorlogvoerende partijen is mijns inziens alleen te verklaren uit hun verschillende positie in dit sta dium van den oorlog, in verband met de oorlogsdoeleinden, die beiden zich hebben gesteld. Feitelijk staat thans het volgende wel vastde Centrale regeeringen ondersteunen in zekeren zin zijdelings de pogingen der Russische en der Skandinavische en Nederlandsche so cialisten, ter bevordering van een toekomstigen vrede door „Verst&ndi- ging"- De Entente-regeeringen (Rusland uitgezonderd natuurlijk) stellen zich tegenover de conferentie, zoo scherp mogelijk, op een geheel ander stand punt. Het gevolg is, dat de regeeringen van de Entente-mogendheden derhal ve de Stockholmsche conferentie blijkbaar nóg méér vreezen dan een verbreking van de „union sacrée" in hun landen, die van hun steile hou ding het onvermijdelijk gevolg zal zijn. Dit opvallend verschil zou niet zijn te verklaren, indien niet decen trale mogendheden van meeniog waren, door voortzetting van den oorlog niets meer te winnen en slechts te kunnen verliezen, terwijl de En tente mogendheden zich bewust zijn tot heden slechts te hebben verloren en hun eigenlijke winst, door nog in de lucht zwevende eventueele mili taire zegepralen en oeconomische dwangmiddelen, in de toekomst te moeten behalen. Men versta mij niet verkeerd I Ik bedoel hiermede niet, dat Duitsch- land uitgeput, noch, dat een vervul ling van de Engelsche illusies in de toekomst zeker, of ook maar waar schijnlijk, zou zijn. Ik bedoel hier mede het volgende Duitschland heeft geen oorlogsdoeleinden in de gedach te, welke van dien aard zijn, dat Duitschland de verwezenlijking dier oorlogsdoeleinden, op den grondslag der huidige situatie, bij een vrede door „Verstilndigung" onmogelijk zou achten. Duitschland immers toont reeds sedert den 12en December 1916 on derhandelingen aan te durven. Wat is hieruit af te leiden Dat Duitschland „im grossen und ganzen" zijn plannen inricht op het behouden van den „status qno". Dit is dus in overeenstemming met de onlangs in den Rijksdag aangenomen vredes- resolutie. Hiermede wil ik echter geenszins zeggen, dat er misschien van die zijde nog niet gevlast wordt op b.v. een oeconomische afhankelijkheid van Bel gis (en daardoor ook direct op een oeeonomisehe afhankelijkheid van Ne derland), door eerstgenoemd land te dwingen tot een Duitschen „Zollve- rein toe te treden. Het zjjn mijn herinneringen aan een bezoek in Berljjn, in October 1914, die mij aanleiding geven om de mogelijkheid doch ook niet meer dan een mogelijkheid 1 hiervan te onderstellen. Nu zou het ongetwijfeld ter bevor dering van een vrede door „Verstan- diging" van groot belang zijn, indien vanwege de Duitsche regeering offi cieus wierd verklaard, dat zi) van zoodanige plannen volkomen en alge heel heeft afgezien. Van eigenlijk gezegde territoriale annexaties, die slechts door het ver anderen van de oorlogskaart zouden kunnen worden verkregen, is blijk baar geen sprake. Hieruit alleen heb ik van den aan vang af de welwillende houding ver klaard, van de zijde der Centrale mogendheden, jegens de Stockholm sche conferentie aangenomen. Precies tegenovergesteld staat het met de Entente mogendheden. De vraag, in hoeverre het uitbreken van den oorlog, hetzij op rekening van het Duitsche imperialisme, der ver bonden Entente regeeringen moet worden gesteld, zal ik niet beant woorden. Als men evenwel de houding van laatstgenoemde mogendheden en hun oorlogsprogramma's nagaat, is het mijn bedunkens onwedersprekelijk, dat zij in dit stadium van den oorlog de vertegenwoordigers zijn van het agres sieve imperialisme. De ontruiming der bezette gebieden kunnen de Entente-mogendheden ver krijgen zonder oorlog I Daarvoor is de bereidheid tot den vrede het zekerste en menschelljk gesproken het eenig aanneembare middel. Maar hun imperialistische plannen blijken niet alleen uit het beruchte antwoord der Entente-re geeringen op het vredesvoprstel van Wilson, doch evenzeer volgt dit uit de vredesvoorwaarden der Engelsche Arbeiders-Party. Ten slotte volgt dit eveneens uit hetgeen bekend is geworden omtrent de geheime ver dragen met Rusland gesloten. Uit dit alles biykt afdoende, dat de En tente-regeeringen den oorlog willen voortzetten om voor een gedeelte in Europa, doch voor een grooter ge deelte in Azië (Mesopotamië, Servië, Arabië, enzde politieke integriteit en de oeconomische ontwikkelings mogelijkheid der Centrale mogendhe den aan te tasten en daardoor hun eigen politieken invloed en oecono mische macbtssfeer te vergrooten Indien de Entente-mogendheden zich al (wat ik noch beweer, noch ontken) by den aanvang van den oorlog in staat van tegenweer hebben bevonden, dan is hun positie op dit oogenblik een volmaakt agressieve! Aangezien dergeiyke doeleinden slechts door voortzetting van den oorlog tot het alleruiterste zyn te verwezeniyken, vreest de „vierbond" onze conferentie als de pest. Daarentegen wachten de Centrale mogendheden met volkomen gelaten heid de resultaten van onzen arbeid te Stockholm af en zyn ze zelfs ge negen de ergste vyanden uit hun eigen land (de leden van de Duitsche socialistische minderheid) hun afkeer van en vyandschap tegen de Duitsche regeering, in de vrye atmosfeer van Stockholm, ongehinderd te laten uit bazuinen. In tusschen levert de situatie door de Entenie-regeeringen geschapen een beeld van sterke herleving van den politieken stryd in de landen der En tente. Een stryd niet alleen tegen de vredesonderhandelingen, doch ook tegen het socialisme. Het aftreden van Henderson kon, na de Fransche socialistische confe rentie van 84 Augustus, wel eens door dat van Albert Thomas worden ge volgd, hoewel de Fransche meerder heid en hij zelf dit onnoodig achten, maar er zijn nog grootere mogelyk- heden. Reeds zie ik, in mijn ver beelding, ook Llcyd George vallen Asquith staat al klaar, hem te ver vangen - evenals lk den gryzen kop van Ribot van het politieke schavot zie rollen. Misschien zelfs zullen nög sterker sprekende feiten van de ontreddering en nederlaag in liet kamp der burger- ïyke regeeringen zich voordoen 1 Alles hangt hierby van de ontwikkeling van den ontwaakten vredeswil der arbeiders af. De houding dezer regeeringen wordt voor iemand met gezonde hersenen al minder en minder begrijpelyk. In Engeland dreigen de algemeene ver kiezingen het geheele vredesvraagstuk, dat men juist in den doofpot wilde stoppen, tot onderwerp der propaganda te zullen maken. In Frankryk neemt men de geheele pers van de socialis tische minderheid eenvoudig in beslag alsof daarmede de quaestie ware af gedaan. In Amerika, waar zich ron dom senator Lewis een invloedryke vredesbeweging schynt te groepeeren, verbiedt de regeering de geheele so cialistische pers, stelt ze zelfs straf vervolgingen in tegen duizenden per sonen, wegens het maken van propa ganda voor den vrede. Zóó breekt onze Stockholmsche con ferentie zich baan door een nieuw oplevenden, steeds heviger wordenden strijd in alle landenl Deze stryd zal ons doel in millioenen harten doen doordringen, nog voor we zelf in de gelegenheid zyn geweest dit doel op onze conferentie te Stock holm door deze besprekingen te be reiken! De directie der maatschappij Ber gerode te Sittard deeit mee Het concessie-veld Energie der maatschappy Bergerode, gelegen tus schen Sittard en Heerlen, by het dorp Brunsum, zal op groote schaal worden ontgonnen. Dit veld bevat volgens globale berekeningen zes millioen ton, dus zes honderdduizend spoorwagens van tienduizend K.G. bruinkolen. Baggermachines en locomotieven voor het vervoer zyn aangeschaft, klein spoor wordt gelegd om van verschillende bruinkoolgroeven de kool te brengen naar een grooten, hoog gelegen steiger, waaronder de spoor wagens beladen zullen worden. Voor rekèning van de bruinkool- myn wordt door de directie der Staatsmynen een spoorwegverbinding gelegd van den steiger naar het spoorwegemplacement, der nieuwe staatsmyn Hendrik. Indien er door onvoorziene omstan digheden geen vertraging ontstaat by het bouwen van de ontginningsin- stallatie of de aansluitingsspoorweg naar de mijn Hendrik, zal men einde September reeds in vele huisgezinnen deze brandstof kunnen stoken. De Algemeene Schippersbond heeft in eene te Rotterdam drukbezochte vergadering besloten dat voor de a.s. bietencampagne ten gerieve van den handel en de scheepvaart beurtiysten zullen worden aangelegd over geheel Nederland, voor het vervoeren van bieten, suiker en pulp, en tevens te

Krantenbank Zeeland

Breskensche Courant | 1917 | | pagina 1