di cmfroiitn ia sucüdIi,
Algemeen Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen.
Binnenland.
Wo. 2256
Woensdag 29 Augustus 1917
26e Jaargang
Bruinkoolontginning.
BRESKENSCHE COURANT
Abonnementsprils
per 3 maanden ƒ0.60, franco per post ƒ0.65,
voor Belgiö ƒ0.85, voor Amerika 1 dollar k 3 kwartalen
btj vooruitbetaling.
Abonnementen worden mede aangenomen brj
boekhandelaren en brievengaardere.
Ad vertentic n
van 15 regels 25 cents, elke regel meer 5 eents.
Groote letters naar plaatsruimte.
B{j abonnement lager tarief.
Advertentiön worden ingewacht tot Dinsdag en Vrfldag
des namiddags te twee ure.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond b(j den uitgever E. BOOM-BLIEK, Groede - Breskens,
De correspondent van het Handels
blad te Stockholm heeft aldaar een
onderhoud met mr. P. J. Troelstra
gehad, waarvan we ons veroorloven
het verslag wegens het belang van
de zaak in zijn geheel over te nemen,
't Beste bewjja van de kolossale
politieke beteekenis, die de Stock
holmsche conferentie zoo langzamer
hand heeft verkregen, is ontegen
zeggelijk het feit, dat op dit oogenblik
er zich feitelijk een „vierbond" tegen
haar heeft gevormd, bestaande uit
Engeland, Frankrijk, Italië en de
Vereenigde Staten van Noord-Amerika.
Achteraf blijkt nu, dat de brief van
den Russischen minister Kerenski,
waarop Lloyd George zich heeft be
roepen, eenvoudig een weigerend ant
woord is geweest op de vraag, of ook
Rusland niet bereid was tot dien
„vierbond" die dan een „vijf bond"
zou zijn geweest toe te treden.
„Als dit juist is - en alles wijst
hierop! blijkt, reeds daaruit hoe
volkomen gelijk de Engelsche arbei
ders minister Henderson had, om niet
dat gebruik van dien brief te maken,
dat Lloyd George zoo gaarne zou
gewenscht hebben.
Uit nadere mededeelingen van de
Russische regeering blijkt trouwens
hoe deze, ten opzichte van de Stock-
holmsche conferentie, volstrekt niet
van houding is veranderd.
Nog nooit heeft de voorloopige
Russische regeering die conferentie
beschouwd, als van haar te zijn uit
gegaan. Steeds is de conferentie een
zaak geweest, oorspronkelijk van de
sociaal democraten uit Zweden, Noor
wegen, Denemarken en Nederland
later van den Raad van Arbeiders en
Soldaten, vereenigd met de partijen
uit die vier landen.
Dat onze conferentie die ook nu
nog is en dus een partijzaak der in
ternationale sociaal-democratie, en
geen regeeringszaak, behoefde niet
uitdrukkelijk te worden b.toogddaar
nooit een andere voorstelling is gegeven.
Het is dus een groot geluk, dat
Henderson niet in de val is geloopen 1
Van zeer verschillende zijden is reeds
opgemerkt, dat de weigering der re
geeringen uit de Entente-landen om
passen aan de afgevaardigden ter Stok-
holmsche conferentie te verstrekken,
een groote politieke fout is. En het
is niemand minder geweest, dan de
bekende vriend van de Entente
toevallig ook mjjn vriend Branting,
die de opmerking heeft gemaakt, dat
die Entente-regeeringen den schijn
wekken een behandeling der vredes
voorwaarden te vreezen.
Bovendien, het springt in het oog,
hoe weinig de handelwijze dezer re
geeringen in overeenstemming is met
de beginselen van vrijheid en demo
cratie, voor welke beginselen naar
deze regeeringen voortdurend betoogen
de Entente-regeeringen in dezen
oorlog de kampioenen willen zijn.
Hetzij verre van mij de conclusie,
die van Duitsche zijde is getrokken,
als zou uit de geheel tegenoverge
stelde houding, die de Centrale mo
gendheden ten opzichte van de con
ferentie aannemen, blijken, dat de
regeeringen van de Centrale Rijken
eigenlijk de ware vrienden van vrijheid
en democratie zouden zijn, ernstig te
nemen.
Het verschil in houding tusschen
de beide oorlogvoerende partijen is
mijns inziens alleen te verklaren uit
hun verschillende positie in dit sta
dium van den oorlog, in verband met
de oorlogsdoeleinden, die beiden zich
hebben gesteld.
Feitelijk staat thans het volgende
wel vastde Centrale regeeringen
ondersteunen in zekeren zin zijdelings
de pogingen der Russische en der
Skandinavische en Nederlandsche so
cialisten, ter bevordering van een
toekomstigen vrede door „Verst&ndi-
ging"-
De Entente-regeeringen (Rusland
uitgezonderd natuurlijk) stellen zich
tegenover de conferentie, zoo scherp
mogelijk, op een geheel ander stand
punt.
Het gevolg is, dat de regeeringen
van de Entente-mogendheden derhal
ve de Stockholmsche conferentie
blijkbaar nóg méér vreezen dan een
verbreking van de „union sacrée" in
hun landen, die van hun steile hou
ding het onvermijdelijk gevolg zal
zijn.
Dit opvallend verschil zou niet
zijn te verklaren, indien niet decen
trale mogendheden van meeniog
waren, door voortzetting van den
oorlog niets meer te winnen en slechts
te kunnen verliezen, terwijl de En
tente mogendheden zich bewust zijn
tot heden slechts te hebben verloren
en hun eigenlijke winst, door nog in
de lucht zwevende eventueele mili
taire zegepralen en oeconomische
dwangmiddelen, in de toekomst te
moeten behalen.
Men versta mij niet verkeerd I Ik
bedoel hiermede niet, dat Duitsch-
land uitgeput, noch, dat een vervul
ling van de Engelsche illusies in de
toekomst zeker, of ook maar waar
schijnlijk, zou zijn. Ik bedoel hier
mede het volgende Duitschland heeft
geen oorlogsdoeleinden in de gedach
te, welke van dien aard zijn, dat
Duitschland de verwezenlijking dier
oorlogsdoeleinden, op den grondslag
der huidige situatie, bij een vrede
door „Verstilndigung" onmogelijk zou
achten.
Duitschland immers toont reeds
sedert den 12en December 1916 on
derhandelingen aan te durven.
Wat is hieruit af te leiden Dat
Duitschland „im grossen und ganzen"
zijn plannen inricht op het behouden
van den „status qno". Dit is dus in
overeenstemming met de onlangs in
den Rijksdag aangenomen vredes-
resolutie.
Hiermede wil ik echter geenszins
zeggen, dat er misschien van die zijde
nog niet gevlast wordt op b.v. een
oeconomische afhankelijkheid van Bel
gis (en daardoor ook direct op een
oeeonomisehe afhankelijkheid van Ne
derland), door eerstgenoemd land te
dwingen tot een Duitschen „Zollve-
rein toe te treden.
Het zjjn mijn herinneringen aan
een bezoek in Berljjn, in October
1914, die mij aanleiding geven om de
mogelijkheid doch ook niet meer
dan een mogelijkheid 1 hiervan te
onderstellen.
Nu zou het ongetwijfeld ter bevor
dering van een vrede door „Verstan-
diging" van groot belang zijn, indien
vanwege de Duitsche regeering offi
cieus wierd verklaard, dat zi) van
zoodanige plannen volkomen en alge
heel heeft afgezien.
Van eigenlijk gezegde territoriale
annexaties, die slechts door het ver
anderen van de oorlogskaart zouden
kunnen worden verkregen, is blijk
baar geen sprake.
Hieruit alleen heb ik van den aan
vang af de welwillende houding ver
klaard, van de zijde der Centrale
mogendheden, jegens de Stockholm
sche conferentie aangenomen.
Precies tegenovergesteld staat het
met de Entente mogendheden. De
vraag, in hoeverre het uitbreken van
den oorlog, hetzij op rekening van
het Duitsche imperialisme, der ver
bonden Entente regeeringen moet
worden gesteld, zal ik niet beant
woorden.
Als men evenwel de houding van
laatstgenoemde mogendheden en hun
oorlogsprogramma's nagaat, is het
mijn bedunkens onwedersprekelijk, dat
zij in dit stadium van den oorlog de
vertegenwoordigers zijn van het agres
sieve imperialisme.
De ontruiming der bezette gebieden
kunnen de Entente-mogendheden ver
krijgen zonder oorlog I
Daarvoor is de bereidheid tot den
vrede het zekerste en menschelljk
gesproken het eenig aanneembare
middel. Maar hun imperialistische
plannen blijken niet alleen uit het
beruchte antwoord der Entente-re
geeringen op het vredesvoprstel van
Wilson, doch evenzeer volgt dit uit
de vredesvoorwaarden der Engelsche
Arbeiders-Party. Ten slotte volgt
dit eveneens uit hetgeen bekend is
geworden omtrent de geheime ver
dragen met Rusland gesloten. Uit
dit alles biykt afdoende, dat de En
tente-regeeringen den oorlog willen
voortzetten om voor een gedeelte in
Europa, doch voor een grooter ge
deelte in Azië (Mesopotamië, Servië,
Arabië, enzde politieke integriteit
en de oeconomische ontwikkelings
mogelijkheid der Centrale mogendhe
den aan te tasten en daardoor hun
eigen politieken invloed en oecono
mische macbtssfeer te vergrooten
Indien de Entente-mogendheden zich
al (wat ik noch beweer, noch ontken)
by den aanvang van den oorlog in
staat van tegenweer hebben bevonden,
dan is hun positie op dit oogenblik
een volmaakt agressieve!
Aangezien dergeiyke doeleinden
slechts door voortzetting van den
oorlog tot het alleruiterste zyn te
verwezeniyken, vreest de „vierbond"
onze conferentie als de pest.
Daarentegen wachten de Centrale
mogendheden met volkomen gelaten
heid de resultaten van onzen arbeid
te Stockholm af en zyn ze zelfs ge
negen de ergste vyanden uit hun
eigen land (de leden van de Duitsche
socialistische minderheid) hun afkeer
van en vyandschap tegen de Duitsche
regeering, in de vrye atmosfeer van
Stockholm, ongehinderd te laten uit
bazuinen.
In tusschen levert de situatie door
de Entenie-regeeringen geschapen een
beeld van sterke herleving van den
politieken stryd in de landen der En
tente. Een stryd niet alleen tegen
de vredesonderhandelingen, doch ook
tegen het socialisme.
Het aftreden van Henderson kon,
na de Fransche socialistische confe
rentie van 84 Augustus, wel eens door
dat van Albert Thomas worden ge
volgd, hoewel de Fransche meerder
heid en hij zelf dit onnoodig achten,
maar er zijn nog grootere mogelyk-
heden. Reeds zie ik, in mijn ver
beelding, ook Llcyd George vallen
Asquith staat al klaar, hem te ver
vangen - evenals lk den gryzen kop
van Ribot van het politieke schavot
zie rollen.
Misschien zelfs zullen nög sterker
sprekende feiten van de ontreddering
en nederlaag in liet kamp der burger-
ïyke regeeringen zich voordoen 1 Alles
hangt hierby van de ontwikkeling
van den ontwaakten vredeswil der
arbeiders af.
De houding dezer regeeringen wordt
voor iemand met gezonde hersenen
al minder en minder begrijpelyk. In
Engeland dreigen de algemeene ver
kiezingen het geheele vredesvraagstuk,
dat men juist in den doofpot wilde
stoppen, tot onderwerp der propaganda
te zullen maken. In Frankryk neemt
men de geheele pers van de socialis
tische minderheid eenvoudig in beslag
alsof daarmede de quaestie ware af
gedaan. In Amerika, waar zich ron
dom senator Lewis een invloedryke
vredesbeweging schynt te groepeeren,
verbiedt de regeering de geheele so
cialistische pers, stelt ze zelfs straf
vervolgingen in tegen duizenden per
sonen, wegens het maken van propa
ganda voor den vrede.
Zóó breekt onze Stockholmsche con
ferentie zich baan door een nieuw
oplevenden, steeds heviger wordenden
strijd in alle landenl
Deze stryd zal ons doel in millioenen
harten doen doordringen, nog voor
we zelf in de gelegenheid zyn geweest
dit doel op onze conferentie te Stock
holm door deze besprekingen te be
reiken!
De directie der maatschappij Ber
gerode te Sittard deeit mee
Het concessie-veld Energie der
maatschappy Bergerode, gelegen tus
schen Sittard en Heerlen, by het
dorp Brunsum, zal op groote schaal
worden ontgonnen. Dit veld bevat
volgens globale berekeningen zes
millioen ton, dus zes honderdduizend
spoorwagens van tienduizend K.G.
bruinkolen.
Baggermachines en locomotieven
voor het vervoer zyn aangeschaft,
klein spoor wordt gelegd om van
verschillende bruinkoolgroeven de kool
te brengen naar een grooten, hoog
gelegen steiger, waaronder de spoor
wagens beladen zullen worden.
Voor rekèning van de bruinkool-
myn wordt door de directie der
Staatsmynen een spoorwegverbinding
gelegd van den steiger naar het
spoorwegemplacement, der nieuwe
staatsmyn Hendrik.
Indien er door onvoorziene omstan
digheden geen vertraging ontstaat by
het bouwen van de ontginningsin-
stallatie of de aansluitingsspoorweg
naar de mijn Hendrik, zal men einde
September reeds in vele huisgezinnen
deze brandstof kunnen stoken.
De Algemeene Schippersbond heeft
in eene te Rotterdam drukbezochte
vergadering besloten dat voor de a.s.
bietencampagne ten gerieve van den
handel en de scheepvaart beurtiysten
zullen worden aangelegd over geheel
Nederland, voor het vervoeren van
bieten, suiker en pulp, en tevens te