Algemeen Ntóiiw^- en Advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen.
Eerste Blad.
Uitvoeren.
Binnenland.
Wo. 2242
Woensdag 11 Juli 191V
~k
Abonnements^M^
per 3 maanden ƒ0.60, franco per post ƒ0.65,
voor Belgis 0.85, voor Amerika 1 dollar' k 3 kwartalen
bfl vooruitbetaling.
Abonnementen worden mede aangenomen bjj
boekhandelaren en brievengaarders.
Advertent i.ën
van 15 regels 25 cents, elke regel meer 5 cents.
Groote letters naar plaatsruimte.
Bij abonnement lager tarief.
AdvertentiSn worden ingewacht tot Dinsdag en Vrgdag
des namiddags te twee ure.
Dit blad verschuilt eiken Dinsdag- en VrUdagaroad bü den uitgever E. BOOM-BLIEK, Groede - Braskens,
i.
Met een zekere ontzetting hebben
we de vorige week de toestand te
Amsterdam gevolgd.
Behalve om de relletjes zelve, ook
om een der motieven die haar ver
gezelden.
De uitvoer van aardappelen naar
het buitenland moest worden stop
gezet, anders
Te begrijpen was 't dat een en an
der voor de Tweede Kamer eene aan
leiding moest zijn om ze ter sprake
te brengen.
De heeren Rutgers en van den Tem
pel leidden er de debatten van in door
middel van eene interpellatie, waarop
de minister van landbouw eene vol
ledige uiteenzetting van den uitvoer
heeft gedaan en waaruit men zien en
beoordeelen kan in hoe moeilijke po
sitie ons land verkeert en dat men
van buitenaf gemakkelijker de kwaal
verergeren kan dan haar genezen.
Minister Posthuma zeide dan dat
in 't voorjaar voor den uitvoer van
oude aardappelen geen bepalingen
golden wel voor die van de nieuwe
nl. 85 pet. naar het Oosten en als
gevolg daarvan 26 pot. naar het Wes
ten.
De gronden daarvoor waron gelegen
in de kolenvoorziening.
In 1914 kwam 12 millioen ton ko
len in ons land, in 1915 73/4 millioen
in 1916 6.1 millioeD, en wel 1.8 mil
lioen uit Engeland, 4.8 uit Duitsebland.
Siots het voorjaar stond de aan
voer uit Engeland geheel stil.
De verscherpte duikbootoorlog
kwam, en op versterkten aanvoer uit
Duitschland W9rd toen aangedrongen
in Maart waren uit België en Duitsch
land 286 000 ton binnengekomen
aangedrongen werd op 350.000 ton
per maand.
Toegezegd werd het noodige te
zullen doen, in den geest van weder-
ztJdsche welwellendheid in het eoono
miseh verkeer. De Duitsche arbeider
wil z^jn kolen wel afstaan, mits wy
hem eten geven.
De toevoeren waren sedert in het
algemeen bevredigend Maar Duitsch
land is een oorlogvoerend land.
De produetie nam af. Begin Juni
kwam ter oore der regeering, dat
voor Juni en Juli met een verminde
ring van 100.000 ton per maand viel
te rekenen Dit zou ten gevolge heb
ben werkloosheid in ons land op
groote schaal en inkrimping op groote
schaal van het spoorwegverkeer en
van de voorziening van huisbrand.
De voorraden in ons land zyn vrij
wel uitgeput. Voor Juni heeft Duitsch
land nu 356.000 ton geleverd en voor
Juli mag hetzelfde verwacht worden.
niettegenstaande deze ernstige si
tuatie heeft hij lang geaarzeld, of hy
den uitvoer zou toestaan en vooraf
door de Commissie van Bijstand zich
in verbindiDg gesteld met de besturen
der groote gemeenteD.
Op de vergadering van 81 Mei is
aan die besturen medegedeeld, dat te
verwachten was, dat er een tekort
aan aardappelen zou komen.
Op die conferentie pleitte de ver
tegenwoordiger van Utrecht voor ge
heel vryen handel; Amsterdam, Gro
ningen en Leiden waren voor, Arn
hem tegen rantsoeneericg. Een be
paald besluit is dus niet genomen
Welke gevolgen van den uitvoer voor
de blnnenlandsche voorziening waren
ts wachten, viel niet te voorspellen.
Maar van 20 Juni tot 3 Juli zijn uit
gevoerd 81/, millioen K G. nieuwe
aardappelen. Per hoofd der bevolking
beeft elke Nederlander 1/t K G. in 14
dagen minder gekregen. Omtrent de
gronden van den maatregel is de be
volking ingelicht. Er is niets uitga
voerd dan 100 wagons poters voor de
de Belgische bevolking. Maar er zjjn
menschen bjj hem op audiëntie ge
weest, die hem zeidenwij gelieven
van uw mededeeling niets te geloo-
ven! Daaruit blijkt, dat die menschen
geheel verleugend zj]n.
Msn heeft daarvoor één blad aan
sprakelijk geBteld. De Minister doet
dat niet. Het bedoelde blad is alleen
in de Nederiandsche taal geschreven,
maar bevat geen Nederiandsche denk
beelden. Daarnaast werden echter
andere onvoorzichtigheden begaan,
o.a. in de goedbedoelde poging van
eenlge inzenders om de aardappelen
ruimer te doen ten goede te komen
aan de arbeiders, waarin gezegd werd:
wy zullen in 't midden laten wie de
schuld van dit alles is Nu werd
voorspeld dat aan 't eiDd van Juni
de aardappelen ruim zouden zijn.
Inderdaad was er 27 Juni evenveel
als verleden jaar, 28 Juni iets minder,
29 Juni was een katholieke feestdag.
Op 2, 8 en 4 Juli was er echter ruim
voldoende. De laatste week van Juni
is in Rotterdan en den Haag 1 KG.
aardappelen gegeven. Maar men durfde
de laatste ouds aardappelen niet naar
Amsterdam vervoeren, omdat men
vreesde, dat zy het vervoer niet zouden
uithouden. Z|j waren echter niet slecht.
Hj] begrijpt, dat men niet graag steeds
rjjst eet. Maar als er geen aardappelen
zijn, moet men zich daarbij neerleggen.
Het was een domheid, dat de aard
appels verladen werden onder 't pu
bliek.
De uitvoer van de 700 wagons aard
appelen of 700,000 K.G. had een in
vloed op de volksvoeding: met ande
re woorden per hoofd der bevolking
scheelde dit maar een tiende K.G. Na
Januari waren waren er 6000 wagens
kleiaardappelen aanwezigdaarvan zUn
ondanks de vorst en 't bewaren 5016
wagons terecht gekomen, waarbU ook
dient gedacht aan de groote behoafte
die er was aan pootaardappelen. Maat
regelen om een behoorlUke distributis
der beschikbare aardappelen te ver
zekeren, konden niet genomen wor
den, omdat de noodige hoeveelheid
niet aanwezig was. Men vergeet, dat
men alleen stapelproducten kan dis-
tribuseren en dat de vroege aardap
pel niet gelUkgesteld kan worden met
gewone aardappelen. Tot 80 Juni kon
er geen sprake zyn van besohikbaar-
stelling van aardappelen. Want alles
te zamen wat van 20—80 Juni op de
veilingen werd aangevoerd was 4 mil
lioen K G. te samen of Va K.G. per
hoofd der bevolking. Dinsdag daarop
had de minister dan weer V, K.G.
kunnen beschikbaar stellen. Maar dan
had men vroege aardappelen van 20
Juni moeten distribueeren op 29 Ju
ni of 4 Juli. En een leek gevoelt:
i kan niet. En als er genoeg vroe
gs aardappelen zijn, behoeft men ze
niet meer te distribueeren.
De vroege aardappelen gaan naar
de eentra, waar hoofdleiders en lei
ders bepalen dat er zooveel mogelUk
daarvan in overeenstemming met
vroegere jaren naar de groote gemeen
ten worden gedirigeerd.
Was er gerantsoeneerd, dan had
Amsterdam maar een tiende van de
beschikbare aardappelen mogen ont
vangen, maar nu ontving Amsterdam
op 20 Juni 40 pet. en de volgende
dageH 68 pot., 47 pot., 48 pet., 88
pet., 18 pet., 19 pet., 17 pet, 26V,
pet. en 28 pet. van de totale hoe
veelheid.
Dat de minister op 8 Juli 16 k 20
wagons aan Amsterdam toezegde,
hing samen met de groote toeneming
van de hoeveelheid aardappelen.
Ook de prUsvermindering stond
reeds van te voren vast. Voorzien
was, dat er een tekort aan aardap
pelen zou komen
Immers thans zUn er geen Malta
aardappelen.
Zoolang de criBis zal duren, zullen
we omtrent dezen tyd altyd moeilijk
heden krygen met het aardappel-
vraagstuk.
Op 16 April en 81 Mei heeft hU
deswege conferentiön doen houden.
Maatregelen om 't tekort te voor
komen waren niet te nemen. Men
moest wachten tot de vrucht rUp
was. Men heeft alles gedaan om het
tekort door andere levensmiddelen te
oompenseeren.
HU beroept zich hiervoor op een
Interview met burgemeester Tellegan.
Wat de volksvoeding betreft, kan
geen verband worden gezocht tusschen
de opstootjes en de aardappelvoor
ziening De vooruitzichten van de
aardappelvoorziening van de hoofd
stad van 't land zyn best. Voor de
vroege aardappelen zy se zeer goed,
voor de winteraardappelen beter dan
ooit
En verleden jaar is meer dan de
helft der aardappelen uit one land ge
gaan. Van den winteroogst van aard
appelen is nietB het land uitgegaan
en als deze ditmaal grooter is, zal
dit hier worden opgegeten.
Erwten en boonen zyn ook in 1916
niet uitgevoerd, maar er was een
slechte oogst en het vee trad op als
concurrent van den menssh.
Boter en kaas is wel uitgevoerd,
maar van een onvoldoende voorziening
is niets bemerkt. Thans zal ook niet
2 millioen, maar 71/, millioen K.g.
kaas gereserveerd worden voor den
winter en de koelruimten voor boter
zyn uitgebreid.
Omtrent stapel- en vatgroenten zfln
geen klachten vernomen, er waren
zelfs duizenden vaten zuurkool over.
Talryke gemeenten wijzen thans de
aanvragen om peulvruchten af, wat
ook niet wUst op gebrek.
Van de varkens zou er niets uit-
gegaan zyn, wanneer er voldoende
gezorgd was voor distributie. In Mei
waren varkens over en hy heeft die
laten inzouten.
Dit varkensvleesoh moet eehter
vóór 7 September zyn opgegeten omdat
de inzouters slechts tot dien datum
de rlsieo dragen. Daarom moet het
worden nltgevoerd. Melk is er niet
uitgevoerd. Brood is er niet uitge
voerd. En hy zal heel tevreden zyn
als hy het tot het volgende jaar kan
brengen met het brood. De voorraad
broodgraan ls thans echter grooter
dan ooit.
Rijst uit Birma zou worden aan
gevoerd, maar nu aan den anderen
kant de sloot wordt dichtgegooid, kan
deze hier ook niet komen. Van al
deze voedingsmiddelen is niets uit
gegaan.
Als er geen kolen binnenkomen,
dan komt er ook geen brood, met het
oog op de moeliykheden om de graan-
booten te voorzien van bunkerkolen.
Inzake de wenscheiykheid van ruimer
publiciteit zal hy met de gemaakte
opmerkingen rekening houden. By de
onderhandelingen inzake de steenkolen
zyn geen stukken gewisseld. Alles
ging mondeling en beruste op onder
linge welwillendheid. Een vaste toe
zegging is niet gedaan.
Van het distributiestelsel is hy van
het begin tot het einde afkeerig ge
weest. Over deze quaestie is aan zijn
departement niet gevochten. Gebleken
is, dat de aardappelen voor 10 cent
niet waren te leveren.
Hy doet nadere mededselingen om
trent de te Rotterdam liggende aard
appelen. Er lagen 12 sohepeD, elk
inhoudende 5 wagons. Vijf daarvan
waren beschikbaar voor Amsterdam,
6 voor Rotterdam, 2 voor Den Haag.
De rantsoeneericg van vroege aard
appelen kan wel plaats hebben bin
nen de gemeente, maar is onmogeiyk
voor het geheele land vanwege den
minister, omdat de aardappelen van
verschillende plaatsen moeten komen.
Hy is eerst op 16 Juni met het
communiqué inzake de steenkolen
gekomen, omdat hij tot het laatste
oogenblik heeft geaarzeld of hy dea
uitvoer van aardappelen zou toestaan.
Do publicatie heeft daardoor tien
dagen gewacht.
De zg. aardappel nood te Amster
dam heeft met de levensmiddelen-
politiek niets uitstaande. Zij was al
leen veroorzaakt, doordat de uieuwe
aardappelen dit jaar slechts laat kwa
men en de oude oogst, mede tenge
volge van de vorst, niet was meega-
vallen.
Door het commando Zeeland is
eene wyriging gebracht :n de scheep-
vaartverordening van 16 Mei 1917
waarby het o. m. verboden is zich op te
houden in het watergebied, ingeslo
ten door de kust Zeeuwsch-Vlaande
ren, de iyn welke de hooge lichten
van Nleuwesluis en Kaapduinen ver
bindt, en de zuidkant van de Wal-
vischstaart, tenzy het vaartuig is een
stoomvaartuig en voorzien van een
Nederlandschen loods.
Hiervan zyn uitgezonderdde vaar
tuigen voor, of vertrekkende van Cad-
zand, aan welke het geoorloofd is
voornoemde haven binnen te loopen,
waarby zj zich niet zullen mogen be
vinden beoosten de gebroken iyn, die
gevormd wordt door do iyn, welke
het badhuis Cadzand verbindt met de
roode spitse ton, liggende ter plaat
se en in stede van de lichtboei no. 2
van de Wielingen, en het verlengde
der iyn, die genoemde ton met de
westzyde van het huizencomplex Wie
lingen Sluis verbindt van 9.16 uur
avonds tot een half uur vóór zons
opkomst, of indien de zon later dan
6.80 opkomt, tot 6 uur 's morgens.
Het zich ophouden in dit gebied ie
levensgevaarlijk.
Uit de gracht te Middelburg is
opgehaald een yzeren geldkistje, dat
gebleken is afkomstig te zyn van de
inbraak, welke aldaar in den nacht
van 27 op 28 April in het kantoor
der Zeeuwsche Kolen-maatsohappy
heeft plaats gehad. In het kistje be
vonden zioh enkele gereedschappen.
In verband met deze inbraak be
vinden zich de kuiperskneoht H. M.
en drie zyner zoons nog steeds in
voorarrest.
