Algemeen Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen. Tweede Blad. ff O. 2241 Zaterdag Juli 191? 26e Jaargang COURA Abonnemeiitsprils per 3 maanden ƒ0.60, franco per post ƒ0.65, voor België ƒ0.85, voor Amerika 1 dollar a 3 kwartalen b(j vooruitbetaling. Abonnementen worden mede aangenomen btj boekhandelaren en brievengaardere. Advertent aën van 15 regels 25 cents, elke regel meer 5 cents? Groote letters naar plaatsruimte. Btj abonnement lager tarief. Advertentiën worden ingewaeht tot Dinsdag en Vrijdag des namiddags t« twee ure. Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond hij den nitgcver E. BOOM-BLIEK, Groede - Breskens, Onlusten «e Amsterdam. In een publicatie had de burgemees ter medegedeeld, dat binnen eDkele dagen de aardappelaanvoer weder vol doende zou zijndat In afwaohting daarvan het gemeentebestuur eiken dag telkens de hand zou leggen op den geheelen aanvoer, om zoodoende voldoende voorraad te krijgen, om eenige dagen in de week te kunnen distribueerenen dat men zich daar om voor die enkele dagen zoo goed en zoo kwaad met ander voedsel moest behelpen Deze publicatie heeft echter niet kunnen bewerkstelligen, dat de gemoederen tot ruat kwamen Dinsdagmiddag te twee uur had een agitatie-comitë, waarvan de heer Da vid Wijnkoop de leiding heeft, de vrouwen op den Dam aldaar bijeen geroepen om te demonstreeren. De politie volgde ook nu weder de taktiek van de laatste jaren, name lijk laten trekken door de stad totdat de betoogers er genoeg van zouden krijgen. Eerst werd langs het stadhuis ge trokken, en vandaar ging het over het Spui en langs de Heerengracht en Rozengracht in de richting van de Groenmarkt. Voorop liep een detache ment politie agenten onder commando van den inspecteur den heer Tinholt, verstrekt door eenige politie ruiters. Al heel spoedig bleek uit de luid ruchtige gedragingen der opgewonden schreeuwende en tierende vrouwen, van wie er een kleine tweeduizend in den stoet meeliepen, dat het dit maal niet een onschuldige optocht zou worden, welke ten slotte dood loopt omdat de menschen moe wor den en zioh vervelen. Reeds op de Heerengracht moest de spiegelruit van een j uwelierswin- kei het ontgelden, die volgens som migen Ingedrukt, maar vermoedelijk wel moedwillig stukgeslagen ls. Men verneemt, dat eenige werk vrouwen, die in de boven den winkel gevestigde kantoren uit de ramen lagen, de woede van eenlgen uit de menigte hadden gaande gemaakt door hoonend naar het voorhoofd te wjjzen. Toen rinkelde de spiegelruit der uitstalling onmiddellijk in stukken, en natuurlijk waren onmiddellijk de grage vingers van het rapalje, dat h|j dergelijke gelegenheden erop loert zjjn slag te slaan, in de etalage aan het graaien. Het personeel der zaak deed direct van binnen alle moeite om te redden wat te redden viel, en heeft het meeste der uitgestalde kostbaarheden weten te behouden. Maar volgens voorloopige schatting wordt er toch wel voor een kleine duizend gulden vermist. De dieven verdwenen onmiddellijk in de volksmenigte. Inmiddels ging de optocht verder. Op elk kruispunt probeerden de vrou wen de politiemacht aan het hootd van den stoet te misleiden door een andere richting in te slaan dan de agenten, of plotseling tierend terug te hollen, wat de betooging in een steeds meer ordelooze bende deed ont aarden. Aan het eind van de Rozengracht bewoog de stoet, vermoedelijk tegen de bedoeling der politie, zich de Mar nixstraat in langs de Groenmarkt. Het was intussohen steeds rumoe riger geworden, en blijkbaar was de betrekkelijk zwakke politiebegeleiding niet b|j machte om de menigte in de hand te houdeD, ook niet toen z|j met een detachement onder aanvoe ring van een hoofd-inspecteur ver sterkt was. Tot de Elandsgracht ging het goed msar hier kregen de vrou wen plotseling de schuiten door de gemeente in beslag genomen aardap pelen in het oog, en ter wijl het groot ste gedeelte der politiemacht reeds over de brug de Nassaubade op was, maakten zij aanstalten om de schui ten te bestormen. Dit gelukte echter niet, daar de schuiten mid en in het haventje gemeerd lagen. Daarna hol de plotseling de heele bende opge wonden vrouwen naar het magazjjn der groentenfirma Visser, dat vóór ln de Marnixstraat, en aan den achter kant op de Groenmarkt uitkomt. In een minimum van t|jd waren de deuren ln de Marnixstraat openge- rammeid, en stortte het grauw zich naar binnen het werd een geweldig ordeloos gedraDg, en eenige politie ruiters, die in galop waren komen aandraven, vermochten er weinig aan te doen. Aardappelen z|jn er in het maga zijn weinig gevondenmaar die er waren, z|jn weggeplunderd door de vrouwen, van welke w|j verscheidene boezelaars of zakken vol weg hebben zien sleepen. Wel lagen er eenige stapels groente, vooral kroppen slaook deze zouden alle weggehaald z|]b, all de politie eindelijk niet begonnen was met wat minder lankmoedigheid op te treden. Want plotseling maakte de menig te, die intussehen steeds gegroeid was en waarbij zich alle mogelijke rapalje had aangesloten, aanstalten om het nabljztjnde magazijn van de firma Schotvanger te plunderen. Nu trokken de polite ruiters en an dere politiedienaren de revolvers en vuurden eenige schoten losse patro nen ln de luoht af, waardoor wel voldoende vrees werd aangejaagd om de plundergrage bende ln bedwaDg te houden, maar tooh niet voldoende om haar te doen afdeinzen. De heer Wijnkoop, misschien zelf eenlgszins geschrokken van de gees- tez, welke h|j opgeroepen had, tracht te ze nu weder te bezweren. H|) klom toen op een kar en hield een toespraak, waarin h{j zeide, dat het volk en vooral de fatsoenlijke vrouwen hier niet gekomen waren om te stelen, maar om tegen de levens- middelenpolitiek van de regeering en van Wibaut, Teilegen en Vliegen te protesteeren. Dat plunderen moesten ze daarom latenmaar ze moesten nu naar huis gaan en de mannen aansporen om het voorbeeld te volgen van de boot werkers aan de Kon Hollandsche Lloyd, die uit sympathie met dezen betoogdag het werk hadden neergelegd. Morgen, overmorgen aan den dag moest de algemeene staking er zijn als inluiding van de revolutie; want alleen van de revolutie was heil te verwachten, dat had men in Rusland gezien. Zoo ging h|j Dog eenigen t|jd door, verklaarde toen, dat het voor vandaag afgeloopen was en zelf giDg h|j heen. Maar het was nog niet afgeloopen want plo6seling stormde de oproerige menigte naar een ander gedeelte van de Groenmarkt, waar eenige schuiten vol bloemkool aan den wal lagen. Er was nog niet voldoende politie by de hand om op alle punten tege lijk te zjjn, en eenige vrouwen gaven het voorbeeld, sprongen op de schui ten en begonnen daar de opgetaste bloemkoolen af te halen. Dit werd het sein tot een formeele plundering, welke echter nog ln het begin belet kon worden door de po lltie ruiters en agenten, die met ge trokken sabels en schoten ln de lucht vurend de menigte verdreven. Van verschillende kanten werden projectielen naar de politie geworpen een man, die zich hieraan schuldig maakte, kon worden ingerekend. Een oogenblik later verscheen po litie versterking uit alle deelèn der stad, ook een sterke afdeeling bere den politie, en in enkele oogenblik- ken was toen de volksmenigte in alle richtiDgen uiteengedreven. De Groen markt bleef echter onder sterke be waking. Aan de bewonderenswaardige kalm te en lankmoedigheid, waarmede de politie ls opgetreden en zich zelfs soms gewelddadigheden, als het wer pen met allerlei projectielen, heeft la ten welgevallen, is het te danken, dat er geen ernstige ongelukken zijn ge schied. Maar ket ls er helaas niet by ge bleven. Bat er Óen doodeljjk slachtoffer ls gevallen, vermeldden we reeds. Vermoedelijk is de man getroffen door een schot van een der salvo's, welke de militairen voor het Mari niersplein hebben afgegeven. De man werd in de Marinierskazerne binnen gebracht. Verder heeft een klein jon gentje een sehot door het hoofd ge kregen, deze is ln vr|j ernstlgen toe stand naar het Binnengasthuis ge bracht. Een man ls eveneens met een emetlge schotwond ln het hoofd naar een der gasthuizen gebracht, eveneens drie jongens, die min of meer ernstig verwond waren. De inspeo- teur Tinholt is door een grooten steen aan het achterhoofd getroffen, gelijk nader blijkt niet teen h|j zish aan het hoofd zjjner politiemannen be vond, maar toen h|j zich door Kat tenburg naar het Mariniersplein begaf. De officier, die in de Czaar Peterstraat door een oproerige menigte uit de tram gehaald en mishandeld is, was le luitenant de Mol. HJj is niet ernstig gewond in een café binnengedragen. Voorts ls de commissaris van politie de heer Tjas- sens Keizer, toen ht) zich in een taxi door de Czaar Peterstraat naar de Rietlanden begaf, door een volksme nigte daaruitgehaald. Er was toen daar ln de buurt geen politie te bekennendoor de gelukki ge omstandigheid, dat een vrouw hem aanzag voor een geneesheer, die zich raar gewonden begaf, welk mis verstand hij wijselijk niet opgehelderd heeft, was h|) in de gelegenheid ver der te gaan. Ook achter in de Czaar Peterstraat heeft het Dinsdagavond gespannen ook hier is met scherp geschoten, zijn eenige gewonden gevallen en de glasruiten van verschillende tramwa gens ingesmeten. Een troep soldaten, die onder com mando hunner officieren door de Czaar Peterstraat kwam aanrukken is niet onvatbaar gebleken voor den op hen vanuit de menigte uitgeoefen- den aandrang, om geen geweld te ge bruiken. Vermoedelijk waren het Amsterdammers, en velen hunner juist uit deze buurt afkomstig. Toen de offloieren zagen, dat op deze mannen niet te vertrouwen was, lie ten zij hen rechtsomkeert maken, en begaven z|j zich naar de kazerne terug. Omstreeks êen uur in den nacht was de volksmenigte op Kattenburg zoozeer gedund, dat de politie en de troepen voorzichtig ln de richting van het Mariniersplein konden op rukken. De betrekkelijk weinigen die zioh nog op da straat bevonden, vlucht ten in hun huizen, en van dat oogen blik af kon gezegd worden, dat d« wettelijke macht den toestand op Kattenburg, het eigenlijke brandpunt van de onlusten, weer meester was. In den loop van den naeht zijn na een conferentie tusschen den burge meester, den hoofd commissaris en den generaal stelling-commandant on geveer 2000 militairen, vernamel|jk uit Haarlem, naar Amsterdam ont boden. Dit waren b|jna allen boeren jongens uit Friesland en Groningen, op wien, naar al spoedig bleek, de officieren zich in omstandigheden als deze, beter kunnen verlaten dan op de Amsterdammers. Aan de Hoofdwacht op den Dam werden de troepen samengetrokken, en van daaruit naar de verschillende punten, waar z|) noodig waren, gedi rigeerd. Zoo verscheen in den loop van den nacht een sterke militaire bezetting op de Groenmarkt; want ook hier is het Dinsdagavond onge veer tien uur opnieuw zeer rumoerig toegegaan. De politie heeft Sier nog herhaaldelijk charges gemaakt met de revolver in de vuist, en het vuren was niet van de luoht. Verschillende keeren z|)b de poli tiemannen ook hier met hagelbuien van steenen bekogeld, wonder boven wonder zonder dat iemand getroffea is. Gekwetsten zijn hier echter niet gevallen. Alle toegangen tot de groen- tenmarkt waren door de inmiddels aangekomen militaire bezetting af gezet, en de toestand was volmaakt rustig.

Krantenbank Zeeland

Breskensche Courant | 1917 | | pagina 1