Algemeen Nieuws- en Advertentieblad voor het Land van Cadzand.
Zaterdag 31 Maart <MÏ
Advertcntiën
Bewustheid.
Jeudige O.-W.-ers.
Vermengd brood.
26e Jaargang
COURANT
Abonnementsprijs
per 8 maanden ƒ0.60, franco per post ƒ0.65,
voor Belgis 0 .85, voor Amerika 1 dollar k 8 kwartalen
b{j vooruitbetaling.
Abonnementen worden mede aangenomen bij
boekhandelaren en brievengaarders.
van 1-
5 regels 25 cents, elke regel meer 5 cents.
Groote letters naar plaatsruimte.
Bij abonnement lager tarief.
AdvertentiSn worden ingewacht tot Dinsdag en Vrijdag
des namiddags te twee tiro.
mt bta(i verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond bjj den uitgever C. D1ELEMAN te Breskens.
Rübds meermalen heb ik schrijft
de eerste luitenant W. J. M. L(inden)
in „Ons Legef" het orgaan der ver-
eeniging van dien naam in mijne
onmiddellijke omgeving anderen gade
geslagen, wannetr kortelings weder
oen bericht in de pers de ronde had
gedaan waaruit bleek dat het oor
logsgevaar, zooal niet dreigender, dan
toch minder gemakkelijk af te wen
den zou zijn.
Hij laat nu in het midden, welke
soort berichten aat waren en uit wel
ke bion zij kwamen, doch volstaat
met te wijzen op dio geruchten, welke
naar ieders meening alarmeerend wa
ren
Het is verre van hem onrust te
kweeken, noch de toekomst zwarter
voor te stillen dan z\) werkoiyk is.
Allerminst zou hQ willen dat ze
nuwachtige uitingen of dwaasheden
blijk gaven van overdreven augst.
Doch hij vraagt zich af of onze
zoogenaamde nuchtere blik en koele
bezadigdheid, waarvan wij in het
buitenland den roep genieten, niet
een duidelijke overeenkomst toonen
met de laakbare luchthartigheid of
geringschatting en misdadige onver-
schilllgheid. Wij pronken zoo gaarne
met onze kalmte, die vaak beter
lakschbeid geheeten moest worden.
Komt het wel oens in ons op hoe
de toestand zou zijn, ais het eens tot
oorlog kwam; water gebeuren zou met
onze effectjes, lekker eten, dik klee-
deo, voel uitgaanwie dan in de
eerste plaats hot loodje zouden leg
gen tot heil van gemoedelijke mede
burgers hoeveel gezinnen in rouw
zouden worden gedompeld?
Is men zich wel bewust, dat een
deel van Nederland in een Elagveld
zou worden herschapen, dat onze ef
fectjes misschien waardeloos zouden
zijn, het eten schaarsch of niet te
krijgen, evenals de dikke kleeding
uitgaan alleen weggelegd voor de oor
logsinvaliden en onze jongens maar
laten wi) er niet over uitweiden, over
tuigd als wi) zijn, dat geen schrille
beelden noodig zijn om ons de ellen
de in de gedachten te breDgen, die
onze jongens in de eerste plaats te
verduren zouden hebben.
Met lofwaardigeD ijver en welda
digheidszin wordt geofferd, fancy-fairs
ingericht, tentoongesteld, gedanst, oo
medie gespoeld en wat niet meer ten
bate van allerlei goede doeleinden.
Zelfs te midden van de ontelbare
inzamelingen veor vluchtelingen, en
krijgsgevangenen van Frankrijk in
Duit8chland en van DuitEehland in
Frankrijk, ambulances en uitwisseling
van gewonden, zelfs te midden van
al die liefdadigheid heeft men het
dient eerlijk erkend nog wel eens
een oogenblik over, óók wat voor don
Hïederlandschen soldaat te doen en
voor de vele ontwrichte soldaten-
gezinnen.
Zonder te willen zeggen dat er iets
uan ontbrak, zou hü toch willen vra
gen of men zich bewust is wat er
gebeuren moet, wanneer we zelf eens
in den oorlog zouden worden betrok
ken.
Üf er dan rog genoeg geld is over
gebleven, althans te krijgen uit de
handen, die dan misschien naar vei
liger oorden de wijk nemen, om onze
krijgsgevangenen, onze vluohtellngen,
ODze ambulances, onze Holiandsche
joogens een minstens even goed lot
te bezorgen als nu door onze zorgen
Russische, Belgische, Fransch»>, En-
gelsche, Duitsche, Servische, Bulgaar-
sche, Oostenrijksche, Turktcbe enz.
soldaten genieten
Zou er ook aanleiding zijn hetzfj
in verband met de belangen van al
die vreemden, die in ons land natuur
lijk voorgaan om voor odzb ambu
lances, onze soldaten, onze krijgsge
vangenon wat geld op zjjjde te leggen,
een soort reservefond-je te vormen
voor kwade dagen
Zou men zich van deze noodzake
lijkheid bewust willen worden, voor
zoover de tijd, besteed aan uitgaan,
het toelaat en indien de belangen
van alle mogelijke krijgsgevangenen,
gewonden, vluchtelingen en andere
beklagenswaardige menschen uit an
dere landen als ons eigen land, naar
den eisch verzorgd, althans zoovetd
mogelijk behartigd zijn.
Wanneer het zoover nog eens ko
men mocht is de vertenigirg „Ons
Leger" bereid om die te voimen
fondsjis te beheeren en te distribu-
eeren.
Is het geen beschamend gotuigenis
voor ons, Hollanders, dat een doel
als het onze moet gesteuDd worden
door het geven van feesten.
Wordt hierdoor niet bewezen, dat
Nederland zich niet voldoende bewust
is van de mogelijke gevolgen voor
eigen mannen in dan spanneuden tijd,
dien wjj beleven
Van harte gunt hij alle te beklageD
mannen uit de ons omringende lan
den, die door allerlei omstandigheden
hulp behoeven, de verzachting van
hun lot, welke de hoogo plichtsop
vatting van Nederland hen vermag te
schenken. Hij zou niet gaarne zien,
dat hierin verandering kwam.
Doch bi) dit alles ia toch de vraag
te billijken of eenige bewustheid om
trent eigen nooden niet gewenscht is
Laat ieder, die deze regelen onder de
oogen krijgt, een oogenblik na het
lezen de oogen sluiten en zich voor
oogen haien den zoon, den broeder,
den man, den vriend of verloofde, die
in ons leger dient. Laat hij zloh dan
een beeld trachten te vormen van
dien persoon in kommervolle omstan
digheden en dan voor zichzelve be
slissen of hjj voldoende bewust is van
zijn plicht, wat af te zonderen voor
de komende dagen.
Het geld is immers niet weg.
Mocht ons land bulten den oorlog
blijven, dan kan immers nog beslist
worden omtrent de bestemming.
Dan zal er nog zooveel leed z{Jn te
lenigen op maatschappelijk gebied, dat
dit appeltje voor den dorst wijze voor
zorg mag heeten.
„Al te goed is buurmans gek" en
„het hemd is nader dan de rok" zijn
Holiandsche spreekwijzen, waarvan
een bezadigde toepassing goede vruch
ten dragen kan, zonder de belangen
van anderen te schaden en zonder
iets te kort to doen aan andere Hol
iandsche spreekwijzen als „doe wel
en zie Diet om" en „laat de linker
hand niet weten wat de rechter doet".
Het Bestuur van de vereeniging
„Ons Leger" beraamt een poging de
middelen machtig te wordeD, die baar
in staat moeten stellen om de belan
gen van onze jongens in sneeuw en
jjs aan de grenzen, nu sn voor een
onzekere toekomst, te behartigen.
Na het bovenstaande hoopt bij van
harte, dat ruime gaven blijk zullen
geven van de bewustheid van ons
volk, van zijn plicht tot voorziende
maatregelen
Op een kwaad, dat al sins den
aanvang van den oorlog bestaan heeft
ls eindelijk de aandacht van de au
toriteiten gevallen.
Wij bedoelen de grove verteringen,
welke door jeugdige oorlogswinstma
kers in bierhuizen wordt gemaakt.
Er is door koapen en meisjes van
11 tos 16 jaar met smokkelen veel
verdiend - op eigen instigatie zoo
wel als met medeweten van de ou
ders en terwijl tbanB den volwas
senen dit bedrjjf vrijwel onmogelijk
is gemaakt, trikt nog dagelijks de
spes patriae er op uit om chocolade,
zeep, vet, ja wat al niet over de
grens te brengen.
Vooral zt), die hun smokkelavon-
tuurtjes voor de oudelui verbergen,
weten niet beter te doen dan het
verdiende geld zoo spoedig mogelijk
in sigaretten en drank om te zetten.
Er 19 te Njjmegen, zoo lezen we in
de Tel., op een der groote pleinen mid
den in de stad een bierbuis met
neutralen naam, waar veel van dat
jonge smokkelaarsgoedje avond aan
avond komt, waar de feöen in den
dop der halve Ntjmeegsche wereld en
haar vrool(jke cavelieren elkander ren-
dez voua gevend, drinkend en rookend
als groote menschen den tijd dooden
en door hun vroeg-rijp-zjjn, den toe
schouwer verbazen.
Ook in andere oafó's wordt een
groot gedeelte van het met smokke
len en andere oorlogspraktijken ver
diende geld verbrast door kinderen,
die het slachtoffer zijn geworden van
de kwade kans hun door de tijdsom
standigheden geboden. En wie oogen
heeft om te zien, kan telkens opnieuw
constateeren, hoe de oorlogstoestand
tientallen personen vóór hun jonge
lingsjaren reeds moreel heeft te gron
de gericht.
Hoewel al weder te elfder ure, zal
het kwaad, dat wi] hierboven signa
leerden, nu toch van overheidswege
bestreden worden misschien nog
niet te laat.
De minister van- Binnenlandsche
Zaken heeft er de aandacht op ge
vestigd en gevolg gevend aan de
desbetreffende aanschrijving heeft de
gemeenteraad bepaald, dat het verbo
den Ml z|jn in verlofalocaliteiten per
sonen beneden don leeftijd van 16
jaar toe te laten, tenzij zJJ in gezel
schap zijn van een meerderjarige.
Een vooi beeld ter navolgirg voor
andere - grensplaatsen, waar de toe
s'and wel beter zal z|jn.
Zooals men weet, is het brood dat
wij tegenwoordig eten, gebakken van
tarwe vermengd met aardappelmeel,
waarvan men lrtu&schrn weinig be
merkt en geenszins de kwade geruch
ten bevestigt die aan dit gebruik voor
afgingen.
Besparing van graan door het meel'
met een andere grondstof te vermen
gen, is niet nieuw.
Tildens den levensmiddelennood van
van 1846 op 1847 nam men tot der
gelijke middelen zijn toevlucht Niet
alleen geschiedde dit van regerings
wege, maar ook het particulier initia
tief deed zich gelden.
Dit leert men althans uit de Delft-
sche Courant van 29 December 1846,
waarin een bakker het volgend Inge
zonden stuk deed plaatsen
Reeds een en ander maal las een
uwer, in onderscheidene dagbladen,
berichten, zoowel van buitenslands,
als ook uit sommige oorden van ons
vaderland, dat men proeven genomen
heeft met brood te bakken, voor de
helft bestaande uit geraspte beetwor
tel en voor de wederhelft bestaande
uit ongebuilde tarwe of roggemeel,
6D dat dit brood zeer smakelijk en
voedend was bevonden geworden. Dit
deed besluiten, om hiervan een proef
te nemen, ten einde dezelve, goed
uitvallende, het bakkeD van zulk brood,
voor den behoeftige aan te bevelen,
en zulks, indien mog6ljjk, op een groote
schaal te doen, teneinde deze op een
meer goedkoope wijze, In zijn behoefte
van brood zoude kunnen voorzien.
Die proeve is hem boven verwaoh-'
ting gelukt. Het brood, hetwelk hty
op die w(jze met de bovengenoemde
evenredigheid heeft doen bakkeD, is
van een aangenamen smaak, zeer
voedzaam, en wordt niet zoo spoedig
droog, als gewoon brood.
Hü heeft nameiyk gebruikt 17 ned.
oneen geraspte beetwortel en even
zooveel ougebulld tarwemeel, dus zes
oude of drie ned. ponden en vier on
een, met de noodige gist, en een wei
nig meer zout, dan in gewoon brood,
en heeft daarvan aan brood ontvan
gen zes oude of drie ned. poDden
min éèn once.
De 8 oude ponden 3 oneen onge-
build tarwemeel nu, gerekend tegen
10 centen per pondde 17 onoen
beetwortel, tegen 8 centenzout 3
centen gist 8 centen bakken 4 cen
ten kosten de twee brooden, a 6
pond min één once, twee en veertig
cents.
Die, van enkel ongebuild meel ge
bakken, zouden kosten 60 oents, dus
een voordeel van op ongeveer zes
pond brood, van achttien cents, ter
wijl het aldus gebakken brood voed
zamer sohjjnt, dan het gewone.