Algemeen Nieuws- en Advertentieblad voor het Land van Cadzand.
Woensdag 14 Maart 1919
26e Jaargang
Abonnementsprijs
Advertentien
Een waterleiding-
in Zeeuwsch Vlaanderen.
Binnenland.
Ka. 2910
BRESKENSCHE COURANT
per 3 maanden ƒ0.60, franco per post ƒ0.65,
voor Belgie ƒ0.85, voor Amerika 1 dollar k 3 kwartalen
b{j vooruitbetaling.
Abonnementen worden mede aangenomen bjj
boekbandelaren en brievengaarders.
van 15 regels 25 cents, elke regel meer 5 cents.
Groote letters naar plaatsruimte.
Bg abonnement lager tarief.
Advertentiön worden ingewacht tot Dinsdag en Vrijdag
des namiddags te twee ure.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag;- en Vrijdagavond bij den nltgever C. DIELEMAX te Breskens,
Voordat gisteren de eerste welkome
waterdroppelen vielen had het in lan
gen tijd niet geregend en begon er
zelfs hier en daar een nijpend water
gebrek te ontstaan.
Daar heeft men meer mede te kam
pen, evenzeer als vaak met goed drink
water.
In het algemeen is een waterleiding
het eenige middel om dat euvel weg
te nemen.
Maar dat is gauwer gezegd dan ge
daan Indertijd is zoo'n plan eens tor
sprake gebracht, maar veel verder is
't niet gekomen.
Thans is dit slapende plan weer
wakker geschud en werd op initiatief
van eenige leden der Provicoiale Sta
ten en eenige burgemeesters uit de
beide Zseuwsoh Vlaanderen in Decem
ber des vorigen jaars te Ter Neuzen
eene vergadering gehouden, waartoe
alie leden der Staten voor de distric
ten Hulst en Sluij en alle burgemees
ters der Zeeuwsch Vlaamsche gemeen
ten uitgenoodigd en een groot deel
hunner- ook tegenwoordig was ter be
spreking van de totstandbrenging van
een drinkwaterleiding in Zeeuwsch-
Vlaanderen'.
Op deze vergadering, waar ook aan
wezig was de directeur van het rijks
bureau voor drinkwatervoorziening,
werd een comité van actie voor deze
zaak gekozen, waar successievelijk
eenige heeren als comité van steun
worden torgevoegd, ten einde alle in
vloeden en krachten tot éen groot en
goed doel te doen samenwerken.
Bi) de voorloopige besprekingen werd
tevens mededeelidg gedaan van den
belangrijken arbeid op dit gebied reed»
verricht door de Gezondheidscommis
sies in Zeeuwsch-Vlaanderen.
In overleg met het Rijksbureau
mooten de pogii gen der Gezondheids
commissies om deugdelijk water te
verkrijgen op meer algemeene schaal
worden uitgebreid en moet daarbij,
omdat vermoedelijk in Zeeuwsch-
Vlaanderen niet voldoende hoeveelheid
goed water ie te verkrijgen, een on
derzoek ingesteld worden naar den
toevoer van water uit Noord-Bra
bant De hoeveelheid water schijnt
daar voldoende te zijn om ook geheel
Zeeuwsch-Vlaanderen te voorzien.
De w(jze waarop dat moet geschie
den vereischt een nauwkeurig en om
vangrijk onderzoek, hetgeen meer on-
kosten met zich brengt dan anders In
normale omstandigheden een Comité,
hetwelk voor eenig district onderzoek
doet voor den aanleg en de exploita
tie eener waterleiding, noodig heeft.
Dewijl echter het Rijk buitenge
woon belang in deze zaak stelt en
ook de Provincie regelmatig steun
voor dergelijk voorbereidend onder
zoek geeft, kunnen de kosten door
een niet te hooge bijdrage der ge
meenten worden gedragen.
De regel is, dat voor de kosten van
voorbereiding door het Rijk evenveel
wordt bijgedragen als door de pro
vincie en de Gemeenten in dier voege,
dat 1/4 dier kosten komt voor de Ge
meenten, r4 voor da Provincie en ya
voor het Rgk. In overlég met he6
Rijksbureau meent het Comité dat,
wanneer door de Gemeenten 10 cent
per inwoner als subsidie gegeven
wordt, een voldoend bedrag bij elkan
der zal kunnen worden gebracht om
de voorbereidende onderzoekingen en
werkzaamheden en financiéele voor
bereiding te betalen, terwijl, wanneer
onverhoopt en onverwachts dat be
drag nog meer moest zijn, in uitzicht
is gesteld, dat het Rijk de extra kos
ten door extramaatregelen hier noodig,
boven zijn gewone deel, zoude beta
len.
Voor onze gemeente zou dat circa
2800 maal ƒ0.10 ƒ280 zijn.
Dit bedrag vraagt het comité dan
ook in een adres aan den Gemeente
raad, en het voegt er aan toe dat dit
een subsidie in eens isgeen booger
bedrag zal verder worden gevraagd
of geêiscbt, terwijl zelfs, wanneer de
waterleiding tot stand mocht komen,
geen financiéele offers van de gemeen
te meer noodig zullen zijn.
Gaarne zag de commissie dat in het
breede comi'é van Burgemeesters, een
raadslid uit elke gemeente ter raad
pleging werd opgenomen.
De gang van zaken, waarvan men
het voorbeeld ziet op Zuid-Beveland,
in het kort meegedeeld, is dan alzoo
Het voor den aanleg en het in ex
ploitatie brengen der waterleiding be
noodigd kapitaal wordt bijeengebracht
door het nemen van aandeelen in een
Naamlooze Vennootschap bestuurd
door afgevaardigden der gom raden
of door deze gekozen personen. Dat
kapitaal wordt door de gemeenten
geleend. Evenwel is het slechts een
vormkwestie, want aflossing en rente
worden verzekerd.
De gemeenten brengen immers met
een ook een reservefonds bijeen van
20 pCt. bijvoorbeeld van het aandeelen
kapitaal. Dit dient om erentueele kos
ten in den aanvang te dekken.
Men brergt dus bijeen op deze wij
ze het kapitaal benoojigd voor aan
leg en in exploitatiebrenging en een
vijfde van dat kapitaal om te dienen
voor reserve, wanneer niet dadelijk
de exploitatie de kosten goed maakt.
Dat alles moet buiten bezwaar der
gemeentekas kunnen gesehieden en
nooit lelden tot belastingverhooging.
Jaarlijks moeten de rente en aflos
sing van hetgeen de gemeenten heb
ben moeten leenen om het maatschap
pelijk kapitaal der intercommunale
vennootschap bij elkaar te brengen en
het reservefonds er zijn. Dat moet
natuurlijk kunnen komen uit het be
drijf, D>etl u'6 de gemeentekas.
De vennootschap keert werkelijk
jaarlijks aan de gemeenten een divi
dend uit van het percentage waarvoor
het geld geleend ls en het bedrag wat
noodig ls voor aflossing, geljjk dat op
Zuid Beveland. En kan dat in het
begin niet dadelijk uit de resultaten
van het bedrijf, dan wordt het reser
ve fonds daartoe aangesproken.
De praktijk leert dat de aansluitin
gen geleidelijk weg toenemen en mits
dien bet verbruik meer wordt our
mate de bevolking zich uitbreidt. De
uitgaven worden alzoo gedekt en het
bedrijf gaat zelfs winst afwerpen.
Voor een en ander heeft men ren-
tabiliteitsberekeningen, die worden
opgemaakt en door de Regeering
moeten zijn goedgekeurd. Naar deze
berekeningen wordt de hoegrootheid
van het reservefonds bepaald. Is zi)
gunstig, dan kan bijvoorbeeld volstaan
worden met een tiende, een achtste,
een zesde of zoo iets, van het maat
schappelijk kapitaal.
Het Rijksbureau controleert dat.
Maar aangenomen nu eens, dat de
rentabiliteitsberekening faalt en het
rijksbureau zioh vergist en de streek
niet genoegzaam aansluit of niet voor
uitgaat, dan nög behoeven de gemeen
ten geen vrees te hebben, dat z(j zel
ve zullen moeten gaan betalen.
Het Rijk en Provincie stellen daar
voor wat men noemt een risioogaran-
tie bescbikbaar, in den vorm van een
renteloos voorschot, hetwelk niet be
hoeft teruggegeven, wanneer dat uit
het bedrijf niet kan. Uit deze be
dragen worden dan in laatste instan
tie de renten en aflossingen van de
geldeD, die de gemeenten bebben ge
leend voor de formatie van het maat
schappelijk kapitaal, betaald.
Men ziet, dat dus de gemeenten
zonder risico slechts haar medewer
king verleenen om het kapitaal bijeen
te brengen. Het eenige wat het der
gemeente kosten kan, ls de bijdrage
in eens (10 cent per inwoner), die
gevraagd wordt voor de voorbereiden
de maatregelen.
Door dat te betalen en dan verder
later haar tusschenkomst voor de
leening, zonder risico voor haar, te
verleenen, komt de waterleiding zeker
tot stand.
Hot ligt in de bedoeling, wanneer
de naamlooze vennootschap tot stand
komt, in elk .geval ook zelfs deze on
kosten terug te geven, zoodat het
slechts een voorschot is.
Het comité verzoekt daarom drie
gend, op het voetspoor der andere ge
meenten in Zeeland waar dergelijke
plannen worden ontworpeD, te beslui
ten een som te subsidiöeren van 10
cent per inwoner, noodig voor de uit
gebreide voorbereidende werkzaam
heden voor den aanleg en inexploi-
tatiebrenging van een waterleiding in
Zeeuwsch Vlaanderen.
De provincie moet dan evenveel bij
dragen als de gemeenten gezamenlijk
en het rijk weer een bedrag gelijk aan
dat van de gemeenten en de provin
cie te samen.
Een en ander onder bepaling dat
aan Gedeputeerde Staten van Ze< land
en het Rgk overeenkomstig de door
deze organen te stellen regelen reke
ning en verantwoording der door het
Comité gedane uitgaven worde afge
legd.
Het nut eener waterleiding te be-
toogen lijkt de Commissie voor ont
wikkelde Gemeenteraden als in
Zeeuwsch-Vlaanderen niet noodzake
lijk te zijn.
De proviDOie Zeeland betoogde het
nut onder andere op hygiénsche
gronden voor mensch, dier en de
belangen voor den veeteelt.
Hierbij komen zeker nog de steeds
hooger wordende eischen voor de
openbare middelen van vervoer en de
nijverheid.
Het Comité vertrouwt, dat alle ge
meenteraden ln Zeeuwsch Vlaanderen
zullen medewerken door te besluiten
de gevraagde subsidie te verleenen en
iemand uit z(jn midden te benoemen
ln de breede commissie ter beharti
ging dezer belangen, opdat Zeeuwsch-
Vlaanderen door eendracht moge
vooruitgaan.
Gelijk men zioh kan herinneren
heeft het Kamerlid mr van Doorn zich
tot den minister van oorlog gewend
met enkele vragen ia zake het maken
van geweerkolven van notenhout dat
niet onaanzienlijke voordeelen oplevert
voor de productie der vruchten.
De mininister heeft daarop geant
woord
Notenhout leent zieh van alle
houtsoorteu in elk opzicht het best
voor de vervaardiging van geweer
laden, omdat het voldoende hardheid
aan taaiheid paart, zich gemakkelijk
laat bewerken, voorts weinig vatbaar
is voor worm en niet te hoog soor
telijk gewicht heeft, doch vooral
omdat het weinig aan weersinvloeden
onderhevig is en bestaand tegen warm
worden b(j het afgeven van snelvuur.
Ladenhout toch mag vooral niet
onderhevig zijn aan werken, omdat
anders de loop kan krom trekken,
waardoor het schot onzuiver wordt.
Notenhout wordt daarom ook al
gemeen voor de vervaardiging van
geweerladen gebezigd.
Slechts noodgedrongen dit wil
zeggen wanneer geen voor het doel
geschikte noteboomen (dik genoeg en
vrij van gebreken) meer kunneD wor
den verkregen zou tot andere, mie-
der gesohikte, houtsoorten moeten
worden overgegaan, waarby de aan
het gebruik daarvan klevende gebre
ken zuilen moeten worden aanvaard.
De vervaardiging van laden uit no
tenhout kan daarom niet worden ge
staakt of beperkt, zoolang nog daar*
voor geëigende hoornen in ons land
aanwezig zijn.
Van ambtelijke Duitsche zijde
is aan onze autoriteiten kennis ge
geven dat te rekenen van af 15 Maart
absolute veiligheid verzekerd kan wor
den voor het bevaren van de vrijge
laten strook door de Noordzee van
Nederland naar Noorwegen.
Het nieuw uit te leggen lichtschip,
dat genaamd wordt „Doggersbaok-
Zuld" is van Nieuwe diep naar zijn
ligplaat vertrokken.
De lading regeeringsgraan van
de „Beukelsdljk" dat door storm is
gestrand is door het water maken
van een der ruimen, gedeeltelijk be
dorven.
Volgens bi) de reedert) ontvangen
bericht alt Gibraltar is de „Stndoro"
door een hevigon storm van zijn an-
