Éili
Algemeen Nieuws- en Advertentieblad voor het Land van Cadzand.
Zaterdag 10 Maart 1919.
26e Jaargang
Abonnementsprlls
Advertenticn
Gemengd brood en andere
levensmiddelen.
Wo. 2209
BRESKENSCHE COURANT.
per 8 maanden ƒ0.60, franco per post ƒ0.65,
voor Belgiö ƒ0.85, voor Amerika 1 dollar k 8 kwartalen
bfl vooruitbetaling.
Abonnementen worden mede aangenomen bfj
boekhandelaren en brievengaarders.
m
van 15 regels 25 cents, elke regel meer 5 cents.
Groote letters naar plaatsruimte.
By abonnement lager tarief.
Advertentiön worden ingewacht tot Dinsdag en Vrijdag
des namiddags te twee ure.
Dit blad verschuilt eiken Dinsdag1- en Vrydagavond by den uitgever C. DIELKMAS te Breskens.
Ongetwijfeld zal menlgeeD, meer
nog dan by de in uitzicht gestelde
vermindering van het broodrantsoen,
den schrik om het hart geslagen zyn
by het vernemen der tyding van den
maatregel der vermenging van het
tarwemeel met aardappelmeel, maïs
meel en zemelen.
Men heeft zich, hoe kort nog in
werking, reeds loeren aanpassen aan
de rantsoeneering door middel van de
ryks-broodkaarteD, maar een andere
vraag Is 't of dat ook gaan zal met
de vermenging, neen met de verknoei
ing van ons brood, waarby niet al
leen de smakeiykheid wordt Ingeboet,
maar dat bovendien voor vele gestel-
Ion ongenietbaar en schadeiyk sal
zyn.
Is niet een middenweg mogeiyk,
vraagt men.
Ziet, er zyn zware werkers, dia
allicht minder bezwaar hebben tegen
dat minder makkeiyk verteerbaar
brood, wanneer zy maar niet op hun
rantsoen beknibbeld worden. En er
zyn anderen, die wellicht graag wat
minder hoeveelheid zullen willen heb
ben als zy maar geen vermengd brood
moeten eten
Nu het andere voorname voedings
middel, de aardappel, zeer schaarsch
en veelty ds ongenietbaar is, heeft het
zyn bedenkeiyke zyde daaraan thans
nog een verknoeid brood te voegen.
Dat een uitzonderingsmaatregel voor
zieken en zwakken gebiedend noodlg
is, is buiten twyfel, en indien voor
den nieuwen maatregel de voedings
deskundigen mochten zyn geraad
pleegd, dan zou stellig tot die uitzon
dering zyn geadviseerd.
Nogtans zou 't aanbeveling verdie
nen om voor de verbiuikers, zoo mo-
geiyk de keus te laten tusschen een
kleinere hoeveelheid gewoon brood,
geiyk we dat nu hebbeD, en eengroo-
tere hoeveelheid oorlogsbrood.
Ook aan het beginsel der huidige
distributie ligt ook zoo'n keuze ten
grondslag, zegt een iDzender in de
N. R. C, alleen met dit onderscheid,
dftf. nanöt. Kof rnr<nn.:«»«:J
u .„UWViuö uiuiiio UUUD0D en
groene erwten, maar niet capucyners
witte boonen en grauwe erwten van
ryst leverde zy voorloop Rangoon en
Basselnryst, maar niet de grofgrof-
kwaliteiten en evenmin Javarystre-
geeringsvisch waren de kleine soorten,
maar niet de groote en luxe soorten
tan de suiker behoorde wel melis I,
maar niet kubussuiker en basterdsui
ker tot de krachtens art 1 der wet
aangewezen goederennaast het grof
roggebrood, vervaardigd uit rogge,
Waarop toeslag gegeven werd, was
zoet roggebrood verkrygbaar uit rog
ge bereid, waarop geen toeslag ward
gegeven; teen- en zandaardappelen
zouden regeeringsgoed zyn, maar klei-
aardappelen nietnormaal margarine
viel ouder de wet, maar niet andere
soorten margarinevan de verschil
lende waschartikelen wordt slechts
zachte zeep, maar niet harde zeep,
zeeppoeder, soda en chloor verstrekt.
Alleen voor melk en de melkpro
ducten boter en kaas gold deze re
geling niet, wat biykbaar hierin zyn
grond vond, dat taptemelk geen al
gemeen verbruiksartikel is, van boter
feiteiyk slechts èen soort bestaat en
kaas met verschillend vetgehalte door
elk der klassen der bevolking wordt
gebruikt. Toch is ook hier nog da
boven aangegeven lyn in zoover door
getrokken, dat Leldsche kaas en
room en lunchkaas tot vrye artlke
len werden verklaard.
Deze, men mag wel zeggen syste
matisch doorgevoerde, scheiding in
regeerlcgsgoederen en vrye goederen
had dit groote voordeel dat degenen,
die van meeniDg waren dat zij zoo
weinig mogeiyk gebruik behoorden te
maken van de zegeningen der in de
eerste plaats toch voor de mingegoe-
den bestemde distributie, gelegenheid
verkregen hun woorden in daden om
te zetten en mede te werken, dat de
kosten der levensmiddelenvoorziening
niet al te onrustbarend werden opge
dreven.
Het wekt dan ook wel eenige ver
wondering, dat waar ten opzichte der
zuinigheid de regeering in beginsel
een zoo gezonden zin toonde, zij, nu
zich by het scherpe zwaard der duur
te het Dog scherper zwaard der
schaarsohte heeft gevoegd, niet ln
dezelfde lyn Is voortgegaan en de
voor sommige regeeriDgsgoederen In
gevoerde rantsoeneering niet ook van
toepassing heeft verklaard op de vrye
goederen van denzelfden aard. Door
dit niet te doeD, is niet alleen het
gevaar ontstaan, dat aan het verkeer
meer goederen worden onttrokken dan
noodig en nuttig Is, maar wordt te
vens gehandeld tegen het tot dusver
gehuldigde beginsel, dat een zoo groot
mogeiyke beperkiDg der uitgaven voor
de levensmiddelenvoorziening nood-
zakeiyk is.
Geen ding dat de bevolking meer
vreest dan de schaarschte De in de
Augustusmaanden van 1914 in dit
opzicht opgedane ervaring is in de
afgeloopen weken met haar bestor
ming der winkels en uren lang wach
ten, slechts al te zeer bevestigd.
Wie maar eenigszins koD, heeft zich
tegen de komende schaarsohte trach
ten te dekken en gaat voort dit ook
nu nog te doen.
Personen die in normale winters
geen pond bruine boonen of groene
erwten verbruikten, eischten thans op
de bons het hun toekomende kwan
tum op. Wie. nooit een goed woord
voor de regeeringsryst over had, slaat
ze thans In. „Het ls ïooit weg" zegt
men dan, waarin natuuriyk de erken
ning ligt opgesloten dat Diet het doel
is om ze dadeiyk te gebruiken, doch
als reserveVoorraad op te leggen.
Daarnaast gaat men voort da soort,
die gewooniyk gebruikt wordt, aan te
koopen en het is «1 mooi, indien de
ze in niet grooter hoeveelheden dan
normaal wordt opgedaan. In schier
elk huisgezin is plotseling een voor
liefde voor havermout ontwaakt, en
wat voor de havermout geldt, ls
evenzeer van toepassing op de gort.
Het is eens algemeens ervaring der
broodbezorgers, dat zy aan de bons
op de wi'.tebroodkaart, die recht op
bloem geven, niet mogen rakenie
dereen eet tegenwoordig eens per
week pannekoek of heet ze althans te
eten.
Nu is het waar,- dat aan dit laatste
weinig te doen valt, maar zulks geldt
tooh niet voor de peulvruchten, de
ryst, de gort en de havormouth al-
temaal artikelen, die zich uitmuntend
leenen voor een langdurige bewaring
en die men aan den eenen kant zegt
te rantsoeneeren, terwyi men aan
den anderen kant gelegenheid geeft
ze ln elke gewenschte hoeveelheid op
te doen.
Van een geiykmatige verdeeling
van den beschikbaren voorraad, die
de raatsoeneering wil bereiken, komt
op deze wyze niet zoo heel veel te
recht; de werkelyk gerantsoeneerden
zyn zy, die van hand in de tand le
ven en de middelen missen om ook
de vrye goederen naar believen aan
te schaffen.
In arbeiderskringen heeft men dan
ook niet nagelaten hierop te wyzen.
Men behoeft nu Dog niet zoover te
gaan om elk artikel te rantsoeneeren
doch het verdient tooh ernstige over
weging of het niet noodig is de rant-
soeneering ook uit te strekken tot de
vrye voorraden der lang houdbare goe
deren, waarvoor rantsoeneering ls in
gevoerd, met andere woorden dus ook
capucyners, grauwe erwten, witte boo
nen, andere Rangoon- en Basseinryst
dan voorloop, Javaryst en dergeiyke.
Een tbaDS bestaande onbiliykheid,
door de mingegoeden ook terdege als
zoodanig gevoeld, zou daardoor wor
den weggenomen, maar tegeiyk zou
de schatkist daar wel by varen. In
dien ryst alleen op bons verkrygbaar
is, zullen de groepen der bevolking,
welke gewoon zyn Javarijst te ge
bruiken, daarmee voortgaan, maar
moeten eindigen met regeeriogsryst
op te doen, die zy voornemens zyn
te gebruiken, „als de nood aan den
man komt". Komt die nood, zooals
we allen bopeD, nooit, dan is het ef
fect van de opstapeling, dat te eeni-
ger tyd de verzamelde regeeringsryst,
die met groot verlies voor de schat
kist verstrekt is, als zynde niet meer
voor menscheiyk gebruik geschikt, in
de magen van de kippen, honden of
koelen terecht komt.
Op moeiiykheden in de praktyk
by voorbeeld gevaar voor knoeien
behoeft de uitbreiding der rantsoe
neering tot alle ryst niet te stuiten.
Men zou dezelfde bons kunnen ge
bruiken als nu, alleen voorzien van
een aanduiding, of het geleverde re-
geeringsgoed of vry goed ia.
De bons zouden by voorbeeld door
een lyn in tweeën kunnen verdeeld
worden: een streep, door den winke
lier op de linkerhelft aangebracht,
zou beteekenen, dat eea vry artikel
geleverd iseen streep op de rech
terhelft, dat regeeringsgoed verstrekt
is.
Wat hier voor ryst is gezegd, geldt
evenzeer voor gort, havermout en peul
vruchten. Voor zoover het publiek
moeiiyk kan onderscheiden, of de ge
leverde waar al dan niet 'regeerings
goed is, zou men voor vrye voorraden
verkoop in verpakking kunnen invoe
ren.
Voor havermout bestaat reeds zoo'n
verkoop in verpakking, maar hierby
doet het merkwaardige geval zich voor
dat de regeering, eigeniyk tot schade
van de schatkist, eischt, dat ook het
verpakte artikel zelfs de luxe kwa
liteiten tot maximumprys verkocht
zal wordeD, met het gevolg, dat het
verpakte artikel heelemaal niet ver
kocht wordt en iedereen verpliobt is
de subsidie uit de schatkist, aan bet
gebruik van regeeringshavermout ver
bonden, zich te laten welgevallen.
Welk bezwaar er bestaan kan te
gen verkoop van een luxe-Kwaliteit
havermout (desnoods in met regee-
ringszegel voorziene verpakking) te
gen kostprys, is niet recht duideiyk.
Evenzoo valt bet moeiiyk in te
zien, waarom er alleen gewone kwa
liteit beneden kostprys in den handel
zyu mag, terwyi toch ongetwyfeld
menigeen bereid zyn zon om voor
prima Alkmaarscho gort in verpak
king een hoogeren prys te betalen.
In nog meeidere mate geldt bet
hier aangevoerde voor aardappelen.
Wel zyn alleen veen en zandaard
appelen volgens de wet distributie-
aardappelen, maar tengevolge van het
algemeene invoerverbod is het den
stedeliDg feiteiyk onmogeiyk aardap
pelen te bekomen, waarvoor hy den
werkeiyken kostprys kan betalen de
regeering voert nameiyk naar de ste
den alleen veen- en zandaardappelen
aan.
Dat znlks het afgeloopen najaar
geschiedde, toen er geen zekerheid
bestond, dat de niet duurzame soor
ten tydig zouden worden opgebruikt,
is te biliykennu op dit oogenblik
te voorzien is, dat de veen- en zand-
aardaardappelen opgebruikt zullen zyn,
voor de periode, dat zy niet meer
goed houdbaar zyn, is aangebroken,
is het moeiiyk te verklaren, waarom
thans niet naast elkaar op bons ver
strekt worden de goedkoope en de
dure soorten, de eerste met, de twee
de zonder toeslag.
Deze opmerking is ook hierop ge
grond, dat de regeering er toch niet
af kan, de klelaardappelen goedkoop
te leverenwanneer de veenaardappe-
len op zyn 1
Van de schatkist zal dit belaugry-
ke offers eisohen, want de prys der
kleiaardappelen voor bet publiek zal
bezwaariyk verhoogd kunnen worden
in evenredigheid met den kostprys.
Elk mud aardappelen, op dit oogen
blik tegen kostprys geleverd, betee-
kent een besparing van een goeden
ryksdaalders.
Al moge het nu waar zyn, dat de
volgens bovenaangegeven methoden
uit te winnen gelden niet van over
wegende beteekenis zyu, vergeleken
