voor het Land van Cadzand.
Algemeen Nieuws- en Advertentieblad
Smokkelen aan de grens.
No 204§ Woensdair IS Augustus 1915, I4e Jr&arprant
BRESKENSCHE COURANT.
Advertentlën
van 15 regels 26 cents, elke regel meer 5 cents.
Groote letters naar plaatsruimte.
By abonnement lager tarief.
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag en Vrfldag
des namiddags te twee ure.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond bU den nltgever C. DIELEHAU te Breskens.
Abonnementsprils
per 3 maanden ƒ0.60, franco per post ƒ0.65,
voor België ƒ0.75, voor Amerika 1 dollar k 8 kwartalen
by vooruitbetaling.
Abonnementen worden mede aangenomen bij
boekhandelaren en brievengaarders.
Het uitvoerverbod op levensmidde-
len zal het, voor z'n minst, eigen-,
aardig gevolg hebben, dat gansch de
bevolking onzer grensdorpen schatrijk
wordt, als het nog zoo een maand of
drie blijft duren.
Hoe strenger dit verbod gehand
haafd wordt, hoe méér moeite de re-
geering zioh geeft of héét te ge
ven I om den smokkelhandel te
keer te gaan, hoe méér geld er
wordt verdiend 1
Nooit is op de Brabantsche grens
het handelsverkeer met België zóo
druk geweest alssedert in theorie
alle handel daar onmogelijk moest
zijn. Nooit hebben de mensohen daar
zoo'n gouden tijd beleefd.
Enkel aan rijst, waarvan er geen
korrel meer het land verlaten mag
werd er de vorige week uit Bergen
op Zoom alléén, honderd ton, zegge
100.000 kilo's naar Belgié vervoerd.
Bloem, spek en petroleum gaan te
Putte lederen dag de grens over.
En dit ia geen sprookje of niet ge
droomd, D66D, met eigen oogen gezien,
schrijft een speciale correspondent
van de Tel. en wat iedereen zien
kan, die zich de moeite geven wil om
herwaarts te komen, 't Gaat eenvou
dig alle verstand te boven.
De steenweg tusschen Bergen-op-
Zoom en Putte is vier uren gaans
lang.
Op sommige uren van den dag
vooral in den morgen ziet het er
daar wel uit, slsof er een tweede
voorstelling gegeven wordt van de
groote vlucht uit Antwerpen in de
eerste October-dagen van verleden
jaar.
Alleen gaat de stroom thans in
omgekeerde richting. De fllm draait
terug. Gansche karavanen schuiven
traag naar België toe, over de einde-
looze baanwagens en karren van
allerlei aard en grootte, allea wat
maar wielen heeft, knarsend en kra
kend onder 't gewicht van een drie
maal te zware lading; fietsers by
honderden en honderden, allen met
pakken op hun rug of aan hun stuur
stang vastgemaakt, en voetreizigers,
mannen, vrouwen en kinderen by dui
zenden vooral kinderen I Wolken
van kinderen, allen met een dik
gezwollen pakje, als ze naar België
gaan, en met een ledig zakje als ze
terugkeeren.
Want den heelen dag gaat het heen
en weer. Van Ossendreeht naar Put
te, van Putte naar Ossendreeht. Tel
kens met 3 kilo's bloem ep 3 kilo's
rjjst. Aan eiken kilo is voor den dra
ger zoowat een kwartje verdiend, dat
is zoo wat twee gulden per reis en
daar een voetganger gemakkelijk zoo'n
reis zeven- tot achtmaal daags kan
doen, ie zonder overdreven moeite tot
16 gulden per dag te verdienen. Cijfer
nu maar het iDkomen uit van een ge
zin, met vader, moeder en een half
dozijn kinderen, die van den vroegen
morgen tot den laten avond op de
baan zijn I En dan spreken we nog
niet eens van hen, die 't met de flets
kunnen doen en gemakkelijk een vijf
tiental reizen per dag afleggen.
Te BergeD-op-Zoom, ia de groote
stapelplaats. Rijst, bloem, spek
alle artikelen waarvan de uitvoer
verboden is, komen hier eiken dag in
ongelooflijke massa's aan, par aohip
en per spoor. Schier alle dagen arri
veert er een lichter met rijst .uit
Zaandamsoms wel eens twee en
drie 1
En toch was er Vrijdag vóór acht
dagen geen kilo r(jat meer te krijgen
in de stad 1 De enorme voorraad was
totaal opgekocht voor den amokkel-
handel I
Om een ldée te geven van wat met
dezen handel te verdienen is, zal men
eene even bi) bet voorbeeld met de
rijBt blijven
De eerste bandelaar betaalt de rijst
te Bergen op Zoom 80 gulden de
honderd kilo dus tegen 30 ot. per
kilo. Hij koopt, zoo gezegd, om af
te leveren te Oeeendreobt, Veronder
stel nu, dat een bandelaar 86 zakken
van honderd kilo rijst gekocht en op
geladen heeft. Dan gaat b(j naar den
Rijksontvanger te Bergen op Zoom en
vraagt een binnenlandsche pas, waar
op die 26 zakken staan vermeld.
Zoo'n pas bekomt hi) zonder de
geringste moeite.
Het dien pas op zak gaat de voer
man op weg. Alles gaat goed tot even
vóór de dorpskom te Ossendreeht.
Daar speelt het eerste bedrijf van
de klucht: Er is daar een soort van
„Kommandantur", gehouden dooreen
half dozijn soldaten van een land
weer bataljon, dat speciaal op de grens
bewaking is aangewezen, en waarvan
al de manschappen den eed als on
bezoldigd rijksveldwachter hebben af
gelegd. Voor deze Kommandantur
moet elke wagen stilhouden De pas
wordt nagekeken, gecontroleerd wordt,
of de daarop vermelde kwantiteit
klopt met de lading en, als dat in
orde is, kan de voerman doorrijden.
Elke vracht die daar voorbij komt,
wordt genoteerd. Dhèr werd, de vo
rige week alleen, 100.000 kilo rijst
opgeschreven 1Van 's morgens
vier uur vangt diecontröle reeds
aan, en dat duurt zoo tot de duitter-
nis gevallen isl Dag in, dag uit.
Te Ossendreeht, te Hogerheyde en
te Putte is schier elke woning een
winkel, een magazijn van levensmid
delen geworden.
Daar wordt de rijst door de smok
kelaars aangekooht tegen 86 eent, en
die smokkelaar! verkoopen dan de
zelfde rijst aan de Belgen tegen éen
frank-vtjf tot éen frank-tien.
Men mag dat rekenen, dat er 86
cent aan verdiend ie, om een kilo
rjjit over de grene te breDgen.
Om den sluikhandel zoo moeilijk
mogelijk te maken(ll) had de regee
ring in den beginne bepaald, dat in
het grensgebied ieder persoon slechts
een hoeveelheid van ten hoogste twee
K G. levensmiddelen, waarop een uit
voerverbod bestaat, langs 's Heeren
wegen dragen mocht; en zulks dan
nog maar alleen, wanneer deze kleine
voorraad voor eigen gebruik bestemd
was.
Toen kon de verboden waar ook
slechts bij vrachtjes van twee kilo's
van uit de magazijnen te Ossendreeht
en te Hogerheyde naar de grens te
Putte worden gedragen, tengevolge
waarvan dat kolossale verkeer van
voetgangers en fietsers en vooral van
kinderen op het grensgebied.
Deze primitieve methode van vervoer
wordt op het oogenblik nog wel op
reusachtige schaal toegepastmaar
nu kan 't ook wel op een snellere,
meer voordeelige en vooral practitoher
manier. Daar heeft de regeering zelve
voor gezorgd
Sedert een dag of vier mag in de
grensgemeenten ook per kar geleverd
worden. En dat gaat volgens de Dieuw-
ste wettelijke voorschriften op deze
manier: De koopman mag te Ossen
dreeht, te Hogerheyde en zelfs te Put
te zijn bestellingen gaan opnemen. In
elke woning mag echter slechts een
maximum hoeveelheid van 10 kilo van
ieder verboden artikel worden afge
leverd, maar het reglement zegt er
niet bij, hoe dikwijls dat per maand,
per week per dag mag geschieden.
Ook niet, of men in betzelfds buis niet
aan twee, aan drie, aan tien verschil
lende kooplieden denzelfden dag be
stellen mag.
Wat gebeurt er nu?
Wie bloem of rijst of spek of wat
anders te koop heeft, kan te Ossen
dreeht en te Putte schier In iedere
woning alle dagen 10 kilo van alles
kwyt raken.
Ik heb het al gezegdIedereen
drijft daar nu handel 1
De koopman laadt te Bergen-op-
Zoom al zijn bestellingen op, passeert
met zijn wagen, of zijn wagens
de eerste controle voor Hogerheyde,
en, komt dan in dat dorp zelf terecht
bij den cantonnementscommandant
die zijn papieren weer eens nakijkt
en dan.... voor lederen wagen een sol
daat meegeeft)
Deze soldaat klimt dan op den wa
gen en krijgt de lijst der bestellingen,
en met deze lijst kan bi) das gemak
kelijk aan ieder adres controleeren of
er oiet meer dan de bestelde boeveel
heid wordt afgeleverd I
HU heeft een dozijn of wat van
onze dappere landsverdedigers met
die karren bezig gezien. De ernst,
dien. ze daarbij aan den dag legden,
liet aan komische kracht volstrekt
niets te wentchen. Hij zal nog lang
de tronie voor zich zien van den bra
ven soldaat op een wagen, die voor
bet huis van den burgemeester van
Putte stond, terwijl daar ten zak
rijst werd afgeladen. De inspanning
bfj dien man om tiobzalf er van te
overtuigen, dat die zak slot méér dan
tien kilo bevatte, teskende plooieo en
strepen op ztyn eerlijke gezicht, die
bosmel-baron zelf iD zijn beste bui,
niet nageteekend krijgen zou I
Haar of ze er nu, in de band
gedragen, op fietsen, of bij volle wa
gens is gekomen zoolang ze nog te
Putte ligt, is de smokkelwaar in Ne
derland en is 't dus eigenlijk geen
smokkelwaar 1
Haar hier begint de oomedie pas
eerst.
Juist op de grensstroep staat pen
hek van prikkeldraad. Dat hebban dt
Hollandsche militairsn daar geplaatst.
De Dultsobe versperring, de beruchte
geêlectriseerde draad, loopt op onge
veer een kilometer afstand van de
grens. De bewoners van de strook
tusschen deze twee versperringen zijn
feitelijk van Bolgië afgesneden en hou
den zich thans schier uitsluitend en
met niets anders meer bezig dan met
bet afhalen van Hollandsche waar aan
de grsns.
De Duitsche soldaten laten hun zelfs
tos, zonder pas of welk ander vodje
papier ook. hst land ts verlaten, en
er z(jn er dan ook bij honderden die
zélf de rijst «n de bloem gaan halen
te Ossendreeht of te Hogerheyde en
deze dan ook zelf over den Holland-
scben draad gooien.
Dat over-den-draad-goolen gebeurt
van den morgen tot den aTond op de
gsbeele lengte van de grens, van de
Schelde af tot een heel eind voorbij
Putte. Om het te belstten zou de
regeering op dezen kleinen afstand een
heel regiment kunnen leggen en dan
zou het nog niets geven Ten min
ste niet als het militair toezicht dan
geschieden bleef met denzelfden ijver,
ernat en waardigheid, die men zoo
wat overal persoonlijk hebben kunnen
oonstateeren.
De smokkelaars zouden door de
bos8chen kunnen slnipen en bnn pak
ken over den draad werpen, ergens
op een verlateD punt van de heide,
daarvoor telkens ademloos een mo
ment verbeidend, dat de maaD achter
een zwarte wolk schuil zou willen
gaan....
Zoo doen het misschien nog wel
eDkelen.
Inderdééd heb ik gisteren bij sche
meravond bier en daar kinderen met
pakken beladen, ln de maatbosscben
zien sluipenen bij 't doorwandelen
van too'n bosch ook wel een paar
kampementen van dergelijke smokke
laar tj es gevonden.
Haar dat zijn er dan waarschijnlijk,
die het doen om wille van deouwer-
wetsche romantische sensatie van de
smokkelsportwant heusch.... al die
omhaal is volstrekt niet noodlg.
Wat er op dié manier weggevoerd
wordt, zijn slechts droppelen die door
de grens sijpelen by atróómen en
rivieren vloeit de smokkelwaar het
land uit, over da groote wegen langs
de controles, onder den neus der sol
daten dóór.
Overdag by pakken, des nachts by
volle wagens I
Op twee plaatsen beeft by bet spel
letje telkens een uur lang aangekeken.
Eerst tusschen Hogerheyde en Sant-
vliet, by de kleine poortdan tuasohen
Putte en Cappellen, by de groote.
Op de eerste plaats ie de meest
westeiyke van de drie diepe insny-
dlngen die de Hollandsche grens maakt
in de Belgische provincie Antwerpen.
De strook tusschen deze insaydiag en
de Sohelde, steekt een eind in Hol
land vooruit, en behoort tot het grond
gebied der gemeente Santvliet. Er
etaan enkele onaanzieDiyke buisjes op,
die een gehucht vormen, dat den
sohilderachtigen naam van de ,Plat-
