Binnen IaimJL
Gemengd.
der volken mocht groeien, wanneer
het nationalisme ten troon mocht
stijgen, dan zoude, de wereldrol van
West Europa in hooge mate worden
bedreigd. Wanneer ieder land zij
het onder ongunstiger voorwaarden
zijn behoeften gaat betrekken uit
eigen fabrieken, wanneer iedere natie
vaart met eigen schepen, dan- is
daarmede zeker de algemeens welvaart
verminderd, doch dan is mede door
dezen stap terug naar de periode der
van - eigon-pioduct.-'n levende-toestand
in het bijzonder ondermijnd de positie
van een aan z -e gelegen staat als
Nederland, dat door ligging,' door aa'd
van bevolking en door historische
ontwikkeling is aangewezen om bij
internationaal verkeer een voor ande
ren nuttige en wen voor zichzelf eer
volle en voordeelige rol te vervullen.
Terwijl verschillende regeeringen in
felle vijandschap tegenover elkaar
staan, hoort men onder de strijders
herhaaldelijk van verbroedering.
Vooral onder Duitschers en Fran-
8cb n, maar zelfs soms reeds onder
Duitschers en Engelschon.
Moge het zware lijd-m, hetwelk de
vijandelijk tegenover elkaar staande
naties deelen, de bron worden tot
onderlinge waardeering en tot den
wensch, om in het vervolg in vrede
te leven.
Breskens, 19 Januari 1915.
Gedurende de maanden November
en December zijn uit d«ze gemeerte
vertrokken M. Riemens naar Schoon-
djjke, J. H Weijkman naar De Bilt,
J. Verduijn naar Growde, K C. Weijk
man naar GeDnep, Iz. Buize naar
Leiden.
Ingekomen zijn J. L. de Ruijter
van Groede, J en I. J. de Jonge van
Schoondyke. C. J Ritico en A. ,C.
Verheije, van Groede, E. Schieman
van Zuidzaride, I. J Verduiju van
IJzendijke, Abr van de Velde van
Groede en J. de Vlieger van Rotter
dam.
Met ingang van 16 Februari is
herbenoemd als schoolopziener iu het
arrondissement Vlissingen de heer L.
G James te Sluis.
Cadzand. Bij de gehouden aan
besteding van een vluchtelingenloods
was laagste inschrijver de heer P
Toussaint voor ƒ1509 wien de uit
voering is gegund.
Het schier verg' ten driehoekje
van Belgis aan de West. Zeeuwsch
Viaamsche grens waarin de beide
plaatsjes Middelburg 6n Lapschueie
zijn gelegen, ondervinden ontzettend
de druk van de militaire bezetting.
De N. R C.-corr verhaalt daarvan
Nadat de voorraden grootendeels
zijn opgeëischt, komen de mensphen
vrijwel alles te korf, ook is er gebrek
aan medische hulp, waarvan de be
woners der verschillende plaatsen in
dezeD driehoek nu volkomen versto
ken zijn.
En het hangt af van de luimen der
Duitsche officieren, of er een dokter
uit naburige Noderlandsche plaatsen
mag worden doorgelaten tot zieken
bezoek.
Zoo ontviDg een medicus hier in
den omtrek dezer dagen het volgende
briefje van een uhlaneo■officier
„De inwoners van Lapseheure wen j
schen een dokter, maar de grens is
thans door onze troepen afgezet, en
burgers mogen niet passeereu. Ik denk
het misschien voor éér keer te kun
nen toestaan, opdat u uwe patiënten
zult kunnen bezoeken. Ik moet u me-
dedeelen, dat ik bevel heb, u nauw
lettend te visiteeren, cm te zorgen
dat u geen courauten of andere zaken
meebrengt, die tot verdenking van
spionnage zouden kunnen aanleiding
geven. U kent de oorlogswetten De
grenspost moet u voor mij leiden, in
dien u voor één keer van de
vergunning gebruik wilt maken. Ik
geloof, dat er in het dorp enkel# zie
ken zijn. Gij moet- hef. volgonde pas
port mee brengen Volgt het bevel
om den genoemden dokter als hij bij
uit zoi dering vooreen maal over de
grens mag komen den uhlaneo luite
nant vorzuiühren"
in Moorkerke liggen een vrouw in
het laatste stadium van tuberculose
en een kleine jongen met een gebro
ken dijbeen Als de boer den N"der-
landschen dokter voor deze patiënten
komt halen, msg hij naar de grens
met een Duitschen soldaat in het kar
retje en geregeld wordt de boer ge
heel afgetast. Maar ook is 't al eeo
paar maal gebeu;d, dat een man uit
dit Belgische gebied 's nachts als «en
smokkelaar door de Duitsche posten
heen moart sluipen, om don Holland
sehen dokter te vragen, bij zijn vrouw
te komen, die bevallen moer, en dat
de medicus dan verdicht is, al even
geheimzinnig met gevaar voor eigen
leven den boer een paar uren lang in
den dor'ker te volg'm, doof de klei
van gepleegde landen, doer slooten
en greppels, om een onhoozel mensch
je m«er op dw wereld te helper.
En on de „Passierscheine" van de
vrouwen, die bij uitzond ring uit die
dorpjes in Nederland medicijnen mo
gen gaan balen, wordt haar daartoe
twee uur tijds toegemeten.
Maar tot. wat een wreedheid de wil
lekeur van sommige Duitsche officie
ren kan leiden, vertelde mij zoo even
de dokter uit een NederlaDdsch plaat.'-
je 'aan de grens. De vrouw van den
onderwijzer van Houokeeen miskraam.
De Hollandsche dokter praktiseert
over dit gezin. Rei ds eerder had hij
deze vrouw in het kraambed bijge
staan. De onderwijzer verzocht den
Duitschen commandant om den me
dicus te mogen gaan halen, doch het
werd hem geweigerd. De man smeek
te met vijf van zijn kinderen viel hij
den officier te voet Tevergeefs. En
zonder medische hulp is deze gezonde
jonge vrouw van 37 jaar moeten ster
ven. Men verbeelde zich deD gemoeds
toestand van dezen-vader, die met
elf kiDderen van wie het oudste
veertien jaar is achterblijft.
Op het einde der vorige week
maakte hij een fietstocht langs de
grens van Westelijk Zeeuwsch Vlaan
deren
Eerst naar Heile tot de versperring
die, zooals ik eenige dagen geleden
reeds heb gfmeld, door de uhlanen,
die Zondag te Middelburg zijn aage-
komen, hier is aangebracht.
Niemand zonder pas van den com
mandant van Middelburg kan hier in
noch uit. De Duitsche schildwachten
hadden strenge orders ontvangen. Ze
mochten niemand sprekeD, ook niet
schenen te willen houden.
Een Middelburg.-che boer meDgde
zich in het gesprek, en vertelde dat
de uhlaDen zijn paarden uit den stal
hadden gejaagd, om bun eigen dieren
er in te plaatsen Nu had hy zijn
paarden over de grens gebracht, en in
den tijdeinken stal geplaatst, diende
Middelburgers voor hun koeien op
Eollandsch gebied hebben opgericht.
De boer mocht uu niet terug naar
Middelburg, maar moest aan dezen
kant van de versperring blijven. En
hoe h(j ook tegen de Duitschers argu
menteerde en redeneerde, dat het toch
hun schuld was, dat hjj op Hollandscb
gebied was, het hielp niets. Hij kwam
er niet door. „Maar", zei een der twee
schildwachten, „de posten staan ver
van elkaar." Deze aanwijzing stelde
het Middelburgscbe boertje tevreden
Toch is het nog niet zoo gemakkelijk
tusschen de wachten door te sluipen,
want nog Vrijdagavond is op iemand,
die ook over de grens trachte te ko
men, geschoten.
Op den weg aan Zeeuwsche zijde
stond een wagen vast steenkolen,
„Limburgsche steenkolen," zooals de
eigenaar beweerde. „Hier sta ik nu
al een paar dagen. Ze zijn bestemd
voor de Middelburgers, die gebrek aan I
alles hebben De Hollandsche comman- j
dant vindt het goed, dat ik ze uitvoer, j
Maar die Duitsche commandant is zoo
kortaf en wil Diet hebben, dat ik ze
daarheen breng. Al driemaal heb ik
hem gesproken. D# laatste maal was
hij boos en riep direct„Geen Hol
landers hier. Weg 1 Het zal niet ge-
beuien Ik zal nu probeeren over een
anderen weg de koleD binnen te krjj-
gen De man is zoo kortaf Er is niets
met hem Ce beginnen.
Ik fietste verder lang# een alijkerige
binnenweg naar Ede. Ik wist, dat er
over de grens van Zeeuwsch Vlaande
ren veel gesmokkeld werd. Hier zag
ik de wegen, waarlangs de smokke
laars hun waren vervoeren Over de
slootjes laogs de grens lageD planken,
ja hier en daar waren dammen opge
worpen, waarover zij 's nachts sluipen.
Ik kwam te Ede op deD weg, waar
langs de tram naar Stroobrugge loopt.
Nog geen uur geleden was hier een
nieuwe Duitsche wacht gekomen. Het
waren manDen van de 62ste brigade
mfaDterie van don Wurtembergschen
landstorm Deze mannen dragen op de
pet een kruis met het sprekende de
vies Furcblo» und treu (onversaagd
en trouw). Nog Vrijdag kon men tot
in Stroobrugge komeD, tot de gespron
gen brug over de Leopoldsvaart Sedert
Zaterdagmorgen was zulks met meer
mogelijk. Dit ondervond ook de verte
genwoordiger van een ge'lllustreed
weekblad, die tevergeefs poogde de
Duitsche wacht te passeeren Ik ver
nam van de schildwacht het voor hen
verblijdende nieuws, dat Vrijdag 1700
Franschen te Nieuwpoort, en 86,000
Russen bij Warchau gevangen waren
genomen. „De kommandant heeft het
verteld" en dit was voor hen voldoen
de om eiken ttyijfel aan de waarheid
op te heffen.
Ik ging verder. Langs een binnen
weg kwam ik voorbij den burgemee
ster van Ede, op wiens erf vele vateD
petroleum lagen, die de commiezen,
mrechaussees eD mililairen in beslag
zfin geDomen. Ik fietste een boer
achtèrop, een Hollander, die met een
petroleumkan in de hand, moeizaam
over den modderigen weg vooruit
kwam. Hij vertelde mij, dat hier
overal gebrek is aan petroleum. De
wagen van de Automaat zou om balf
een by den volgenden wachtpost ko
men Na eenige minuten fietsen kwa
men we daar aan. Velen hadden er
zich verzameld elk gewapend met een
kan. Ja het petroleumvraagstuk vormt
als onderdeel van de geheele provian-
deering van onze grensbewoners, een
moeilijk vraagstuk voor onze overheid.
Maar hoe dit zy, de Hollandsche
grensbewoners krijgen per slot van
rekening toch nog eten.
Veel ellendiger is het met de men-
schen gesteld, die tusschen de Neder-
landsche grens en de Leopoldsvaart
wonen. Over de grens mag niets ver
voerd worden. De Hollandsche grens
wacht is verplicht zulks te beletten,
ho# moeilijk het menigeen ook valt,
die arme Belgen het hoog noodige,
dat men over de grens wil brengeD,
te onthouden. Aan de andere zijde de
Leopoldsvaart, waar de Duitsche
schildwachten met uiterste gestreng
heid niemand en niets doorlateB. Hoe
kan ik eteD krijgen, meneer zoo sprak
me een boer aaD, die tien meter on
geveer van onze grens woont. Ik heb
niets meer, geen brood, geen spek,
geen tarwe niets meer. Ook uit Hol
land kan ik mets krygen.
Ik had innig medelijden met den
man, en met allen, die in hetzelfde
geval als hij verkeeren. Ik beloofde
hem een goed woordje te zullen doen
bij de autoriteiten. En ik neem daarom
deze gelegenheid te baat om de aan
dacht van het comité ter voorziening
van levensmiddelen ln de Belgische
grensgemeenten op deze slachtoffers
van den oorlog te vestigen. Deze men
schen kunnen op gemakkelijken wijze
van Holland uit gespaard blyven voor
het allerellendigste, dat de oorlog kan
veroorzaken hongersnood.
Ik ging verder en reed voorbij lan-
deryen, waarop Hollandsche boeren
het zaad strooiden voor den volgen
den oogst. O, hoe weldadig werkt een
dergeiyke aanblik 1 De zaaier gaat uit
om te zaaien, dachtiik. De boer hoopt
iD den herfst een voordeeligen oogst
binnen te balen. Dat hoopten de boe
ren, die 50 meter ver wonen, op Bel
gisch gebied, ook Helaas, voor hen
zal de oogst dit jaar zeer schraal zijn.
Hun land is verwoest, vertrapt, ge
deeltelijk tot kerkhof gemaakt voor
duizenden jonge mannen. Wie weet....
Een kanonschot maakt aan myn over
peinzingen een einde. Het geluid kwam
ver weg, uit de richting Dixmuiden.
Weg was mijn droom over den ko
menden oogst
Ik was te Moershoofd gekomen. Vlak
by de grens alhier staan de eerste
huizen van het dorpje St. Laureyns.
Evenals in de andere Belgische grens
plaatsen, wappert ook hier de Duit
sche vlag. ln Sint Laurens, het dorp
je, dat in dezen oorlog beroemd is
gewordeD wegens den heldhaftigen
tegenstand, dien de Belgische kapi
tein der ianciers Victor Nijssens met
60 man tegenover vierduizend Duit
schers heeft geboden, zyn thans veer
tig doodskophuzaren en drie honderd
veertig Wurtemburgsche landstorm-
mannen. Ook deze Duitsche mannen
verlangden vurig naar het einde.
Toch meende de doodskophuzaar,
dien ik sprak, dat Duitschland den
oorlog moest winnen. „Wy hebben
nog zooveel reserven," beweerde hij.
En in Rusland was hongersnood. Als
bewys hiervoor haalde hy aan hetgeen
een kameraad, die in Oost Pruisen
vocht, hem had geschreven. Men had
namelyk hat lyk van een Russisch
soldaat geopend en in de maag werd
werd gevonden, Dit was voor den
doodskophuzaar voldoende om van
hongersnood in Rusland overtuigd te
zyn.
Op den terugweg zag ik de grens
bewoners met de petroleumkannen
nog steeds wachten op den wagen
van de Automaat, die maar niet op
daagde. In Aardenburg gekomeD, hoor
de ik dat de wsgen met petroleum
heden niet naar de grens zou gaan en
waarschyniyk de eerstvolgende dagen
ook niet. Het is een kwelling voor
de Hollanders aan de grens van pe
troleum verstoken te zyn. En ook de
meelvoorzienDing laat veel te wen-
schen over..
Door den Territorialen Bevel
hebber in Zeeland is, op grond van
art. 87 der wet van 18 Mei 1899 (re
gelende de staat van beleg) het druk
ken, uitgeven, verspreiden, aanplakkeD
of in den handel brengen van het te
Hulst door notaris van Dalsum geri-
digeerde weeklad „De Volkswil" ver
boden.
De commandant van Westelijk
Zeeuwsch-Vlaanderen vestigt hierop
de aandacht van de burgemeesters op
dat er de noodige publiciteit aan
worde gegeven bd maatregelen ge
nomen worden om overtreding van
het verbod dadelijk te kunnen consta-
teeren.
Zaterdagmorgen is te Hoofdplaat
in een logement een handelsreiziger
uit Vlissingen, die aldaar den nacht
had doorgebracht des morgens na ver-
geefsche pogingen om hem te wek
ken, dood te bed gevonden.
Heden morgen is het lyk per prov.
boot naar Vlissingen overgebracht.
Men schryft aan de Tyd
Dezer dagen circuleerde in de bla-
deD een bericht uit Het Volk, waar
bij een grappig geval werd verteld
van een echtpaar, dat aan de grens
te Cranendonck niet kon bewyzen,
dat het man en vrouw was, terwyi
ook de trouwringen geen inscripties
bevatten. De Duitsche officier nam er
toen genoegen mee, dat het echtpaar
het bewijs zou levereD, door elkaar
eeu zoen te geven.
Maar iets heel anders overkwam
dezer dagen een Hagenaar, zooals de
man zeer smakelijk vertelde.
Hij moest een tydje geleden voor
zaken België in. Voorzien van de noo
dige passen en schrifturen toog hi]