tn Jpw^nfieBlaÊ» t>0<?r iffefdtp
V» 1958.
Woensdag: 30 September 1914.
23e Juarg
Binnenland.
BRESKENSCHE COURANT.
Abonnement per 3 maanden 0.50, franco
per post ƒ0.55, voor Belgie ƒ0.75 en 1 dollar
3 kwartalen bij vooruitbetaling voor Amerika.
Abonnementen worden mede aangenomen bij
boekhandelaren en brievengaarders.
Advertentien van 15 regels 25 cents, elke
gewone regel meer 5 cents. Groote letters naar
plaatsruimte. Bij abonnement lager tarief.
Advertentien worden ingewacht tot Dinsdag
en Vrijdagmiddag te twee ure.
Uil blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrydagavond bij den uitgever C. DIELEIHAN te Brenkens.
De werwikkelingen in
Europa.
)<>or de Belgische commissie van
erzo k tiaar de schending van het
kenrecht, is than- een vierde rap-
t samengesteld.
r<Mgens het verlangen van de com
sjp, heeft een der leden zich op 21
er naar Aarschot begeven,
n de algemeene offensieve bewe-
g, die hen snel naar Leuven deed
ukken, hadden onze troepen niets
aan dan de stad doortrekken, zon-
er stil te houden,
te openbare diensten waren rog
hor ingericht en de inwoners had
hunne h-'arist'jden nog niet be
kken, zoodat bij zijne aankomst,
•schot er nog uitzag als juist zoo-
da Duüsche troepen het dertig
0 te voren hadden verlaten,
iooals bij heeft kunnen bestatigen
ben de doer de commissie gehoor-
get uigenissen, het aanzien der stad
r juist beschreven.
ris men van Lier komende, de brug
r den verlegden Demer nadert,
rdt de weg weerskanten omzoomd
r huizen van kleine landbouwers
groenselie'S Al die hutten zonder
50 daring zijn afgebrand De aan-
ig-els alw stallen, schaapskooien,
ss-n, kiekenshokkon, niets werd
paard ep het is denkelijk te zien
hot vernielingswerk werd bevor-
d door ho' gntv uik van brandstich-
de vloeistof, daar het vuur is voort-
oonen over den grond, vernielende
's het gewas, de hoven, de hagen
de fruitboomen in een straal van
tot 30 meters afstand van de ge
wen.
e eerste huizen die men ontmoet
r de brug zijn ook verbrand Der-
er gevels dragen daarenboven tal-
e sporen van kogelsden 19e, op
oogenblik van den aftocht van het
gische leger op Antwe pen, was
9 plaats h"t tooneel van een hevig
terwachtgevecht
>e weg naar Lier neemt hier een
i' i aar rrchts en men komt inde
1 lacgs een kronkelweg, die naar
Marktplaats leidt.
lp heel de lengte van dezen weg,
r een lengte van ongeveer 500 me-
i, zijn alle huizen afgebrand.
>en steenweg volgend, zijn op een
;and van talrijke kilometers in de
iting van Gelrode, de puinen be-
rkt van boerenwoningen en alleen
inde burgervilla's.
Is daar bij den ingang der statie
een veld van 100 meters links van
baan, dat burgemeester Tielemans,
i zoon, zijD broeder en een heele
■ep medeburgers door de Duitschers
rden gefusilleerd.
Ha wat gezocht te hebben, heeft hij
den voet van eene helling de plaats
ronden waar dpze onschuldige slacht
ers onder de razernij der Duitschers
jen
Klodden zwart gestolten bloed wij.
nog de plaats aan waar ieder
chtoffer gevallen is onder het vuur
a het schietpeloton.
Deze vlekken zijn twee meters van
:ander verwijderd, wat de gezegden
der ooggetuigen bevestigen, volgens
dewelke de moordenaars op 't laatste
oogenblik twee mannen op de drie uit
de raug deden komen, het lot, bij
gebrek aan allen schijo van onderzoek,
alzoo aanduidende degenen die moesten
sterven.
Op eonige stappen van daar, wijzen
de versch omgewerkte aards en een
eenvoudig houten kruis, in der haast
door bevriende handen geplant, de
plaats waar de lijken van 27 slacht
offers rusten. De put, gedeeltelijk toe
gegooid, scheen nieuwe slachtoffers at
te wachten
Bij de kerk waren andere graven
van tijdens do Duitsche bezetting ge-
doode burgers; maar in deze stad,
door hare bevolking verlaten, was het
moeilijk ooggetuigen van de gebeurte
nissen te vinden, zoodat niet juist het
getal der inwoners van Aerschot is
vast te stellen die onder de Duitsche
kogels gevallen zijn.
De stad, inderdaad, is bijna ver
laten in de voornaamste straat al
leen was wat beweging door het voort
durend voorbijtrekken van in gang
zijnde troepen. In de zijstraten zag
men hier en daar eenige groepen men-
schen die zich op den dorpel van hun
ne verwoeste woni gen bevonden.
De beschrijving der verbrande wij
ken geeft slechts een flauw gedacht
van de verwoesting, in deze ongeluk
kige stad aangericht, want zoo Aar
schot gedeeltelijk door het vuur werd
vernield, kon besta'igd worden dat
h t. overigens .geheel werd verwoest.
Van de huizen die door de vlam
men werden aangetast staat er niets
meer recht dan de vier muren, tus*
schen welke de ingestorte daken en
vloeren verkoolde massa's vormen,
waarboven eenig ijzerwerk of metalen
huisraad, door het vuur zwart gebrand
uitsteekt.
Terwijl wij deze straat, tusschen de
rangen van eene kolom infanterie
doorgaan komen stukken muur, pont-
gevels, elk oogenblik, door den ster
ken wind am 't wankelen gebracht,
neervallen, telkens een dof gerucht
veroorzakend, terwijl eene wolk van
stof opstijgt.
Het warnet van ontspannen tele
foondraden, duizend stukken puin en
afval over de straat verstrooid, ge
broken vensters en glas, krakend on
der de voeten vulden den indruk van
de verwoesting.
De Groote markt heeft minder ge
leden het Gildenhuis en de drie hui-
zen grenzende aan dat van den bur
gemeester, zijn geheel afgebrand Dit
laatste is blyven staan en de gevel,
even als die van de meesten der an
deren, welke op de plaats staan, draagt
sporen van het geweervuur, dat ver
oorzaakt werd, zegt, men te Aatschof,
door eene paniek onder de dronken
soldaten.
De kerk ziet er erbarmelijk uit.
Hare drie deuren, alsook die der
sacristy, zijn min of meer verteerd
De deur, gevende op de groote beuk
en de zijdeur rechts, beiden in massie
ven eik, zien er uit alsof zij met een-
en stormram ingebeukt zijn, nadat
de vlammen haar hadden aangetast.
Binnen zijn de altaren, de biecht
stoelen, de harmoniums, de kandela
bers verbrijzeld, de offerblokken open
gebroken, de gothische beelden in hout,
die de kolommen der middenbeuk ver
sierden naar beneden gehaald, anderen
zijn gedeeltelijk verbrand Overal
heerschte de grootste wanorde
De grond was bestrooid met hooi,
op hetwelk de inwoners geslapen had
den, die zooals men weet, gedurende
lange dageD, in groot getal hn-r op
gesloten zijn geweest.
In het overige deel der stad, die
we snel door bezien, treffen wij hier
en daar nog verbrande huizen. Zij
komen in grooter getal voor largs den
steenweg van Leuven, waar men van
afstand tot afstand blokken an twee,
drie, soms vijf verbrande woningen
aantreft.
Vele huizen op goed valle 'tuit bin
nentredende en de verschillende ver
diepingen doorloopeude, kon een oog
slag worden geworpen in een groot
aantal andere woningen. Overal is het
mobilier vernield en op een onnoeme
lijke wijze bevuild de papieren be
hangsels hangen in stukken langs de
muren, de deuren der kelders zjjn in
gedrukt, de kassen, de schuiven, al
wat gesloten was werd opengebroken
en ledig gemaakt Het linnen en de
meest verschillende voorwerpen be
dekten den vloer, alsook een ongeloof
lijk aantal flesschen.
In de burgershuizen werden de
schilderijen doorgesneden en de kunst
voorwerpen verbrijzeld. Op eeDe deur
dezer woningen, een groot gebouw en
toebehoorende aan eenen dokter stond
in het Duitsch te lezer, alhoewel
reeds gedeeltelijk weggevaagd, het
volgende in krjjt geschreven
Wil dit huis bewaren voor de wer
kelijk vriendelijke goede lieden.
Bannach, wachtmeester.
Het huis binnengaande, dat naar
men zegde door officieren was betrok
ken geweest, en dat door toedoen van
een hunner gered is geworden van
algeheele vernieling, deed van op den
drempel een wijnreuk de aand cht
trekken op honderden geledigde of
gebroken wijnflesschee die de trap
zaal, de trap tot zelfs de koer die
op den hof uitgaf, belemmerden. In
de vertrekken heerschte er eene on
zegbare wanorde. Men wandelde op
een bed van verscheurde kleederen,
vlokken wol, voortkomende uit de
verscheurde matrassen, overal gebro
ken meubelen en in al de kamers, in
de nabijheid der bedden, ledige wijn-
flesschen. De eetzaal was geheel in
wanorde, dozijnen wijnroomers ston
den op de tafel en de faDtasietafeltjes,
die de doorsneden zetels en canapés
omringden, terwijl in eenen hoek een
piano stond, waarvan het klavier was
iDgestampt. Alles toonde aan dat de
ze plaats, dagen en nachten het too-
neel is geweest van schandelijke bras-
en slemppartijen.
Op de Marktplaats zag men in het
huis van een notaris een gelijkaardig
spektakel, en naar een wachtmeester
der gendarmerie bevestigde, die met
zijn manschappen wat orde bracht in
dezen wwhoel, heerscht in de meeste
huizen van voorname familiën, die
door Duitsche officieren tot verblijf
waren gekozen,' dezelfde toestand.
Een nauwkeurig onderzoek zal, wan
neer het oogenblik zal gekomen zijn,
de belangrijkheid der schade aan de
stad en de bevolking van Aerschot
vaststellen.
Van dezen oogenblik af kan wel
vastgesteld worden dat de volledige
ondergang deze kalme en werkzame
stad trof, te danken is aan een wel
ingerichte plundering, te meer dat ver
schillende kwartieren door den brand
zijn gespaard gebleven.
Gedurende drie weken hebben de
Duitsche soldaten van tjjd tot tjjd
biiDa al de huizen der stad leeg ge
plunderd, al de voorwerpen die hen
onbruikbaar toeschenen vernietigende,
terwijl de officieren zich de meest
voorname woonsten voorbehielden. Al
de waarden die de eigenaars niet den
tijd gehad hebben weg te bergen, zoo
als zilverwerk, familiejuweelen, klin
kende munt, zyn alzoo verdwenen en
de bewoners bevestigen, dat de brand
meermaals geen ander doel had dan
de bewijzen van byzonder belangrijke
diefstallen te doen verdwijnen. Ver
schillende wagons met gemaakten buit
zijn van Aerscht in de richting der
Maas vertrokken.
Wat de eigenlijke oorzaak der ramp
is, die deze stad zonder verdediging
is overkomen, wordt toegeschreven,
volgens de Duitsche krijgfjoverheden,
aan de moord op een officier door
eenen burger, die zp aanduiden en
die door den kop werd geschoten. Dit
feit dient nog bevestigd te worden.
Het volstaat voor dezen oogenblik
te onthouden dat, volgens de beken
tenis van den indringer, de daad van
eenen enkelen eene voldoende verrecht
vaardiging daarstelt van het vermoor
den van een onbepaald getal onschuldi-
geD, van het verre wegvoeren van
verschillende honderden anderen, van
barbaarsche behandel.ng van ouderlin
gen, vrouwen en kinderen de onder
gang van talrijke familiën, de brand
en de plundering eener stad van 8000
zielen.
Aangezien geblevken is dat opjonze
oostelijke gesmokkeld wordt, tenge
volge waarvan de Engelsche regeering
zelfs de doorvoer van Duitsche suiker
over ons land wil verhinderen, is ook
daar de staat van beleg afgekondigd
gelijk voor het zuiden des lands reeds
lang geschied is.
Indien daartoe aanleiding bestaat,
zal de regeering ook voor andere
landsgedeelten voor krasso maatrege
len niet terugschrikken. Er zijn he
laas Nederlandsche handelaars, die
alleen dan den weg naar de departe
menten van algemeen bestuur weten
te vinden, als zij in ongelegenheid
verkeeren, maar in andere omstandig
heden het al te licht buiten alle voor
lichting meenen te kunDen stellen,
ofschooo bijv. de commissie voor den
handel steeds bereid is, hen van ad
vies te dienen.
