■Uemccu 1|CwiW£- cu i-lb»crfcnficBla6 böor
'ambmn:
W1951.
Zaterdag 26 September 1914.
23e Jaargang.
BRESKENSCHE COURANT.
Abonnement per 3 maanden 0.50, franco
per post ƒ0.55, voor België 0.75 en 1 dollar
3 kwartalen bij vooruitbetaling voor Amerika.
Abonnementen worden mede aangenomen bij
boekhandelaren en brievengaarders.
Advertentiën van 15 regels 25 cents, elke
gewone regel meer 5 cents, öroote letters naar
plaatsruimte. Bij abonnement lager tarief.
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag
en Vrijdagmiddag te twee ure.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag:- en Vrijdagavond bij den uitg;ever C. DIELEMAN te Breskens.
De verwikkelingen in
Europa.
Thans is aan den Belgischen minis
ter justitie een derde rapport inge
zonden in zake de schending van het
volkenrecht daar te la' de.
Ter aanvulling van het voorgaand
rapport meent de Commissie nog te
moeten opmerken, dat hot, nu beves
tigd is, dat in de riagen volgend op
den brand van Leuven de huizen, die
nog overeind waren blijven staan en
waaruit de bewoners verjaagd waren,
gep'underd zijn onder de oogen der
Duitsche officier' n Op 2 September
heeft een getuige nog Duitschers vier
huizen in brand zien steken.
Een ander geval dat het onmeedoo-
gende karakter der aan de vreedzame
bevolking van Leuven aangedane be
handeling nog onderstreept is ook
bewezen kunnen worden. Op 28 Au
gustus is een menigte van 6000 tot
8000 personen, mannen, vrouwen en
kinderen, van eiken leeftijd en stand,
onder geleide van een afJeeling van
het 162e regiment Duitsche infanterie
naar de stadsmanege gevoerd, waai
de ong lukkigen den nacht hebben
moeten doorbrergen
Het lokaal was zoo klein voor het
groot aantal personen, dat deze moes
ten blijven staan en zooveel geleden
hf bben, dat in dien tragischen nacht
verschillende vrouwen krankzinnig
zijn geworden en zuigelingen in de
ai men hunner moeders gestorven ziin.
Een communiqué van den Duit-
schen grooten staf beweert dat de
kastijdiDg aan Leuven toegediend hare
rechtvaardiging vond in het feit dat
een bataljon der landweer, alleen in
de stad achtergelaten ter bewaring
van de verbindingslijnen, zou zijn aan
gevallen door de burgerbevolking, die
meende dat het gros der Duitsche
troepen voorgoi d vertrokken was. De
Koln. Zeit.ung drukte bovendien nog
een verhaal af van een zoogeuaamden
getuige van dit geval.
Een onderzoek heeft uitgewezen dat
deze bewering als onjuist moet wor
den beschouwd. Het staat namelijk
vast dat de hurgeiij van Leuven, die
trouwens reeds van to voren door de
gemeenteoverheid ontwapend was
door geen enkele viiandelijke daad de
Duitschers heeft getart
Het onderzoek aangaande het ge
beurde te Vise, is opnieuw ter hand
genomen. Dit plaatsje was de eerste
Belgische stad welke vernield werd
volgens het systeem, dat in lateren
tijd door den invaller op zoovele an
dere steden en dorpen werd toegepast.
Daarom waren wij er op gesteld, vast
te leggen wat er voor waarheid school
in de Duitsche lezing, welke zeide,
dat de burgerbevolking van Visé had
medegewerkt aan de verdediging der
stad of na de inname zou zijn opge
staan.
Verschillende getuigen die nu te
Antwerpen verblijven, zijn verhoord,
met name militairen, behoorende tot
de afdeelingen, die den Duitschers de
overtocht vaD de Maas benoorden
Luik betwist hebben, en een geeste
lijke zuster van Duitsche nationali
teit, van de Zusters van Onze Lieve
Vrouw te Visé.
Zoodoende is vastgesteld kunnen
worden, dat er volstrekt geen burgers
hebben deelgenomen aan de gevech
ten op 4 Augustus te Lixhe en Vi?é
geleverd.
De verwoesting der stad is trou
wens eerst in den nacht van 15 op
16 Augustus begonneneenige ge
weerschoten, in den avond van den
15den gelost, gaven daartoe het tee-
ken. De Duitschers zeiden, dat de be
woners op hen hadden geschoten, in
het oijzon Ier uit een huis, waarvan
de eigenaar door de commissie ver
hoord is. De Duitschers vonden in
dit huis geen enkel wapen en even
min in de omliggende huizen, welke
nochtans verbrand werden, oa vooraf
geplunderd te zijn de mannelijke be
woners dier huizen zijn naar Duitsch-
land gevoerd.
De getuigen hebben gewezen op de
onwaarschijnlijkheid van een oproer,
dat zou zijn uitgebroken onder een
ongewapende bevolking, staande tegen
over een talrijk Duitsch garnizoen,
terwijl sedert elf dagen de laatste
Belgische troepen de streek hadden
verlaten Zij hebben verklaard, dat de
eerste schoten gelost zijn door Duit
sche so daten te voet, welke dronken
waien en op hun eigen officieren mik
ten. Dit feit zou geen uitzondering
vormen het is immers te Maastricht
van algemeene bekendheid, dat, hetzij
door eon vergissing, hetzij tengevolge
van oproer, omstreeks denzelfden tijd
Duitschers elkaar in den nacht, grdood
hebben in hetkavelerie-kamp te Mesch,
dichtbij de grenzen van Hollandcch
Limburg.
Het wordt bevestigd dat Yisé ge
heel verbrand is, met uitzondering,
naar het schijnt, van een godsdienstig
gesticht, dat geëerbiedigd zou zijn
voorts is het zeker dat verschillende
burgers, zoowel uit Visé als Canne,
gefusilleerd zijn.
Een groot aantal dorpen, gelegen in
den driehoek tusschen Vilvoorden,
MecheleD en Leuven, en dus in een
der meest bevolkte en, tot voor en
kele dagen, meest welvarende stre
ken van België, zijn geplunderd, ge
heel of gedeeltelijk verbrand, de be
volking verstrooid, terwijl, volgens het
toeval der ontmoeting, inwoners wer
den gevangen genomen of doorschoten,
zonder vonnis, zonder blijkbare reden,
met het enkele doel, naar het schijnt,
om vrees aan te jagen en een uittocht
der bevolking te verwekken.
Zoo is dit met name getchied in de
dorpen of gehuchten Sempst, Weerde,
Elewijt, Hofstade. Wespelaer Wilsele,
Bucken, Eppeghem. Wackerzeele. Rot-
selaer, Werchter, Thildonck, Boot
meerbeek, Houthem, Tremeloo Van
dit laatste dorp bestaan alleen nog
de kerk en pastorie. Elders vindt
men op de weinige gespaarde huizen
verschillende opschriften dat ze niet
mochten worden verwoest. Toch zijn
ze later vernield. In al deze dorpen
waren de vrouwen, die niet hadden
kunnen vluchten, een prooi voor de
brutale en booze lusten der Duitsche
soldaten geworden,
De zooeven besproken landstreek
ligt onmiddellijk naast die van Aer-
schot, waarvan in een vorig rapport
de verwoesting is beschreven.
De verwoeste streek strekt zich nu
uit ten noordoosten van Brussel, waar
de belangrijke dorpen Grimberghe en
Wolverthem al vernield zijn, terwijl
ten zuidoosten der hoofdstad, op meer
dan 25 K M. van het dichtstbijzijnde
oorlogsterrein, de stad Wavre, die de
buitensporige oorlogsbelasting van drie
millioen, opgelegd door den staf van
den vijand, niet had op kunnen bren
gen, vijftig harer huizen door het
vuur heeft zien verteren.
Wij moeten nog mededeelen dat op
4 en 5 September van uit een vlieg
tuig bommen zijn geworpen op Gent
en Eekloo, open en met-verdedigde
steden.
Verder zal het den minister niet
onbekend zijn, dat de stad Mechelen,
na op 27 Augustus geheel door de
Belgische troepen verlaten te zijn, ge
durende een paar dagen een beschie
ting heeft te verduren gehad, die de
metropolitaansche St. Romboutskerk,
den trots der oude stad, zwaar be
schadigd heeft. Eveneens is het stadje
Heyst-op-den-Berg zonder genade ge
bombardeerd, zonder dat deze hande
ling door eenig strategisch belang ge
rechtvaardigd kan worden.
Om hun aanvallen te verontschul
digen, voeren de Duitschers aan, dat
overal waar zjj gefusilleerd, verbrand
en geplunderd hebben, dit veroorzaakt
werd doordat de bevolking hun ge
wapenderhand verzet bood.
Dat dit feit zich hier en daar zou
hebben kunnen voordoen, is Diets an
ders dan betgeen in alle oorlogen
voer kan komen, en wanneer de Duit
schers er zich toe bepaald hadden, de
schuldigen aan die aanvallen dood te
schieten, zouden w|j ons slechts te
buigen hebben voor de gestrenge oor-
logswetten.
In geen enkel geval echter zouden
deze persoonlijke aanvallen, die bo
vendien volstrekte uitzonderingen zijn
gebleven, noch algemeene maatregelen
van bestraffing rechtvaardigen, maat
regelen die de bevolking onzer steden
en dorpen in hun persoon en hun
goederen troffen, noch het fusilleeren,
brandstichten en plunderen, dat zoo
wat op ons geheele grondgebied heeft
plaats gehad, en dan nog wel zonder
het karakter te dragen van represail
les, maar uitgevoerd werd met oprecht
verfijnde wreedheid.
Bovendien is geen enkele uitlokking
vastgesreld kunnen worden te Visé,
Warsage, Leuven, Wavre, Dender-
monde of nog in andere plaatsen,
welke het slachtoffer zijn geworden
van een algeheele vernieling, in koe
len bloede uitgevoerd verscheidene
dagen na de bezetting, zonder te ver
geten het systematisch verbranden
van alleenstaande huizen op de wegen,
waar de troepen langs kwamen, en
het schieten op de ongelukkige be
woners, die wegvluchtten.
In hun pers hebben de Duitschers
beweerd, dat de Belgische regeering
wapenen had verstrekt aan de bevol
king om deze te gebruiken tegen de
invallende troepen. Zij voegen daar
aan toe, dat de katholieke geestelijk
heid een soort heiligen-oorlog gepre
dikt en hare geloovigen opgestookt i
zou hebben, de Duitschers overal te.
dooden.
Eindelijk hebben zij volgehouden,
om het dooden van vrouwen te recht
vaardigen, dat deze even woest wa
ren als de mannen en zelfs kokende
olie uit hun vensters op voorbijtrek
kende soldaten uitgoten.
Al d9ze beweringen zijn leugens.
Wel verre van wapens uit te deelen,
hebben de overheden, bij het naderen
van den vijand, overal de bevolking
o n t wapend de burgemeesters heb
ben overal hunne gemeentenaren ge
waarschuwd tegen gewelddaden, die
wedergeweld zouden uitlokken. De
geestelijkheid heeft onophoudelijk de
geloovigen tot kalmte aangespoord.
Wat de vrouwen betreft, behalve vol
gens eene lezing, komende uit ver
dachte bron in een buitenlandsch dag
blad, zij hadden geen andere bezigheid
dan te ontsnappen aan de rampen van
een oorlog zoDdar medelijden.
De ware drjjfveeren der gruwelda
den, waarvan de roerende getuigenis
sen verzameld zijD, kunnen Diet an
ders wezen dan, eenerzijds de begeer
te om de bevolking te terroriseeren
en te ontmoedigen volgens de onmen-
scheljjke voorschriften der Duitsche
militaire schrijvers, en, aan den an
deren kant, de plunderzucht.
Een geweerschot, men weet niet
van waar, noch op wien, noch door
wien afgevuurd, hetzij door een dron
ken soldaat, hetzij door een zenuw-
achtigen schildwacht, is een voldoen
de voorwendsel om een geheele stad
te verwoesten.
Op de plundering in de huizen vol
gen oorlogsbelustingen in verhoudin
gen, waaraan met geen mogelijkheid
te voldoen valt, eD het nemeD van
gijzelaars volgens de voorschriften der
klassieke struikroovers.
Men moet er ook rekening mede
houden, dat alle tegenweer, uitgaan
de van afdeelingen van het geregelde
leger, heel spoedig, ter wille van de
zaak, op rekening van de inwoners
wordt gesteld, en dat de invallende
troep zich onveranderlijk op de bur
gerbevolking wil wreken over de te
genslagen of zelfs eenvoudige teleur
stellingen, die hij gedurende den veld
tocht ondervindt.
Wij gebruiken gedurende dit onder
zoek alleen feiten, gestaafd door deug
delijke getuigenissen. Het moet opge
merkt, dat wij tot nu toe nog slechts
een gering gedeelte der misdaden te
gen het recht, de menschheid en de
beschaving hebben kunnen aanwijzen
zij zullen een der meest duistere en
meest weerzinwekkende bladzijden der
hedendaagsche geschiedenis uitmaken.
Als een internationaal onderzoek, zoo
als in den Balkan gevoerd is door
de Carnegie commissie in ons land
zou kunnen gehouden worden, dan
zijn wij er van overtuigd, dat zij de
juistheid onzer verzekeringen zou
vaststellen.