Mnhtitt.
Ikcmccn <Cicu»£- en Jjfsmtr&ttfiëBlitè noot ipFe&félip
I'o lf>52.
Woensdag 9 September 1914.
23e Jaargang.
BRESKENSCHE COURANT.
Abonnement per 3 maanden 0.50, franco
per post ƒ0.55, voor België 0.75 en 1 dollar
k 3 kwartalen bij vooruitbetaling voor Amerika.
Abonnementen worden mede aangenomen bij
boekbandelaren en brievengaarders.
Advertentiën van 15 regels 25 cents, elke
gewone regel meer 5 cents. Groote letters naar
plaatsruimte. Bij abonnement lager tarief.
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag
en Vrijdagmiddag te twee ure.
Bit blati verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond bij den nitgever C. DIF.LEHW te Rrcskens.
De verwikkelingen in
Europa.
De officiëele commissie van o nder
zoek, waarvan de staatsminister Coo-
reman voorzitter en ridder Ernst de
Brunswijci en legatieraadsheer Orts
secretarissen zijn, heeft aan de Bel
gische r. geering het volgende verslag
uitgebracht
Het Duitsche leger drong Leuven
binnen op Woensdag 19 A ugu-tus, na
de dorpen waar het doortrrk te heb
ben neergehraud
Onmiddellijk na hunne aankomst
in de stad, eischton ze inkwartiering
en vorderden levensmiddelen op voor
hunne troepen- Ze gingen in al de
private banken en deden hun den kas-
voorraad afleveren. Duitsche soldaten
braken de huizen open die door hun
ne bewoners verlaten waren, plun
derden ze en brasten er.
De Duitsche overheid nam als gij-
zelaa-s: den burgem ester der stad,
senaror Vaoderkelen. den Ond <r-Rec-
tor der Katholieke Universiteit, den
pastoor deken der stad; magistraten
en schepen warden eveneens aange-
lroulen Al de wapenen van de bur
gers, tot de schermdegens toe, waren
afgeleverd geworden aan do gemoen-
iH-overlreid, die zi in do St Pieters
kerk deed brengen.
In een aar ptiend dorp, Coortreek-
loo, wer-l e n vrouw van 22 jaar,
wier i cbtgH'iOo' in t'et. leger d-rent,
op Woe isil.tg 19 Augustus m t ver-
sohi111 blue Iverwanien overvall *n
door een b ii Duitscb-sold rten. De
perso in dl" bij li.rar waren, werdetr
in eon afg I gen buis opgesloten, ter
wijl zijz f' in eerie mdere woiingge-
nburl werd en opvolgen'lijk door 5
soldaten verkracht
In diiz-lf te dorp zijn Duitsche sol
daren op Donk-dag 20 Angu<tu een
ni' isje van ongeveer 16 jaa~ met haar
ouders, uit hue woning gaan halen.
Ze brachten ze in eerr verlaten gebouw
en terwijl door ©enigen hunner iten
vader en de moeder op een afstand
werden gelioude», d'ongeil de ande
ren in den kelder dien zr open ge
maakt hadden «n dwo gen hot meis
je te drinken Dan leidden zij haar
op het grasperk voor lr< t huis en vpt-
krach't'-n haar om de beurt. Daar ze
Woers'and bleef bieden, doorstaken ze
'Kre borst met bajonetten. Na deze
afschuwelijke feiten verlieten z< het
meisje, dat naar hare ouders werd go-
bracht. Den volgenden dag werd ze,
gezien haar eigen toestand, bediend
boor den pastoor der gemeente en
naar het hospitaal te Leuven gebracht,
op welk oogeubiik ze in stervensge
vaar verkeerde.
Den 24 en 25 Augustus deden de
gische troepen een uitval uit het
Tersterkte kamp van Antwerpen en
vielen het Duitsche leger aan, dat
voor Mechelen lag.
De Duitsche troepen werden tot
Leuven en Vilvoorde teruggedreven.
In de dorpen, die door den vijand
»aren bezet geweest, vond het Bel
gische leger heel de streek verwoest.
Op hun aftocht hadden de Duitschers
le dorpen verwoest en afgebrand en
de mannelijke inwoners meegenomen
en voor hen opgedreven.
Toen ze den 26sten Augustus in
Hofstade kwamen, vonden de Belgi
sche soldaten er het lijk van eene
oude vrouw, die door bajonetsteken
was gedood gewordenin hare hand
hield ze nog hare naald, zooals ze te
paaien zat wanneer ze overvallen
werd daar la? nog eene andere vrouw
met haar zoon van ongeveer 1516
jaar, met bajonetsteken doorboord
een man hing er opgehangen.
In een naburig dorp, te Semst, la
gen de lijken van twee mannen, die
gedeeltelijk verkoold warenden een
waren de beenen afgehouwen gewor
den ter hoogte van de knieën, den
anderen waren armen en beeneu af
gekapt.
Een werkman, waarvan verschillen
de getuigen het lijk hebben gezien,
werd met de bajonet doorstoken en
dan, nog levend, door de Duitschers
met petroleum begoten en in een
huis gesmeten, dat ze in brand sta
ken.
Een vrouw, die uit haar huis kwam,
werd op dezelfde wijze afgemaakt
Een gecuige wiens verklaring werd
nf?enoinen door den zoon van don
Eogolschen consul-geDeraal te Ant
werpen, verklaart den 26 Augustus
na den laatslen aanval van de Bel
gische troepen, niet vei' van Mechelen,
een ou len man met de armeu aan een
bulk op?' hangen gezien te hebben
bet lijf was geheel verkoold; het hoofd
de arin-n en de voeten waren onge
deerd Vorder leg een kind. van on
geveer 15 j w met do handen op don
rug g bonden, bet heele lichaam met
bajonetsteken doorboord. Daar lagen
talrijke lijken van boeren in smeeken-
de houding, de armen omhoog en de
handen gevouwen.
De cor.tul van België in de Oeginda,
als vrijwilliger dienstdoende iu het
Belgisch leger, verhaalt, dat overal
waar de Duitschers doorgetrokken zijn,
het land verwoest ligt, de weinige
inwoners, die in de dorpen gebleven
zijn, verhalen euveldaden, welke door
den vijand werden gepleegd. Zoo zou
den te Wackerzeol zeven Duitschers
achtereenvolgens eene vrouw ver
kracht en ze daarna gedood hebben.
In dilzelfde dorp hebben zë een knaap
ontkleed tot aan het middel, hem met
den dood bedreigd, een revolver op
zijne borst drukkend, hem met lansen
doorstoken, hem dan in het veld ge-
jaag 1 en op hem geschoten zonder
hem te raken.
Overal puinen en verwoestingen. Te
Buecken werden talrijke inwoners,
waaronder de pastoor, een man van
meer dan 80 jaar, gedood.
Tusschen Impde en Wolverthem
lagen twee gekwetste Belgische sol
daten naast een brandend huis. De
ongelukkigen werden door de Duit
schers in het vuur geworpen.
De Duitsche troepen, achteruit ge
worpen door onze soldeten, kwamen
den 26 Augustus, tegen het vallen
van den avond, in volslagen wanorde
te Leuven binnen. Verschillende ge
tuigen bevestigden dat het Duitsche
garnizoen, dat te Leuren lag, bij ver
gissing werd gewaarschuwd, dat de
vijand de stad binnendrong. Onmid
dellijk liep het al schietend naar de
statie, waar het de Duitsche troepen
ontmoette, die teruggeslagen waren
door de Belgische soldaten, welae de
vervolging kwam te staken. Alles
schijnt te bewijzen dat er een treffen
plaats had tusschen de Duitsche regi
menten.
Daarop begonnen de Duitschers de
stad te beschieten, voorwendende, dat
burgers op hunne soldaten geschoten
hadden; dit werd echter dotr al de
getuigen gelogenstraft, en zou trou
wens niet mogelijk geweest zijn, ver
mits de Lpuvensche bevolking, ver
schillende dagen te voren reeds hare
wapeDS had moeten afleveren aan de
gemeente-overheid. De beschieting
duurde tot 10 uur'savonds. Dinsta
ken de Duitschers de stad in brand.
Daar waar het vuur niet goed ge
noeg gebrand had, drongen de Duit
sche soldaten in de huizen en wierpen
brandgranaten, waarvan sommigen
voorzien bljjken.
Het grootste deel der stad Leuven,
inzonderheid de kwartieren der hoog
stad, waaronder da moderne gebou
wen, de SL Pieters kathedraal, de
Universiteitshallen met heel de Uni
versiteitsbibliotheek, hare handschrif
ten, hare verzamelingen, het grootste
deel der wetenschappelijke instituten,
de stadsschouwburg, waren op dit
oogeubiik de prooi der vlammen ge
worden.
De commissie meent tusschen al
die gruweldaden de aandacht te moe
ten inroepen op de misdaad die tegen
de beschaving gepleegd werd, door de
opzettelijke vernieling van de Univer
siteitsbibliotheek, die een der schat
ten van d«zen tgd was. Talrijke lij
ken van burgers lagen in de straten
en op de openbare plaatsen. Op den
straatweg van Thienen naar Leuven
alleen heeft een getuige er meer dan
50 geteld. Op den drempel der hui
zen lagen verkoolde lijken van inwo
ners, die iu hun kelders door het vuur
verrast, hadden willen vluchten, doch
in den gloed waren gevallen. De voor
steden van Leuven ondergingen het
zelfde lot. Men mag bevestigen dat
heel de streek, gelegen tusschen Leu
ven en Mechelen en het meerendeel
der voorsteden van Leuven, haast ge
heel vernield werden.
Een groep van meer dan 75 perso
nen, onder welke verschillende per
sonaliteiten der stad, alsook pater Co-
lobaet, een ander Spaansch priester,
nog een a merikaansch priester, werd
in den morgen van 26 Augustus naar
het statieplaats geleidde mannen
werden brutaal gescheiden van hunne
vrouwen en kinderen, afschuwelijk
mishandeld, herhaaldelijk bedreigd te
zullen worden gefusileerd en voor het
front der Duitsche troepen tot Cam-
penhout gebracht. Ze werden opge
sloten in de dorpskerk, waar ze den
nacht doorbrachten. Den volgenden
dag rond 4 uur kwam een officier hen
waarschuwen, dat ze konden bichten
en een half uur na dien gefusileerd
zouden worden. Rond half vijf uur
^werden ze in vrijheid gelaten. Kort
daarop werden ze opnieuw aangehou
den door een Duitsche brigade, die
hen dwong voor hen op te stappen in
de. richting van Mechelen. Op een
vraag van een der gevangenen, ant
woordde de officier, dat men hen de
Belgische mitraille zou doen proeven
voor Antwerpen. Donderdagnamiddag
werden ze eindelijk losgelaten aan de
poorten van Mechelen.
Uit andere verklaringen blijkt, dat
verschillende mannelijke inwoners van
Leuven, die konden ontsnappen aan
de beschieting en den brand, naar
DuitschlanJ werden gestuurd, voor
een ous onbekend doel.
De brand bleef verschillende dagen
aanhouden. Een ooggetuige, die den
30 Augustus laatst Leuven verliet,
inschrijft den staat der stad op dat
oogenblik als volgt
„Van St. Joris-Weert af heb ik
niets ontmoet dan neergebrande dor
pen en verdwaasde burgers, die tel
kens ze iemand ontmoetten de han
den opsteken ten teeken van onder
danigheid. Op al de huizen stak een
witte vlagzelfs op degene waarvan
men het vuur gestoken boven op de
pninen zag men er nog lappen van
haDgen.
Te St. Joris Weert heb ik inwoners
ondervraagd over de reden van de
Duitsche gewelddadenen allen heb
ben me op de stelligste wijze verze
kerd, dat geen enkel inwoner had
geschotendat de wapens te voren
reeds werden ingeleverd, maar dat de
Duitschers zich gewroken hadden op
de bevolking, omdat een Belgisch sol
daat, behoorend tot de gendarmerie,
een uhlaan gedood.
De bevolking die te Leuven was
gebleven, is gevlucht in de voorstad
Hiverlé, waar ze opeengepakt zit; ze
werd trouwens door de troepen bui
ten de stad gedreven.
Een weinig voorbij het Amerikaan-
sche College begon de brandde stad
is geheel vernield, uitgenomen het
stadhuis en de statie. De brand duur
de den geheelen dag voort, en de
Duitschers, verre van maatregelen te
nemen om het vuur te beperken,
schenen het aan te wakkeren, door
er stroo op te werpendit heb ik
gezien in een straat, die langs het
stadhuis loopt. De kathedraal en de
rchouwburg zijn vernield en ineenge
stort, evenals de bibliotheek de stad
heeft ten het uitzicht van eene oude
stad in puinen, waardoor slechts
dronken soldaten stappen, wijn- en
likeurflesschen dragendde officieren
zelf zaten in zetels rond tafels en
dronken lijk hunne mannen.
„In de straat liggen gedoode paar
den in de zonne te rotten, geheel
opgezwollen, en do stank van brand
en verrotting was zoo sterk, dat hjj
me ver achtervolgde".
De commissie heeft tot heden gee-
ne inlichtingen kunnen inwinnen over
het lot van den burgemeester van
Leuven of van de notabelen, die al3
gjjzelaars werden aangehouden.
Uit de feiten, die haar tot heden
werden onkenbaar gemaakt, meent
de commissie de volgende besluitselea
te mogen trekken
