mm
ww$~ en MbuxienixelUh
wt
esUlifk
Mnfoun.
PIANO
en
:ei
ingej Het gasvraagstuk
Aardenburg.
te
Binnenland.
11
Mo 1911.
Zaterdag 11 April 1914.
23e Jaargang.
in
BRESKENSCHE COURANT.
Abonnement per 3 maanden 0.50, franco
r post ƒ0.55, voor België ƒ0.75 en 1 dollar
3 kwartalen bij vooruitbetaling voor Amerika.
Abonnementen worden mede aangenomen bij
iekhandelaren en brievengaarders.
Ad verten tiën van 15 regels 25 cents, elke
gewone regel meer 5 cents. Groote letters naar
plaatsruimte. Bij abonnement lager tarief.
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag
en Vrijdagmiddag te twee ure.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond bU den uitgever C. DIELEMAN te Breskens.
dit nummer behoort een bijvoegsel.
elus
Uit hoofde van het
PAASCHFEEST zal Dins-
g geen nummer van ons blad
rschijnen.
DE UITGEVER.
Ite
ir
:S,
ilicb Na het kort inleidend woord van
eren>n voorzitter werd de gelegenheid
a iboden tot het stellen van vragen.
Zoo vroeg de heer Wijffels hoe het
)u zijn met de bestaande gasleiding,
ar sommigen vreesden dat hunne
idiDg waardeloos zou zijn.
De directeur gaf in antwoord hier-
i te kennen, dat de aanwezige lei-
ng in overeenstemming wordt ge
acht met de nieuwe leiding, doch
anneer eene uitbreiding van leiding
ordt verlangd, dan komt ook de wij-
ging van de beginleiding tegen den
latenden prijs voor hunne rekening.
Alleen in perceelen die eene min-
Bre huurwaarde hebben dan ƒ2.
week, en muntgas gebruiken,
ordt 15 M. leiding kosteloos aange-
gd.
Op de vraag van den heer de Muijnck
de gasfitter ook in dienst der maat-
happij werd genomen, werd geant-
oord, dat dit zeer zeker 't geval is,
>0 etzij als stoker aan de eventuëel hier
stichten, hetzij aan eene of andere
briek der maatschappij elders.
De heor Doyer wenschte zich te
'eilsJepalon tot eenige algemeene beschou-
ng.
In de eerste plaats stond het vast
at met de zekere hoogere prijs van
et gas naar andere maatregelen moet
rorden uitgezien, hetzij men zijn toe-
lucht neemt tot steenkolengas, of
ner terug gaat naar petroleum. Toch
telt hij zich voor, dat deze teruggang
oor vQlen zeer zwaar zou zijn en
eker liever een andere verlichting
ouden hebben.
Nu wierp zich bü hem de vraag op
het van Burg. en Weth. niet voor-
ichtiger ware geweest, om ook eens
lene begrooting te laten opmaken van
lectrische verlichting. De directie der
jaatschappij voor gem.-bedrijven te
Itrocht verdient alle hulde voor de
'orstrekte inlichtingen die tot in de
leinste bijzonderheden nauwkeurig
n.
Voorts lettende op het groote aan-
handteekeningen, was de vraag
lowettigd of men ook op aller aan
fluiting kan rekenen.
Er is gerekend op een 275 aanslui
pen, waarvan 125 tegen gewoon
totertarief gemiddeld per perceel
brekend op ƒ45 per jaar en 160
ountaansluitingen tegen ongeveer
T per jaar.
Misschien zou zijn medelid Wage
^lichtingen kunnen verstrekken of
Üt voor de arbeidersstand niet wat
lal
veel zou zijn en of bijv. een ƒ20niet
practischer zou wezen voor de aan
sluiting en of er hunnentwege niet
eenige garantie diende te zijn.
Bij de laatstbedoelde beschouwing
wenschte de directeur 't eerst stil te
staan. Bij de stichting der gasfabriek
te Appingadam werd in het regle
ment als prikkel tot verbruik van gas
de bepaling opgenomen dat bij eene
afname boven de 200 M3 éen cent
voor elke M3 zou worden teruggege
ven, maar al heel spoedig moest men
deze bepaling laten varen, omdat ze
in de praktijk gansch niet voldeed,
daar de fabriek er steeds op toelegde
èn met het oog op den kosteloozen
aanleg èn uit hoofde van het rente
verlies op dien aanleg.
Maar de fabriek heeft het recht bjj
een minder verbruik van 200 M3 de
leiding weg te nemen. Dat wil na
tuurlek niet zeggen, dat 't dan moet,
maar men heeft het recht.
En nu de tegenstelling van ga3 en
electrlciteit. Hij zal, hoewel man van
het gasbedrijf zijnde, geen eenzijdig
oordeel geven doch enkel de naakte
cijfers laten spreken.
Ondanks het gemak dat electrisch
licht geeft boven gas, door maar en
kel aan een krukje te draaion, blijft
het nog steeds ten achter by gas.
Om de statistiek der drie groote ste
den te bezigen, blijkt, dat in 1913 te
Amsterdam 4747 electrische en 103689
gasaansluitingen waren in Rotterdam
telde men 2063 electrische en 60658
gas- en in Utrecht 616 electrische en
21873 gasaansluitingen.
In Berljjn zijn de verhoudingen nog
sterker.
Nu zou men meenen, dat, in zuike
groote steden hunne reuzenmaga-
zijnen, hotels, café's en dergelijke,
electriciteit zouden gebruiken indien
deze verlichting zooveel meer te pre-
fereeren was dan gas, doch uit het
toenemend aantal aansluitingen, blijkt
het tegendeel.
Toch lijkt de stijging veel aanmer-
kelijker.
Immmers, in een vaktijdschrift le
zen we dat in Rotterdam de electri
sche aansluitingen zijn gestegen met
20.3 pCt. en die voor gas met 7 pCt.
Beschouwt men deze cijfers, gelijk ze
daar staan, dan is de stijging inder
daad verbluffend.
In een ander verband bezien, keert
de verhouding evenwel geheel om.
Want dan vertegenwoordigt de stij
ging voor de electriciteit 419 en voor
het gas 4749 aansluitingen.
Behalve op het licht, heeft het gas
ook veel voor op electriciteit ten op
zichte van de verwarming.
Als we aannemen dat electriciteit
per kilowatt 25 cent kost, dan zal
men voor dezelfde prijs gas hebben
dat een warmte vertegenwoordigt van
6000 eenheden, tegenover 850 bij de
electriciteit. Dit middel zal dus voor
verwarming niet kunnen worden aan
gewend, nu niet en over duizend jaar
niet en nooit.
Den heer Wage was het opgevallen,
dat de woning voor den gasbaas op
ƒ5000 is uitgetrokken. Hjj vindt dat
wel wat veelook de fabrieksgebou
wen zullen worden opgetrokken uit
beste Waalsteen, hetgeen ook kost
baar is. Hij meent dan ook, dat een
en ander goedkooper en toch deugd
zaam zou kunnen.
Wanneer bovendien de gasprijs voor
den werkman duurder moet worden
dan een goede ƒ20, dan gelooft hij
dat velen bij de petroleum zullen
blijven Uit dien hoofde zou hij wil
len voorstellen om de personen die in
den hoofdeiyken omslag beneden de
4e klasse zijn aangeslagen, het gas te
leveren voor 1 cent per M3 minder
dan den geldenden prijs.
De directeur zeide allereerst dat
het woning-vraagstuk in dezen niet
van de maatschappij was uitgegaan.
Er was aan het Dag. Bestuur dezer
gemeente gevraagd of er een woning
te huren zou zijn van een huui waar
de van een 5,per week, en toen
daarop als antwoord kwam, dat dit
niet het geval was omdat er zulke
huurwoningen hier niet zijn, is door
de Maatschappij voorgesteld, dat dan
de gemeente zelve eene woning zou
bouwen, doch ook hierin toonde de
gemeente geen lust. Daarop is in de
raming het bouwen eener woning op
genomen. Er is ƒ5000 begroot, in de
overtuiging dat een chef van het gas
bedrijf, komende uit een groote stad,
in eene kleine gemeente eene woning
moet hebben die aan zijn gerief ten
volle beantwoordt en in overeenstem
ming is met zijne positie.
De woDing die er nu is, kan dienen
bijv. als stokers-woning, maar niet
als chefs-woning.
Dat er beste Waalsteen is bedongen,
komt, omdat de geheele bouw soliede
moet zijn en, met het oog op de an
nuïteit 't zeker 40 jaar moet uithou
den. Yoor een goed geheel in den
bouw is zoowel voor de woning als
voor de fabriek Waalsteen gekozen.
Naar aanleiding dier eerder reeds
gemaakte opmerkingen heeft de di
rectie geïnformeerd naar fabrieken
hier ter plaatse naar steen, doch er
was er maar éen. Als men de buiten
muren optrekt van Waalsteen kan
men voor de binnenmuren bezwaar
lijk een ander soort nemen, omdat
men dan het verband mist. De fun
deeringen te maken in beton verdient
voorkeur boven gewone fundeering en
indien de kelders van de fabriek wor
den gebouwd van boerengrauw, wint
men hiermede ƒ202 uit en voor die
der woning ƒ66, zoodat er in 't ge
heel eene besparing zou wezen van
ƒ268, welke men kan benutten.
Ten opzichte der andere bemerking
betreflende den gasprijs, heeft de er
varing overal geleerd, dat de werk
mansstand het eerst aansluit en onder
deze ook de meeste aansluitingen voor
komen. De leiding krijgen ze zoo goed
als cadeau en voor een 21/2cent-stuk
branden ze 21/» uur een pit. Komen
ze van de werkzaamheden thuis, dan
hebben ze op het gascomfoor terstond
warm water of wat ook.
Bij meergegoeden ontmoet men dan
ook meer bedenkingenhet plafond is
pas geschilderd of een kamer behan
gen, zoodat men 't daarom nog maar
eens afziet, ook wel om de kosten,
die al gauw een 50, 60 gulden bedra
gen.
Voor niet-aansluiting onder den
werkmansstand behoeft men dan ook
niet bevreesd te zijn.
Maar onbillijk zou 't .wezen om voor
hen de gasprijs te veriagen.
De leiding hebben ze reeds koste
loos en meterhuur vervalt voor hen
ook, zoodat voor eene verlaging van
den gasprijs geen aanleiding bestaat.
Die onbillijkheid zou te sterker uit
komen tegenover winkeliers en der
gelijke, die voor hun bedrijf gas moe
ten branden, buiten de woonkamer.
Ook daarvoor zou men dan eene ver
laging moeten toepassen.
Het werd dus geenszins verkieselijk
geacht om in eene zoodanige algemee
ne regeliDg verandering te brengen.
Na deze toelichtingen, waarvoor den
directeur door den voorzitter namens
den Raad werd dank gezegd, werd,
zooals reeds vermeld, tot stichting der
fabriek besloten overeenkomstig de
voorwaarden in het vierledig voorstel
van Burg. en Weth. begrepen.
jj'A'ENSCHTUEENl'KLAS PIANO, AUTOPIANOj
J of ELECTP.13CH,KOOPT DAN EEN PIANO KESSELS1
lil ukunt elders wel veel hoogere priizeh
1 "nrw nftr.H BETERE PIANO KRULT UMET j
UE™ 1 AN 0 F AB R1 EtT 1AJ 4U4E SSE LS/TTLB U B (T~
De hoofdcommissaris van politie te
's Qravenhage vestigt er de aandacht
op, dat in de nieuwsbladen dikwijls
oproepingen verschijnen voor gegadig
den naar een betrekking als inspec
teur of agent van een of andere maat»
schappij of voorschotbank of beheer
der van een bijkantoor, waarbij stor
ting van een waarborgsom als voor
waarde van benoeming wordt ge
steld.
Daar het herhaaldelijk is voorge
komen, dat reflectanten aangelokt
door voordeolige voorwaarden de ge
vraagde som stortten, en later tot de
ontdekking kwamen, dat hun geld
verloren was, wordt door den hoofd-
