'fymm
in jfeperfritfidHai)
tWf
Buitenland.
5.
Toch soc.-dem. gezag.
iV(
BRESKENSCHE COURANT.
Abonnement per 3 maanden 0.50, franco
per post 0.55, voor Belgie 0.75 en 1 dollar
S. i 8 kwartalen bij vooruitbetaling voor Amerika.
Abonnementen worden mede aangenomen by
boekhandelaren en brievengaarders.
Mo 1888.
Woensdag 21 Januari 1914.
23e Jaargang.
Advertentien van 1—5 regels 25 cents, elke
gewone regel meer 5 cents, öroote letters naar
plaatsruimte. Bij abonnement lager tarief.
Ad verten tién worden ingewacht tot Dinsdag
en Vrijdagmiddag te twee ure.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond bjj den uitgever C. DIELEH te Rreskens.
Met dé benoeming des heeren Ter
n is diens partij een phase in-
letreden in verband met het ge-
g krachtens de wet, dat de re-
ictie van „Het Volk" dit belang
ijk genoeg vond om den nieuwen
aandamschen burgemeester eens
den tand te voelen en waaraan
iet volgende is ontleend.
Toen de burgemeestersplaats van
landam vacant kwam, werd in
de pers de mogelijkheid geopperd
- lat, waar de raad in meerderheid
loc.-dem. is, een partijgenoot met
iet ambt zou worden bekleed ei-
werden zelfs namen genoemd doch
zelve had hij er geen oogenblik
aan gedacht. Totdat van de zijde
der Zaandamsche partijgenooten tot
hem het dringend verzoek kwam
zich beschikbaar te stellen.
Ik heb toen de zaak aan alle
kanten bekeken en kwam tot de
conclusie, dat ik verplicht was
;evoIg te geven aan de tot mij
[erichte verzoeken, wijl zij hier
de mogelijkheid opende, om, in
samenwerking met een sociaal-de
mocratische raadsmeerderheid, iets
-oeds tot stand te brengen voor
ie arbeidersklasse van een flinke
ndustrie en havenstad.
Ik ben niet tot dat besluit ge-
tomen zonder lange aarzeling.
Want ik voel mij hier in Den
laag thuis, leef en werk er zeer
naar mijn zin, en bekleed er
i mag het zonder een spoor van
ijdelheid zeggen een politieke
lositie die niet zonder beteekenis
is. Die aarzeling heb ik echter,
om de redfenen die ik zooeven
noemde, overwonnen, en aan de
Zaansche partijgenooten medege-
leeld, dat, als zij geneigd waren
ij den minister mijn benoeming
te bevorderen, ik mij beschikbaar
stellen zou. Van deze beslissing
heb ik ook den minister van Bin-
nenlandsche Zaken kennis gege
ven.
Minister Cort van der Linden
antwoordde, dat hij er geen prin
cipieel bezwaar tegen had om een
sociaal-democraat tot burgemees-
tor te benoemen, mits zoowel de
«rsoon als de betrekken gemeen
te er geschikt voor zijn. En in het
onderhavige geval moest daarnaar
n onderzoek worden ingesteld.
Hy zond na dit bericht z\jn sol-
I Mtatie-stukken in en had een on
derhoud met den commissaris der
koningin. Dat onderhoud was van
volstrekt .vertrouwelijken aard, doch
Z.Exc. is daarbij alleszins correct
opgetreden.
Andere stappen zijn door hem
niet gedaan. Hij heeft rustig den
loop der dingen afgewacht, totdat
Woensdag minister Cort van der
Linden de vriendelijkheid had hem
in de kamer van zijn benoeming
mededeeling te doen.
Het spreekt van zelf dat hij, al
vorens te solliciteeren, alle moge
lijkheden der consequenties zijner
nieuwe taak heeft overwogen.
Voorop staat, dat hij sociaal-de
mocraat is en blijft, volledig en
zonder eenige concessie. De begin
selen en de idealen zullen morgen
evenals vandaag heel zijn hart
hebben.
Sterker nogHij is als sociaal
democraat benoemd. Dat is niet
alleen zijn meening, maar hij heeft
er zich van overtuigd, dat ook
minister Cort van der Linden er
zoo over denkt.
Hij is er zich ten volle van be
wust, dat hij niet komt te staan
aan het hoofd der socialistische
arbeiders van Zaandam, maar aan
het hoofd der gansche gemeente.
En in dat bewustzijn zal hij recht
doen zonder aanzien der persoons
en zal zich beijveren het algemeen
belang te dienen.
Hij voelt behoefte hier dadelijk
aan toe te voegen, dat hij een
andere opvatting heeft van het
begrip „algemeen belang" dan
het gros zijner burgerlijke ambt-
genooten. Zij ashten het algemeen
belang reeds voldoende gediend,
als de belangen der bezittende
klasse alleszins behoorlijk zijn ver
zorgd, terwijl de arbeidersklasse
met een minimum wordt afge
scheept.
Van den soc.-dem. burgemees
ter mag men echter verwachten
dat hij, binnen de grenzen van de
rijkswetten, de gemeente-financien
en zijne bevoegdheden, in samen
werking met den gemeenteraad
zich zal beijveren om óok voor de
arbeidende klasse tot stand te bren
gen wat zij voor haar welzyn en
vooruitgang behoeft.
Op de vraag en die was in
geenen deele van belang ontbloot
of het voor een soc.-dem. bur
gemeester die als hoofd der poli
tie zal moeten optreden bij moge
lijke handhaving der openbare or
de en of dat geen moeilijkheden
zal opleveren. En ook of het niet
mogelijk is dat hij voor de moei
lijke keuze kan komen te staan
tusschen zijn ambtsplicht en zijn
beginselen, bijv. bij een arbeids
conflict, antwoordde de heer Ter
Laan in de eerste plaats dat het
natuu'lijk niet mogelijk is om te
zeggen hoe men in een bepaald
geval zal handelen, zoolang men
dat geval niet in alle bijzonderhe
den kent. In 't algemeen is er dit
van te zeggen. De sociaal-demo
craten eischen steeds, dat de over
heid zich in den strijd tusschen
arbeiders en werkgevers strikt on
partijdig zal houden. Zij eischen
van de overheid niet, dat zij haar
macht zal stellen aan de zijde der
arbeiders en zal richten tegen de
patroons, doch zij dulden evenmin
het omgekeerde. Ziehier de ge
dragslijn ook voor den sociaal-de-
mocrrtischen burgemeester.
Waar de openbare orde wordt
verstoord, zal zij moeten worden
hersteld. Natuurlijk, ook de soc.-
dem. kan er niet naar verlangen,
dat het vuistrecht weer in eere
komt. En wij zijn er allen van
overtuigd, dat de bestaansstrijd
niet te winnen is met de wapenen
der barbaren.
Maar aan den anderen kant kan
de soc.-dem. burgemeester er voor
zorgen, dat de arbeiders niet wor
den geprovoceerd en geprikkeld,
bijv. door onnoodig machtsvertoon,
door ruw politieoptreden of door
beknotting hunner rechten.
Met tact, bezadigheié, gezond
verstand, en vooral met stipte
eerbiediging van ieders wettelijk
recht, is hier veel te bereiken.
Een verschrikkelijke ramp.
Ia Japan heeft, de uitbarsting van
den vuurspuwenden berg Sakura Shi-
ma ontzettende ellende verspreid en
honderdduizend# slachtoffers gemaakt.
Kagoshima, de stad op het vasteland
van Japan, die zwaar geteisterd moet
zijn door den aschregen en de dicht
als hagel neerstortende, gloeiende lava-
blokken, zou, van den aardbodem als
het ware weggevaagd zijn, niet alleen
door hot vuur en de alles bedekkènde
asch, maar ook door den monsterach-
tigen springvloed, die veroorzaakt
werd door de hevige uitbarstingen
van den Sakurashima, die het betrek
kelijk kleine eiland van dien naam
als het waro op zijn grondvesten de
den trillen.
De aardschokken begonnen op het
eiland reels Vrijdag, maar de eerste
uitbarstingen van den vulkaan had
den Zondagochtend plaats, en toen
reeds namen tal van inwoners, door
panischen schrik bevangen, de wijk
naar het vasteland, in de ydel geble
ken vei wachting, dat zjj daar veilig
zouden zijn.
De uitbarstingen nameu Maandag
en Dinsdag zoozeer in hevigheid toe,
dat de inwoners van Kagoshima van
hoogerhand bevel kregen, de stad te
verlaten. Met tusschenpoozen van
drie tot vijf minuten had eon aaid-
schok plaats.
Een der vluchtelingen, die van Zon
dag tot Maandag niet minder dan 200
aardschokken bad geteld, verhaalde
dat de uitbarsting van den vulkaan
werd voorafgegaan door ontzaglijke
kolommen van rook en vlammen, die
uit verscheidene punten op de flanken
van den vuurspuwenden berg opste
gen en het geheele eiland spoedig ach
ter een gordijn van roetzwarten rook
en vlammen verborgen. Veertig mi
nuten later had de uitbarsting in den
eigenlijken krater van den Sakurashi
ma plaats. De huizee op de oostkust
van het eiland vlogen het eerst in
brand en de vlammen grepen met
woedende snelheid om zich heen.
Het overievende deel der eilandbe
volking droDg zich nu op het strand
tegenover het vasteland te zamen, en
de politie van Kagohima stak in een
aantal platboomde vaartuigen de smal
le zeeëngte over, teneinde de onge-
lukkigen te gaan halen. De hitte op
het geteisterde eiland was ontzettend,
en vele inwoners kwamen alleen door
deze verslikkende temperatuur om het
leven.
Van hel vasteland bezien leverde
het vuur en vlammen uitbrakende ei
landen, bekroond met den onmetelij-
ken rookpuin, die uit den vulkaan
opsteeg, een schouwspel van overwel
digende, schrikwekkende grootschheid
op.
Zoo hevig was de uitwerking der
vulkanische uitbarstingen, dat zelfs
in de stad Nagasaki, op honderd mij
len afstand van öukarashima, overal
een dun laagje asch werd uitgespreid.
Ook te Osaka en te Ogasawara viel
de aschregen neer. De aardschokken
en de uitbarstingen duurden Woens
dag nog steeds voort, en langs een
zeer groot gedeelte van de kust bjj
Kagoshima zfju tal van gehuchten en
steden geheel of gedeeltelijk vernield.
Te Plymouth is een duikboot der
Eugelsche marine gezonken. Ondanks
alle aangewende pogingen, is men er
nog niet in geslaagd haar boven te
brengen en hoewel de bemanning het
een twaalftal uren onder water kan
uithouden, heeft men alle hoop op
redding opgegeven,
