en M
MnHxcn.
lit <xmm
twr
De oorlog.
Het fort te Vlissingen.
0 <^r
OURANT.
Abonnement per 3 maanden 0.50, franco
per post 0.55, voor België ƒ0.75 en 1 dollar
a 3 kwartalen bij vooruitbetaling voor Amerika.
Abonnementen worden mede aangenomen bij
boekhandelaren en brievengaarders.
lbo 196».
Woensdag 30 October 19£3.
33e Jaargang*.
Advertentiën van 15 regels 25 cents, elke
gewone regel meer 5 cents. Groote letters naar
plaatsruimte. Bij abonnement lager tarief.
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag
en Vrijdagmiddag te twee ure.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- cn Vrijdagavond (ffi den uitgever C. DIELEMAN te Brcskens.
De stroom van telegrammen vol
gende die van de corlogsterreinen
komeD, ze mogen vaak wat tegen
strijdig zijn, leidt oppervlakkig tot
den indruk, dat het den Turken alk s
behalve voor den-wind gaat. Slag op
slag schijnen ze te verliezen, en als
't zoo blijft voortgaan, dan is 't te
voorzien, dat Turkije het onderspit
zal delven.
We zeggen: als; want van die eer
ste overwinningsberichten zijn al meel
de wrange vruchten geplukt.
Maar gesteld, dat hut zoo uitloopt,
dan krijgt deze oorlog een politieke
zijde, waarhij de grootste vraag is of
de strijd zich tot den Balkan zal blij
ven bepalen.
En onmiddellijk knoopt zich daar.
aan een andere vraag vastof Roe
menië neutraal zal blijven, ook dan,
wanneer 't het Bulgaarsche leger ge
lukt naar Konstantmopel op te rnar-
cheeren.
Een Bulgaarsch diplomaat te Ber
lijn verklaarde tegenover den Berlijn-
schen correspondent van de Telegraaf
dienaangaande het volgende
Te fciolia de Bulgaarsche hoofdstad
is men beslist van mee ing, dat het
niet zal overslaan op Europeeseh ge
bied. Men zegt, flat de beslissing
tusschen Weonen en Petersburg ligt.
Hoewel het Russische blad Nowoje
Wremja eiken dag beweert, dat Rus
land volkomen uitgerust is om een
nieuwen oorlog te beginnen, schijnt
dit niet waar te zijn. De biunen-
landsche politibke toestand van Rus
land is niet van dien aard, dat hij
het Russische rijk na de nederlaag in
het Verre Oosteu tot 'n dergelijke
enorme krachtsinspanning in staat
stelt. Het gerucht, dat de oud pre
mier Witte weer in het miQisterie
zitting zal nemen, wordt tegengespro
ken. Men verzekert echter nog steods,
dat aan Witte, wanneer het tot een
interventie der mogendheden mocht
komen, eenzelfde rol opgedragen zal
worden, als ten tijde van deu vrede
van Portsmouth. Oostenrijk Hongarije
wil geen oorlpg, hoewel daar een
machtige militaire clique in tegenge
stelde richting werkzaam is.
Zoolang echter en daar wringt
de schoen de status quo op den
V Balkan bewaard blijtt, heeft de Habs-
tburgsche monarchie geen eigenlijk be
llang bij een oorlog. Keizer Frans
?Jozef is do grootste voorstander van
den vrede, doch alle gchoone inzich
ten houden op te bestaan, wanneer
de Bulgaren, beguustigd door bet oor-
logsgeluk, Constantinopel zouden kun
nen bezetten en den Turken een on-
aanzien lijken vrede dicteeren. Een
factor, die van niet minder beteeke-
nis is en misschien den doorslag geel t
bij het localiseeren van den oorlog is
de houding van Frankrijk en Duitsch-
land betreffende het Balkan-vraagstuk.
Tot op dit oogenblik zegt de
Correspondent werken dezo beide
mogendheden in dezelfde richting om
dat hunne belangen in de,n Balkan de
zelfde zijn. Deze beide staten zullen
hun invloed in de beide Driebonden
waarvan elk afzondei lijk deel uit
maakt, gebruiken om den oorlog tot
do plaats van oorsprong te houden.
Hut is algemeen bekend dat de ge
nerale staf van Roemenië tegenwoor
dig dag en nacht bezig is en het Roo-
meensche staande leger op alles voor
bereid is.
Woordelijk vervolgt de diplomaat:
Roemenië is zich evenals de mogend
heden bewust, dat een actief deelne
men van zijn leger aan de oorloge -
campagne op den Balkan het einde
bete kent van de localiseeriug. Grijpt
Roemenië in, dan zal ook Rusland
aanvallend optreden en dit beteekent
dan weer een Europeesche oorlog
Dit weten de mogendheden 6D daar
om zullen zij alles in het werk stel
len, om Roemenië te verhinderen in
to grijpen. De stemming van het
Rocmeensche volk is tegen het ver
leunen van hulp aan Turkije. De
Roemeniërs hebben indertijd zelf Bul
garije in zijn onafhankelijkheidsoorlog
tegen Turkije gesteund. Een niet po-
pulairen oorlog tegen de verbonden
Balkanstaten zou Roemenië niet dur
ven wagen. Daarin Jigt yolgens de
zen zegsman de voornaamste waar
borg van den Europeesche vrede. Het
gevaar van een Europeeschen oorlog
wordt minimaal, of bestaat volgens
Bulgaarsche berekening iu het geheel
niet, wanneer Roemenië onzijdig blijft.
In aansluiting hieraan verneemt de
Vossische Zeitung van officieele Roe-
meensche zijde te Berlijn, dat de
Rocmeensche regeering niet in het
geheim mobiliseert en er voorloopig
geen sprake is van een mobilisatie.
Dat de Roemeensche generale staf
hard werkt, zal iedereen natuurlijk
vinden.
De Vossischo Zeitung schrijft dan
verder, naar aanleiding van boven
staand interview De Bulgaarsche di
plomaat heeft verzwegen, dat de Bul
garen, aangenomen dat zij Constanti-
nop 1 veroverden, deze stad niet be
houden kunnen. De Russische Slavo
nische volksstammen, die streven om
zich door politieke banden nauw te
verbinden en het bewustzijn hunner
nationaliteit wakker te houden, zou
den, in weerwil van hun vriendschap
voor Bulgarije er niet aan denken
Constantinopel in het bezit van de
Bulgaren te laten. Deze druiven han
gen te hoog voir de Bulgaren en dit
denkbeeld is te onbereikbaar, dan dat
czaar Ferdinand of zijn volk daaraan
durven denken.
Bij het verdeelingsplan van het
Turksche rijk, dut de Balkanstaten
voor den oorlog hebben opgemaakt,
werden zoowel Ue vilajets Adrianopel
als Constantinopel geheel uitgescna-
keld. De Balkanstaten willen zich
tevreden stellen met de vi'ojuto Kos-
sovo, iSaloniki, Janina, Moua>tir en
Skoetari,
i De Fransche minister president Poin-
1 care werkt aan het programma, wat
gebeuren zal na den vrede, en wat
de mogendheden zullen doen, wanneer
de overwinnende Balkanstaten een-
voudig de grenzen van hun gebied op
i Turksch terrein verschuiven. Want
niemand in geheel Europa zal ooit
veronderstellen, dat de vier Balkan
staten ter wille van eenige horvor
mingen in de Turksche Europeesche
provincies, goed, bloed en leven van
millioenen zouden opofferen.
De Bulgaarsche diplomaat spreekt
over dit feit in het geheel niet. Het
gevaar schuilt niet in den huidigen
oorlog, doch ontstaat na den oorlog,
wanneer de Balkanstaten, indien hun
legers overwonnen hebben, hun buit
gaan verdeelen.
Aan deze kwestie wijdt de heer
A. L. H. Obreen, in de Telegraaf an
dermaal een artikel, nadat zijn eerste
is bestreden deels om dat in den
oorlog van 1870 een Duitsche Trans-
portvloot. met 50.000 man aan boord
wel de Schelde had kunnen binnen-
stoomon, om die leger-afdeeling te
Antwerpen te doen landen, en de
Franschen te bestoken, wanneer de
ze zich bij overtocht der Belgische
Grenzen niet had laten ontwapenen.
Noch van het éen, noch van het an
der, is voor zoover ons bek nd, spra
ke goweest in 1870.
De Fransche troepen, welke in Bel
gië en in Zwitserland terugtrokken,
hebben dadelijk hun wapens afgege
ven.
Maar onderstel, dat inderdaad zulk
een gevaar bestaan heeft, dan hebben
wij dat slechte oogenblik zeer mooi,
zonder kleerscheuren doorleefd, en er
bestond toch langs onze Schelde-Oe-
vers destijds geen noemswaardige be
wapening. Zou de inzender wellicht
meenen,^3at ingeval werkelijk die
vijftig duizend Duibschers de Schelde
waren binnengevaren, dat armzalige
fortje te Vlissingen de Rivier voor
hen hadden kunnen sluiten Wel,
neen, om aan een vijandige vloot te
beletten, de Westerschelde binnen te
varen, zouden wij te Vlissingen een
volslagen Oorlogshaven moeten bou
wen van den omvang van Cherbourg
of van Portsmouth, en aangezien wij
vermoeden, dat zulks juist 't ware
doel is, dat schuilt achter dat onnoo-
zele thans voorgestelde Fortje te Vlis
singen, zijn wjj zoo vrij, de alarmklok
te luiden;
Laten wij ons geen rekenschap ge
ven, waar wij beginnen. Heden gaan
wij op aandrang van onze naburen
een fort bouwen to Vlissingen, waar
wij voor ons eigon nut geenerlei sterk
te noodig hebben, maar morgen zal
men ons nog heel wat dringender uit-
noo iigen, een geheele oorlogshaven
aan te leggeu, en dan zijn wti inge-
raderd. Laten wij den eersten slap
niet zetten op dien hollenen weg,
want daar komen wij gevaar, onze
geheele neutraliteit in te boeten.
Men heeft van ons in de achttien
de eeuw gezegd, dat wij niet anders
waren dan de sloep achter het En-
gelsche Linieschip. Thans zouden wij
niet anders zijn, dan de handschoen,
waarin Duitschland zijn ijzeren vin
geren steekt, om te grijpen naar an
deren
De boven aangeduide inzender be
weert, dat niemand in Nederland een
verbond met Groot-Brittannië durft
sluiten, maar dat wij een verbond
met Duitschland moeten aangaan, om
hier algemeenen dienstplicht ingevoerd
te krijgen 1 Dat schijnt ons zoo fan
tastisch, dat verdere bespreking wel
achterwege kan blijven, maar er is
ter zake van het regeerings-ontwerp
een punt, dat nog nadere uiteenzet
ting verdient.
De voorstanders dezer mooie for-
tenbouw te Vlissingen beweren, dat
zij noodig is tot verdediging onzer
Neutraliteit. Is dat zoo Is die in
gevaar? Waarom dan juist te be
ginnen met Vlissingen te versterken,
waar onze Neutraliteit niet eens ge
vaarlijk bedreigd wordt? Er is een
punt aan onze grens, waar schending
heel wat meer nabij lijkt. Dat is
Limburg en de Vallei van de Maas.
Nabij de Duitsche grens van Lim
burg zijn door onze Oostelijke nabu
ren reeds sinds jaar en dag groote
stationsemplacementen aangelegd met
lange en breede tusschenperrons, om
militaire treinen met manschappen
en paarden en oorlogstuig snel en
handig te kunnen lossen.
Hebben wij er ooit over gedacht,
om te Roermond en te Echt en te
Maastricht Vestingen te gaan bouwen,
om aan de Duitschers te beletten bij
eventueelen oorlog, ons Limburg door
te trekken Neen, niet waar, en
zeer terecht. Integendeel, wij hebben
de Vestingen te Venlo en te Maas
tricht nu reeds meer dan veertig
jaar geleden afgebroken.
Willen de Duitschers Limburg door
trekken, in vredesnaam, laat ze dan
bun gang gaan, iedereen weet, dat
wij het niet beletten kunnen. Wij
zullen eenige schoten lossen bij wijze
van protest, en meer kunnen wij on
mogelijk doen. Dat is het standpunt,
dat wij ook te Vlissingen behooren
in te nemen. Gaan wij daar Vestin
gen bouwen, dan is er volmaakt even
veel voor te zeggen, dat wij ook on
ze Limburgsche grenzen gaan verster
ken. België heeft iets in die richting
gedaan, door van zijn geconcentreerde
verdediging af te wijken, en forten
aan te leggen te Namen en te Luik,
om de Maasvallei te bestrijken. Dat
is volstrekt niet gedaan in het bij
zonder teg3n de Duitschers ot tegen
de Franscheu, want de Maasvallei zal
worden bezet door degenen, die er
het eerst zijn, en daartegen heeft
België het volste recht, zijn neutrali
teit te verdedigen, maar te Namen
en te Luik is de nauwe Maasvallei