Een Oiinkwaleileidirg,
ONTWAAKT.
No. 1640.
Woensdag 16 Augustus 41
20® Jaarg.
llotcmecn 'ffiatWê- cn ^wtÜntuMüb
ISii
FEUILLETON.
Abonnement per 8 maanden 0.50, franco per post
door het geheele rijK 0.55, voor België ƒ0.625 en voor
Amerika 1 dollar voor 3 kwartalen bij vooruitbetaling.
Abonnementen worden aangenomen bij boekhandelaren
en brievengaarders.
Advertentiën van 1 tot en met 5 regels 25 cents, elke
gewone regel meer 5 cents. Groote letters naar plaats
ruimte. Bij abonnement lager tarief.
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdag
middag te twee ure.
Hit blail verschijnt eiken ?Mnsdag- en Vrijdagavond by den uitgever C. DIKLËMA.V te Breskrns.
Dr Jenny Woijerman, de secretaris der
Staats-commissie ter bevordering van
watervoorziening te plattelande, die de
mogelijkheid eener waterleiding voor het
voormalie vierde district zoude uiteen
zetten, deed zulks aan de hand van een
zelfde voorziening in Zuid-Beveland.
Men heeft het idee van een water
leiding voor het Goesche land eenvou-
digweg Amerikaansch genoemd. Het
was een gekke fantasieer kon niets
van komen het was in 't geheel niet
uitvoerbaar. Men is immers op het
platteland over 't algemeen voorzien van
regenwater en van putten. En dat regen
water is heel goed, als de hakken maar
goed zijn en als er maar water genoeg
is.
Nu, met deze aanhoudende droogte zit
men vrij krap in het water, en zou men
in Zuid-Beveland wat gaarne zien dat
de waterleiding er reeds was.
Want, ondanks die gekke fantasie, is
het toch maar een voldongen feit, dat
Zuid Boveland z'n waterleiding krijgt.
De werking daarvan is zoodanig, dat
elke gemeente voor zich onmogelijk een
waterleiding kunnende leggen, dit ge-
zamelijk wordt gedaan. Het water be
trekt men van uit Brabant. De afstand
is geen bezwaartechnisch is alles mo
gelijk.
De Zuid-Bevelandsche waterleiding is
geraamd op 13 ton en aangenomen voor
12.8 ton.
De raming was dus goed en ook de
flnanciëele opzet is goed.
Er is nl. opgericht eene vennootschap,
waarin elke gemeente aandeel heeft in
verhouding tot zijne bevolking.
Dat die gemeenten het benoodigd ka
pitaal niet hebben, is begrijpelijk. Daar
om is er eene leening gesloten bij do
Rijks-postspaarbank tegen de billijke
rente van 33/4 °/0 onder verbinding dat
de eerste 10 jaren enkel de rente wordt
betaald, om van het elfde tot het 60ste
jaar bohalve de rente ook de aflossing
te betalen.
Ter bevordering dezer zaak heeft het
rijk de behulpzame hand geboden door
zoo noodig de rente-garantie op zich te
nemen.
Ten behoeve der noodwendige vernieu
wing is een reserve fonds opgericht be
rekend naar 8 van het maatschappe
lijk kapitaal. Om dit te voldoen, moet
een dividend gemaakt worden 4.05 °,'0.
Waarom 4.05 pCt? Omdat deze rente
voet gelijk staat met 33/4 pCt van het
bedrijfskapitaal en 8 pCt van dat van
het reserve-fonds.
Richten we thans den blik naar
Zeeuwsch-Vlaanderen. Dan is de eerste
vraag, waar is er hier water?
Verwijst men naar Sluis, dan moet
worden toegestemd dat daar best water
is, maar behalve dat er geen voldoende
voorraad is, blijft ook de kwaliteit zich
zelf niet gelijk.
Op eenigen afstand van een bestaan
de put met puik water, werd water ge
vonden van mindere hoedanigheid. Daar
zou dus nooit sprake kunnen zijn van
een groote waterleiding.
Want naast de vraag van goed water
rijst onmiddellijk een andere, nl. of er
genoeg water is.
Een water-win-plaats met goed water
moet de zekerheid hebben van 30, 40
jaren water te geven, want zoo niet,
dan is alle gedaan werk nutteloos.
Zoo is in Zeeuwsch-Vlaanderen ooste
lijk deel geboord nabij St. Janstcen.
Het is zonder succes geweest, maar
daarom was het hoogst nuttig, want
men had nu de zekerheid dat men in
Z. VI geen water had in voldoende hoe
veelheid.
Deze omstandigheid heeft de betrokken
Staatscommissie tot de overtuiging ge
leid, dat het water voor de beide deelen
van Zeeuwsch Vlaanderen moet worden
aangevoerd nit westelijk Noord-Braband
waar de bodem rijkelijk voorzien is van
water, dat nu eenvoudig op een zekere
diepte nutteloos naar zee Dopt
Maar dat water moet door een buis
door de Schelde worden aangevoerd om
door een klein deel van België nabij de
Kauter weer in ons land te komen.
Daarvoor heeft men de toestemming
noodig van het Belgisch gouvernement,
hetgeen evenwel een zaak der diplomatie
is.
Nu lijkt dit een zeer omvangrijk en
kostbaar werk Maar het is .evengoed
mogelijk en uitvoerbaar als in Zuid-Be
veland. Die waterleiding is 50 K.M.
langwat maakt 't nu uit een 20 K.M.
meer aan te leggen.
De hoofdzaak concentreert zich en
daarop werd bij de beantwoording van
enkele vragen de nadruk gelegd dat,
als de gemeenteraden, zonder zich tot
iets bepaalds te verbinden, zich in be
ginsel uitspreken tot een drinkwater
leiding te willen medewerken, en d:t
door middel van het comité, te vormen
door een afgevaardigde uit de leden van
het bestuur van elke gemeente, aan de
Staatscommissie mededeelt, dan geeft
deze daarvan konnis aan den minister
van Binnenlandsche Zaken, waarop ZExc.
de onderhandelingen kan doen openen
met België tot het verkrijgen van de
vergunning voor het leggen der buis op
Belgisch grondgebied.
Als na die vergunning en het finan
cieel overzicht de medewerking voor de
gemeenten van de beide deelen van Z.
Vlaanderen mogelijk blijkt, dan komt
men pas tot eene definitieve toezegging.
Verder deelde de inleider mede dat
uit de duinen van Cadzand geen vol
doende wateraanvoer zou zijn te ver
krijgen zonder aan die streek zooveel
water te onttrekken dat dit; schadelijk
zou worden voor de landbouwende stand.
Dat een deel der bewoners aan de
watervoorziening wordt onttrokken door
de afgelegenheid van de kommen der
gemeente is een natuurlijke omstandig
heid, waaraan zooveel wordt tegemoet
gekomen door ook wijken in de leiding
op te nemen en door ook brandkranen
in de leiding te bevestigen, waardoor
bijv. landbouwers water kunnen beko
men of ook een hulpleiding naar zijn
hofstede laten leggen tegen billijke ver
goeding.
De achterlijkheid van het platteland,
waarover men zoo gaarne spreekt, is
gansch niet meer van toepassing, want
de landbouw heeft er een hooge vlucht
genomen, en de tuinbouw ontwikkelt
zich snelaan dit alles past zich een
waterleiding volkomen aan.
Op gezondheidsgebied heeft een drink
waterleiding onschatbare waarde. Als
een der eerste bewijzen daarvan kan ze
ker wel de huidige zomer, die door zijn
ongekende warmte mensch en dier doet
snakken naar een teug heerlijk water,
nu regenbakken en waterputten schier
ledig en uitgedroogd zijn.
Tramplannen.
Een onzer medewerkers uit een bij
de nieuwe tramplannen van nabij be
trokken gemeente schrijft ons
Toen wij eenmaal de vaste overtuiging
hadden, dat er van de electrische lijn
Knocke Breskens r.iets meer terecht
zou komen, wachtte men met het meest
mogelijke geduld op het overlijden van
den kranke.
En ziet, plotseling als een donderslag
uit een helderen hemel worden wij ver
rast met verschillende oproepingen naar
poldervergaderingen.
Het doel van deze oproepingen is, dat
de heer Huyghebaert en zijn mede comi
té-leden thans erkennen, dat er van hun
ne electrische tram niets terecht kan
komen en wij worden gevraagd dezefde
subsidie's (die voor de electrische lijn
zoo hoog moesten zijn omdat dit bedrijf
zooveel duurder is dan stoombeweging)
toe te kennen aan genoemden heer voor
het aanleggen van een stoomtram van
Breskens naar Sluis.
Nu nog in ons brein hing de brief die
de Maatschappij Breskens Maldeghein
in Nov. 1909 aan de Staten onzor pro
vincie richtte, onder mededeeling dat bij
haar reeds een plan tot uitbreiding van
hare lijn bestond om, bij eventueele niet-
tot-stand-koming der electrische lijn van
90.
Zooals ik zeide, had hij eenige dui
zenden ponden overgehouden. De knaap
en het meisje groeiden op en hun oom
bedacht dat zelfs zijn patriotisme hem
veroorloofde genoeg achter te houden
teneinde hunne opvoeding te voltooien
en in hun onderhoud te voorzien. Pau
line beloofde zulk eene schoonheid te
zullen worden, dat hij zich om hare toe
komst geenszins bezorgd maakte. Wat
haar betrof, zou een rjjk echtgenoot al
les weder terecht brengen. Maar met
Anthony, die een wild, stijfhoofdig jon
geling was, was het een geheel ander
geval.
Ceneri had besloten om, zoodra de
knaap den manneljjken leeftijd zoude
bereiken, hem zijn misbruik van ver
trouwen te bekennen hem te open
baren waartoe het geld gebezigd was
geworden, zijne vergiffenis af te
smeeken, en zoo noodig de straf voor
zijn frauduleuss daad te ondergaan
Doch zoo lang er nog eenig geld dis
ponibel was, stelde hij zijn voornemen
uit. Hoewel de jongeling geen sympa
thie gevoelde voor de hervormingsplan
nen en het jagen naar vrijheid van zij
nen oom, geloofde hij toch ten volle aan
zijne eerlijkheid; zich overtuigd hou
dende dat hem als hy den bepaalden
leeftijd zoude bereiken, een schitterend
vermogen zou ten deol vallen. Daarom
verspilde hij zeer veel geld, tot Ceneri
eindelijk inzag, dat de beschikbare fond
sen niet langer toereikend waren.
Zoo lang hij nog geld in handen had
om aan Anthony's aanvragen te voldoen,
verschoof hij den ongeluksdag zijner be
kentenis. Het idéé, dat Macari met
mijne medewerking wilde trachten ten
uitvoer te brengen, om namelijk een
beroep te doen op de Italiaansche re-
geeriug om teruggave van een deel der
verschafte bedragen, was door hem ont
worpen maar om het ten uitvoer te
brengen was het onvermijdelijk om zijn
neef van het gebeurde in kennis te
stellen, omdat het beroep uit diens
naam moest geschieden.
Hoe meer de lang gevreesde dag na
derde, des te meer deinsde hij er voor
terug. Hij had Anthony's karakter be
studeerd, en hield zich overtuigd dat,
wanneer hij de waarheid zoude kennen,
zijn eenige wensch zoude zijn, om zich
op den oneerlijken voogd te wreken.
Ceneri zag niets in het verschiet dan
de straffende hand der justitie.
Het schijnt mij toe, dat hij tot op
dit oogenblik geen misdaad bedreven
had, die niet op rekening van z(jne va
derlandsliefde kon worden gestelddoch
thans kreeg het verlangen om zich voor
straf te vrijwaren de overhand op hem,
en besloot hij de gevolgen zijner daad
te ontwijken.
Hij had nimmer groote genegenheid
voor de beide kinderen gekoesterd. Eu
ongetwijfeld waren zij hem in den laat-
sten tijd voorgekomen als onschuldig
mishandelde wezens, die hem op zekeren
dag rekenschap zouden vragen. Hij ver
achtte Anthony wegens zijn vroolijk,
zorgeloos leven, een leven zonder
doel of eerzucht, en vergeleek dit
met het zijne. Hij leefde in het eerlijk
geloof dat hij een goed werk verrichtte,
dat zijne geheime plannen en samen
zweringen de wereld-vrijheid verhaastte.
In Z(jne duistere, geheimzinnige omge
ving was hij een hoogst belangrijke fi
guur. Indien hij geruïneerd en gevan
gen gezet werd, zou hij een onherstel
bare leemte achterlaten.
(Wordt vervolgd.)
