\§mm fpëlWS- en J-uVrtcnticMab %UmUïln
i,
ONTWAAKT.
No. 1622.
Woensdag 14 Juni 1911,
20® .Jaarg
Buitenland.
Binnenland.
FEUILLETON.
BRESKENSCHE COURANT.
ïl
Abonnement per 8 maanden 0.50, franco per post
door het geheele rijk 0.55, voor België ƒ0.625 en voor
Amerika 1 dollar voor 3 kwartalen bij vooruitbetaling.
Abonnementen worden aangenomen bij boekhandelaren
en brievengaarders.
Advertentiën van 1 tot en met 5 regels 25 cents, elke
gewone regel meer 5 cents. Groote letters naar plaats
ruimte. Bij abonnement lager tarief.
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdag
middag te twee ure.
Uit blad verschijnt clkeu Dinsdag- eu Vrijdagavond bij den uitgever C. DIKLKfli.V te Kreskens.
België beleoft nu voor 't oogen-
blik eene ministeriëele crisis.
Het Kabinet-Schollaert heeft een
schoolwet ingediend, waarop het zelf is
gestrand.
De betrokken minister van kunst- en
wetenschap Schollaert hadden een ont
werp ingediend dat zoo wat iedereen
moest bevredigen.
De leerplicht stond er wel niet in,
aar ze was er voor 't grijpen, en een
enkel voorstel om nalatige ouders meer
doortastend te straffen, was eene tege
moetkoming niet alleen aan de jong-
Iratholieken, maar ook aan de linkerzijde.
Ook was het kostelooze van het on
derwijs bedoeld als een algemeen bevre-
ligingsmiddel.
Terwijl de katholieke partij haar
wensch zag vervuld door het feit dat
iiet particulier onderwijs hetwelk
laar te lande bijna zonder uitzondering
satholiek is dezelfde toelagen uit de
staatskas zou ontvangen als het staats-
mderwijs.
Zelfs was een middel gevonden om
>ok den heer Woeste, een staatsman
waarmee men rekening houdt, te be
vredigen door hem schoolvoeding en
ichoolkleeding, betaald door de welda-
ligheids-besturen, toe te staan.
Men zou hebben kunnen zeggen, dat
dit ontwerp, hetwelk bedoeld was om
soo'n algemeene bevrediging te schen
ken, er zonder horten of stooten zoude
^ijn doorgegaan.
Maar zoo vlug van stapel is dat niet
'eloopen.
Het ontwerp is in de afdeelingeD,
'jwaarin de linkerzijde meerderheid was,
;oo ongunstig ontvangen, dat eene open
bare behandeling moest uitblijven.
Toen eindelijk de algemeene beschou
wingen aanvingen heeft de heer Woeste
EK Bene redevoering gehouden, waarin hij
de schoolwet van 1895 verdedigd en
alzoo het stelsel, waarop het nieuwe
wetsontwerp berust afgekeurd.
s,
r.
rü
Dit nieuwe stelsel, de zoogenaamde
schoolbron, bedoelende subsidieëering
van alle onderwijs, druischte wel is
waar in tegen de desbetreffende grond
wettelijke bepalingen, maar de minister
gaf daaraan dezen uitleg, dat het onder
wijs, hetwelk den volke ten goede komt,
voor wien of wat ook ingericht en ver
strekt, zoo ook dat der particuliere
scholen die daartoe medehelpen, dienen
door den Staat gesteund te worden.
De linkerzijde bleef op zijn stuk staan
en antwoordde, dat, dit aangenomen
zijnde, het nog niet vaststaat, dat met
het geld van allen de scholen van en
kelen mag subsidieeren. Alleen het
volstrekt neutraal onderwijs als dat van
den staat kan daarop billijkheidshalve
recht hebben.
De regeering wilde het wetsontwerp
alsnog naar eene bijzondere commissie
verzenden omdat het uit de nieuwe af-
deelingen der Kamer zou geraken, waar
de linkerzijde de meerderheid had.
De heer Woeste zeide daartegenover
dat het onderzoek in de afdeelingen en
in de middenafdeeling moest worden
voortgezet.
Dit was als het vonnis voor de re
geering.
De zitting werd verdaagd de minis
ters hielden een buitengewone zitting
mot het gevolg dat in de Kamer-zitting
van Donderdag minister Schollaert me
dedeelde dat de regeerftg aan den Ko
ning haar ontslag had aangeboden.
Voor dat tot deze ontslagaanbieding
door de ministers was overgegaan, had
de Koning besloten tot ontbinding van
de Kamer, en ook het ministerie had
dit besluit genomen, maar dit besluit
kon de linkerzijde allerminst bevredigen.
In Mei van het volgend jaar moet de
helft van de Kamer aftreden. En daar
tegen dien tijd de uitslag van de volks
telling zal bekend zijn en de vermeer
dering der bevolking nieuwe zetels voor
de volksvertegenwoordiging zal meebren
gen, zag men liever de ontbinding te
gen dien tijd aangekondigd.
Bij eene huidige ontbinding had de
Koning dit nut, dat zijn persoon er bij
gedekt bleef.
Immers bij eene intrekking van het
wetsvoorstel beteekende dit zichzelf in
het ongelijk te stellen, daar de koning
het mede had onderteekend.
Men is thans druk bezig met pogin
gen om een nieuw ministerie samen te
stellen.
Voor de strafkamer te Altona is de
vorige week het geding tegen den mar
garine-fabrikant Mohr begonnen, wegens
het bereiden van kunstboter, die scha
delijk en gevaarlijk voor de menschelijke
gezondheid is. De akte van beschuldi
ging voert aan, dat verleden jaar in
ruim 60 plaatsen van Duitschland meer
dan 900 raenschen na het gebruik van
zijne kunstboter, merk Backa, en onge
veer 100 anderen na het gebruik van
zijne merken Luisa en Friecher Mohr
brakingen en diarrhee hebben gekregen.
Deze drie soorten werden eiken dag
gemiddeld in een hoeveelheid van 130.000
pond aan de verbruikers verzonden.
In den laatsten tijd was Mohr ertoe
overgegaan, in plaats van de vroeger
gebruikte dierlijke vetten, goedkoope
plaDtenvetten als grondstof te gebruiken
en wel voornamelijk kokosvet en ook
palmpittenolie. Om het merk Backa
echter nog goedkooper te kunnen leve
ren, zag hij naar nog gemeenere plan-
ten-vetten om, zooals de morore-olie, een
vet dat tot dusver alleen in de zeepzie-
derijen gebruikt werd, en een andere
olie, die onder den naam van carda
mon-olie in den handel werd gebracht.
De cardamon-olie, die de oorzaak van
de vergiftiging schijnt geweest te zijn,
werd gezuiverd, om reuk en smaak er
van weg te nemen.
Volgens een verklaring van het hygië
nische instituut te Hamburg wordt car-
damon-olie bereid uit de zaden van de
Indische plant Hydor corpus. De be
klaagde zoide, dat verschillende weten
schappelijke instellingen in Hamburg,
Halle, Tubingen en Berlijn dit vet on
derzocht en uitgemaakt hebben, dat het
geen bekende plantaardige of anorgani
sche vergiffen bevatte. Maar bij phy-
siologische proeven in het hygiënische
instituut is gebleken, dat liet vet een
bacterie bevatte.
Mohr gebruikte voor de bereiding van
het merk Backa 50 tot 60 pet., voor
de andere soorten 5 tot 6 pet. van de
goedkoope plantenvetten.
De beklaagde betuigde zijne onschuld.
Hij had zich niet aan nalatigheid schul
dig gemaakt, daar hij eerst het advies
van deskundigen over de bruikbaarheid
van cardamon-olie had ingewonnen. Het
scheikundig onderzoek was gunstig uit
gevallen. Zelfs de douane-overheid had
toegegeven, dat cardamon-olie, na be
hoorlijk gezuiverd te zijn, voor men-
schelijk gebruik geschikt te maken was.
Het O. M. bracht hiertegen in, dat de
beklaagde in dwaling verkeerd had aan
gaande hetgeen men onder een behoor
lijke zuivering te verstaan had, en wel
in een dwaling, die het gevolg was van
schuldige nalatigheid.
De Tweede Kamer heeft de vorige
week een eigenaardige beslissing geno
men.
Met een bewonderenswaardigen spoed
is door de regeering, met name door
den minister van oorlog een ontwerp-
militiewet samengesteld met de bedoe
ling deze zoo spoedig mogelijk te be
handelen.
Toen de voorzitter der Kamer aan
kondigde dat hij op 20 dezer een voor
stel zou doen om de militiewet aan de
orde te stellen, meende de heer Nolens
(r.-k.) dat de Kamer reeds dien dag ze
kerheid moest krijgen en hij zich dus
veroorloofde een positief voorstel te
doen. Spr. waardeerde den betrachten
spoed door regeering en commissie van
Rapporteurs. Het is te begrijpen dat
de regeering spoed wenscht, doch de
regeering moet begrijpen dat de Kamer
moet beslissen of dergelijke spoedige be-
!hl.
>ii
Alles is in orde, zeide hijgij zult
naar Siberië gaan met een autorisatie,
die zelfs de onwetendste zeeman of sol
daat zal herkennen. Het spreekt van
zelf dat ik myn eer verpand heb, dat
gjj in geen enkel opzicht tot een ont
snapping van den balling zult medewer
ken, dat uwe zaak geheel van per
soonlijken aard is.
Ik betuigde hem mijn dank en vroeg
om nadere instructies.
Vóór alles, zeide hij zult gij u ten
paleize moeten vervoegen. De Czaar
wenscht den excentrieken Engelschman
te zien, die zulk een lange reis wenscht
te ondernemen, om een paar vragen te
doen.
Ik zou zeer gaarne voor deze eer be
dankt hebben, maar daar er geen kans
bestond er aan te ontkomen, schepte ik
moed en nam mij voor den Alleenheer-
scher zoo goed mogelijk te woord te
staan. Het rijtuig van den Ambassadeur
stond voor de deur, en in eenige minu
ten reden wij naar het Keizerlijk Paleis.
Ik heb nog een onbestemde herinne
ring van reusachtige schildwachten, schit
terende officieren, ernstig uitziende la
keien en andere dienaren prachtige trap
pen en zalenschilderijen, beelden, ta
pijten en vergulde meubels.
Mijn geleider volgende, trad ik een
groot vertrek binnen, waar op den ach
tergrond een slank man stond, met edel
voorkomen en in militaire uniformen
ik begreep dat ik mij in tegenwoordig
heid bevond van Tjem, die met een en
kelen hoofdknik millioenen zijner mede-
menschen kon vernietigen, den kei
zer aller Russen, - den machtigen Czaar
Alexander II. Den souverein wiens re
geering zich uitstrekte zoowel over de
hoogste beschaving van Europa als het
laagste barbarisme van Azië.
Toen twee jaren later het bericht van
zijn gewelddadigen dood Engeland be
reikte, herdacht ik hem zooals ik hem
dien dag voor mij zag, in den bloei
zijner jaren, zeer lang, indrukwekkend
en vol majesteit, een man wiens
aanblik iemand goed deed, van top tot
teen een Alleenheerscher, een schitte
rend despoot, hoogst vriendelijk en toe
naderend. Zijn voorkomen zette mij zoo
veel mogelijk op mijn gemak toen Lord
Q. mij voorstelde, en na een diepe bui
ging gemaakt te hebben, wachtte ik de
bevelen van den Czaar. Hij blikte eenige
oogenblikken op mij neder. Daarop
sprak hij mij in onberispelijk Fransch
toe.
Naar men my gezegd heeft, wensht
gÜ Siberië te bezoekeu.
Met genadig verlof van Uwe Ma
jesteit.
Om een staatkundig gevangene te
zien. Is dat zoo
Ik maakte een toestemmende buiging.
Het is wel een lange reis voor
zulk een doel.
Mijn levensgeluk hangt van deze
reis af, Uwe Majesteit.
Een persoonlijk belang, zooals ik
van Lord Q. vernam. Dit laatste zeide
hij op zeer bepaalden toon. Ik haastte
mij dan ook hem te verzekeren, dat het
onderhoud dat ik met den misdadiger
wenschte te hebben, volstrekt alleen
mijn belang betrof.
Is hij een geliefde vriend van u?
Eerder een vijand, Uwe Majesteit;
maar het geluk van mij en dat mijner
vrouw staat op het spel.
(Wordt vervolgd.)