ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR HET VOORMALIG 4£ DISTRICT.
rerlaal nit Bassi;
No. 1330
i7e Jaarg.
It 11E S k E N SI y K C 0 U R A i\ T.
Abonnement per 3 maanden 0.50, franco per post
door het geheele rijk 0.55, voor Belgie ./0.62° en voor
Amerika 0.825 bij vooruitbetaling.
Abonnementen worden bij boekhandelaren en brieven
gaarders aangenomen.
Advertentiën van 1 tot en met 5 regels 25 cents, elke
gewone regel meer 5 cents. Groote letters naar plaats
ruimte. Bij abonnement lager tarief.
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdag
middag te twee ure.
Ilit lilad verschijnt eiken Hinsdasr- en Vrijdagavond hjj den uitgever C. BIELEBAA te Breskeus.
Buitenland.
Als er sprake was van eene oplossing
door de Mogendheden van de Macedo
nische kwestie, dan kwam weer al heel
spoedig de politiek der afgunst van de
eene of andere van achter de deur
kijken.
Er werden reeds middelen beraamd
en voorstellen gedaan om aan die gru
welen een einde te maken.
Met de meeste behoedzaamheid wer
den die overwogen.
En nu op eens men herinnert
zich het optreden van de Jong Turken
is daar in Turkije als door een
wonderstaf een verandering gekomen,
die men zich nooit had kunnen voor
stellen.
Immers daar komt opeens de tijding
dat de Sultan de grondwet van 1876 in
eere heeft hersteld.
En met grooten jubel is dat in geheel
Europeesch Turkije ontvangen. En zoo
als revolutiemannen in den eersten
vreugderoes meer doen hebben Turken
en Christenen elkaar broederschap ge
zworen, met de belofte nooit of te nim
mer elkaar meer kwaad te zullen doen 1
Wie de verhoudingen in de Macedoni
sche provinciën kent, zal voor die dure
eeden weinig meer dan een schouder
ophalen over hebben.
Er is trouwens nog een eed in de af-
geloopen week afgelegd, waarop de bank
geen gold zou willen gev.en de eed, n.l.
dien sultan Abdul Hamid gezworen heeft
op den Koran, den eed van trouw aan
de grondwet
Want het is klaarblijkelijk, dat de
sultan de grondwet niet uit waarachti
ge overtuiging weder te voorschijn heeft
gehaald, maar onder den drang der om
standigheden, voor een goed deel om
redenen van binnenlandsche politiek om
dat de Jong-Turksche stroom huiten zijn
oevers dreigde te treden, en mogelijk
ook om redenen van buitenlandsche, dus
hoogere politiek.
De beschouwing, die een Weensch
blad naar aanleiding daarvan van goed
ingelichte Turksche zijde ontving, lijkt
ons interessant om hier weer te
geven.
Den sultan, zoo heet het, trachtte
men in de laatste jaren van verschil
lende zijden te bewegen weder terug
te keeren tot de grondwet van 1876,
om op die wijze den wirwar van een
vijandige Europeesche politiek te ont
gaan.
Abdul Hamid aarzelde evenwel, om
dat hij van meening was, dat Turkije
nog geen aanspraak maken kon op
vérstrekkende parlementaire rechten.
Desniettegenstaande ziet de sultan
zich thans gedwongen zich onder de
bescherming van dezelfde constitutie te
stellen, die bereids al eenmaal het
Turksche rijk voor een dreigende Euro
peesche voogdijschap beschermde.
Reval heeft de kogel door de kerk
gejaagd (bedoeld wordt, dat de afspra
ken, die door koning van Engeland en
den Russischon czaar bij hun ontmoe
ting te Reval omtrent Macedonië ge
maakt zullen zijn, een sterke bedreiging
inhielden voor de zelfstandigheid des
sultans.)
En de sultan heeft daarom met zekere
genoegdoening de zich in Macedonië
afspelende militaire uitspattingen be
groet, daar zij hem het voorwendsel
verschaften, dat hij tot wederinvoering
van de grondwet was gedwongen ge
worden.
Niet zoozeer het Jong Turken-dom
heeft de constitutie afgedwongen, maar
de treurige politieke toestanden van
Turkije eenerzjjds, en anderzijds de groo
te, steeds toenemende ontevredenheid in
het leger. De sultan heeft dan ook bij
de afzetting van den minister van oor
log beschikt, dat voortaan de titel „se-
raskier" (letterlijkeerste soldaat), ver
vallen zou. In werkelijkheid was Riza
Pascha, die geenerlei militaire opleiding
genoten had en die alleen de kunst heeft
verstaan veel geld in zijn particuliere
kas te laten vloeien, niet de „eerste
soldaat", maar zelfs „de laatste soldaat"
des lands, voor zoover het militaire
deugden betreft.
Het leger is het, dat de grondwet we
der veroverd heeft. Dit bevreemdt den
kenner van de toestanden zeker niet.
Het nu gevallen régime had het recht
van vereeniging volkomen opgeheven,
maar de officieren in de kazernen, de
kadetten in de militaire scholen hielden
zonder eenige controle vergaderingen en
konden de corruptie, welke zich het
sterkst in het ministerie van oorlog ver
toonde, leeren kennen en becritiseeren.
De sultan zelf heeft jaren lang jonge
officieren in grooten getale naar Duitsch-
land en ook naar Frankrijk gezonden
daar overtuigden zij zich niet alleen van
het menschwaardig lot van den solda
ten-stand, maar leerden ook de bevoor
rechte positie kennen, welke juist de
beroepsmilitairen in het buitenland in
nemen.
Al deze factoren bewerkten, dat juist
in den boezem van het leger, de ele
menten opstonden en toenamen, die,
naar Europeesche begrippen hervormings
gezind en liberaal, de eigenlijke Jong-
Turken van thans vormen.
De vorstenontmoeting te Reval, die
oorspronkelijk ten doel had Turkije aan
nieuwe vernederde banden te leggen,
heeft vervolgens er toe bijgedragen de
Macedonische officieren ietwat voorbarig
tot de verschillende stoutigheden te
drijven.
De gevangene van Jildiz Kiosk echter,
sultan Abdul Hamid, een diplomaat en
politicus, zooals er maar weinige leven,
heeft snel de verschillende omstandig
heden gecombineerd en begrepen, en
zonder verwijl de door alle beschaafde
kringen van het Osmanische rijk be
geerde constitutie weder verleend, nog
voor een overmoedige soldateska het
heft geheel in handen nemen kon om
langs bloedigen weg hetzelfde doel te
bereiken.
Sedert jaren gaat voornamelijk het
Aziatische deel van Turkije, een gezon
den economischen toestand tegemoet
moge de weder-verleening der grondwet
zoo besluit het stuk in de Weensche
krant strekken tot gezondmaking van
het geheele Turksche rijk, opdat Europa
niet meer siddere voor het Oostersche*
spook en de heeren diplomaten niet
meer rondscharrelen rond den zieken
man om hem zoolang geneesmiddelen
toe te dienen, tot hij het heeft afgelegd.
De wedergeboorte van Turkije voltrekt
zich op allerlei gebied zij is veel meer
nabij dan de diplomaten voor en na Re
val gelooven.
De tijd zal moeten leeren, of de Turk,
die deze woorden schreef, juist gezien
heeft.
Te Yigneux, een voorstad van Parijs
hebben ernstige betoogingen plaats ge
had.
Men wete, dat aldaar de grondwer
kers in staking zijn, en zich de vorige
week buitengewoon rumoerig gedragen
hebben, zoodat tusschenkomst der poli
tie noodzakelijk werd. De vakbeweging
te Parijs wordt door den Algemeenen
Arbeidsbond in revolutionnaire banen
geleid. Al sedert lang worden de pa
troons in de bouwbedrjj.en getyranni-
seerd door de leiders, die van tijd tot
tijd partieele stakingen afkondigen, al
leen om hun macht te laten voelén en
FBPH.LKTOS.
-►«+-
22.
Hij had den brief gebracht, welke
zegei, een ridderhandschoen vertoonde,
een zwaard omklemmende, en die oor
zaak was, dat de blos op Cecile Wizoc-
ki's wangen verbleekte tot marmerwit.
Het schrjjven behelsde een korte en vol
komen korrecte aankondiging van gene
raal Vassilli Milutin's spoedig te ver
wachten komst.
De eereschuld is nog niet betaald
prevelde zij, terwijl een ongekend ge
voel van angst haar ziel doortrilde. En
daar stond hij, de man, in wiens macht
het was oneer te brengen over het hoofd
van haar zorgelooze gemaal.
Dat mag niet zijn 1 mompelde zij,
al haar geestkracht bijeen rapende, Q.m
de in gevaar gebrachte eer van haar
huis te redden. Want zij wist maar al
te goed, aristocrate als zij was, naar
geboorte en naar geest, dat de beide
mannen elkander niet konden ontmoe
ten als gelijken en vertegenwoordigers
hunner doorluchtige kaste, zoolang de
onzalige speelschuld nog niet was ver
effend. Gelijk zoovele andere vrouwen,
in haar omstandigheden, nam de onge
lukkige echtgenoote zonder aarzeling
haar aandeel in de tegenspoeden, die
haar heer en meester getroffen hadden.
Maar de onbevangen houding van Vas-
sili Milutin ontwapende zelfs haar fijn
gevoelden schroom. Ondanks den ge-
forceerden rit, dien hij van Wilna hier
heen had gemaakt on ofschoon de twee
honderd wersts, die hij had afgelegd,
terwijl geen oogenblik de gedachteIk
zal haar wederzien zijn geest verliet,
hem twee duizend hadden toegeschenen,
toch was Vassili Milutin alleen „le beau
sabreur" bij uitnemendheid, toen hij met
hoofsche gratie zich over de hand zijner
schoone gastvrouw boog en die kuste.
De Russische patriciër was een filosoof
in liefdeszaken, ofschoon een tyran in
het hare en een onverbiddelijk vijand in
het veld 1 Hij wist maar al te goed dat
de fortuin hem vaak bezoekt, die wacht
en stille zit.
De eenige gedachte, die voor het oogen
blik richting gaf aan zijn daden, was
slechts deze: Etienne Wizocki de ge
legenheid niet te onthouden, om nog
maals het hof te maken aan de dames
van het kaartspel. Gij kunt betalen,
wanneer het u convenieert, waarde graaf,
had hij gezegd, terwijl hij de chèquc,
die hem door Etiene was ter hand ge
steld, in duizend snippers scheurde. Laat
uw intendant het bedrag aan mijn ban
kiers, De Roque, te Wilna, zenden, wan
neer u dit schikt. Op die wijze krijgt
deze affaire het aanzien van een afdoe
ning van zaken.
Met die wonderlijke mengeling van
openhartigheid en bedrog, die altijd tot
de eigenschappen schijnt te behooren
van naturen als die van Wizocki, had
Etienne zijn echtgenoote mededeelii g
gedaan van zijn verlies, toen zij hem
met zacht verwijt zijn lang uitblijven
op den avond van het bal onder het oog
had gebracht. Met geluk heeft mij van
avond niet gediend, Cecilehad hij ge
zegd. Ik heb verloren en zie geen kans
om het verlorene op tijd aftedoen Want
de code der etiquette had bij dien man
den ondergang van alle principes over
leefd, en de 24 uren respijt, die voor
eereschulden zijn toegestaan, drukte hem
zwaar op het gemoed. Hij, die het
vermogen zijner echtgenoote in dolzin
nige vermaken had verkwist, en vreem
de godinnen getooid met kostbare ju-
weolen hij had zijn schoone, jonge ga
de niettemin lief op zijn eigenaardige
wijzehij vertrouwde en vreesde haar.
In haar eenzamen staat ad zij met
krachtige hand het beheer gevoerd over
hun uitgestrekte goederen, twintig dor
pen vari lijfeigenen bestuurd en stille
vreugde gevonden in het bewaken van
haar tweejarigen lieveling, wier oogen
nog tenauwernood het gelaat van den
vader hadden aanschouwd.
In het geheim had de graaf pogingen
aangewend, om de verloren som te lee-
nen van rijke joodsche kooplieden en
toen hij het kasteel verliet, om zijn
dwaaltocht te beginnen, had hij de
kostbaarste kleinooden van zijn vrouw
medegenomen, om als onderpand te kun
nen dienen.
(Wordt vervolgd)
