BRESKENSCHE COURANT.
ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR HET VOORMALIG 4E DISTRICT.
1 lit Bis»
No. 1322.
Woensdag 8 Juli 1908.
17® Jaarg.
Buitenland.
Binnenland
FEUILLETON.
Abonnement per 3 maanden ƒ0.50, franco per pott
door het geheele rijk 0.55, voor Belgiö ƒ0.625 en voc
Amerika 0.826 bij vooruitbetaling.
Abonnementen worden bij boekhandelaren en brieven
gaarders aangenomen.
Advertentiön van 1 tot en met 5 regels 25 cents, elke
gewone regel meer 5 cents. Groote letters naar plaats
ruimte. Bij abonnement lager tarief.
AdvertentiSn worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdag
middag te twee ure.
Dit blad verschijnt eiken Di sdajr- en Vrijdagavond bij den uitgever C. DIEIEJIAV te Breskens.
Bij de verkiezing voor een zetel in
het Pruisische huis van afgevaardigden
is de overwinning behaald door de
sociaal democraten. Op zicb-zelf is dat
niet koo bijzonder vermeldenswaardig.
Maar wat de eigenaardige zijde van
deze overwinning is, waarop voorname
lijk het partij-orgaan zich zoo trotsch
aanstelt, is, dat deze overwinning is
behaald met minder eerlijke middelen.
Het is in Pruisen al net gesteld als in
ons land. Bij stemmingen wordt meer
gezien naar het succes, dan naar de
wijze waarop dit wordt behaald, en
wordt minder gelet op de middelen
die tot het gewenschte doel moeten
leiden, als men maar bereikt wat men
wenscht.
Het afmaken van candidaten, door
hen of de partij waartoe ze behooren,
allerlei leelijks aanwrijven, dat ze diens
zonden-register zoo breed mogelijk uit
meten, dat zijn van die kunstgrepen,
die men er voor over moet hebben om
candidaat te zijn. De eerlijkheid, hoe
zeer ook afkeurenswaardig, laat dan
wel eens wat te wenschen over.
Een scherpsnijdend zwaard dat mede
niet zelden dienst doet, is dat van den
broodendwang, hier noemt men dat
broodval-politiek.
Van sociaal-democratische zijde, die
naar hun oordeel buiten de burgerlijke
gemeenschap staan, acht men zoo'n
strijdwijze toegepast door diezelfde bur
gerlijke partijen weinig anders dan in
overeenstemming met hunne bekrompen
ideeën.
Een der soc.-dem. rijksdag-afgevaar
digden heeft dan ook op een hunner
partij-dagen de leer verkondigd, dat zij
het ver van zich moeten houden om
iemand, die als neringdoende tot op
zekere hoogte afhanke ijk is van ar
beiders bedoeld worde i sociaal demo
cratische te dwingen het socialisme
te huichelen, dat wil ziggen, in voor
komende gevallen te dwingen hem op
hunne candidaten te doen stenraen.
En wat leert nu de p-aktijk. Bij de
in den aanhef bedoeld i verkiezingen,
stond het in een Berlijn ;ch district tus
schen een soc.-dem. en een vrijzinnige.
In tal van wijken van dat district
wonen verscheidene kleine neringdoen
den, die van de soc.-dem. arbeiders af
hankelijk zijn. Zoo werden kruideniers,
bakkers, barbiers, melkventers en der
gelijke gewaarschuwd, dat, indien zij
niet op den soc.-dem. candidaat stem
den, zjj voortaan van de clandizie dier
arbeiders verstoken zouden zijn.
Nu bestaat in Pruisen niet het stern-
stelsel zooals bij ons, nl. het gewaar
borgd geheim der stemming, zoodat men
bij ons te lande nooit kan controleeren
hoe iemand gestemd heeft, doch een
niet-geheim stemrecht, een systeem dat
door de sociaal-democratie steeds is ver
foeid, omdat de werkgever daardoor
controle, zelfs pressie kon uitoefenen op
de stem van zijn personeel. Te recht
heeft die partij immer gewezen op het
machtsmisbruik dat hiermede kan en
ook gemaakt is geworden door landhee-
ren tegenover pachters en boeren.
Van het door hen verfoeide stelsel
hebben ze dus thans zelf handig ge
bruik gemaakt om eene overwinning te
behalen.
Hét boycot-zwaard heeft voor hen
uitmuntende diensten bewezen.
Dat die partij echter de consequentie
van hare beginselen te dezen opzichte
niet zal kunnen aanvaarden, is duidelijk
genoeg.
En als nu de soc.-dem. winkeliers
eens op dezelfde wijze bejegend werden,
zou dan de overwinning wel niet eens
een tweesnijdend zwaard kunnen wor
den Ze zou dan tevens wel wat duur
kunnen gekocht zijn.
Eene andere afwijking in wettelijk
systeem met het onze, vindt men ook
in Frankrijk, waar men thans een ont
werp op de inkomsten-belasting be
handelt.
Men kan weten, en wie zal het niet
weten, dat, indien men ten onzent,
naar zijne meening abusievelijk is aan
geslagen dit, zoo noodig, zal hebben te
bewijzen door overlegging zijner boe
ken.
Het Fransche ontwerp luidt te dien
aanzien anders. Althans, de minister
van financiën, rekening houdende met
den wensch der Kamer, die zich in be
ginsel heeft uitgesproken voor de bepa
ling, dat de regeering, indien zij eene
aangifte niet gelooft, dit zal hebben te
bewijzen, heeft er een middenweg op
gevonden, die de Kamer intusschen met
groote meerderheid heeft aangenomen,
namelijk, dat de koopman in geen geval
voor het leveren van het bewijs van
zijne juiste aangifte zijn boeken zal heb
ben te openen, en zelfs voor de recht
bank niet gedwongen zal kunnen wor
den inlichtingen te geven omtrent zijn
zaken.
Men is het zich daar zeker bewust,
dat met dergelijke gegevens bijv. door
minderwaardige leden van gemeentera
den wel eens misbruik zou kunnen ge
maakt worden van gegevens uit de boe
ken van kooplieden en handelaren, die
hen minder sympathiek zijn of met wie
ze op een gespannen voet leven. Anders
heeft zoo'n bepaling weinig zin, daar
men toch met beëedigde mensehen te
doen heeft.
De Engelsche kiesrechtvrouwen zijn
toch werkelijk voor geen klein geruchtje
vervaard.
Ze doen zich zoo heldhaftig voor, dat
ze wel een dubbel stemrecht verdienen.
Wegens hun hardhandig optreden
worden er af en toe veroordeeld tot
geldboeten of te vervangen door ge
vangenisstraf. Maar die boeten betalen
ze niet, o neen, dat verkiest maar
steeds de gevangenis. Ze willen mar
telaressen zijn, denkende wellicht, dat
het martelaarschap aanstekelijk werkt.
Onder groot gejoel en met een zekere
zelfvoldoening bestijgen ze de „slamand"
een wel wat voor zulke vrouwen al te
huishoudelijke naam, die men aan de
gevangeniswagen geeft.
Want hunne ware bestemming
de huishoudelijke schijnen ze niet te
begeeren, althans op dat gebied hunne
carrière misgeloopen te hebben.
In het Lagerhuis is over de behande
ling dier vrouwen reeds geïnterpelleerd,
maar de betrokken minister betoogde
dat de regeering niet kan ingrijpen in
den gang van zaken bij de justitie.
Een der Iersche afgevaardigden trok
op scherpe wijze een lijn tusschen de
strafwaardigheid van deze vrouwen en
destijds van dr. Jameson, die wegens
zijn bekenden inval in Transvaal, be
halve dat hij vrijuit kon gaan, het
zelfs kort daarop tot allerlei ambten
en heerlijkheden heeft kunnen brengen.
De historie vermeldt niet of en wat de
regeering hierop antwoordde.
Tweede Kamer.
De hoofdzaak van de verdediging der
begrooting van oorlog door den minis
ter Sabron was zijn uiteenzetting van
de bestemming der 2200 man, die hij
bij het bekende noodwetje had aange
vraagd. Men weet thans positief dat
-►«-<-
14.
De erfgenamen van het prachtig Ar-
kadia. het verrukkelijk schoone Skier
naviéce, hét vorstelijk Pulawy de mag
naten die eenmaal verblijf hielden op
Morysin, Natolin, Piotkrow, Jasnagora,
de heeren van het oude domein van
Boleslas den dapperen, zij allen wa
ren thans van huis en hof verdreven en
doolden als parias rond. De paleizen
der Potocki's, Krasinki's, Zamoyski's en
honderd anderen, waren in handen van
vreenjden overgegaan. In de heerlijke
parken van Chateau Lasienski, van het
Belvedere, van Bielany jaagden niet
lange^ de oude heeren van het land,
maar werd het wild door Russen en
Russenvrienden vervolgd en gedood. De
vroegere eigenaars van zooveel vorste
lijk schoons zwierven in den vreemde 1
Het was een zonderling gezicht te
zien, hoe de Radziwills, de Czarytorskis,
de Lubomirsky's de Poniatowskis, de
Paskiewitchs, de Zborowskis, Lasienskis,
Potockis, Zarnoyskis, Branickis, Walews-
kis en andere afstammelingen van ko
ningen zich vermaakten terwijl hun land
bezet was en zijzelf in toom werd ge
houden door de soldaten, die thans hun
gastheeren waren. Hun afwezige
broeders dwaalden in den vreemde rond,
als vogelvrijverklaarden. Hun rampspoe
dige kolonie in het verre Parijs was on
vermoeid bezig om komplotten te sme
den en klopte dag aan dag aan bij den
derden Napoleon, den arbiter van Euro
pa Het lustige Parijs was de koningin
der aarde
Schoone vrouwen, in wiejj aderen het
bloed vloeide van hem, die de Mongo
len bij Lowicz tot staan en wijken had
gebracht, toen de Rus nog in slavenke
tenen zuchtte, hadden slechts haar schon-
heid, haar leven en eenige juweelen
kunnen redden uit de handen harer vij
anden. Haar bezittingen en weduwgif-
ten waren den Czaar ten df el gevallen.
Een treffend gezicht was het, te ont
waren hoe de trotsche zonen van Po
len den blik afwendden, op de momen
ten, dat zij zij zagen, hoe hun doch
ters met een glans van weemoed in de
schoone oogen de zegeteekenen van Oud-
Polen beschouwden, die ook thans nog
de muren van het paleis des onderko-
nings versierden. En het was voor den
ontwijden troon van Polen zelf, dat zij
het hoofd te buigen hadden, bij het be
groeten van hun gastheer.
In al de glorie van zijn koninklijken
staat benijdde de Gouverneur-Generaal
den minste onder de Poolsche edelen,
die voor hem bogen, want hij speelde,
en hieromtrent liet zijn eerlijk sol
datenhart hem geen oogenblik iu twij
fel unfair spel.
Wat hij deed was verachtelijk, mee-
doogenloos, wreed I Maar de Czaar wil
de gehoorzaamd worden het waren de
bevelen van Caesar.
De Berg zou zijn dappere Russen lie
ver gezien hebben, vluchtende voor hun
Poolsche overwinnaars, na verloren slag,
gelijk in 1577, toen Etienne Bathorie
zijn zegevierende wapenen tot in het
hart van Rusland droeg,'dan hen thans
bezig te weten met het ter slachtbank
leiden van deze hulpelooze kinderen der
fortuin. Maar, het was waar, het nood
lot had beslist en wat thans geschiedde,
wat was het anders dan een nieuwe
wenteling van de schroef, die de roem
rijke herinneringen aan Oud-Polen al
verder verdrong uit de gedachtenis der
volken.
Ook majoor Dournof hield zich bezig
met andere plichten, dan die van het
ridderschap in den dienst der schoon
heid. Zijn geheime zending drukte hem
als lood op de ziel en zonder ophouden
werd hij daaraan herinnerd, want graaf
de Berg had een twaalftal van de best
geïntroduceerde officieren van het gar
nizoen opgedragen den knappen majoor
der kurassiers binnen te leiden in allo
voorname kringen van Warschau. In
de twee weken, die hij had doorgebracht
op het koninklijk slot, had Dournof reeds
grondig kennis genomen van alle stroo
mingen en tegenstroomingen van het
verkeersleven in Polen's hoofdstad. Hij
wist dat, hoe hooghartig en terugge
trokken de edelen van Poolschen bloede
ook mochten zijn, er toch plaatsen wa
ren waar Rus en Pool elkander ontmoet
ten. (Wordt vervolgd.)
