Bi li li en land.
Gcm enjrdL
De Kamer heeft de wijziging der mo
tor- en rijwielwet beëindigd.
Aangenomen is een voorstel om de
gemeentebesturen de bevoegdheid te
verleenen de laagste maximum-snelheid
voor motoren en automobielen te bepa
len op 10 K.M.
6RESKENS, 26 Juni 1908.
Ten overstaan van notaris Hamma-
cher had gisterenavond de veiling plaats
van het woonhuis en het pakhuis be
hoeve den heer W. Luteijn Az. alhier.
Beide perceelen werden opgehouden
het woonhuis op ƒ3800 en het pakhuis
op ƒ2900.—
Bij het dezer dagen gehouden on
derzoek te 's Bosch en 's Gravenhage
naar bekwaamheden tot het vervullen
der betrekking als opzichter van den
Rijks waterstaat is o. a. geslaagd de
heer C. Mulder, alhier, thans milicien
soldaat in garnizoen te Vlissingen.
Schoondijke. Tot lid van den Gemeen
teraad alhier is gekozen de heer Abr.
van Male met 120 stemmen.
Op den heer Abr. de Hullu waren 73
en op den heer Joh. Risseeuw—Verplan-
ke 43 stemmen uitgebracht.
Hoofdplaat, 24 Juni. Door het bestuur
der waterkeering van de Cal. Hoofd
plaat- en Thomaespolders had heden de
aanbesteding plaats van het herstel, de
vernieuwing en het onderhoud der ver
schillende werken van de waterkeering.
Ingeschreven werd door de heeren
J. de Jonge, Middelburg 15751
J. v. Drongelen, Hoek 14800
J. Wolfert, 14780
A. v. Male, Schoondijke 14700
De van kindermoord verdachte on
gehuwde moeder te Waterland Oudeman,
is te Gent overleden.
Tweede Kamer.
De Tweede Kamer behandelde Woens
dag het wetsontwerp tot toekenning
van een renteloos voorschot uit 's Rijks
schatkist ten behoeve van den aanleg
en het in exploitatie brengen van een
spoorweg van Hontenisse naar de Bel
gische grens in de richting van Sel-
zaete.
De heer Patijn, groot voorstander van
locaalspoorwegen, kan zijn stem aan dit
ontwerp niet geven omdat deze spoor
weg zal loopen tot Selzaete, ten koste
van Sas van Gent, dat evenzeer als
eerstgenoemde plaats suikerfabrieken
heeft.
Waar de spoorweg ligt uitsluitend op
Nederlandsch gebied en tot stand komt
met Nederlandsch geld uit de schatkist,
daar zou men meenen dat van voorkeur
van Selzaete geen sprake zou zijn
geweest.
Toch is het geschied dat Sas van
Gent is gepasseerd, en als deze Kamer
het niet verhoedt, zal deze Nederlandsche
industrieplaats het moeten afleggen
tegenover het Belgische Selzaete.
Hoe was voorkeur mogelijk voor
Selzaete.
Door de energie der Belgen met den
energieken fabrikant Wittouck aan het
hoofd, die met hun plan een voorsprong
kregen boven de Nederlanders die laat
kwamen maar gelukkig nog niet te laat,
want spr. hoopt aan te toonen dat men
door Sas van Gent te passeeren, een
dubbele fout begaat.
Men zal n.l. door doortrekking van de
lijn naar Selzaete de bevolking in de
Zeeuwsche streek meer vertrouwd ma
ken met het Belgisch leven.
Men schaadt dus een idieel belang,
doch ook een materieel belang, omdat
men de Nederlandsche industrie bena
deelt.
De Belgen willen n.l. maken dat
vervoer van beetwortelen naar België
goedkooper is dan door de Nederlandsche
fabrieken. I
Hoe komt minister Bevers dit voor
stel te verdedigen
Wilde hij toonen dat hij zulk een
onverzoenlijk vijand is van protectie
dat hij het buitenland wil bevoordeelen
met Nederlandsch geld
Welnu, aan deze averechtsche protec
tie doet spr. niet mede.
Is de minister van landbouw, handel
en nijverheid gehoord over de belang
rijke industrieele en handelsbelangen
die hier op het spel staan
Spr. zal dit gaarne vernemen.
Wat doet nu de minister van water
staat
Hij stelt zich geen partij in de
quaestie Selzaete Sas van Gent.
Deed minister Oyens dit ook
Neen, hij deed wat spr. wenscht en
zeideik bevorder den aanleg naar
Selzaete niet zonder aansluiting naar
Sas van Gent.
Maar, zegt de minister, ik zal een
zijlijn naar Sas van Gent bevorderen.
De minister zal aan het comité voor
Selzaete de verplichting opleggen op
verbeurte van een waarborgssom om
dit zijlijntje aan te leggen.
Maar wat beteekend die verplichting
Een vogel in de lucht voor Sas van
Gent
Is de minister inderdaad van meening
dat de verplichting iets beduidt?
Dan wenscht spr. hem geluk met zijn
vertrouwen in het menschdom en
speciaal in het Belgische menschdom.
Spr. heeft minder vertrouwen.
Op zijn best zal het comité-Selzaete
over een paar jaar de eerste stappen
voor den aanleg van de zijlijn gaan doen.
Zij zal dan bijdragen moeten gaan
vragen.
Van Sas van Gent zal hij zeker geld
krijgen, want anders gaat het er onder.
Maar anderen zullen aan het geven
van bijdragen bijzondere voorwaarden
verbinden, die het comité-Selzaete niet
zal kunnen accepteeren.
Maar als dit niet het geval is en de
maatschappij Selzaete zich aan den
aanleg van de zijlijn niet kan onttrek
ken, dan begint het eerst.
De maatschappij kan dan de zaak
zoolang als zij wil, vertragen.
Zij heeft maar foutieve plannen in te
dienen.
Zoo doen de maatschappijen, die be
paalde lijnen niet wenschen. En hoe
kan zulk een maatschappij de uitvoering
vertragen? Een termijn zal niet hel
pen, die werkt in de practijk niets uit.
Het vertrouwen van den minister is
dus misplaatst. Maar afgescheiden van
dit alles is er nog een overwegend be
zwaar tegen de geprojecteerde lijn.
Op 10 K.M. van het eindpunt gaat
men de lijn in tweeën snijden. Dat is
irrationeel, onpractisch en onlogisch
dat zal ten gevolge hebben concurrentie
tusschen twee lijnen en een duurdere
en slechte exploitatie.
Spr. meent dan ook dat de Raad van
Toezicht zich voor een lijn naar Sas
van Gent heeft uitgesproken.
De streek is daar ook voorzij gaf
indertijd, evenals de Staten van Zeeland,
alleen voorkeur aan Selzaete omdat dat
plan een voorsprong had.
Maar nu is er een keuze tusschen
twee plannen, terwijl het geld voor het
Nederlandsch plan er is. Vertraging
is dus niet te vreezen als men besluit
tot aansluiting aan Sas van Gent.
Wel is iets anders te vreezen als
men dit besluit, n.l. dat het lijntje
naar Selzaete er in het geheel niet
komt. Maakt men een lijn naar Sas
van Gent, dan zullen de Belgische
heeren n.l. hun geld niet steken in het
lijntje naar Selzaete.
Eindelijk vraagt spr. of de bijdragen
van 15 polderbesturen, nu Sas van Gent
niet in het plan wordt opgenomen, wel
verzekerd zijn.
De eenige oplossing die spr. mogelijk
acht, is nader onderzoek der zaak.
Als dus de minister gesproken heeft,
zal spr. de volgende motie indienen
„De Kamer, van oordeel dat aanslui
ting van de gemeenten Westdorpe en
Sas van Gent aan de lijn van Honte
nisse naür Selzaete gewenscht is en dat
de vraag, hoe deze aansluiting op de
beste wijze te verkrijgen is, een nader
onderzoek vereischt, zoodat schorsing
van de behandeling van dit ontwerp
noodig is, gaat over tot de orde van
den dag."
De heer Hennequin sluit zich bij
het betoog van den heer Patijn aan.
Aansluiting van Sas van Gent is in het
belang van de landbouwende streek, een
meening indertijd door minister Oyens
gedeeld. De voorwaarden door den te-
genwoordigen minister aan de maat
schappij Selzaete gesteld, zouden iets be-
teekenen als met uitstel van een paar
jaar toch een lijn naar Sas van Gent
werd verkregen. Maar daaromtrent be
staat geen zekerheid en spr. wil dus
geen belangrijk Nederlandsch subsidie
geven ten bate van de Belgische indus
trie.
De heer Fruytier vreest van uitstel
afstel. Spr. is wel voorzitter van het
Selzaete-comitë, maar toen hij dit werd,
was hij noch Gedeputeerde, noch Ka
merlid. Zijn invloed was even groot
als dat van eenig ander lid van Pr. Sta
ten. Het geld hier een misdeelde streek
die grooto behoeften aan een tram heeft.
De Staten hebben dan ook met groo-
te meerderheid besloten tot een subsi
die voor de lijn Selzaete, afgescheiden
van de lijn naar Sas van Gent. Men
heeft wol aan die lijn gedacht, maar de
mogelijkheid van den aanleg was afhan
kelijk van het maken van een nieuwe
brug te Sas van Gent geschikt voor
tramverkeer. Zulk een brug of geschikt-
making van de bestaande brug werd
door minister Oyens beloofd, maar thans
zijn van de drie bruggen die gepasseerd
zouden moeten worden nog twee voor
tramverkeer ongeschikt.
De toenmalige minister weigerde de
vernieuwing. Het comité wilde de zij
lijn wel, maar het kon die niet aanleg
gen door onwil dor Reg. Het comité
wil de zijlijn naar Sas van Gent nog.
Want als de lijn naar Selzaete er is,
zal een maatschappij gevormd worden
voor de lijn naar Sas van Gent, waar
voor het geld is toegezegd. De bezwa
ren van den heer Patijn begrijpt spr.
niet. Reeds vroeger zijn met Neder
landsch geld lijnen van Zeeuwsch-Vlaan-
deren uit aangelegd naar Belgisch grond
gebied. En wat doet het cr nu toe dat
Belgen geld in de lijn hebben gestoken
De Belgen zijn nu eenmaal onderne
mend. De lijn 'Middelburg-Vlissingen
is ook in Belgische handen de Rotter-
damsche tram ook. De maatschappij
Selzaete spr. herhaalt wil do lijn
naar Selzaete wel, maar dan moet het
ryk de bruggen goed maken en desnoods,
evenals bij de lijn Alkmaar Schagen,
niet !/3, maar meer in de kosten bij
dragen. Spr. meent dat de lijn naar
Selzaete in het belang is van de streek
die spr. beter kent dan de heer Patijn,
die er nooit een voet heeft gezet, en
hij herhaalt dat uitstel afstel zal be-
teekenen.
De heer Van Karnebeek zegt dat men
als vanzelf als eindpunt van de lijn Sas
van Gent aanwijst. Spr. begrijpt niet
hoe men Selzaete heeft kunnen kiezen,
ook niet wanneer men let op de eco
nomische belangen van de streek die
de aansluiting van Sas van Gent ge
biedend noodzakelijk maken. Selzaete
had nu eenmaal een voorsprong en men
bleef toen bij die plaats, maar over
Sis van Gent is men het steeds eens
geweest; dat had het eindpunt moeten
zijn. De regeering moet zorgen voor
waarborgen dat de lijn naar Sas van
Gent er komt.
Bij de Donderdag voortgezette dis
cussie.
De minister van Waterstaat kon zich
niet vereenigen met het gesprokene
van den heer Patijn. Diens motie
hiervoren omschreven werd verworpen.
Het ontwerp werd aangenomen, nadat
nog eene bepaling was opgenomen om
hot subsidie niet te verleenen indien
Liet de tijdige aanleg en uitvoering van
een zijlijn naar Sas van Gent, ten ge-
noege van den minister is verzekerd.
School- en Kerknieuws.
Sluis. Ds A. J. Roozeineijer ontving
vorige week een benoeming tot predi
kant-directeur der Diaconessen-inrichting
te Amsterdam.
Op een schrijven van den inspec
teur der posterijen en telegrafie te Zwol
le, waarin het advies der Kamer van
Koophandel te Enschedé wordt gevraagd
omtrent gelijkstelling van den verjaar
dag van de Koningin met een algemeen
erkentelijke Christelijken Zon- of feest
dag, heeft die Kamer besloten mede te
deelen, dat zij deze gelijkstelling onge-
wenscht acht en onnoodig vindt.
De beurtschipper van Ameland op
Amsterdam is Woensdagnacht op do
Zuiderzee over boord geslagen en ver
dronken.
De man laat een vrouw met 10 kin
deren op Ameland achter.
Te Didam is een 5-jarig kind in
een pot met soep gevallen en aan de
bekomen brandwonden overleden.
Te Manchester zijn 3 groote pe-
troleumtanks gesprongen, tengevolge
waarvan een blok huizen in brand ge
raakte.
De brandweer was niet bij machte
het vuur te blusschen.
Het Tirolsche dorp Zirl is geheel
door brand verwoest.
Hij brak Maandagmiddag om 12 uur
uit en reeds een half uur later stond
het geheele dorp in vlammen, die door
den sterken wind werden aangewakkerd.
De meeste huizen waren met riet
gedekt en stonden zeer dicht bij elkaar.
Daarbij ,kwam dat er kort te voren
een processie door het dorp was ge
trokken, waarvoor men de straten met
gras bedekt had.
Dat gras was blijven liggen en ge
droogd, werkte het in niet geringe mate
mee om het vuur te verspreiden.
De bewoners konden niet het geringste
van hun have en goed in veiligheid
brengen, zjj mochten nog van geluk
spreken als zij er het vege lijf afbrach
ten.
Uit 18 omliggende dorpen werden
brandspuiten gezonden, maar deze ston
den machteloos tegenover die vuurzee.
Van Zirl is nu nog slechts een puin
hoop overgebleven, waaruit nog steeds
rook opstijgt.
Een bataillon militairen is ter plaatse
gekomen en heeft tenten opgeslagen,
ten einde den dakloozen menschen een
onderkomen te verschaffen.
Ook werden van alle zjjden levens
middelen gezonden, want er is gebrek
aan alles.
De Utrechtsche rijksveldwachter
K. van der Velde bracht Dinsdag een
vreemdeling, die over de grenzen moest
worden gezet, naar Zevenaar, waar hij
den man aan den grenscommissaris over
leverde.
Op het station wachtende op den
trein, die hem weder naar Utrecht te
rug zou brengen, werd daar een trans
port Duitscho gevangenen aangebracht,
die per spoor naar Emmerik moesten
worden vervoerd.
Bij het instappen zag een der ge
vangenen kans te ontsnappen de man
holde de lijn op en het land in. Goede
raad was duur, geen der Duitsche poli
tiebeambten durfde den vluchteling na
gaan, uit vrees dat dan de overige ge
vangenen eveneens zouden trachten er
van door te gaan.
Van der Velde bemerkte deze verle
genheid aan den ontvanger, die juist
met z'n rijwiel op het perron aanwezig
was, vroeg hij diens fiets ter leen en
als een pijl uit den boog ging de
