BHESkENSCII E
A A T,
11 LI 1 II I.
ALGEMEEN NiEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR HET VOORMALIG 4E DISTRICT.
No. 1207.
I6C Jaar#.
Buitenland.
Abonnement per 3 maanden ƒ0.50, franco per post
door bet geheele rijk 0.55, voor België ƒ0.625 en voor
Amerika 0.825 bij vooruitbetaling.
Abonnementen worden bij boekhandelaren en brieven
gaarders aangenomen.
Advertentiën van 1 tot en met 5 regels 25 cents, elke
gewone regel meer 5 cents. Groote letters naar plaats
ruimte. Bij abonnement lager tarief.
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdag
middag te twee ure.
Dit blad verschijnt cl ken Dinsdag-- en Vrijihuriivniul bij den uitgrrver Ill tl.K tl l tc llrcskcns.
Zaterdag is te Berlijn een van de groot
ste oorlogen tusschen patroons en ar
beiders begonnen die men daar nog be
leefd heeft. Op dien dag werden de
patroonsvereeniging van Berlijn en de
voorsteden alle metselaars, timmerlui en
andere werklieden in de bouwvakken,
tezamen 100.000 man, uitgesloten om
vooreerst geen nieuwe werkkrachten
meer aan te nemen.
De oorzaak van den strijd is verschil
van meening over een nieuw tarief.
De verzoeningsraad heeft een bemid
deling beproefd. Het beval een geleide
lijke verhooging van het uurloon met 7
pfenningen aan, maar weigerde een ver
korting van den werktijd. De vereenig-
de patroons legden zich bij die beslis
sing neer ook de leiders van de vak-
vereenigingen wilden de verzoening op
dien grondslag. Maar de arbeiders zei-
ven wilden den raad van hun leiders-
niet aannemen en bleven bij hun oiseh
van den achtuurswerkdag. Toen heb
ben de patroons besloten, de werklieden
uit te sluiten voor het tot een staking
kwam.
De patroons vinden veel steun bij de
openbare meening. De metselaars ver
langden den achtuurswerkdag. Maar
vooral in dit bedrijf is die e;s;h onre
delijk. De metselaar is een seizoen
werkman. In den winter moet hij lan
ger of korter tijd leegloopen. Een huis
dat in het najaar niet bijtijds af komt,
moet zoo blijven staan, tot het niet
meer vriest. De werklieden in het bouw
vak hebben in den winter al den tijd,
om op hun verhaal te komen. Het
spreekt van zelf dat een seizoenswerk
man in den drukken tijd meer moet
doen dan een werkman dit zonder van
weer en wind afhankelijk ij zijn, het
heele jaar door kan gaan. De theorie I
van den achtuursdag komt ook hier m t
de praktijk in botsing. j
Een andere vraag is, of de patroons
niet te ver gaan met een tweeden maat- 1
regel, die tot strekking heeft het ge
heele landJn het Berlijnsche geschil te
trekken. Volgens een besluit van het
Duitsche patroonsverbond in de bouw
vakken, zullen de Berlijnsche werklie-
den die in de provincie werk zoeken,
daar geboycott worden. Alle werklie
den die kwitanties van de verzekerings
instellingen te Berlijn en in de provin
cie Brandenburg bij zich hebben, zullen
elders geweord worden. Zelfs werklie
den die „al sedert geruimen tijd" Ber
lijn hebben verlaten, zullen gedaan krij
gen. Dat lijkt een bedenkelijke inbreuk
op de vrijheid van beweging en druischt-
in tegen den geest van de Gewerbeord-
nung. Het vrijzinnige Berliner Tage'
blatt geeft zijn wrevel over dozen maat
regel lucht in woorden „Zelfs in de grij
ze oudheid was er nog een recht van
asyl. De heden.laagsche organisatie kunt
geen genade. Men moet de willekeur
van de organisaties beteugelen, opdat
de gemeenschap geen schade lijdt."
Het blad verwacht overigens niet an
ders dan dat de gewone burgers ook
ditmaal het gelag zullen bel alen. Een
pas beslechte strijd in het houtbower-
kershedrijf moet beide partijen 20 mil-
lioen mk. gekost hebben. De fabrieken
die de loonsverhooglng hebben toege
staan, kondigen reeds aan dat zij hun
prijzen met 71 j.2 pCt. zullen opslaan.
De strijdende partijen stellen zich scha
deloos op kosten der gemeenschap. Ook
in de bouwvakken zal men hetzelfde
zien gebeuren. Is de strijd bijgelegd,
dan zullen de huishuren stijgen.
Polen is nog steeds het middelpunt
der geweldplegingen, rooverijen en moord
partijen in Rusland.
Vorige week deed een bende terroris
ten een aanval op het bureau van den
Weichselspoorweg te Warschau. Twee
soldaten, met de bewaking belast, wer
den gedood en vier anderen gewond,
waarna de roovers zich meestor maak
ten van een zak, 10,000 roebel bevat
tende en natuurlijk ongedeerd en onge
hinderd ontkwamen. Toch bleven de
soldaten niet werkeloos. Ze beantwoord
den het vuur der roovers en doodden
twee menschen, die zich juist op het
bureau bevonden, terwijl bovendien nog
vijf andere onschuldigen gewond werden.
Te Lodz viel een bende terroristen
de vorige week een postwagen aan, die
door Kozakken begeleid werd. Een der
Kozakken werd gedood en een andere
alsmede twee postbeambten zijn gewond,
waarna de aanvallers zich met een be
drag van 2000 roebel uit de voeten
maakten. Na deze brutale diefstal deed
een afdeeling Kozakken een inval in
de weverij van de firma Kultnur, die
nabij het tooneol van den diefstal gele
gen is, en opende daar het vuur op de
werklieden en de bedienden van het
kantoor. Vijftien menschen werden ge
dood en meer dan dertig gewond.
Do Engelsche bladen staan sedert we
ken vol van berichten over 't oproerige
Punjab, waar een veertig mannen als
verdacht van opruiing in hechtenis zijn
genomen, maar dat er in dat land met
ruim twintig millioen inwoners, volgens
een lteuter-telegram uit Simla, in zes
weken tijds, tot 11 dezer, 286,777 men
schen aan de pest zijn gestorven, schijnt
van minder belang. Trouwens, het al
lerverschrikkelijkste treft niet meer,
wanneer het lang duurt, en hoe lang
woedt do ziekte nu al in Engelsch-In-
dië I
De correspondent van de Tribune te
Calcutta ontleent aan een onlangs te
Simla vorschenen ambtelijk verslag een
overzicht van do ziekte in de laatste
jaren, waaruit hut volgende wordt over
genomen
In 1901 stierven er in Engelsch-Indiö
aan de pest, in roude getallen, 274,000
menschen, in 1902 577,000, in 1903
851,000, in 1904 1,143,000, ill 1905
1,069,000, in 1906 332,000.
In 1907 is de sterfte echter weer sterk
gerezen. In de week, eindigende 23
Februari stierven er, in ronde getallen,
24,000 aan, en in de volgende weken
83,000, 42,000, 49,000, 54,000, 53,000,